“`html
استیل سالیسیلات اسید (ASA) که به اسم آسپرین شناخته می‌شود، به سرعت بعد از مصرف خوراکی جذب می‌شود. بخشی از این دارو در معده و عمدتاً در قسمت بالایی روده کوچک جذب می‌گردد. سطح دارو در خون بعد از 30 دقیقه قابل اندازه‌گیری می‌شود و مقدار زیاد آن در خون بعد از 1 تا 2 ساعت می‌رسد.
میزان جذب این دارو بستگی به عواملی مانند نحوه حل شدن قرص، PH مخاط (شرایط اسیدی باعث افزایش جذب بهتر سالیسیلات می‌شود) و زمان تخلیه معده دارد.
آسپرین به سرعت توسط آنزیم‌های موجود در خون و بافت‌ها به استیک اسید و سالیسیلیک اسید (سالیسیلات) تبدیل می‌شود و سالیسیلات در بیشتر بافت‌های بدن توزیع می‌شود. حدود 80 تا 90 درصد سالیسیلات به پروتئین‌های پلاسما، به ویژه آلبومین، متصل می‌شود.
در کبد، سالیسیلات به گلیسین متصل می‌شود تا اسید سالیسیلوریک تولید کند یا با گلوکورونیک اسید ترکیب شده و ترکیبات مختلف دیگری ایجاد کند. در 1% موارد، به اسید جنتیسیک تبدیل می‌شود. عمر متوسط آسپرین در خون 15 دقیقه و برای سالیسیلات بین 2 تا 3 ساعت در دوزهای پایین و 15 تا 30 ساعت در دوزهای بالا یا مسموم‌کننده است.
دفع سالیسیلات به میزان مصرف بستگی دارد. اگر دوز بالاتر باشد، آزاد شدن سالیسیلات در ادرار افزایش می‌یابد. دفع این دارو از طریق کلیه‌ها بسیار متغیر و وابسته به PH است. حداقل 5% سالیسیلات در ادرار اسیدی و حداکثر 85% در ادرار قلیایی دفع می‌شود.
بعد از مصرف خوراکی مشتقات پروپیونیک اسید (مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، و کتوپروفن)، سریع جذب می‌شود. پیک تجمع این داروها متفاوت است؛ ایبوپروفن بین 1 تا 2 ساعت (نیمه عمر 2 ساعت)، ناپروکسن بین 2 تا 4 ساعت (نیمه عمر 14 ساعت)، و کتوپروفن بین 1 تا 2 ساعت (نیمه عمر 2 ساعت) است.
مشتقات پروپیونیک اسید عمدتاً (99%) به پروتئین‌های خون، معمولاً به آلبومین، متصل می‌شوند. این داروها ممکن است در مایع مفصلی بیشتر از پلاسما تجمع پیدا کنند. بیش از 90% این داروها در کبد متابولیزه می‌شوند و در ادرار به صورت متابولیت‌های قابل حل در آب یا ترکیبات خاص خود ترشح می‌شوند.
نحوه عملکرد سالیسیلات و مشتقات پروپیونیک اسید :
اثر ضد درد و ضد التهابی سالیسیلات و مشتقات پروپیونیک اسید به خاطر توانایی آنها در جلوگیری از تولید پروستاگلاندین است. پروستاگلاندین‌ها و مواد دیگر باعث حساس شدن گیرنده‌های درد می‌شوند.
سالیسیلات‌ها و مشتقات پروپیونیک اسید تولید پروستاگلاندین را از طریق جلوگیری از آنزیم‌های COX-I و COX-II کاهش می‌دهند. COX-I بیشتر در بافت‌ها مانند کلیه‌ها و معده وجود دارد و COX-II زمانی فعال می‌شود که بافت آسیب ببیند.
با اینکه هر دو نوع آنزیم توسط این داروها مهار می‌شوند، اما قدرت آنها متفاوت است. ناپروکسن 20 برابر قوی‌تر از آسپرین یا ایبوپروفن است.
علاوه بر جلوگیری از تولید پروستاگلاندین‌ها، آسپرین و مشتقات پروپیونیک اسید، مانع از حرکت گلبول‌های سفید و ماکروفاژها به محل‌های التهابی شده و دیواره سلولی خاصی را تثبیت می‌کنند، که باعث افزایش اثرات ضد التهابی این داروها می‌شود.
آسپرین و مشتقات پروپیونیک اسید به راحتی وارد مایع مفصلی می‌شوند و اثرات ضد التهابی آنها را حتی بعد از پاک شدن از خون نگه می‌دارد.
محافظت از تولید پروستاگلاندین همچنین باعث کاهش تب این داروها می‌شود. عفونت‌های باکتریایی باعث ترشح ماده‌ای به نام IL-1 از ماکروفاژها می‌شود که تولید پروستاگلاندین‌ها را در مغز تحریک می‌کند و دمای بدن را افزایش می‌دهد.
این داروها با اثر بر روی این مکانیسم‌ها امکان کاهش تب را فراهم می‌آورند.
“`
دمای هیپوتالاموس که مسئول تنظیم تولید گرما در برابر از دست دادن آن است، افزایش می‌یابد. این داروها با مسدود کردن تولید پروستاگلندین‌ها، کمک می‌کنند که بدن گرما از دست بدهد و دمای بالای بدن را پایین بیاورند.
اثرات سالیسیلات‌ها (ASA):
اثرات ضد پلاکتی آسپرین برای کاهش خطر حمله‌های قلبی یا سکته کاملا مشخص است.
ASA با مسدود کردن یک آنزیم خاص در پلاکت‌ها به شکل برگشت ناپذیر، مانع تولید ترومباکسان می‌شود و به این ترتیب مانع تجمع پلاکت‌ها می‌گردد. پلاکت‌ها به آسپرین خیلی حساس هستند و نمی‌توانند آنزیم جدیدی بسازند.
اثر یک دوز آسپرین می‌تواند بین ۸ تا ۱۰ روز طول بکشد. اما مشتقات پروپیونیک اسید و سالیسیلیک اسید به طور برگشت ناپذیر این آنزیم را مسدود نمی‌کنند و به همین خاطر نتایج مشابهی ندارند.
استفاده گسترده از آسپرین و مشتقات پروپیونیک اسید، عوارض جانبی مشخصی را نشان داده است. شایع‌ترین عارضه جانبی التهاب معده است و تا ۴۰ درصد بیمارانی که آسپرین مصرف می‌کنند، این مشکل را دارند. مشتقات پروپیونیک اسید به طور کلی التهاب معده کمتری دارند، اما این موضوع از یک دارو به داروی دیگر و همچنین از یک بیمار به بیمار دیگر متفاوت است.
پروستاگلاندین‌ها از طریق کاهش تولید اسید معده، از مخاط معده حفاظت می‌کنند. مسدود شدن آنزیم COX توسط این داروها، اثر محافظتی پروستاگلاندین‌ها را در برابر تولید اسید معده کاهش می‌دهد و می‌تواند منجر به التهاب معده و زخم‌های دئودنوم و معده شود. تجویز همزمان آنالوگ پروستاگلاندین (مثل میزوپروستول) می‌تواند این عوارض را کاهش دهد.
پروستاگلاندین‌ها همچنین بر ترشح آب و نمک تاثیر می‌گذارند و بر جریان خون کلیه‌ها و اثرات مستقیم روی توبول‌های کلیه تاثیر دارند. زیرا هر دو نوع COX در کلیه‌ها وجود دارند، مسدود کردن این آنزیم‌ها ممکن است منجر به احتباس مایع و عدم تعادل الکترولیتی شود.
بیماران دارای مشکلات کلیوی نسبت به سالیسیلات‌ها و مشتقات پروپیونیک اسید بسیار حساس هستند و ممکن است کاهش قابل برگشت در GFR، نفریت بینابینی و یا سندرم نفروتیک رخ دهد. امکان مشکلات کلیوی در داروهایی که نیمه عمر طولانی‌تری دارند، بیشتر است، به خصوص در داروهایی که تاثیر بیشتری بر ایزوآنزیم COXII دارند.
کودکانی که آبله مرغان یا علائم مشابه آنفولانزا دارند و آسپرین مصرف می‌کنند، در معرض ابتلا به سندرم Reye هستند. سندرم Reye یک بیماری خطرناک در کودکان و نوجوانان است که بعد از عفونت ویروسی، به ویژه ویروس آنفولانزا رخ می‌دهد. تجویز آسپرین در این افراد می‌تواند به غشاهای میتوکندریایی کبد آسیب بزند و منجر به آسیب کبدی و اختلال در عملکرد مغز شود.
عوارض مصرف آسپرین :
در حال حاضر روی محصولات حاوی آسپرین یک هشدار موجود است که به بیماران توصیه می‌شود از عوارض مرتبط با سندرم Reye اجتناب کنند. واکنش‌های حساسیتی مرتبط با آسپرین شامل آسم (که ۸ تا ۲۰ درصد بزرگسالان مبتلا به آسم دارند)، راش‌های پوستی، آنژیوادم و همچنین واکنش‌های بالقوه آنافیلاکتوئید است.
بیماران دارای آسم و پولیپ بینی ممکن است حساسیت بیشتری به آسپرین داشته باشند و ممکن است دچار برونکواسپاسم و افت فشار خون شوند. استفاده طولانی‌مدت و همچنین مصرف ناگهانی آسپرین می‌تواند منجر به طولانی‌تر شدن زمان خونریزی شود. اگرچه تغییرات زمان خونریزی در مشتقات اسید پروپیونیک گزارش نشده، اما واکنش‌های حساسیتی به این داروها نیز گزارش شده است.
مسمومیت با آسپرین یک مشکل شناخته‌شده است و معمولاً به‌دلیل دسترسی آسان به آسپرین در خانه‌ها اتفاق می‌افتد. مسمومیت خفیف با آسپرین یا حالت Salicylism می‌تواند باعث سردرد، گیجی، اختلال در هوشیاری، وزوز گوش، تهوع و استفراغ شود.
این علائم وابسته به میزان مصرف هستند و با کاهش دوز، بهبود می‌یابند. مسمومیت شدید با آسپرین می‌تواند به هایپرونتیلاسیون ناشی از افزایش تولید به خاطر آزادسازی متابولیسم اکسیداتیو منجر شود.
در عضله‌های اسکلتی، به علت مصرف سالیسیلات و تحریک مرکز تنفس در مغز، مشکلاتی به وجود می‌آید.
آلکالوز تنفسی به واسطه افزایش ترشح سدیم و پتاسیم بیکربنات به وجود می‌آید و این مسئله می‌تواند باعث به هم‌ریختگی شدید تعادل اسید و باز شود. این موضوع ممکن است به تشنج، کما و در نهایت مرگ به دلیل نارسایی تنفسی منجر شود. درمان در موارد مسمومیت خفیف به صورت علامتی است اما در موارد شدیدتر، نیاز به تزریق مایعات و اصلاح تعادل الکترولیتی و اسید و باز وجود دارد. قلیایی کردن ادرار می‌تواند باعث افزایش آزاد شدن سالیسیلات شود.
به دلیل استفاده گسترده از این دارو، تداخلات دارویی با آسپرین و مشتقات اسید پروپیونیک رایج است. به‌ویژه، هر داروی دیگری که ممکن است باعث التهاب معده شود، اثرات این داروها را روی دیواره معده افزایش می‌دهد.
داروهای ضدانعقاد خوراکی که با پروتئین‌های پلاسما مرتبط هستند، توسط این داروها آزاد می‌شوند و این مسئله باعث افزایش اثر ضد انعقادی می‌شود. از میان داروهایی که مصرف آنها همراه با آسپرین باعث افزایش مقدار آزاد در برابر مقدار متصل به پروتئین‌های پلاسما می‌شود، می‌توان به تولبوتامید، کلرپروپامید و فنی‌توئین اشاره کرد.
دوست عزیز، اگر این مطلب برای شما مفید بود، لطفاً آن را لایک کنید یا اگر نظری دارید، با دیگر کاربران مجله رضیم به اشتراک بگذارید.
تهیه و گردآوری مجله رضیم
جهان باورصاد