آشنایی با اثر روزه بر سیستم ایمنی بدن
اثر روزه بر سیستم ایمنی بدن موضوع ماست. روزه گرفتن به معنای تلاش در راستای تقویت روح و تقوا است. روزه باعث تقویت صداقت درونی، آرامش روانی و دوری از نگرانی و اضطراب می‌شود. در واقع، فرد مومن روزه را به خاطر اطاعت از خداوند می‌گیرد، اما این کار به او علاوه بر برکات معنوی، فواید جسمی و روانی نیز می‌دهد.
روزه‌داری به شکل صحیح، که شامل کاهش مقدار غذا باشد، به مزایایی مانند کاهش چربی‌های ذخیره شده، پایین آمدن کلسترول و تقویت سیستم ایمنی بدن منجر می‌شود.
در ماه رمضان باید به خاطر داشته باشیم که در مجموع نسبت به ماه‌های دیگر باید ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر غذا بخوریم تا مزایای روزه محسوس شود. این کار به ما کمک می‌کند تا احساس گرسنگی را درک کنیم و یادمان باشد که چه کسانی در زحمت و گرسنگی هستند، همچنین می‌توانیم صرفه‌جویی خود را به نیازمندان کمک کنیم.
بدون شک، مصرف غذا به اندازه نیاز بدن، دسترسی بهتر دیگران به مواد غذایی و فشار کمتر به محیط زیست را به دنبال دارد. با رعایت برخی از اصول غذایی می‌توانیم روزه‌داری را به شکلی بهتر انجام دهیم و از ضعف، تشنگی و گرسنگی غیرضروری جلوگیری کنیم.
آیا روزه در دوران کرونا سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند؟
رابطه روزه و سیستم ایمنی بدن
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران تأکید کرد که تغییر در نحوه تغذیه در ماه رمضان می‌تواند بر سیستم ایمنی تأثیر بگذارد و گفت:
قدرت سیستم ایمنی با افزایش سن کاهش می‌یابد، به همین دلیل کاهش کمی در کالری مصرفی می‌تواند از کاهش فعالیت سیستم ایمنی در دوران پیری جلوگیری کند.
دکتر باقر لاریجانی افزود: یکی از تغییرات مشخص در ایام روزه‌داری، تغییر در نحوه غذا خوردن و به ویژه میزان کالری مصرفی روزانه است. بنابراین، آگاهی از این تغییرات می‌تواند به حفظ و حتی بهبود عملکرد ایمنی بدن در ماه رمضان کمک کند.
وی سیستم ایمنی را بخشی از بدن دانست که وظیفه‌اش شناسایی و از بین بردن یا بی‌خطر کردن سلول‌ها و مولکول‌های بیگانه است.
همچنین نبود مواد غذایی کافی می‌تواند به سیستم دفاعی بدن آسیب بزند و مهم‌ترین اثر سوء تغذیه، کاهش توانایی در برابر عفونت‌هاست. اگر کالری دریافتی به شدت کاهش یابد، فعالیت سیستم ایمنی نیز کم می‌شود.
لاریجانی اشاره کرد که کاهش متوسط غذا باعث افزایش فعالیت گلبول‌های سفید در بدن می‌شود. اگرچه با بالا رفتن سن، فعالیت سیستم ایمنی کاهش می‌یابد، اما کاهش متوسط مصرف غذا می‌تواند این فعالیت را بهبود بخشد.
کاهش قند و چربی برای افرادی که اضافه وزن دارند، می‌تواند به بهبود عملکرد گلبول‌های سفید کمک کند. همچنین، کاهش مصرف غذا می‌تواند قدرت دفاعی سلول‌های روده را افزایش دهد و درد و التهاب را در مقابل مواد آلوده کاهش دهد.
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار کرد: افراد سالم با کم کردن مقدار غذای خود به حد مناسب می‌توانند تأثیرات مثبتی بر روی سیستم ایمنی خود داشته باشند.
برای افراد سالمند با اضافه وزن و فشار خون بالا، کاهش متوسط مصرف غذا می‌تواند از طریق کاهش تولید مواد مضر در بدن، موجب فعالیت بیشتر سیستم ایمنی شود.
وی توضیح داد که رادیکال‌های آزاد که از خوردن زیاد غذایی چرب و سرخ‌کردنی تولید می‌شوند، موادی سمی هستند که می‌توانند به سلول‌های سالم آسیب برسانند و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سرطان و سایر بیماری‌های جدی را افزایش دهند.
لاریجانی تأکید کرد که با بالا رفتن سن، قدرت سیستم ایمنی کاهش می‌یابد و کاهش کم کالری مصرفی می‌تواند از کاهش فعالیت این سیستم دفاعی در دوران پیری پیشگیری کند.
اثر روزه بر جلوگیری از کرونا
توصیه‌هایی برای تقویت سیستم ایمنی بدن در ماه رمضان
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران اشاره کرد که فعالیت سیستم ایمنی بدن در زمان‌های مختلف روز و تحت تأثیر دیگر قسمت‌های بدن تغییر می‌کند.
او همچنین گفت: کاهش مصرف کالری، کمتر کشیدن سیگار و دخانیات، و جلوگیری از خوردن غذاهای سرخ شده و غذاهای مانده که چند بار گرم شده‌اند، روش‌های مؤثری برای بهبود سیستم ایمنی هستند.
همچنین مصرف میوه و سبزیجات به میزان کافی و کاهش استرس با شرکت در مراسم مذهبی می‌تواند در ماه رمضان بسیار مفید باشد.
خوردن غذاهای کم تنوع یا کم‌خوری می‌تواند باعث سوء تغذیه و بیماری‌ها شود. نیازی نیست که در ماه رمضان مقدار زیادی غذا در وعده‌های افطار و سحر بخورید. بلکه یک برنامه غذایی سبک و ساده در سه وعده افطار، شام و سحر کافی است.
باید به تغذیه نوجوانان و کودکانی که در سن رشد هستند بیشتر توجه کرد. برای این گروه، وعده افطار و شام باید به عنوان دو وعده جداگانه در نظر گرفته شود و نباید آن‌ها را با هم ترکیب کرد.
در طول ماه مبارک رمضان، میزان سوخت و ساز بدن کاهش می‌یابد و سیستم‌های دیگری شروع به کار می‌کنند. یکی از این سیستم‌ها، سوخت چربی بدن است که می‌تواند سطح کلسترول خون را کنترل کند.
بنابراین نیازی به خوردن غذاهای چرب و پرکالری نیست و مقدار کم چربی که به طور طبیعی در گوشت و غذاها وجود دارد برای تأمین اسیدهای چرب ضروری بدن کافی است.