یکی از مهمترین بخشهای هویت انسانی، هویت جنسی است. اینکه یک فرد زن باشد یا مرد، بعد از وجود و زندگی او، اصلیترین نشانه شناسایی و ارزشگذاری هر آدمی توسط خودش و محیط اطراف او است.
تحقیقات نشان میدهد که عمل جراحی برای کسانی که «تراجنسی» هستند، تأثیر مثبتی بر کیفیت زندگی آنها دارد. همچنین مشخص شده که در افرادی که جراحی کردهاند، میزان اختلال هویت جنسی بسیار کمتر از کسانی است که جراحی نکردهاند. بنابراین، افرادی که این نوع جراحی را انجام میدهند، احساس آرامش روانی بیشتری دارند.
یکی از مهمترین بخشهای هویت انسانی، هویت جنسی است. اینکه یک فرد زن باشد یا مرد، بعد از وجود و زندگی او، اصلیترین نشانه شناسایی و ارزشگذاری هر آدمی توسط خودش و محیط اطراف او است.
پس این نقشها به کودک آموخته میشوند و او را تشویق میکنند تا رفتارهای مناسب با جنسیت خود را تقویت کند. اما در برخی موارد، این روند طبیعی ممکن است به مسیری متفاوت برود به طوری که کودک در مورد تعلق به یکی از دو جنس دچار تردید میشود یا خود را متعلق به جنس مخالف جنسیت بیولوژیکی خود میداند و در این حالت او دچار اختلال هویت جنسی میشود.
این وضعیت معمولاً با رشد کودک ادامه مییابد و در برخی موارد به حداکثر شدت خود میرسد، به طوری که فرد خواهان تغییر ظاهر آناتومیک خود به جنسیتی میشود که خود را متعلق به آن میداند. این گروه افراد را «تراجنسی» مینامند. به گزارش ایسنا، در بیست سال اخیر، توجه به کیفیت زندگی بیماران با بیماریهای مزمن بیشتر شده و بهبود کیفیت زندگی آنان به یک هدف مهم تبدیل شده است. مشکلات متعددی که افراد تراجنسی با آن دست و پنجه نرم میکنند، نیاز به بررسی کیفیت زندگی آنان را ضروری میسازد. در همین راستا، پژوهشی انجام شده است تا رابطه اختلال هویت جنسی با کیفیت زندگی بررسی شود.
نگاهی به مشکلات «تراجنسی»ها
نتایج این پژوهش که بر اساس نظرسنجی از 168 نفر از افراد دارای پرونده در ادارات بهزیستی کشور به دست آمده نشان میدهد که 55.4 درصد از پاسخدهندگان تراجنسی مرد به زن و 44.6 درصد زن به مرد بودند. 8.9 درصد از افراد در گروه سنی 25-29 سال، 32.1 درصد در گروه سنی 20-24 سال، 39.3 درصد در گروه سنی 25-29 سال، 15.4 درصد در گروه سنی 30-35 سال و 4.2 درصد در گروه بالای 35 سال قرار داشتند و از این تعداد 70.8 درصد فارس زبان و مابقی از اقوام دیگر بودند.
عوامل کاهشدهنده کیفیت زندگی تراجنسیها
یافتههای این پژوهش نشان داد که تراجنسیها با وجود اینکه میدانند به جنس خود تعلق دارند، اما تفاوتهای محسوس بین خود و افراد همجنس خود احساس میکنند. بیشتر آنها پیش از بلوغ از وضعیت جنسیت خود ناراضی هستند و آرزوی اصلیشان تغییر جنسیت و پیوستن به گروه جنس مخالف است. این آرزو همه فعالیتهای آنها را تحت تأثیر قرار میدهد و به اصلیترین بخش نگرش آنها تبدیل میشود.
این وضعیت برای مبتلایان به اختلال هویت جنسی، تنشها و مشکلات روانی ایجاد کرده و ارتباطاتشان با دیگران را به چالش میکشد. طرد شدن از سوی خانواده، دوستان و اقوام، بیخانمانی و فقر از مشکلات رایج افرادی است که تراجنسی هستند. این شرایط به همراه عدم اقدام برای درمان هورمونی و جراحی تغییر جنسیت، مشکلات هویت جنسی آنها را تشدید کرده و باعث کاهش کیفیت زندگی این افراد میشود.
عمل تغییر جنسیت، اختلال هویت جنسی تراجنسیها را کاهش میدهد
یافتههای این تحقیق نشان میدهد که میانگین اختلال هویت جنسی در افرادی که جراحی کردهاند، بسیار کمتر از افرادی است که جراحی نکردهاند. مقایسه وضعیت اختلال هویت جنسی افراد قبل و بعد از عمل، نشان میدهد که بعد از جراحی تغییر جنسیت، میزان اختلال هویت جنسی کاهش چشمگیری مییابد. همچنین، مقایسه کیفیت زندگی و آسایش روانی بین افرادی که جراحی کردهاند و افرادی که جراحی نکردهاند، نشاندهنده تفاوت معنادار است، به طوری که افراد جراحی کرده، کیفیت زندگی و آسایش روانی بیشتری نسبت به کسانی که اقدام به جراحی نکردهاند داشتهاند، هرچند این تفاوت در سایر ابعاد کیفیت زندگی چندان معنیدار نیست.
زندگی میان افرادی که عمل تغییر جنسیت انجام دادهاند و آنهایی که این عمل را نکردهاند متفاوت است.
در میان تراجنسیها (افراد با هویت جنسی متفاوت از جنسیت بیولوژیکی) که عمل نکردهاند، اختلال هویت جنسی فقط با جنبه روانی راحتی و کل کیفیت زندگی ارتباط معنایی دارد. اما در میان افرادی که عمل کردهاند، این اختلال با همه ابعاد کیفیت زندگی به جز کیفیت محیطی ارتباط معناداری دارد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که عمل تغییر جنسیت، اختلال هویت جنسی تراجنسیها را به طور چشمگیری کاهش میدهد و هماهنگی معناداری میان ذهن و بدن آنها ایجاد میکند.
علاوه بر این، با انجام عمل تغییر جنسیت، جنبه روانی کیفیت زندگی بهبود مییابد و تراجنسیها وضعیت روحی و روانی بهتری پیدا میکنند. اما سایر ابعاد کیفیت زندگی آنها تغییر نمیکند. این یافته نشان میدهد که عمل تغییر جنسیت فقط بر روی فکر و روان تراجنسیها تأثیر میگذارد و دیگر ابعاد کیفیت زندگی آنها تحت تأثیر عوامل دیگری مانند ارتباط با والدین یا شرایط اقتصادی و اجتماعی است. نتایج همچنین نشان میدهد که در میان تراجنسیهای عمل نکرده، اختلال هویت جنسی تنها بر جنبههای ذهنی و روانی کیفیت زندگی تأثیر منفی دارد و بر دیگر جنبهها تأثیر نمیگذارد.
چرا تراجنسیها هویت خود را پنهان میکنند؟
نتایج نشان میدهد که تراجنسیهای که عمل نکردهاند، به دلیل ترس از قضاوت جامعه، سعی میکنند هویت خود را مخفی کنند و مطابق با انتظارات اجتماعی رفتار نمایند. آنها نارضایتی خود از جنسیت بیولوژیکی را قبل از اینکه به طور علنی بروز دهند، یا در مقابل نزدیکان نشان میدهند یا در دل خود نگه میدارند. با این روش، آنها میتوانند از واکنش منفی جامعه جلوگیری کنند و همچنان در کنار خانواده خود زندگی کنند و از طرد شدن جلوگیری نمایند.
با این حال، نتایج این تحقیق نشان داد که برخی از تراجنسیهای عمل نکرده با وجود اینکه رفتارشان با جنسیت بیولوژیکی آنها همخوانی ندارد، به دلیل عدم عمل جراحی میتوانند در کنار خانواده خود زندگی کنند. به دلیل فقدان حمایت خانواده، دیگر جنبههای زندگی آنها کمتر تحت تأثیر شرایط نامناسب قرار میگیرد. بنابراین، اختلال هویت جنسی تنها بر روی ذهن و روان خود فرد تأثیر منفی میگذارد و تغذیه، محیط و جسم آنها متأثر نمیشود.
تراجنسیهای عمل کرده طرد میشوند!
نتایج این پژوهش نشان میدهد که افرادی که عمل تغییر جنسیت انجام دادهاند، اغلب از سوی خانوادهها طرد میشوند. شدت اختلال هویت جنسی آنها بر جنبههای روحی و عینی زندگیشان تأثیر میگذارد. نبود ارتباط با کیفیت زندگی در میان افراد عمل کرده و نکرده نشان میدهد که در حالی که فقط 22 درصد از اختلال هویت جنسی بر کیفیت زندگی افراد عمل کرده تأثیر دارد، در افراد عمل نکرده این عدد تنها 4.8 درصد است. در واقع، اختلال هویت جنسی افراد عمل کرده بیش از 25 درصد از کیفیت زندگی آنها را توضیح میدهد.
با توجه به دادههای این مطالعه، میزان اختلال هویت جنسی بر ابعاد جسمی و روحی فرد تأثیر میگذارد. فردی که هنوز عمل نکرده است، از بدنش ناراضی بوده و میخواهد تمام قسمتهای مرتبط با جنسیتش تغییر کند. این افراد قبل از هورمون درمانی و عمل تغییر جنسیت به صدا، ظاهر، پوشش، نقش جنسی و اندام جنسی خود نارضایتی دارند و میخواهند این اجزا با جنسیتی که خود را متعلق به آن میدانند، همخوانی داشته باشد. نتایج نشان میدهد هر چه نارضایتی از این اجزا بیشتر باشد، افراد کمتر با خود و آن اجزا سازگار میشوند و رفتار غیرمتناسبی با انتظارات جامعه از خود نشان میدهند. این امر ممکن است منجر به برچسبگذاری، آزار و اذیت و مشکلات دیگر شده و در برخی موارد به خودکشی بینجامد.
بنابراین، هر چه اختلال هویت جنسی در فرد بیشتر باشد، مشکلات او در زندگی عادی باقی میماند و کیفیت زندگی او پایینتر خواهد بود. هر چه هم که هماهنگی بدن او با جنسیتی که خود را متعلق به آن میداند بیشتر باشد، نیازهای او افزایش مییابد و کیفیت زندگیاش بهبود مییابد. بر اساس نتایج به دست آمده، یکی از دلایل اصلی کاهش اختلال هویت جنسی و افزایش کیفیت زندگی، تسریع در فرآیند کسب هویت جنسی واقعی است. از این طریق، فرد مبتلا به اختلال هویت جنسی به آرامش روانی دست مییابد و رفتارهایش با جنسیتش هماهنگ میشود. هویت جدید به بهبود ارتباطات اجتماعی و اعتبار فرد میان جامعه کمک خواهد کرد و فرد مبتلا به اختلال هویت جنسی از طریق تأمین نیازهای اولیه به زندگی عادی میرسد.
منبع:سلامت