از گل ارکیده چه می دانید؟
گل ارکیده یکی از بزرگترین خانوادههای گیاهی است که شامل ۲۵۰۰۰ گونه میشود. این گلها به خاطر رنگها و شکلهای عجیب و غریبشان و همچنین گلبرگهای آویزان خود شناخته شدهاند. برخی از انواع این گیاهان در مناطق گرمسیری به صورت رونده رشد میکنند، مانند ارکیده وانیلی که غلاف دانه دارد و برای طعمدار کردن غذاها به کار میرود.
بسیاری دیگر از این گیاهان در مناطق سردتر و به صورت کوچکتر زندگی میکنند، اما بیشتر آنها به عنوان گیاهانی که بر روی درختان دیگر زندگی میکنند، معروفاند و در جنگلهای بارانی پیدا میشوند. در این خانواده بزرگ، هر ماه یک گونه جدید شناسایی شده و به جمع آنها افزوده میشود.
ارکیدهها میتوانند در شرایط آب و هوایی متفاوتی زندگی کنند؛ از توندرا تا جنگلهای گرمسیری. تنها در بیابانهای سوزان و مناطق قطبی نمیتوان آنها را پیدا کرد. به همین دلیل، ارکیدهها به عنوان گلهای مناسب برای نگهداری در آپارتمانها انتخاب میشوند، اما مراقبت از آنها کمی دشوار است.
ارکیده گل استثنایی است؛ زیبا، منحصر به فرد و بسیار ارزشمند. این گیاه برای جذب حشرات به شیوههای خاصی طراحی شده و یکی از پرجمعیتترین خانوادههای گیاهی است.
با دانههایی که کوچکترین در بین موجودات هستند و شکلهایی نادر و زیبا، میتوان فهمید که چرا این گلها از دیرباز مورد توجه بودهاند.
برخی افراد تلاش کردهاند تا این گلها را پرورش دهند و تغییرات جالبی در آنها ایجاد کنند، به طوری که بزرگترین گروه نمونههای پرورشی را تولید کردهاند. حدود ۲۵ تا ۳۰ هزار گونه از ارکیدهها در خانواده ارکیدها (Orchidaceae) وجود دارد که با خانواده سوسنها همخانواده هستند.
یک گیاه با کاربردهای فراوان
برخی از ارکیدهها در پزشکی و درمانهای مختلف استفاده میشوند، شاید به خاطر شکل خاص پیازهای زیرزمینی آنها. مثلاً در ترکیه از ریشه خشک شده ارکیده برای تهیه یک نوع غذای محلی استفاده میشود.
وانیل، که از قدیمالایام توسط آزتکها مورد استفاده قرار میگرفته، یکی از مهمترین محصولات از ارکیدههاست و در سراسر جهان کشت میشود. این غلاف معطر در بسیاری از غذاها و عطرها به کار میرود و منبعی مهم از درآمد در کشورهای تولیدکننده آن مثل ماداگاسکار و جزایر کومور است.
اگرچه بازار وانیل طبیعی کوچکتر از محصولات مصنوعی است، امید میرود که این بازار به طور کامل از بین نرود.
در چین، پیازهای کاذب نوع خاصی از Dendrobium برای تهیه دمنوش آرامبخش استفاده میشوند. در کره، نوع D.nobile یافت شده که خواص ضدسرطانی دارد. در آسیا، این گل در زندگی روزمره و مراسم مذهبی نقش مهمی ایفا میکند.
میوه ارکیده نوع Cymbidium در میان بومیان استرالیا به عنوان دارویی برای جلوگیری از بارداری شناخته شده است. در جزایر آنتیل، از Bletia tuberosa برای درمان مسمومیت استفاده میشود و در ژاپن از شیره Bletilla برای تولید چسب استفاده میکنند که در صنایع سنتی کاربرد دارد.
در گوآتمالا و پرو، ارکیدهها در جشنهای مذهبی به عنوان هدایا و تزئینات اهمیت زیادی دارند. در گوآتمالا، ارکیده Cattleya یکی از نمادهای زیبایی و فرهنگی این منطقه است.
گل اسکینری با نام سنت سباستین شناخته میشود و در کاستاریکا به عنوان گل ملی این کشور شناخته شده است. در پاناما نیز گل Peristeria elata از اهمیت ویژهای برخوردار است.
روش کاشت گیاه
ثعلب را میتوان هم به روش لقاح و هم به روش غیر جنسی تکثیر کرد. اما چون با بذر بهندرت گلهای مناسب و باکیفیت برای تولید انبوه به دست میآید، معمولاً از روشهای غیر جنسی استفاده میشود. ما میتوانیم ثعلب را در گلخانه به دو روش زیر تولید کنیم:
تکثیر توسط قلمه:
ثعلب را میتوان از طریق قلمههای انتهایی تکثیر کرد. این قلمهها معمولاً بین ۳۰ تا ۳۷ سانتیمتر طول دارند و باید شامل ۱۲ برگ و چند ریشه هوایی باشند. قلمهها را میتوان بدون نیاز به بستر کشت خاص، در گلدان کاشت.
تقسیم بوته:
ثعلب همچنین میتواند با تقسیم بوته از پایه مادری تکثیر شود. در این حالت، باید بوته دارای ۶ پیاز کاذب باشد. محل برش ریزوم باید بین سومین و چهارمین پیاز کاذب قرار گیرد و سپس هر دو قسمت را به عنوان گیاهان جداگانه در گلدان بکارید.
گردآوری توسط : مجله رضیم