در ابتدای این مقاله، لازم است به این نکته اشاره کنیم که به‌کاربردن واژه‌های “قطب شمال” و “قطب جنوب” برای مناطقی که به این دو ناحیه مربوط می‌شوند، چندان درست نیست. واقعی در قطب‌ها، نواحی مشخصی در شمالگان و جنوبگان قرار دارند. شمالگان یا سرزمین شمالگان به ناحیه‌ای اطلاق می‌شود که در اطراف قطب شمال واقع شده و شامل مناطقی از روسیه، آلاسکا، کانادا، گرینلند، لاپلند و سوالبارد است و همچنین بخش‌هایی از اقیانوس شمالگانی (اقیانوس منجمد شمالی) را در بر می‌گیرد. از طرف دیگر، جنوبگان یک قاره در قطب جنوب است و پنجمین قاره بزرگ زمین به شمار می‌رود که پس از آسیا، آفریقا، آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی آمده و به دلیل موقعیت خاص خود، کمترین جمعیت انسانی را دارد.
تفاوت‌های اصلی بین جنوبگان و شمالگان چیست؟
شمالگان شمالی‌ترین نقطه زمین است که در وسط اقیانوس منجمد شمالی قرار دارد و دور آن را قاره‌ها احاطه کرده‌اند.
در حالی که جنوبگان در جنوبی‌ترین نقطه زمین قرار دارد و از سرزمین تشکیل شده است و دور آن را اقیانوس‌ها احاطه کرده‌اند.
شمالگان از لایه‌های یخی که روی آب شناور هستند تشکیل شده و هیچ توده خشکی در آن وجود ندارد. اینجا کوه‌های یخی و یخچال‌های طبیعی به وجود می‌آید و همچنین نوع خاصی از پوشش گیاهی و جانوری دارد. در حالی که جنوبگان، توده‌ای از خشکی است که زیر لایه‌های بزرگ یخی قرار دارد و این یخ‌ها از کوه‌های یخی ساخته شده‌اند. توجه داشته باشید که پوشش گیاهی و جانوری در این ناحیه نسبت به شمالگان بسیار کم است.
شمالگان همچنین گونه‌های جانوری مختلفی دارد و زیستگاه خرس‌های قطبی محسوب می‌شود. اما در جنوبگان تنها پنگوئن‌ها زندگی می‌کنند و حیوانات گوشت‌خواری دیگر نمی‌توانند در آنجا سکونت داشته باشند.
جنوبگان به کدام کشورها تعلق دارد؟
کشورهای زیادی ادعای مالیکت بر قاره جنوبگان را دارند؛ اما هنوز هیچ کشوری موفق نشده مالکیت رسمی بر هیچ قسمتی از این منطقه را به دست آورد. ایران نیز یکی از کشورهایی است که به دلیل دسترسی به جنوبگان از طریق مکران، بر اساس قوانین بین‌المللی، ادعای مالکیت بر بخشی از این منطقه را مطرح کرده، اما تا به امروز نتیجه‌ای به دست نیامده است.
