عوارض مصرف داروهای تاریخ گذشته
همه داروها تاریخ مشخصی دارند، اما طبق گزارشی از مجله انجمن پزشکی آمریکا (JAMA)، می‌توان گفت که تاریخ انقضای برخی از داروها را می‌توان برای سال‌های زیادی نادیده گرفت! بر اساس این گزارش، برخی از داروها می‌توانند آثار مؤثر خود را تا 40 سال حفظ کنند.
چرا داروها تاریخ انقضا دارند ؟
تاریخ انقضا دارو یک قانون است که از سال 1979 به وسیله اداره غذا و داروی آمریکا (FDA) تصویب شد و بدان معنی است که شرکت سازنده دارو می‌تواند تا آن زمان تضمین کند که دارو خصوصیات و ایمنی لازم را دارد.
اما تحقیقات نشان می‌دهد که 90 درصد از بالای 100 نوع دارو، چه داروهای بدون نسخه و چه داروهای تجویزی، حتی تا 15 سال پس از تاریخ انقضای خود نیز قابل استفاده هستند.
چه مدت پس از تاریخ انقضا می توان داروها را مصرف کرد ؟
مطالعات نشان می‌دهد که اگر داروها به مدت 28 تا 40 سال از تاریخ انقضای آن‌ها گذشته باشد، بسیاری از مواد فعال موجود در آن‌ها تا 90 درصد خواص خود را حفظ خواهند کرد.
تنها داروهایی که به اندازه‌ای کم‌تر از این درصد هستند، شامل آسپرین، فناستین (یک نوع مسکن) و آمفتامین (که برای مشکلات بیش فعالی و خواب‌آلودگی استفاده می‌شود) هستند.
فرانسیس فلاهرتی، مدیر سابق اداره غذا و داروی آمریکا، می‌گوید که تاریخ انقضا تعیین شده توسط کارخانه‌های داروسازی ارتباطی با زمان واقعی قابل استفاده بودن دارو ندارد.
او می‌افزاید که این تاریخ‌ها به طوری کلی بیشتر از آنکه از دلایل علمی نشئت بگیرد، به منظور اهداف تجاری تعیین می‌شوند.
اینکه داروها به مدت 10 سال در قفسه باقی بمانند قطعاً به نفع کارخانه‌های داروسازی نیست و آن‌ها ترجیح می‌دهند که تاریخ انقضای داروها نزدیک‌تر باشد.
شرایط مناسب نگهداری دارو
شرایط نگهداری هر دارو معمولاً روی بسته‌بندی آن نوشته شده است، اما بیشتر داروها در محیطی خشک و خنک و دور از یخ‌زدگی باید نگهداری شوند. بنابراین، حمام، به عنوان جایی که بسیاری از خانواده‌ها برای نگهداری داروها استفاده می‌کنند، جای مناسبی نیست.
اگر دارو زیر نور آفتاب، یا در رطوبت، یا در دماهای بسیار بالا یا پایین قرار بگیرد، بهتر است آن را دور بیندازید، حتی اگر تاریخ انقضای آن نگذشته باشد.
تاریخ انقضای داروها کجا نوشته شده ؟
اگر ورقه آلومینیومی قرص را نگاه کنید، در انتهای آن شماره‌هایی وجود دارد که تاریخ انقضای دارو را به نمایش می‌گذارد.
EXP مخفف Expiration است و این تاریخ شامل ماه و سال می‌باشد. برای کرم‌ها و پمادهای تیوپی، این تاریخ در انتهای تیوب و در جایی که تیوب بسته می‌شود، نوشته شده است.
این تاریخ معمولاً روی در جعبه دارو نیز وجود دارد. تاریخ انقضای شربت‌ها و قطره‌های مایع نیز به واضحی روی برچسب شیشه و روی در جعبه آن‌ها نوشته شده است.
برای آمپول‌ها نیز می‌توانید به برچسب دور آمپول نیز نگاه کنید تا تاریخ انقضا آن را پیدا کنید.
ممکن است تاریخ انقضا روی قسمت سر آمپول یا شربت نیز نوشته شده باشد. به طور معمول، داروها بعد از گذشت 3 سال از تاریخ تولید خود منقضی می‌شوند.
داروهای تاریخ مصرف گذشته را چه باید کرد
داروهای تاریخ گذشته باید دور ریخته شوند. بهتر است این داروها را در یک پلاستیک بپیچید و سپس دور بیندازید.
شربت‌ها و قطره‌ها را ابتدا در فاضلاب بریزید و سپس شیشه‌های آن‌ها را دور بیندازید.
البته دور ریختن داروها باید با احتیاط انجام شود. برخی از داروها بعد از تاریخ انقضا ممکن است برای محیط زیست خطرناک باشند.
علاوه بر این، ممکن است توسط حیواناتی مانند سگ، گربه یا پرندگان خورده شوند و برای آن‌ها مضر باشد، بنابراین بهتر است اگر داروی تاریخ گذشته در خانه دارید، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
اگر دارویی وجود دارد که بعد از تاریخ انقضا سمی می‌شود، بهتر است آن را به مراکز درمانی تحویل دهید. هلال احمر نیز این داروها را از شما می‌گیرد تا به شیوه‌ای صحیح و بدون آسیب به محیط زیست دفع شود.
اگر در درمانگاه تزریق انجام می‌دهید، آن‌ها طبق اصول خاصی ضایعات را دور می‌ریزند، اما اگر در خانه تزریق می‌کنید و سرنگ و سوزن را دور می‌اندازید، حتماً آن را در یک کاغذ بپیچید تا باعث انتقال بیماری نشود.
یادتان باشد که در تهران، افرادی هستند که ضایعات را جمع می‌کنند و این می‌تواند برای آن‌ها خطرناک باشد.
بیشتر بخوانید :