“`html
روش صحیح کاشت درخت انگور
درخت انگور می‌تواند در انواع خاک‌ها به خوبی رشد کند و میوه بدهد. شرایط آب و هوایی ایران به خوبی برای کاشت درخت انگور مناسب است و پرورش و مراقبت از این گیاه در کشور ما بسیار رایج شده است. بسیاری از افراد دوست دارند که این درخت زیبا و میوه‌های پر خاصیت آن را در باغ‌ها و حیاط‌های خود پرورش دهند. برای آشنایی با روش کاشت درخت انگور در باغ و باغچه، با ما در مجله رضیم همراه شوید.
گیاه شناسی درخت انگور
درخت انگور یک گیاه بسیار قدیمی است که مصری‌ها پنج هزار سال پیش از میلاد آن را می‌شناختند. محل اصلی انگور آسیای صغیر و ایران است و هنوز هم به صورت وحشی و نیمه وحشی در این مناطق دیده می‌شود. درخت انگور یک درختچه بالا رونده است که با کمک پیچک‌های خود به راحتی از موانع و درختان همسایه بالا می‌رود و ارتفاع آن به ۱۰ تا ۱۵ متر می‌رسد. بعضی از مهم‌ترین محصولاتی که امروزه از انگور به دست می‌آید شامل انگور مجلسی، کشمش، آب انگور و سرکه هستند. همچنین در گیلان از شیره انگور، که به آن دوشاب نیز گفته می‌شود، استفاده می‌شود.
واریته‌های انگور از نظر رنگ میوه به چهار دسته تقسیم می‌شوند: ۱- انگورهای سبز ۲- انگورهای قرمز ۳- انگورهای سیاه ۴- انگورهای زرد.
نیازهای اکولوژیک درخت انگور
آب و هوا: در آب و هوای نسبتاً ملایم تابستانی، درختان انگور زودرس می‌توانند در شرایط مناسب محصول بدهند. بیشتر واریته‌های آن در برابر سرما در زمستان مقاوم هستند. اگرچه درخت انگور به سرما اهمیت نمی‌دهد، اما برای رشد خوب نیاز به بهار و تابستان گرم و آفتابی دارد. بادهای شدید می‌توانند بیشتر از سرما به درخت انگور آسیب برسانند. در بهار، وقتی دما از ۱۰ درجه سانتی‌گراد بالاتر می‌رود، گیاه شروع به رشد می‌کند.
آبیاری:در هوای گرم‌تر، درخت انگور به آب بیشتری نیاز دارد. ریشه‌های این درخت در خاک‌های مختلف به عمق‌های متفاوتی نفوذ می‌کنند. به عنوان مثال، در خاک‌های سنگین و رسی حداکثر تا ۹۰ سانتیمتر، در خاک‌های متوسط رسی شنی تا ۳.۵ متر، و در خاک‌های سبک شنی حتی تا عمق ۶ متر و بیشتر می‌روند. در خاک‌های کم عمق و کمی رسی که ریشه‌ها در عمق کمتر از یک متر پخش شده‌اند، نیاز به آبیاری بیشتر است، زیرا آب در نزدیکی سطح خاک باقی مانده و به سرعت تبخیر می‌شود. مقدار آب مورد نیاز درخت انگور با دما تغییر می‌کند و در مناطق سردسیر با تابستان‌های گرم به حدود ۵۰۰ میلی لیتر آب نیاز است. در مناطق گرم معتدل ۷۵۰ میلی‌لیتر و در نقاط بسیار گرم تا ۱۳۵۰ میلی‌لیتر آب لازم است.
خاک: خاک‌های اسیدی یا پر از نمک برای کاشت درخت انگور مناسب نیستند. بهترین خاک برای این کار، خاک‌های سبک و عمیق شنی رسی هستند که کمی آهک داشته و آب را به خوبی عبور دهند. مقدار محصول درخت انگور به طور عمده به کوددهی، هوموس، شخم، آبیاری، زهکشی و تکان دادن زمین تا عمق کافی (حدود ۵۰ سانتیمتر یا بیشتر) بستگی دارد. عوامل دیگری که بر مقدار محصول تاثیرگذار هستند شامل رنگ خاک (هر چه تیره‌تر باشد، جذب نور خورشید بیشتر است)، عمق خاک، مقدار آهک و pH آن نیز می‌باشد.
کوددهی درخت انگور
ازت: برای کوددهی درخت انگور از اوره استفاده می‌شود که می‌توان به عنوان
“““html
کود برگی با غلظت ۱ درصد هم پیشنهاد شده است. اگر در استفاده از کودهای ازته زیاده‌روی کنیم، می‌تواند عواقب منفی برای رشد گیاه داشته باشد. از جمله این عواقب می‌توان به رشد بیش از حد، مختل شدن رشد طبیعی گل‌ها و در نهایت کاهش محصول اشاره کرد.
پتاسیم: وجود پتاسیم برای ساختار برگ‌ها و چوب درختان و همچنین سخت شدن شاخه‌ها مخصوصاً ساقه‌ها و برای رسیدن خوشه‌های انگور ضروری است.
منیزیم: یکی از عناصر اصلی مورد نیاز درخت انگور است. منیزیم در برگ‌ها برای ساخت کلروفیل و در نتیجه جذب دی‌اکسید کربن از هوا و تبدیل آن به قند ضروری است. معمولاً منیزیم به صورت سولفات منیزیم به خاک اضافه می‌شود که به آسانی در آب حل می‌شود.
کلسیم: این عنصر بسیار برای درخت انگور ضروری است و باید هر سال به مقدار کافی به باغ‌های انگور اضافه شود.
مراحل کلی کاشت درخت انگور
- آماده‌سازی بستر مناسب برای کاشت
- تأمین نهال مورد نظر
- چاله‌کنی برای کاشت نهال و قلمه
- آبدهی مناسب
- هرس کردن و فرم دادن به درخت
- نگهداری درست از درخت انگور قبل از شروع باردهی
کاشت درخت انگور در باغ
کاشت انگور در باغ به دو روش انجام می‌شود:
کاشت قلمه انگور در محل اصلی: برای این کار معمولاً از ارقامی استفاده می‌شود که قلمه‌های آن به‌راحتی ریشه می‌دهند. این روش کاشت چندان رواج ندارد و فقط در برخی کشورهای که سابقه کشت انگور دارند، از این روش برای باغ‌های دیمی استفاده می‌شود.
کاشت قلمه انگور در خزانه: در بیشتر موارد، قلمه‌ها را برای ریشه‌دار شدن در خزانه می‌کارند. این روش برای ارقامی مناسب است که قلمه‌هایشان به سختی ریشه می‌دهند. برای کاشت قلمه‌های انگور در خزانه، ابتدا زمین را شخم عمیق زده و نرم و آماده می‌کنند و سپس شیارهایی به عمق 20 تا 30 سانتیمتر و با فاصله 40 تا 50 سانتیمتر حفر می‌کنند.
سپس قلمه‌ها را به طور مرتب و با فاصله 5 سانتیمتر در کنار دیواره شمالی شیار قرار می‌دهند به طوری که 1 یا 2 جوانه انتهایی قلمه‌ها خارج از خاک بماند.
در این خزانه، قلمه‌ها یک سال باقی می‌مانند و در پایان سال اول رشد، یعنی در پاییز همان سال یا اوایل سال دوم و قبل از شروع فعالیت گیاهان، قلمه‌های ریشه‌دار شده را به خزانه دوم (خزانه انتظار) منتقل می‌کنند. در این خزانه، قلمه‌ها را در ردیف‌هایی با فاصله 75 سانتیمتر و فواصل 45 تا 50 سانتیمتر بین هر بوته می‌کارند.
نکته‌ای که باید بدانید این است که اگر در سال اول کاشت، رشد شاخه‌های جوان بر روی قلمه و مقدار ریشه کافی باشد، می‌توان قلمه‌ها را از خزانه اول بلافاصله به محل اصلی منتقل کرد. پس از کاشت قلمه در خزانه یا محل اصلی، باید دقت کرد که آبیاری قلمه‌ها به خوبی انجام شود و بعد از هر آبیاری، سطح خاک را شخم زده و علف‌های هرز را از بین برد.
کاشت درخت انگور در
“““html
باغچه منزل
- محل انتخابی در باغچه برای کاشت درخت انگور باید دارای خاک خوب و مغذی باشد. بهترین زمان برای کاشت در مناطق با آب و هوای مناسب، بهار تا اوایل تابستان است.
- نهال انگور را به گونه‌ای بکارید که حداقل دو جوانه‌اش در خاک بماند و سر آن‌ها حدود ۵ سانتیمتر از خاک بیرون باشد. سپس چاله را با مخلوطی از خاک و کود پر کنید و سر نهال را حدود ۱ سانتیمتر ببرید.
- پس از پر کردن چاله، خاک‌های اطراف نهال را محکم کنید و سپس به میزان کافی آب دهید.
- هر سال باید به نهال‌ها کود بدهید، اما نه در کنار درخت و نه در نقاط قبلی، بلکه در فاصله‌ای مناسب با رشد ریشه‌ها و دور از تنه درخت باید این کار را انجام دهید.
- بعد از اینکه خطر سرمای بهار برطرف شد و کمی قبل از باز شدن جوانه‌ها، نهال را از بالای جوانه سوم ببرید تا ۳ جوانه باقی بمانند. در بهار یا تابستان، وقتی یکی از جوانه‌ها به ۲۰ سانتیمتر رسید، دو جوانه دیگر را از پایین هرس کنید و جوانه ۲۰ سانتی‌متری را به عنوان شاخه اصلی در نظر بگیرید و به قیم ببندید.
- در اواخر پاییز، شاخه اصلی درخت انگور را به ۶ جوانه برسانید و شاخه‌های دیگر را هرکدام به ۲ جوانه محدود کنید.
- این هرس باید هر سال به همین شکل تکرار شود تا شاخه اصلی درخت انگور به اندازه مطلوب برسد.
- اگر نهال از بازار خریداری کرده‌اید، آن را تا ۲۴ ساعت در آب بخیسانید به طوری که آب کاملاً روی آن را بپوشاند. سپس نهال را بیرون آورده و یک ساعت در هوای آزاد بگذارید و بعد به روش قبلی در محل اصلی بکارید و به خوبی آبیاری کنید.
نحوه آبیاری درخت انگور
پس از کاشت درخت انگور، اصلی‌ترین نکته، آبیاری درست و به موقع نهال جوان است. در فصل زمستان که بارندگی زیاد است، نهال نیازی به آب زیادی ندارد و اگر شرایط باغ خوب باشد، آبیاری هر دو هفته یکبار کافی است. اما در فصل تابستان به دلیل هوای خشک و گرما، باید هر هفته ۲ الی ۳ بار آبیاری کنید تا درخت بهتر رشد کند.
هرس کردن و فرم دادن به درخت انگور
بعد از گذشت یک سال از کاشت درخت انگور که گیاه خوب رشد کرده و شکوفه داده است، شما می‌توانید به هرس کردن درخت بپردازید و شاخ و برگ‌های اضافی و زرد را جدا کنید. هرچند این کار در سال اول خیلی ضروری نیست، اما بهتر است انجام شود.
نگهداری از درخت انگور قبل از شروع باردهی
قبل از فصل باردهی درخت انگور باید نکاتی را رعایت کنید تا بتوانید محصول بهتری از گیاه بگیرید. این نکات شامل شخم زدن زمین، پخش کردن کود خوب روی خاک، سم‌پاشی برای از بین بردن آفت‌ها و جمع‌آوری علف‌های هرز است.
برداشت محصول از درخت انگور
در اردیبهشت، وقتی خوشه‌ها قابل دیده‌شدن هستند، باید خوشه‌های اضافی که تعداد آن‌ها زیاد شده و با قدرت درخت تناسب ندارد را جدا کنید تا بقیه خوشه‌ها غذا را بهتر دریافت کنند و کیفیت بهتری داشته باشند.
برای تسریع در رسیدن انگور و خوشه‌های دیررس، باید برگ‌هایی که روی خوشه‌ها قرار دارند و مانع رسیدن نور مستقیم خورشید و گرما به انگور می‌شوند را از اوایل مرداد جدا کنید.
“`
هنگام چیدن انگور، باید دقت کرد که خوشه‌ها را از جایی که به شاخه‌ها متصل هستند جدا کنیم و برای این کار از قیچی استفاده می‌کنیم تا حبه‌ها له نشوند. تنها خوشه‌های رسیده را باید برداشت کرد و خوشه‌های نارس را برای نوبت‌های بعدی باقی بگذاریم. زیرا برخی از نوع‌های انگور همه خوشه‌هایشان به طور همزمان نمی‌رسند و بنابراین لازم است که انگورهای این نوع در ۲ تا ۳ یا حتی ۴ نوبت چیده شوند. این کار برای باغبان بسیار مفید است، زیرا زمان بیشتری برای انجام کارها خواهد داشت، به کارگر کمتری نیاز دارد و همچنین زمان بیشتری برای فروش محصول در اختیار دارد. مهم‌تر از همه اینکه پس از چیدن مقداری از محصول، تمام انرژی گیاه صرف رشد و رسیدن بقیه انگورهایی می‌شود که هنوز به درخت آویزان هستند.
بیشتر بخوانید:
