معرفی قرص پوکساکیم
پوکساکیم یک نوع دارو است که به نام کلردیازپوکساید شناخته می‌شود و به تسکین اعصاب و آرامش افراد کمک می‌کند. این دارو با تاثیر بر روی مواد شیمیایی در مغز که به آنها ناقل‌های عصبی یا نوروترانسمیتر می‌گویند، می‌تواند علائم اضطراب را کاهش دهد. به همین خاطر معمولا این دارو برای مدت کوتاهی به افرادی که اضطراب دارند تجویز می‌شود.
پوکساکیم همچنین می‌تواند به شل کردن عضلات کمک کند. یکی دیگر از کاربردهای این دارو، کمک به افرادی است که برای ترک الکل به مشکل برمی‌خورند. وقتی فردی الکل را ترک می‌کند، چند ساعت بعد از آخرین مصرف، ممکن است علائمی مانند گرفتگی عضلات را تجربه کند که می‌توان برای کاهش این علائم از پوکساکیم استفاده کرد.
مکانیسم اثر پوکساکیم
اثر ضد اضطراب: پوکساکیم بر روی بخشهایی از مغز تاثیر می‌گذارد که مربوط به احساسات و اضطراب هستند. این دارو با تاثیر بر روی گیرنده‌های خاصی در مغز، باعث می‌شود که احساس اضطراب کاهش یابد.
اثر ضد تشنج: این دارو با تقویت تاثیرات مثبت در سیستم عصبی، جلوی فعالیتهای غیرطبیعی که ممکن است باعث تشنج شوند را می‌گیرد.
اثر تسکین بخش : اگر چه این دارو در دوزهای بالاتر ممکن است باعث خواب‌آلودگی شود، اما در دوزهای معمولی بیشتر به کاهش اضطراب کمک می‌کند.
پیش از مصرف پوکساکیم
- اگر باردار هستید یا شیردهی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- اگر دچار مشکل در تنفس (مانند تنگی نفس در خواب) هستید، به پزشک خود بگویید.
- اگر سابقه بیماری‌های کبدی، کلیوی یا اختلالات روانی مثل افسردگی دارید، پزشک خود را در جریان بگذارید.
- اگر به الکل اعتیاد دارید اما برای ترک الکل به شما این دارو تجویز نشده، به پزشک اطلاع دهید.
- قبل از شروع مصرف، لیستی از تمام داروهایی که گرفته‌اید (به خصوص داروهای آرامبخش و خواب‌آور) به پزشک یا داروساز بدهید.
نحوه مصرف پوکساکیم
- مقدار دقیق دارو و نحوه مصرف آن باید توسط پزشک مشخص شود، بنابراین طبق دستور پزشک عمل کنید.
- اگر پوکساکیم برای کاهش اضطراب تجویز شده، معمولا یک تا سه بار در روز باید مصرف شود.
- اگر برای تسکین علائم ترک الکل تجویز شده، ممکن است چهار بار در روز مصرف شود و اولین روز ممکن است دوز بالاتری داشته باشد که سپس طی چند روز کاهش می‌یابد.
- این دارو با غذا تداخل خاصی ندارد و می‌توانید قبل یا بعد از غذا مصرف کنید، اما بهتر است آن را همراه یا بعد از غذا مصرف کنید.
- اگر یک وعده دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید ولی از دو برابر کردن دوز خودداری کنید.
- اگر داروهای ضد اسید معده مصرف می‌کنید، حداقل دو ساعت فاصله بگذارید تا پوکساکیم را مصرف کنید.
“`html
موارد و مقدار مصرف پوکساکیم
الف) اضطراب و فشار روحی (خفیف تا متوسط ).
- بزرگسالان: مقدار 10-5 میلی گرم 4-3 بار در روز مصرف می شود.
- افراد مسن و کودکان بزرگتر از شش سال: مقدار 5 میلی گرم 4-2 بار در روز، حداکثر تا 10 میلی گرم 3-2 بار در روز مصرف می شود.
ب) اضطراب و فشار روحی (شدید).
- بزرگسالان: مقدار 25-20 میلی گرم 4-3 بار در روز مصرف می شود.
پ) نشانه‌های محرومیت در الکلیسم حاد.
- بزرگسالان: مقدار 100-50 میلی گرم، حداکثر تا mg/day 300 مصرف می شود.
ت) اضطراب و تشویش قبل از عمل جراحی.
- بزرگسالان: مقدار 10-5 میلی گرم، 4-3 بار در روز، یک روز قبل از جراحی، مصرف می شود.
توصیه های دارویی پوکساکیم
- دارو را حتماً زیر نظر پزشک مصرف کنید تا پیشرفت درمان شما بررسی شود و آزمایشات لازم انجام گیرد.
- این دارو می‌تواند باعث خواب آلودگی و گیجی شما شود. پس از شروع درمان و تا زمانی که اثر آن کاملاً از بین نرود، از رانندگی و کارهایی که نیاز به تمرکز دارند خودداری کنید.
- پوکساکیم فقط برای درمان‌های کوتاه‌مدت تجویز می‌شود چون مصرف طولانی‌مدت آن می‌تواند وابستگی ایجاد کند.
- ترکیب پوکساکیم با الکل می‌تواند عوارض زیادی داشته باشد.
- اگر به‌مدت طولانی این دارو را مصرف می‌کنید، برای قطع آن حتماً با پزشک خود مشورت کنید و به آرامی و طبق دستور او عمل کنید تا از بروز عوارض جلوگیری شود.
- اگر قصد عمل جراحی یا درمان دندانپزشکی دارید، پزشک یا دندانپزشکتان را از اینکه پوکساکیم مصرف می‌کنید، مطلع کنید؛ زیرا این دارو می‌تواند اثر داروهای بیهوشی را بیشتر کند.
- پس از پایان دوره ترک الکل، ارتباط خود را با گروه درمانی به‌ویژه تیم رفتار درمانی قطع نکنید تا ترک آن به‌طور موثر انجام شود.
مصرف پوکساکیم در دوران بارداری و شیردهی
این دارو در گروه D قرار دارد و در دوران بارداری ممکن است برای جنین خطراتی داشته باشد. اما در برخی موارد، ممکن است مزایای مصرف دارو بیشتر از خطرات آن باشد.
در دوران شیردهی، مصرف پوکساکیم ممکن است باعث خواب‌آلودگی، مشکلات تغذیه‌ای و کاهش وزن نوزاد شود. بهتر است از مصرف این دارو در این دوران خودداری کنید.
عوارض شایع پوکساکیم
- ممکن است با مصرف این دارو احساس خواب آلودگی، ضعف یا سبکی سر کنید که می‌تواند در طول روز ادامه داشته باشد. برای کنترل این عارضه، از رانندگی و کارهایی که نیاز به تمرکز دارند پرهیز کنید و الکل مصرف نکنید.
- احساس گیجی و فراموشی نیز ممکن است ایجاد شود، که اگر شدید باشد باید با پزشک خود در میان بگذارید.
- در برخی از افراد، تغییرات خلقی ممکن است اتفاق بیفتد.
“““html
و خو و عصبانیت بیش از حد در زمان استفاده از این دارو ممکن است اتفاق بیفتد. در این صورت بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی پوکساکیم
- داروهای آرامبخش سیستم عصبی مرکزی (CNS)
- داروهای مسکن مخدر
- داروهای بیهوشی
- داروهای مهارکننده مونوآمینواکسیداز
- داروهای ضدافسردگی
- داروهای کاهش‌دهنده فشار خون
- آنتی‌اکسیدان‌ها
- کاربامازپین
- سایمتیدین
اثر پوکساکیم بر آزمایش‌های تشخیصی
- مصرف پوکساکیم ممکن است نتایج آزمایش‌های کبدی را افزایش و تعداد گرانولوسیت‌ها را کاهش دهد.
- این دارو ممکن است موجب نتیجه مثبت کاذب در آزمایش بارداری شود (بسته به روش استفاده شده).
- این دارو ممکن است اثرات آزمایش‌های 17-کتو استروئیدهای ادرار، آلکالوئید ادرار و گلوکز ادرار را تغییر دهد (ولی تأثیری بر گلوکز ادرار با استفاده از Tes-Tape ندارد).
مسمومیت با پوکساکیم و درمان آن
علائم بالینی: خواب‌آلودگی، اختلال در هوشیاری، کما، کاهش رفلکس‌ها، تنگی نفس، مشکلات تنفسی، کاهش فشار خون، برادیکاردی (کندی ضربان قلب)، مختل شدن گفتار، عدم تعادل در راه رفتن.
درمان: شامل حفظ فشار خون و تنفس تا زمانی که اثرات دارو از بین برود. علائم حیاتی باید کنترل شود. ممکن است برای کمک به تنفس از دستگاه تنفسی مکانیکی و اکسیژن استفاده شود. در صورت نیاز برای درمان کاهش فشار خون، از محلول‌های وریدی و داروهای تنگ‌کننده عروق مانند دوپامین و فنیل‌افرین استفاده خواهیم کرد.
اگر دارو به تازگی مصرف شده، در صورت وجود لوله داخل نای، می‌توان معده را شستشو داد. اگر بیمار هوشیار باشد، می‌توان او را وادار به استفراغ کرد. پس از استفراغ یا شستشوی معده، باید ذغال فعال همراه با یک مسهل به مقدار مناسب مصرف شود. در صورت بروز هیجان، باید از مصرف باربیتورات‌ها اجتناب کرد. دیالیز به ندرت مفید است. فلومازنیل (یک آنتاگونیست خاص بنزودیازپین‌ها) ممکن است مفید باشد.
ملاحظات خاص درباره پوکساکیم
علاوه بر ملاحظات مربوط به سایر بنزودیازپین‌ها، به نکته زیر نیز توجه کنید:
دوز کمتری از این دارو برای بیمارانی که دچار اختلال عملکرد کلیوی و کبدی هستند، مناسب است. تغییرات در EEG بیمار باید بررسی شود. معمولاً تغییراتی مانند کاهش ولتاژ و فعالیت سریع ممکن است بعد از مصرف کلردیازپوکساید رخ دهد.
نکات توصیه‌شده برای بیماران هنگام مصرف پوکساکیم
- تغییرات ناگهانی وضعیت می‌تواند باعث سرگیجه شود.
- قبل از بلند شدن، پاهای خود را برای چند دقیقه از تخت آویزان کنید تا از افتادن و صدمه جلوگیری شود.
- از قطع ناگهانی دارو پرهیز کنید، چون ممکن است علائم قطع مصرف بروز کند.
“`
نکات مصرف پوکساکیم در سالمندان
- سالمندان نسبت به تأثیرات داروی پوکساکیم بر سیستم عصبی حساس‌تر هستند. بسیاری از این بیماران ممکن است در آغاز درمان با این دارو و بالا رفتن دوز مصرف، به مراقبت بیشتری نیاز داشته باشند تا بتوانند فعالیتهای روزمره خود را انجام دهند.
- کاهش مقدار مصرف دارو در سالمندان به دلیل کاهش توانایی بدن در دفع این دارو می‌تواند مفید باشد.
- استفاده از پوکساکیم در کودکان: هنوز بی‌خطر بودن این دارو برای کودکان زیر شش سال به اثبات نرسیده است.
برای اطلاعات بیشتر بخوانید:
تحریریه بخش سلامت
مجله رضیم