“`html
فرق فرشته با جن چیست؟
فرق فرشته با جن :
با نگاهی به آیات و روایات مختلف، میتوان به ویژگیهای زیر برای فرشتگان اشاره کرد:
1. فرشتگان موجوداتی با ارزش و محترم هستند که میان خداوند و دنیای مادی رابطۀ خاصی دارند و در همه حوادث بزرگ و کوچک دنیا دخالت میکنند؛ برای هر کار و امری یک یا چند فرشته تعیین شده است. فرشتگان در وقایع و حوادث، فقط دستورات خداوند را اجرا میکنند و وضعیت آنها را تثبیت میکنند. قرآن در این باره میفرماید: «لا یسبقونه بالقول و هم بامره یعملون»; یعنی آنها هیچگاه در سخن بر خدا پیشی نمیگیرند و در اطاعت از او عمل میکنند.
2. فرشتگان هرگز سرکشی و نافرمانی نمیکنند؛ زیرا آنها ارادهای جز اراده خداوند ندارند تا بخواهند خلاف آن عمل کنند. قرآن میگوید: «لا یعصون الله ما أمرهم و یفعلون ما یؤمرون»; یعنی بر دستورات خداوند سرپیچی نمیکنند و فقط اطاعت مینمایند.
3. فرشتگان از نظر درجه و مقام متفاوتند. برخی از آنها بالاتر از بقیه هستند و برخی دیگر زیر دست. فرشتگان فرمانده به دستور خدا فرمان میدهند و فرشتگان دیگر obedient (فصلبردار) هستند و به دستورات خدا عمل میکنند. قرآن میفرماید: «و ما منّا اِلاّ و له مقام معلوم»; که هر فرشتهای دارای رتبه خاص خود است.
4. کارهای فرشتگان بر اساس خواست خدا و به اراده او انجام میشود و خداوند همواره بر کارهایش مسلط است – «و الله غالبٌ علی امره»; یعنی خداوند بر کارش قوی و مسلط است. هیچ چیزی نمیتواند او را ناتوان سازد. فرشتگان تنها بر طبق دستورات او عمل میکنند و هیچ ارادهای جز اراده او ندارند و همیشه موفق و پیروز هستند. (ر.ک: المیزان، ج17، ص12، ذیل آیه اول سوره فاطر). در مورد فرشتهای به نام فطرس که یکی از فرشتگان خداوند بود، روایتهای زیادی وجود دارد.
در یکی از روایات میخوانیم که فطرس فرشتهای بود که در اطراف عرش خدا میچرخید و در انجام یک دستور از خدا سستی کرد. به خاطر این نافرمانی، یک بال او از بین رفت و عملی نداشت. وقتی امام حسین(ع) به دنیا آمد، جبرئیل(ع) برای تبریک به پیامبر(ص) به زمین آمد و در راه با فطرس ملاقات کرد. جبرئیل به او پیشنهاد کرد که او نیز برای تبریک به پیامبر(ص) بیاید. وقتی فطرس به حضور پیامبر(ص) رسید، طبق دستور ایشان، بال خود را به امام حسین(ع) مالید و به او سلامتی برگشت.
بزرگان اعتقاد دارند که داستان فطرس با آیات قرآن که فرشتگان را بندگان مطیع خدا معرفی میکند، همخوانی ندارد؛ بنابراین، باید اینگونه روایتها را نادرست بدانیم. اگر هم صحیح باشند، لازم است آنها را به صاحبنظران یعنی اولیای الهی محول کنیم و خود را از درک آن ناتوان بدانیم.
در مقابل، برخی بر این باورند که فرشتگان تفاوتهای زیادی دارند. گروهی بسیار نزدیک به خدا هستند و گروهی در درجات پایینتری قرار دارند. آیات قرآن که نافرمانی را برای فرشتگان نفی میکنند، به فرشتگان مقرب مربوط میشوند. فطرس جزو فرشتگان مقرب نبود تا از هر نوع نافرمانی معاف باشد. همچنین، برخی پیامبران نیز در مواردی کوتاهی کردند، ولی برخی دیگر مانند پیامبر اسلام(ص) و خانوادهاش، فقط مطابق اراده خدا عمل کرده و از هر خطا و نافرمانی پاک بودند.
در جهان هستی برخی موجودات غیرمحسوس وجود دارند که با حواس طبیعی قابل درک نیستند. یکی از این موجودات جن است. جن که به معنای «پوشیدگی» است، از چشم انسان پنهان است.
قرآن وجود این موجودات را تأیید کرده و سورهای به نام «جن» دارد.
“`
نیز در قرآن وجود دارد. در قرآن گاهی از این موجود به «جان» نیز نام برده میشود.ما واقعاً درباره ماهیت و حقیقت این موجودات اطلاعات دقیقی نداریم، اما از برخی آیات و روایات میتوانیم به مشخصات این موجود پی ببریم، که عبارتند از:
- این موجودات از آتش آفریده شده و قبل از انسان خلق شدهاند.
- جن هم مانند انسان دارای مسئولیت و تکلیف است.
- برخی از آنها مؤمن و برخی دیگر کافر هستند، و بعضی خوب و برخی بد هستند.
- بعضی از آنها مرد و برخی دیگر زن هستند و میتوانند نسل تولید کنند.
- آنها زندگی کرده و میمیرند.
- دارای شعور و اراده هستند و میتوانند با سرعت حرکت کنند. مانند داستان حضرت سلیمان و تخت بلقیس – ملکه سبا.
- آنها به انسانها خدمت میکنند. برای مثال در قرآن فقط به داستان حضرت سلیمان اشاره شده است که جنها، پرندگان و حیوانات تحت فرمان او بودند.
- در روایات آمده است که جنهای مؤمن برای پیامبران و امامان خدمت میکنند و افرادی که از جانب خدا اجازه دارند، میتوانند جنهای کافر را تحت کنترل خود درآورند.
- از برخی آیات و روایات متوجه میشویم که جنیان به پیامبر خدا (ص) ایمان آوردهاند.
جنها در کجای زمین زندگی میکنند؟
در مورد مکان زندگی جنها به طور مشخص صحبت نشده است، اما بعضی روایتها به جاهایی اشاره کردهاند که جنها بیشتر در آنجاها حضور دارند. با توجه به اینکه جنها هم موجوداتی جسمانی هستند ولی از آتش ساخته شدهاند، میتوان گفت که مثل انسانها روح دارند. به همین دلیل، به نظر میرسد که جنها نیز میتوانند در شرایط خاص روحی به عالم بالا دسترسی پیدا کنند، اما مکان اصلی آنها همین زمین است. همچنین طبق برخی آیات قرآن، پس از تولد حضرت رسول (ص)، تماس جنها با عالم بالا ممنوع شده است. البته برخی روایات به جاهای خاصی اشاره کردهاند که جنها در آنجا بیشتر حاضرند، که به نظر میرسد مانند محل سکونت اصلی آنها محسوب میشود، مانند بیابانها، مناطق خلوت، جاهای نجس، حمام، توالت، و محل دفن مردگان و مانند آن…