انواع هواپیماها در ایران و دنیا + عکس و مشخصات

29 اسفند 1403

انسان‌ها فقط یک قرن است که با هواپیما سفر می‌کنند، اما اکنون آسمان پر از هواپیماهای مختلف است.

بر اساس اطلاعات انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوایی (یاتا)، در سال 2018 بیش از 4 میلیارد بلیط هواپیما در سطح جهان فروخته شده است. این عدد نشان‌دهنده دو برابر شدن تعداد مسافران در مقایسه با 12 سال گذشته است و تقریبا نیمی از جمعیت جهان را شامل می‌شود.

در جهان چند هواپیما وجود دارد؟

پاسخ به این سوال آسان نیست چون هر روز این آمار تغییر می‌کند. درباره تعداد هواپیماهای موجود دو عدد متفاوت وجود دارد:

بر اساس گزارش تحلیلگر حمل و نقل هوایی Ascend، تعداد کل هواپیماهایی که در حال حاضر فعالیت دارند بیش از 23,600 فروند است. این رقم شامل هواپیماهای مسافری و باری می‌شود.

به این عدد 2,500 فروند دیگر نیز اضافه می‌شود که در انبار ایرلاین‌ها قرار دارند.

در ارزیابی دیگری که از وب‌سایت‌های آماری انجام شده، آمده است که در حال حاضر بیش از 39 هزار هواپیما در سراسر جهان وجود دارد و از زمان شروع صنعت هوایی تا کنون، بیش از 150 هزار هواپیما در جهان وجود داشته است.

به چند هواپیما دیگر نیاز داریم؟

شاید این آمار زیاد به نظر برسد، اما با افزایش روزافزون تعداد مسافران، این تعداد کافی نیست.
بر اساس گفته‌های سازمان بین‌المللی هوانوردی که بخشی از سازمان ملل است، هر 15 سال یکبار شبکه حمل و نقل هوایی دو برابر می‌شود، بنابراین انتظار می‌رود تا دهه 2030 تعداد هواپیماها دو برابر شود.
شرکت بوئینگ که بزرگترین تولیدکننده هواپیما در جهان است، پیش‌بینی کرده که در 20 سال آینده 39,620 هواپیما جدید به بازار خواهد آمد. بنابراین تا سال 2039 باید بیش از 63,220 هواپیما در سراسر جهان وجود داشته باشد، البته بدون احتساب هواپیماهای قدیمی که از رده خارج می‌شوند.

چه کسی آن‌ها را می‌سازد؟

در حال حاضر، سهم عمده بازار هواپیما در دست دو شرکت بوئینگ و ایرباس است که درآمد سالانه آن‌ها بیش از 110 میلیارد دلار است.

حدود 90 درصد هواپیماهای موجود متعلق به این دو شرکت هواپیماسازی است، بنابراین می‌توان گفت که سازنده چندین هزار هواپیما همین دو شرکت هستند.

بزرگ‌ترین و جدیدترین هواپیماهای جهان نیز ساخته این دو شرکت بزرگ هستند. بزرگ‌ترین هواپیما جهان (https://www.tahagasht.com/blog/post/largest-aircraft-in-the-world)

در هر لحظه چند هواپیما در آسمان وجود دارد؟

بر اساس اطلاعاتی که از ردیابی هواپیماهای سراسر جهان به دست آمده، تعداد هواپیماهای موجود در آسمان به زمان روز و سال بستگی دارد:

در شلوغ‌ترین زمان، حدود 16 هزار پرواز
در خلوت‌ترین زمان سال و روز، حدود 13 هزار پرواز

هواپیماهای موجود در ناوگان هوایی ایرلاین‌های ایران!

در حال حاضر در ایران حدود 19 ایرلاین فعال وجود دارد که بیشتر در پروازهای داخلی و خارجی مشغول به فروش بلیط هواپیما هستند.

متأسفانه به دلیل تحریم‌ها، ایرلاین‌های داخلی نتوانسته‌اند هواپیماهای جدید خریداری کنند. اما این موضوع به قدیمی بودن و کیفیت پایین ناوگان هوایی این ایرلاین‌ها ارتباطی ندارد.

در لیست ویکی‌پدیا ناوگان خطوط هوایی ایران،

شمار کل هواپیماهای موجود
تعداد هواپیماهای فعال
تعداد هواپیماهای غیر فعال
سال تأسیس
میانگین سنی ناوگان

هر کدام از ایرلاین‌های ایرانی در این لیست مشخص شده‌اند.

“`html

لیست هواپیماهای مهم بعضی از شرکت‌های هواپیمایی ایران
ایران ایر	ماهان ایر	قشم ایر	ایران ایرتور	کیش ایر	هواپیمایی معراج	آسمان	هواپیمایی زاگرس
ایرباس A200-300 بی2	ایرباس A300-600 آر	ایرباس A300	ایرباس A300	فوکر 100	ایرباس 600-300	خانواده ایرباس A320	ایرباس 211-320
ایرباس A200-300 بی4	ایرباس A310-300	خانواده ایرباس A320	ایرباس A310	خانواده مک‌دانل داگلاس MD-80	ایرباس 200-321	ایرباس A340	ایرباس 214-320
ایرباس A600-300 آر	ایرباس A340-300	بی‌ای‌ئی 146	ایرباس A320	ایرباس A321	بوئینگ 200-737	ای‌تی‌آر 72-200	ایرباس 212-320
ایرباس A300-310	ایرباس A340-600	فوکر 100	مک‌دانل داگلاس MD-82		داسو فالکون 50	ای‌تی‌آر 72-500	ایرباس 319
ایرباس A100-319	بی‌ای‌ئی 146-300	فوکر 50	مک‌دانل داگلاس MD-83			بوئینگ 727	ایرباس A321
ایرباس A200-320	بوئینگ 747-300					بوئینگ 737	مک‌دانل داگلاس MD-83
ایرباس A200-321	بوئینگ 747-400					فوکر 100	مک‌دانل داگلاس MD-82
ایرباس A200-330						بوئینگ 737 مکس
ای‌تی‌آر 600-72
فوکر 100
مک‌دانل داگلاس MD-82

“`

نوع‌های مختلف هواپیماهای مسافربری در ایران و جهان

ایرباس ای 380 (Airbus A380)

ایرباس ای 380 بزرگترین هواپیمای مسافربری در دنیا است و می‌تواند در یک پرواز بیش از 800 مسافر را جابجا کند. این هواپیما برای نشستن و برخاستن به باند و تجهیزات خاص نیاز دارد.

مشخصات Airbus A380:

سال تولید: 2005
اولین پرواز: 2007 با سنگاپور ایرلاینز
ویژگی: پهن پیکر و چهار موتوره
تعداد تولید: 249 فروند
انواع: 700, 800, 800c7, 800c11, 800f, 800s, 900, 900s

ایرباس ای 350 (Airbus A350 XWD )

این مدل ایرباس رقابت اصلی با دو مدل 777 و 787 از بوئینگ است و از زمان تولید در سال 2013، به شدت مورد توجه خطوط هوایی بزرگی مانند قطر ایرویز و بریتیش ایرویز قرار گرفته است.

مشخصات ایرباس ای 350:

سال تولید: 2013
اولین پرواز: 2015 با قطر ایرویز
ویژگی: پهن پیکر، دو موتوره و مناسب برای مسافت‌های طولانی
تعداد تولید: بیش از 300 فروند
انواع: 800, 900, 1000

ایرباس ای 340 (Airbus A340)

این هواپیما یکی از قدیمی‌ترین مدل‌های ایرباس است که هنوز هم در میان ایرلاین‌ها به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها شناخته می‌شود. دلیل اصلی محبوبیت آن، توانایی جابجایی مسافران زیاد در مسافت‌های طولانی است.

مشخصات ایرباس ای 340:

سال تولید: 1987
اولین پرواز: 1993 با لوفتهانزا
ویژگی: چهار موتوره و مناسب پروازهای بین‌المللی
تعداد تولید: تولید این مدل متوقف شده و تا سال 2011، 377 فروند ساخته شده است
انواع: 200, 300, 330E, 500, 600

ایرباس ای 320 (Airbus A320)

این مدل از ایرباس یکی از قدیمی‌ترین‌ها است که هنوز هم در ناوگان بسیاری از ایرلاین‌ها وجود دارد و تولید آن متوقف نشده و مدل‌های جدیدتر هنوز هم به بازار می‌آید.

مشخصات ایرباس ای 320:

سال تولید: 1984
اولین پرواز: 1988 با ایرفرانس
ویژگی: باریک پیکر و قدیمی اما قوی
تعداد تولید: تعداد دقیق مشخص نیست اما بیش از 250 فروند تولید شده است
انواع: 100, 200

ایرباس ای 330 (Airbus A330)

ایرباس ای 330 یکی دیگر از مدل‌های شناخته‌شده ایرباس است که در حدود 60 درصد ایرلاین‌ها وجود دارد و از سال 1992 تا کنون تولید می‌شود و هنوز هم تولید آن ادامه دارد.

مشخصات ایرباس ای 330:

سال تولید: 1992

“`html

اولین پرواز: سال 1994
ویژگی: هواپیمای جت مسافرتی با پهن پیکر، مناسب برای مسافت‌های طولانی،
تعداد تولید: بیش از 1500 فروند
انواع: 200، 300، MRTT

بوئینگ 787 (Boeing 787)

بوئینگ 787 از بهترین مدل‌های بوئینگ در صنعت هوایی است و به عنوان یکی از بزرگ‌ترین هواپیماهای مسافربری شناخته می‌شود. این هواپیما به جز شرکت‌های هواپیمایی، محبوبیت زیادی در بین مسافران نیز دارد.

خرید این مدل بوئینگ برای شرکت‌های هواپیمایی یک مزیت بزرگ در فروش بلیط هواپیما است.

مشخصات بوئینگ 787:

سال ساخت: 2007
اولین پرواز: 2009
ویژگی: معروف به دریم لاینر، دو موتوره، با موتور جت، پهن پیکر
تعداد تولید: –
انواع: –

بوئینگ 767 (Boeing 767)

این مدل یک از قدیمی‌ترین و موفق‌ترین مدل‌های بوئینگ است که هنوز هم تولید آن ادامه دارد. اصلی‌ترین مشتریان این هواپیما شرکت‌های هواپیمایی مانند امریکن ایرلاینز، یونایتد ایرلاینز و دلتا ایرلاینز هستند.

مشخصات بوئینگ 767:

سال ساخت: 1981
اولین پرواز: 1982 با یونایتد ایرلاینز
ویژگی: پهن پیکر، قدیمی و فعال، راهرو عریض برای راحتی سوار و پیاده شدن مسافران
تعداد تولید:
انواع: 200، 200AR، 300، 300AR، 300F، 400AR، 400LR

بوئینگ 747 (Boeing 747)

این هواپیما، دومین بزرگ‌ترین هواپیما در جهان است که با ورودش به بازار جهانی سروصدای زیادی به پا کرد و توقعات برای هواپیماهای بوئینگ را افزایش داد. بهترین مدل این سری بوئینگ 747-400 است.

مشخصات بوئینگ 747:

سال ساخت: 1968
اولین پرواز: 1970 با آمریکن ایرلاینز
ویژگی: هواپیمای جت، از قدیمی‌ترین مدل‌های بوئینگ، همچنان در حال ساخت
تعداد تولید: بیش از 2000 فروند
انواع: 100، 200، 300، 400، SP، 8

بوئینگ 757 (Boeing 757)

مدل بوئینگ 757 نیز از قدیمی‌ترین هواپیماهای این شرکت است که هنوز در بین هواپیماهای مسافربری موجود است. این هواپیما ظرفیت 289 مسافر را دارد و در 6 مدل مختلف ساخته شده‌اند که هر کدام موفق بوده‌اند.

مشخصات بوئینگ 757:

سال ساخت: 1981
اولین پرواز: 1983 با استرن ایرلاینز
ویژگی: باریک پیکر، قدیمی، تولید آن متوقف شده اما هنوز هم در ایرلاین های مختلف فعال است
تعداد تولید: 1050 فروند
انواع: 200ER، 200M، 200PF، 200SF، 300، 200

بوئینگ 737 (Boeing 737)

این مدل نیز از قدیمی‌ترین بوئینگ‌ها است و هنوز هم در حال فعالیت است و تولیدش متوقف نشده است. این هواپیما در سفرهای داخلی بسیار محبوب است زیرا ظرفیت آن تنها 130 مسافر است.

مشخصات

“““html

بوئینگ 737

سال ساخت: 1966
اولین پرواز: 1968 با لوفتهانزا
ویژگی: دو موتوره، دارای موتور توربوفن، باریک پیکر، جت مسافربری، معروف به بچه بوئینگ
تعداد تولید: بیش از 10500 فروند
انواع: 100, 200, 300, 400, 500, 600, 700, 800, 900, MAX, BBJ, BBJ2

هواپیما مسافربری و باری چند سال عمر مفید دارد؟

بعد از هر سانحه و سقوط، سوالی که خیلی مطرح می‌شود این است که عمر مفید هر هواپیما چقدر است؟ هر هواپیما مسافربری چقدر می‌تواند کار کند؟

عمر مفید یک هواپیما بستگی به تعداد پروازها و میزان استفاده آن دارد. البته عوامل دیگری هم بر طول عمر یک هواپیما تاثیر می‌گذارند، ولی آنچه مهم است همین سه عامل اصلی است که اشاره شد.

به‌طور کلی، هواپیماهای در آمریکا معمولاً حدود 11 سال کار می‌کنند اما یک هواپیما می‌تواند تا 24 سال هم فعالیت داشته باشد و در بعضی موارد حتی تا 30 سال نیز کار کند.

در حال حاضر، میانگین سنی هواپیماهای ایران حدود 23 تا 25 سال است.

سایت رضیم
“`