آیا بهترین کود برای کاشت چای را می‌ شناسید؟ (2 نکته مهم)

تغذیه باغ های چای چگونه است؟

در حال حاضر حدود 20000 هکتار از باغ های شمال کشور زیر کشت چای قرار دارد. در باغات چای به دلیل کارهایی مانند برداشت برگ، هرس، فرسایش و شستشوی خاک، مقدار زیادی از مواد مغذی موجود در خاک کاسته می‌شود. برای جبران این کاهش، از کودهای کشاورزی استفاده می‌شود. اگر از این کودها استفاده نشود، خاک باغ چای کم کم حاصلخیزی خود را از دست می‌دهد و این مسئله باعث تولید چای با کیفیت پایین خواهد شد.

به طور کلی، موادی که برای باروری خاک به زمین‌های کشاورزی افزوده می‌شوند، کود نامیده می‌شوند. کودهای کشاورزی به طور معمول به چند نوع تقسیم می‌شوند: دامی، کود سبز، فضولات شهری و شیمیایی.

بر اساس بررسی‌هایی که در مراکز تحقیقاتی داخل و خارج کشور انجام شده، با برداشت حدود پنج تن چای سبز از هر هکتار، سالانه 50-60 کیلوگرم نیتروژن، 25-30 کیلوگرم پتاسیم، و 8-10 کیلوگرم فسفر از ذخایر مغذی خاک باغات چای کاهش می‌یابد. در ادامه به تغذیه باغ‌های چای می‌پردازیم.

نکات مهم در تغذیه باغ‌های چای

تغذیه باغ‌های چای بسیار اهمیت دارد تا بتوانیم محصول با کیفیت و قابل قبولی از چای برداشت کنیم. این تغذیه نیاز به مدیریت دقیقی دارد و باید تعادل در تامین عناصر غذایی رعایت شود. در زیر، نکات مهمی که در تغذیه باغ‌های چای باید مد نظر قرار گیرد ذکر شده است:

نیتروژن (N):
نیتروژن یکی از عناصر اصلی برای رشد گیاهان چای است. در فصل رشد فعال چای، باید مقدار کافی نیتروژن تامین شود.
فسفر (P):
فسفر در تشکیل برگ‌ها و ریشه‌ها و همچنین تعادل انرژی گیاه نقش دارد. استفاده متعادل از فسفر در طول دوره رشد مهم است.
پتاسیم (K):
پتاسیم به تقویت ساختار گیاه کمک می‌کند و در جذب مواد معدنی موثر است. بخشی از کودهای چای شامل پتاسیم هستند.
کلسیم (Ca):
کلسیم در تشکیل دیواره‌های سلولی گیاه و تنظیم عملکردهای مختلف فیزیولوژیکی نقش دارد. تامین مناسب کلسیم اهمیت دارد.
مگنز (Mn) و دیگر عناصر معدنی:
عناصری مانند مگنز، مس، و روی برای رشد گیاهان چای ضروری هستند. تعادل مناسب این عناصر بسیار مهم است.
آب:
چای به مقدار زیادی آب نیاز دارد. بنابراین، تامین منابع آب کافی برای آبیاری باغ‌ها لازم است.
مدیریت پسماندها:
مدیریت پسماندهای ایجادشده در فرآیند تولید چای نیز دارای اهمیت است تا محیط زیست و خاک حفظ شود.

با توجه به نیازهای خاص هر باغ چای، ترکیبات و مقدار مصرف باید بر اساس شرایط محلی و محیطی تنظیم شود. مدیریت تغذیه‌ای مؤثر نیاز به نظارت دقیق و شخصی‌سازی دارد.

چه خاک‌هایی برای پرورش چای مناسب هستند؟

چای در انواع مختلف خاک‌ها کشت می‌شود، اما گیاه چای به خاک سبک و غنی از مواد آلی ترجیح می‌دهد و همچنین به رطوبت زیادی نیاز دارد. در خاک‌های زیر کشت چای، سطح آب زير زمینی باید پایین‌تر از 90 سانتی‌متر باشد. اگر بارندگی زیاد باشد و خاک خیلی سنگین باشد، مشکلاتی در کشت به وجود می‌آید.

به طور کلی، چای در خاک‌های اسیدی عملکرد بهتری دارد. در زمین‌های با pH حدود 4.5-5.5 رشد بهتری خواهد داشت. دلیل این که چای به آلومینیوم و منگنز نیاز دارد، تمایل این گیاه به pH پایین است. اما باید توجه کرد که pH در مزارع چای نباید از 4.5 پایین‌تر بیاید، زیرا در این صورت ریشه آسیب می‌بیند و بر عملکرد بوته تأثیر منفی می‌گذارد.

تغذیه بوته چای چگونه است؟

در سال‌های اخیر بیشترین استفاده از کودهای کشاورزی برای تغذیه باغ‌های چای و تامین عناصر مغذی پرمصرف بوده است. دستورالعمل‌هایی که معمولاً در باغ‌های دیم و آبی رعایت می‌شود به طور خلاصه در جدول زیر آمده است:

در باغ‌هایی که به صورت آبی کاشته می‌شوند، استفاده از ریز مغذی‌ها مثل سولفات روی و سولفات مس با نسبت 5 در هزار، 2 تا 3 بار بعد از رخ زنی با محلول‌پاشی انجام می‌شود. هنوز کاربرد این کودهای ریز مغذی در باغ‌های چای به شکل گسترده وجود ندارد.

استفاده از کودهای ریز مغذی در باغ‌های چای به عنوان مکمل به کودهای اصلی به منظور افزایش برخی عناصر غذایی و بهبود رشد گیاهان مرسوم است. این کودها شامل مواد مهمی مثل سولفات روی و سولفات مس هستند که تأثیر مستقیم بر روی رشد گیاهان و وضعیت تغذیه‌ای آنها دارند. در ادامه، به تأثیر برخی از این کودهای ریز مغذی می‌پردازیم:

1. سولفات روی (ZnSO4):

روی یکی از عناصر لازم برای گیاهان است و در فرآیندهایی نظیر ساخت کلروفیل و تصاویر نگاری نقش دارد.
کود سولفات روی می‌تواند به تقویت ساختار گیاهان و افزایش مقاومت آنها در برابر برخی بیماری‌ها کمک کند.

2. سولفات مس (CuSO4):

مس نیز یکی دیگر از عناصر مهم برای گیاهان است و در روندهای تشکیل کلروفیل و تنظیم رشد سلولی تأثیر دارد.
کود سولفات مس می‌تواند به تقویت رشد ریشه‌ها و افزایش مقاومت گیاهان در برابر شرایط دشوار محیطی کمک کند.

3. کاربرد آبی:

این کودها به شکل محلول با آب به گیاهان داده می‌شوند. این روش باعث می‌شود که عناصر به سرعت و به بهترین شکل توسط گیاهان جذب شوند.

4. زمان کاربرد:

کودهای ریز مغذی معمولاً در زمان‌های خاص از رشد گیاهان، مانند دوران رخ‌زنی، به کار می‌روند تا به بهبود ویژگی‌های گیاهی کمک کنند.

اگرچه استفاده از این کودها در باغ‌های چای هنوز متداول نیست، اما در موارد خاص، این نوع کودها ممکن است به عنوان یک افزودنی مؤثر برای بهبود رشد و توسعه گیاهان چای مورد استفاده قرار گیرد. انجام آزمایش‌های خاص و مشاوره با کارشناسان محلی زراعت بهترین راه برای مشخص کردن نیاز به این کودها و مقدار مناسب آنها است.

مشکلات موجود در تغذیه باغ های چای:

یکی از مشکلاتی که در سال‌های اخیر در مزارع چای شمال کشور به وجود آمده، اسیدی شدن حدود نیمی از خاک‌های باغات چای است که pH خاک آنها به کمتر از 4 رسیده است (pH مناسب برای باغ چای بین 5.5 تا 4.5 است). در pH های پایین، عملکرد و باردهی باغ‌های چای کاهش می‌یابد، مسمومیت آلومینیوم در خاک رخ می‌دهد و این شرایط برای رشد نماتد زخم ریشه چای فراهم می‌شود (طبق آمار، حدود دو سوم باغ‌های چای از نماتد آسیب دیده‌اند که یکی از دلایل آن پایین بودن pH خاک است). برای حل مشکل اسیدی شدن خاک باغات چای، باید از فرمول درست کودی استفاده شود. اولین قدم برای اصلاح خاک مزارع چای، پیشنهاد می‌شود که اصلاح کننده‌های آهکی در اواخر زمستان به خاک اضافه شود. یکی از این اصلاح کننده‌ها، سنگ آهکی دولومیت است که به دلیل داشتن منیزیم برای بهبود خاک باغات چای بسیار مناسب است.

منبع : شاینکار