همه از احساس راه رفتن روی یک فرش نرم و گرم خوششان می‌آید. خصوصاً در روزهای سرد سال که بیرون آمدن از تخت خواب سخت است؛ فرش به خانه حس گرما و راحتی می‌بخشد. فرش‌ها همچنین جزئی از دکور خانه‌ها در ایران هستند. اما اگر چشمانتان خارش دارد یا نمی‌توانید عطسه‌هایتان را کنترل کنید؛ ممکن است علت آن حساسیت به فرش ماشینی باشد. برای همین این نوشته یک راهنمای مفید درباره نحوه مقابله با حساسیت به فرش ماشینی است. در اینجا علائم، مواد حساسیت‌زا و درمان‌ها (نه تنها برای شما، بلکه برای فرش‌های خانه‌تان!) گردآوری شده است.
علل حساسیت به فرش ماشینی
1. مواد شیمیایی استفاده‌شده در تولید فرش ماشینی
فرش‌های ماشینی اغلب با استفاده از مواد شیمیایی مختلف مانند رنگ‌های مصنوعی، مواد ضدآب و مواد نرم‌کننده تولید می‌شوند. این مواد می‌توانند در برخی افراد حساسیت ایجاد کنند. به‌ویژه رنگ‌های شیمیایی و مواد ضدعفونی‌کننده ممکن است در طول زمان باعث بروز علائم حساسیتی شوند.
2. گرد و غبار و پرز فرش
یکی دیگر از علل رایج حساسیت به فرش ماشینی گرد و غبار است که در بین الیاف فرش جمع می‌شود. این گرد و غبار می‌تواند باعث تحریک سیستم تنفسی و پوست شود. پرزهای ریز فرش نیز در صورت تماس با چشم یا پوست، ممکن است باعث حساسیت‌های پوستی یا چشمی شوند.
3. کپک و قارچ‌ها
فرش‌های ماشینی که به طور نامناسب نگهداری می‌شوند یا در محیط‌های مرطوب قرار می‌گیرند، ممکن است محل رشد قارچ‌ها و کپک‌ها باشند. این قارچ‌ها می‌توانند به شدت حساسیت‌زا باشند و باعث مشکلات تنفسی، آلرژی‌های پوستی و حتی مشکلات چشمی شوند.
روش‌های پیشگیری از حساسیت به فرش ماشینی
1. انتخاب فرش‌های با کیفیت و ضد حساسیت
یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از حساسیت، انتخاب فرش‌هایی است که از مواد طبیعی یا ضد حساسیت تولید شده‌اند. فرش‌های پشمی یا الیاف مصنوعی با فناوری‌های ضد حساسیت معمولاً خطر بروز حساسیت را کاهش می‌دهند.
2. نظافت منظم و صحیح فرش
نظافت منظم فرش می‌تواند به کاهش گرد و غبار و پرزهای آن کمک کند. برای این منظور، استفاده از جاروبرقی با فیلتر HEPA توصیه می‌شود که می‌تواند گرد و غبار و ذرات آلرژن را به طور موثری از بین ببرد. همچنین شستن فرش‌ها به صورت دوره‌ای می‌تواند به کاهش تجمع آلودگی‌ها کمک کند.
3. استفاده از محافظ‌ها و روفرشی‌ها
پوشاندن فرش با یک روفرشی یا محافظ، می‌تواند به کاهش تماس مستقیم پوست با فرش کمک کند. این محافظ‌ها معمولاً قابل شستشو هستند و از تجمع گرد و غبار و آلرژن‌ها در فرش جلوگیری می‌کنند.
4. تهویه مناسب محیط
تهویه مناسب در منزل می‌تواند از تجمع رطوبت در فرش جلوگیری کرده و شرایطی را فراهم کند که قارچ‌ها و کپک‌ها نتوانند رشد کنند. علاوه بر این، استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا می‌تواند به کاهش ذرات آلرژن و بهبود کیفیت هوای محیط کمک کند.
روش‌های درمان حساسیت به فرش ماشینی
1. استفاده از داروهای ضد آلرژی
در صورتی که علائم حساسیت مانند خارش، عطسه، سرفه یا آبریزش بینی به دنبال تماس با فرش ماشینی بروز پیدا کرد، استفاده از داروهای ضد آلرژی می‌تواند مؤثر باشد. آنتی‌هیستامین‌ها، اسپری‌های بینی و داروهای ضد التهاب معمولاً برای کاهش علائم حساسیت به کار می‌روند.
2. شستشوی مکرر پوست و چشم‌ها
اگر دچار حساسیت‌های پوستی یا چشمی به فرش ماشینی شده‌اید، شستشوی صورت و بدن با آب سرد می‌تواند کمک‌کننده باشد. شستشوی چشم‌ها با محلول شستشوی چشم یا آب نیز به کاهش تحریکات ناشی از پرز فرش کمک می‌کند.
3. مشاوره با پزشک متخصص
در صورتی که حساسیت به فرش ماشینی به شدت آزاردهنده است و با روش‌های خانگی بهبود نیافت، مراجعه به پزشک متخصص و دریافت درمان‌های اختصاصی می‌تواند ضروری باشد. پزشک ممکن است تست‌های آلرژی انجام دهد و درمان‌های دقیق‌تری پیشنهاد کند.
مزایای انتخاب فرش‌های مناسب برای حساسیت
1. جلوگیری از مشکلات تنفسی
فرش‌های مناسب با ویژگی‌های ضد حساسیت می‌توانند به پیشگیری از بروز مشکلات تنفسی مانند آسم و حساسیت‌های فصلی کمک کنند. این فرش‌ها معمولاً فاقد مواد شیمیایی تحریک‌کننده هستند و به حفظ هوای پاک در خانه کمک می‌کنند.
2. کاهش مشکلات پوستی
انتخاب فرش‌های طبیعی و ضد حساسیت می‌تواند از بروز مشکلات پوستی مانند خشکی، خارش و التهاب جلوگیری کند. این امر به‌ویژه برای افرادی که پوست حساس دارند اهمیت زیادی دارد.
3. ایجاد محیط سالم‌تر برای کودکان و حیوانات خانگی
فرش‌های باکیفیت که از مواد طبیعی تولید شده‌اند، نه تنها برای بزرگسالان بلکه برای کودکان و حیوانات خانگی نیز مناسب هستند. این فرش‌ها باعث می‌شوند که محیط زندگی تمیزتر و سالم‌تر باشد.
علائم حساسیت به فرش ماشینی چیست؟
حساسیت به فرش معمولاً مانند سایر حساسیت‌ها بروز می‌کند. به همین دلیل ممکن است آن را به عنوان واکنش به گرده یا سرماخوردگی طولانی در نظر بگیرید و نتوانید علت واقعی آن را پیدا کنید.
پس اگر با هر یک از مشکلات زیر در خانه مواجه هستید و هنوز دلیل آن را نیافته‌اید؛ ممکن است وقت آن رسیده باشد که فرش‌های خانه‌تان را دقیق‌تر بررسی کنید.
- خارش یا آبریزش چشم
- عطسه‌های مکرر
- خارش یا آبریزش بینی
- گلودرد یا تحریک گلو
- سرفه خشک و مداوم
- خس خس سینه یا مشکل در تنفس
- خارش پوست
در موارد نادر، واکنش‌های شدید می‌توانند منجر به حملات آسم شوند. بنابراین مهم است که به علایمتان دقت کنید. به‌ویژه اگر این علائم ادامه‌دار باشند.
آیا فرش باعث ایجاد حساسیت می‌شود؟
درواقع تعداد بسیار کمی از افراد ممکن است به اجزای فرش ماشینی حساسیت داشته باشند. بنابراین احتمال این که شما به مواد و ذرات روی فرش حساسیت داشته باشید، بیشتر است. البته دانستن ویژگی‌های فرش ماشینی خوب چیست؟ می‌تواند به شما در این زمینه کمک کند.
در واقع تعداد زیادی ماده حساسیت‌زا (آلرژن) وجود دارد که ممکن است در خانه شما وجود داشته باشد و بر روی فرش شما بنشیند. این مشکل بسیار رایج است. به همین دلیل فقط به این دلیل که کسی در خانه شما عطسه نمی‌کند، به این معنا نیست که هیچ آلرژنی در آنجا وجود ندارد.
بنابراین به سؤال “آلرژن‌ها چه هستند و چگونه به فرش می‌آیند؟” می‌توان چنین پاسخ داد:
آلرژن‌ها موادی هستند که بدن شما با آنها مبارزه می‌کند. این مبارزه می‌تواند منجر به واکنش‌های آلرژیک شود. این مواد معمولاً بی‌ضرر شمرده می‌شوند؛ اما می‌توانند در برخی افراد واکنش‌های شدیدی ایجاد کنند.
بیایید نگاهی به برخی از رایج‌ترین آلرژن‌های موجود در فرش ماشینی بیندازیم.
کنه‌های گرد و غبار
کنه‌های گرد و غبار موجودات میکروسکوپی هستند که از سلول‌های مرده پوست انسان تغذیه می‌کنند. آنها به‌خصوص در محیط‌های گرم و مرطوب مانند فرش، مبلمان، و حتی رختخواب، به زندگی ادامه می‌دهند.
در واقع خود کنه‌ها نیز می‌توانند باعث واکنش‌های آلرژیک شوند.
نمی‌شوند؛ بلکه مدفوع آنها این مشکل را ایجاد می‌کند. کنه‌های گرد و غبار می‌توانند تا ۲۰۰ برابر وزن بدن خود در روز مدفوع تولید کنند؛ و این حجم عظیم زباله است که در واقع باعث عطسه و خارش چشم می‌شود. تخمین زده می‌شود که ۱۰ درصد از جمعیت جهان به کنه‌های گرد و غبار آلرژی دارند.
حیوانات خانگی
اکنون ما می‌دانیم که حیوان مو دار شما به کسی آسیب نمی‌زند؛ اما ممکن است چیزی باشد که شما را به عطسه وادار کند. در این موارد، اکثر مردم بلافاصله به موهای حیوان به عنوان مقصر اشاره می‌کنند؛ و تقریباً حق با آنهاست. در حالی که بسیاری از سگ‌ها و گربه‌ها به شدت ریزش مو دارند؛ در واقع شوره پوست آنهاست که روی فرش می‌افتد و موجب حساسیت به فرش می‌شود.
متاسفانه در برابر آلرژن‌های حیوانات خانگی به طور کلی دشوار است؛ و اگر این مشکل جدی باشد؛ تنها راه حل، نداشتن حیوان در خانه است.
کپک
به ویژه در مناطق مرطوب، کپک یکی دیگر از آلرژن‌های شایع است که می‌تواند در فرش شما باشد. حتی چیزی به سادگی خشک نشدن کامل فرش بعد از شستشو می‌تواند باعث ایجاد کپک شود.
کپک معمولاً ترسناک‌تر از آنچه که هست به نظر می‌رسد. در رایج‌ترین اشکال، مانند دیگر مواد حساسیت‌زا، همه را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد؛ و ممکن است فقط در موارد خاص، واکنش‌های جزئی ایجاد کند. با این حال، اگر کپک کنترل نشود و درمان نشود؛ واکنش‌ها ممکن است به تدریج بدتر شوند. البته انواع خطرناک‌تری از کپک هم وجود دارد که باید مراقب آنها بود. شاید شناخته‌شده‌ترین آنها کپک سیاه باشد؛ که باید توسط یک متخصص تشخیص و درمان شود.
گرده و سایر مواد حساسیت‌زا در فضای باز
شما ممکن است ناخواسته مواد حساسیت‌زا را از بیرون به خانه بیاورید. گرده گل احتمالاً شناخته‌ترین نمونه در این مورد است؛ اما حتی خانه‌هایی که حیوانات خانگی ندارند نیز ممکن است دارای شوره این حیوانات (از منابع بیرونی) در فرش خود باشند. این یکی از دلایل رایج بودن آلرژن‌ها در بسیاری از خانه‌هاست.
مواد فرش
همان‌طور که قبلاً گفته شد، به ندرت حساسیت به خود فرش ماشینی مربوط است. با این وجود برخی افراد به موادی که فرش‌ها از آن ساخته شده‌اند یا ترکیبات آلی فرار که از آنها منتشر می‌شود، واکنش نشان می‌دهند.
اجزای رایج فرش ماشینی شامل نایلون، پلی استر و پلی پروپیلن است. لایه فرش نیز از مواد مختلفی درست شده که می‌تواند حاوی مقادیر زیادی آلرژن بالقوه باشد. بنابراین آشنایی با انواع الیاف فرش ماشینی و ویژگی‌های آن از این نظر مهم است که بتوانید انتخاب به‌تری داشته باشید.
ترکیبات آلی فرار موجود در فرش ماشینی، مواد شیمیایی متداول مبتنی بر کربن هستند که در دمای اتاق به هوا تبخیر می‌شوند. فرش‌های ماشینی ممکن است دارای مقادیر متفاوتی از این مواد باشند. هرچه این مواد بیشتر باشند، احتمالات واکنش‌های آلرژیک نیز افزایش می‌یابد.
چگونه با حساسیت به فرش ماشینی مقابله کنیم؟
خوشبختانه هنوز نیازی به دور انداختن فرش‌های‌تان نیست. چراکه راه‌های مناسبی برای مبارزه با حساسیت به فرش ماشینی وجود دارد. مگر اینکه واقعاً به خود فرش حساسیت داشته باشید؛ که در این صورت شاید بهتر باشد فرش را عوض کنید.
در ادامه بهترین روش‌ها را معرفی کرده‌ایم:
استفاده از جاروبرقی با فیلتر HEPA. این فیلترها می‌توانند آلرژن‌ها را از بین ببرند و آنها را به هوای خانه باز نمی‌گردانند. برای بهترین نتیجه، هفته‌ای دو بار جاروبرقی بکشید. همچنین اگر حیوان خانگی دارید؛ مطمئن شوید که جاروبرقی برای جمع‌آوری موها و شوره حیوان طراحی شده است.
مدیریت رطوبت در منزل. این کار نه تنها به جلوگیری از کپک کمک می‌کند، بلکه به بهبود کیفیت هوا هم کمک خواهد کرد.
زدن فرش به کاهش محیطی که کنه‌ها در آن زندگی می‌کنند کمک می‌کند و آن را کمتر برای آنها مناسب می‌سازد.
شستشوی عمیق فرش با استفاده از بخارشوی. انجام این کار ممکن است کمی دشوار و زمان‌بر باشد؛ اما به شما کمک می‌کند تا تمام آلودگی‌ها از فرش شما پاک شود. می‌توانید از خدمات یک قالیشویی آنلاین استفاده کنید که شاید راه‌حل ساده‌تری باشد.
بستن راه‌های ورود به خانه. مثلاً وقتی که گرده‌ها در هوا زیاد هستند (مثل فصل بهار)، بهتر است پنجره‌ها را ببندید تا ورود آنها به داخل خانه کاهش پیدا کند.
استفاده از آنتی هیستامین. این کار بیشتر برای کاهش علائم شما مفید است تا برای خانه، اما هر چیزی که به کاهش علائم کمک کند، قطعاً می‌تواند مفید باشد.
شستشوی منظم فرش. همین‌طور که می‌دانید، شستشوی فرش یکی از بهترین و مؤثرترین راه‌ها برای کاهش مواد حساسیت‌زا در بافت فرش است. برای این کار، استفاده از خدمات قالیشویی توصیه می‌شود.