“`html
ورم و عفونت یک طرف صورت
ورم گونه و یک طرف صورت معمولاً در افرادی دیده می‌شود که از درد دندان رنج می‌برند. اما دلایل دیگری هم برای این تورم وجود دارد.
عصب صورتی شبیه یک کابل تلفن است و حدود 7000 فیبر عصبی دارد.
هر یک از این فیبرها پیام‌های الکتریکی را به عضلات خاص صورت می‌فرستد و این پیام‌ها در نهایت باعث ایجاد حالات مختلفی در صورت مانند خنده، گریه، و اخم می‌شوند.
بنابراین سالم بودن این عصب در ارتباطات روزمره ما خیلی مهم است. اگر حدود نیمی از این فیبرها قطع شوند، عضلات صورت ضعیف می‌شوند.
اگر این فیبرها تحریک شوند، ممکن است حرکات غیرطبیعی در عضلات صورت مانند اسپاسم یا انقباضات مکرر دیده شود.
عصب صورتی نه تنها پیام‌های عصبی را به عضلات صورت منتقل می‌کند، بلکه به غدد اشکی، غدد بزاقی و عضله استخوان رکابی در گوش میانی نیز شاخه‌هایی ارسال می‌کند.
این عصب همچنین حس چشایی قسمت جلویی زبان را نیز کنترل می‌کند.
از آنجایی که عملکرد عصب صورتی بسیار پیچیده است، اختلال در آن می‌تواند نشانه‌های متفاوتی را نمایان کند.
خلاصه اینکه آسیب به عصب صورتی می‌تواند باعث حرکات غیرعادی عضلات صورت، فلج صورت، خشکی چشم، خشکی دهان و یا اختلال در حس چشایی شود.
علت عفونت و ورم ناگهانی یک طرف صورت
فلج بل
شایع‌ترین علت ضعف عضلات صورت که به طور ناگهانی بروز می‌کند، فلج بل نامیده می‌شود.
این اختلال، که احتمالاً ناشی از پاسخ بدن به یک ویروس است، زمانی رخ می‌دهد که عصب صورتی، به ویژه قسمتی که در کانال استخوانی گوش قرار دارد، متورم شده و به دلیل کمبود فضای کافی در این کانال فشار می‌آید و باعث آسیب به عصب می‌شود.
فلج ایدیوپاتیک صورت بیماری شایعی است و نزدیک به ۲۰ نفر از هر ۱۰۰۰۰۰ نفر در سال به آن مبتلا می‌شوند.
فلج عصب زوج هفتم مغزی یا همان عصب صورتی می‌تواند به فلج بل (Bell’s palsy) منجر شود. در این حالت، عضلات صورت به طور ناگهانی و موقتی فلج می‌شوند و معمولاً فقط یک طرف صورت را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
درگیری عصب صورت معمولاً فقط یک مشکل نیست بلکه نشان‌دهنده یک بیماری دیگر مانند عفونت، آسیب یا تومور عصب صورت می‌باشد.
اگرچه دلایل متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد فلج بل یک مکانیسم ایمنی التهابی ویروسی است، این بیماری در هر سنی رخ می‌دهد ولی در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی شایع‌تر است.
درگیری عصب صورت می‌تواند با انقباضات عضلات صورت، ضعف عضلات یا فلج صورت خود را نشان دهد، و پزشک با انجام ارزیابی‌های مختلف سعی در تشخیص علت نیاز دارد.
پزشکان متخصص گوش و حلق و بینی و متخصصان مغز و اعصاب معمولاً در این زمینه تجربه بیشتری دارند و می‌توانند بهتر به مشکلات عصب صورت رسیدگی کنند.
این بیماری ممکن است باعث تغییر شکل در صورت شود. فرد بالغی با شکایت از بی‌حسی به پزشک مراجعه می‌کند.
احساس تورم، درد یا تغییر در حس‌های دیگر در یک سمت صورت؛ لبخند کج یا کشیدگی دهان به یک سمت، ضعف عضلات صورت بدون تقارن؛ خشکی یا تحریک در چشم یا آبریزش از گوشه دهان و همچنین تغییر در حس شنوایی یا چشایی از علائم این بیماری است.
با نگاه به بیمار می‌توان دریافت که هوشیار است و دچار فلج یک طرفه صورت است که پیشانی را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد.
معاینه فیزیکی اعصاب کرانیال و قدرت عضلات نشان می‌دهد که آیا درگیری فقط در یک طرف است یا هر دو طرف را درگیر کرده است.
پزشک معمولاً از بیمار می‌خواهد تا پیشانی‌اش را چین دهد، چشمانش را ببندد، لبخند بزند، گونه‌هایش را باد کند و بدقت صورت را برای عدم تقارن بررسی می‌کند.
آبریزش، توانایی بستن چشم‌ها و چک کردن حس شنوایی…
“““html
و چشایی و کانال گوش می‌تواند کمک مهمی در تشخیص این بیماری نماید.
علت های شایع ورم یک طرف صورت
1. ورم یک طرف صورت به علت نیش حشره
نیش حشرات ممکن است باعث ورم در ناحیه گونه شود. برخی از افراد نسبت به نیش حشرات حساس‌تر هستند و تورم شدید صورت را تجربه می‌کنند.
دکتر چارلز پاتریک دیویس در eMedicineHealth می‌گوید:
ورم در ناحیه آسیب دیده پس از نیش زنبور عسل اتفاقی شایع است. این ورم به این دلیل رخ می‌دهد که بدن نسبت به نیش هیستامین آزاد می‌کند و این ماده باعث التهاب در محل نیش می‌شود.
سایر علائم ناشی از نیش حشرات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد در اطراف ناحیه گزیده شده
- قرمزی پوست
- خارش
- تاول پوست
واکنش شدید به نیش زنبور عسل یا دیگر حشرات ممکن است عوارض جدی‌تری مانند:
- تورم گلو
- تنگی نفس
- غش
دکتر پاتریک دیویس می‌گوید:
اگر نیش فقط باعث ورم و قرمزی شود، مصرف آنتی‌هیستامین باید بتواند ناراحتی شما را کاهش دهد.
2. ورم صورت به علت مشکلات دندانی
پوسیدگی دندان معمولاً به دلایل بهداشت نامناسب دهان و دندان ایجاد می‌شود.
وقتی دندان‌ها به طور مرتب مسواک زده نشوند و از نخ دندان استفاده نشود و رژیم غذایی شیرین باشد، می‌تواند باعث تشکیل پلاک در دندان‌ها شود.
پلاک لایه‌ای از باکتری و مواد غذایی است که روی دندان‌ها جمع می‌شود.
زمانی که باکتری‌ها از قند استفاده می‌کنند، اسیدهایی تولید می‌کنند که می‌تواند پوشش دندان را خراب کرده و به پوسیدگی منجر شود.
گاهی نیز میکروب‌ها از طریق روزنه‌های موجود در مینای دندان به داخل بافت زنده دندان نفوذ کرده و موجب آبسه دندان می‌شوند.
3. استوماتیت
گاز گرفتن گونه، گذاشتن دندان مصنوعی خراب یا خراش غشاهای دهان به دلیل دندان‌های نازک یا براکت‌ها می‌تواند باعث استوماتیت (التهاب بافت نرم دهان) شود و ممکن است تورم گونه را به همراه داشته باشد.
4. آسیب فیزیکی
آسیب فیزیکی نوعی آسیب است که به خاطر ضربه یا حمله به بدن ایجاد می‌شود و نباید با آسیب نافذ که شامل ورود شیء به بدن است اشتباه شود.
در این حالت، اگر زخم به صورت شخصی (گونه‌اش) وارد شود، بافت صورت آسیب می‌بیند و به خاطر خونریزی، دچار تغییر رنگ می‌شود.
این وضع ممکن است باعث تورم و کبودی در گونه آسیب دیده شود.
5. ورم صورت ناشی از حساسیت
یک واکنش آلرژیک به معنای عکس‌العمل شدید سیستم ایمنی بدن به موادی است که معمولاً مضر نیستند.
این مواد را آلرژن می‌نامند. هنگامی که فرد در معرض این مواد قرار می‌گیرد، بدن آن‌ها را به عنوان تهدید در نظر گرفته و هیستامین آزاد می‌کند.
این فرایند ممکن است باعث علائمی مثل کهیر، آبریزش بینی، چشم‌های اشکی، تنگی نفس و ورم صورت شود.
در موارد شدید ممکن است فرد دچار آنافیلاکسی شود که یک واکنش خطرناک است.
گذاشتن پف در گونه‌ها، ورم صورت یا پف کردگی اطراف چشم می‌تواند نشان‌دهنده یک واکنش آلرژیک در بدن باشد.
عواملی که می‌توانند بر واکنش‌های آلرژیک تأثیر بگذارند شامل:
- مواد غذایی
- لوازم آرایشی
- صابون‌ها
- داروها
به عنوان مثال، پزشکان کلینیک مایو می‌گویند که واکنش‌های آلرژیک به مواد غذایی می‌تواند باعث تورم صورت، لب‌ها یا زبان شود.
آلرژی غذایی همچنین می‌تواند علائم زیر را ایجاد کند:
- خارش یا سوزش در دهان
- احساس گرفتگی
“““html
- احساس گلو گرفتگی
- احساس خستگی
- آبریزش از بینی
- ناراحتی معده مثل اسهال یا استفراغ
- سرگیجه
واکنش‌های آلرژیک به مواد شوینده، غذاها یا محصولات آرایشی ممکن است باعث بروز آنژیوئیدم شوند.
این عارضه باعث ایجاد تاول‌های بزرگی زیر پوست و تورم در صورت می‌شود.
سایر علائم واکنش آلرژیک عبارتند از:
- قرمزی در صورت، لب‌ها، زبان یا گردن
- قرمزی چشم‌ها و تورم پلک‌ها
- نقاط قرمز و خارش‌دار بر روی پوست
استفاده از آنتی‌هیستامین‌ها می‌تواند در درمان آلرژی کمک کند. اگر احساس تنگی در گلو یا مشکل در تنفس داشتید (آنافیلاکسی)، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
6. عفونت یک طرف صورت به دلیل کیست
وجود یک توده واضح روی گونه ممکن است نشانه‌ای از کیست باشد.
دکتر جری بالنتین در MedicineNet می‌گوید:
کیست‌ها می‌توانند به هر قسمتی از بدن آسیب برسانند.
هر چند کیست‌ها در صورت شایع نیستند، اما می‌توانند باعث تورم در پوست شوند. پزشکان ممکن است بسته به اندازه و نوع کیست، آن را بردارند.
پزشکان کلینیک مایو می‌گویند برخی کیست‌های روی گونه‌ها ممکن است با ماده‌ای غلیظ و زرد پر شوند.
در برخی موارد، کیست‌ها ممکن است عفونی و دردناک شوند و باعث تورم و حساسیت در ناحیه مورد نظر شوند.
بیشتر پزشکان توصیه نمی‌کنند که خودتان اقدام به تخلیه کیست کنید. اما استفاده از کمپرس گرم به مدت ۳ تا ۴ بار در روز می‌تواند به تخلیه کیست کمک کند.
7. سیالادنتیس (Sialadenitis)
غدد بزاقی شامل دو غده بناگوشی (که هر کدام در بالای فک و در جلوی گوش قرار دارند)، دو غده تحت فکی (که در پشت دهان و در دو طرف فک قرار دارند) و دو غده زیر زبانی (که در زیر کف دهان قرار دارند) هستند.
این غدد مسئول ترشح بزاق در دهان هستند. غدد بناگوشی در میان سه غده دیگر بزرگ‌ترین هستند.
واژه‌ی (سیالادنتیس) به عفونت غدد بزاقی اشاره دارد که با التهاب یا بزرگ شدن یک یا چند غده مشخص می‌شود.
علائم این بیماری شامل قرمزی، حساسیت به لمس، درد و تورم در ناحیه آسیب دیده است. التهاب غدد بناگوشی می‌تواند منجر به تورم در گونه‌ها شود.
8. عفونت یک طرف صورت به علت بزرگ شدن غدد لنفاوی
لنفادنوپاتی یعنی بزرگ شدن گره‌های لنفاوی (توده‌های کوچک و لوبیا شکل بافت لنفاوی).
این غدد مایع لنف را فیلتر کرده و باکتری‌ها و ویروس‌ها را به دام می‌اندازند، که سپس توسط سلول‌های حاوی لنف از بین می‌روند.
گاهی بزرگ شدن غدد لنفاوی به خاطر عفونت روی می‌دهد. به عنوان مثال، یک عفونت دندانی می‌تواند غدد لنفاوی گردن را متورم کند و این ممکن است منجر به تورم صورت شود.
غدد لنفاوی در گردن همچنین می‌توانند به علت سرطان دهان بزرگ شوند. سرطان بیماری خطرناکی است که در آن سلول‌ها به شکل غیر طبیعی و غیرقابل کنترل تقسیم می‌شوند و تومور بدخیم می‌سازند.
جویدن تنباکو یکی از دلایل شایع سرطان دهان است.
سیستم لنفاوی با مایعاتی که در آن وجود دارد از بدن در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کند.
بزرگ شدن غدد لنفاوی معمولاً نشانه‌ای از عفونت ویروسی، بیماری یا آسیب به این سیستم است. در برخی مواقع، تورم غدد لنفاوی می‌تواند باعث تورم گونه‌ها شود.
9. ورم یک طرف صورت به دلیل عفونت ویروسی
تورم در گونه و یک طرف صورت ممکن است نشان دهد که یک عفونت ویروسی مثل آنفلوآنزا یا اوریون در بدن وجود دارد.
دکتر مایکل فریدمن می‌گوید که برخی از عفونت‌های ویروسی بر روی غدد بزاقی در گونه‌ها تأثیر می‌گذارند.
این عفونت‌ها می‌توانند باعث تورم در یک طرف صورت یا هر دو سمت شوند. معمولاً عفونت‌های ویروسی که منجر به تورم در صورت می‌شوند با تب و سردرد شروع می‌شوند.
سایر علائم عفونت ویروسی شامل:
- سرفه و عطسه
- حالت تهوع
- ناراحتی در سیستم گوارشی
- گرفتگی و درد شکمی
- تورم غدد لنفاوی
تقویت سیستم ایمنی بدن می‌تواند به مقابله با این نوع عفونت‌ها کمک کند.
“`
بدن شما می‌تواند از ابتلا به عفونت‌ها پیشگیری کند.
اگر آنفولانزا باعث التهاب در راه‌های تنفسی شما شده است، می‌توانید از یکی از روش‌های درمان آن استفاده کنید.
10. تورم صورت به علت عفونت پوستی
عفونت باکتریایی پوست می‌تواند باعث تحریک و التهاب یک طرف صورت شما شود.
سلولیت نوعی عفونت پوستی است که می‌تواند در هر نقطه از بدن شما اتفاق بیفتد.
دکتر E. Herchline، متخصص بیماری‌های عفونی، می‌گوید:
سلولیت ممکن است به ناحیه‌ای از صورت، به ویژه دور چشم‌ها اثر بگذارد.
پزشکان در کلینیک مایو می‌فرمایند که قسمت‌های مبتلا به سلولیت ممکن است متورم و قرمز شده و علائم واضحی از التهاب داشته باشند. منطقه آلوده در صورت نیز ممکن است به لمس حساس باشد.
بر اساس گزارش مجله Mayo Clinic Proceeds، اگر سلولیت بر صورت تأثیر بگذارد، ممکن است تورم یک طرفه صورت را به‌وجود آورد. عفونت‌های باکتریایی پوست معمولاً برای جلوگیری از گسترش نیاز به درمان پزشکی دارند.
گزینه‌های درمانی برای عفونت و تورم یک طرفه صورت
درمان بستگی به علت اصلی این تورم دارد.
دارودرمانی، که ممکن است شامل داروهای مسکن و داروهای ضدالتهابی باشد، می‌تواند در کاهش درد و تورم مؤثر باشد.
اگر این تورم ناشی از آسیبی باشد، استفاده از کمپرس سرد ممکن است مفید باشد.
چنانچه تورم به دلیل یک عفونت باکتریایی باشد، ممکن است پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
در صورت بروز واکنش‌های آلرژیک، مصرف آنتی‌هیستامین‌ها می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
اگرچه آنتی‌بیوتیک‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها، و داروهای ضدالتهابی بدون نسخه در دسترس هستند، اما بهتر است جهت تشخیص و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.
چون عفونت دندان معمولاً باعث تورم صورت می‌شود، رعایت بهداشت دهان و دندان بسیار مهم است.
بیشتر بخوانید :