تفاوت پروبیوتیک و پری بیوتیک
پروبیوتیک‌ها و پری بیوتیک‌ها نقش مهمی در سلامت انسان دارند. تفاوت پروبیوتیک و پری بیوتیک را می‌توان به این صورت بیان کرد که پری بیوتیک‌ها غذای پروبیوتیک‌ها هستند.
همه چیز راجع به پروبیوتیک و پری بیوتیک
پروبیوتیک در لغت به معنی «برای زندگی» است؛ در حالی که پری بیوتیک یعنی «پیش نیاز زندگی».
این دو چه تفاوتی دارند و چه نقشی در سلامت ما ایفا می‌کنند؟
با ما همراه باشید تا با تفاوت پروبیوتیک با پریبیوتیک آشنا شوید.
پروبیوتیک چیست؟
پروبیوتیک‌ها باکتری‌های مفیدی هستند که در مکمل‌ها و یا بعضی مواد غذایی وجود دارند و به حفظ تعادل باکتریایی در روده انسان کمک می‌کنند.
به باکتری‌های موجود در روده، فلور نرمال روده یا میکروبیتای روده می‌گویند که نقش بسیار مهمی در سلامت انسان دارند.
یکی از بزرگترین گروه باکتری‌های پروبیوتیک در روده، باکتری اسید لاکتیک است. لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس که در ماست وجود دارد یکی از شناخته شده‌ترین آن‌هاست.
همچنین، نوعی مخمر به نام (Saccharomyces boulardii) نیز دارای خواص پروبیوتیک است. بیفیدوباکتری هم یکی دیگر از این باکتری‌های مفید است.
انواع مختلف باکتری‌های پروبیوتیک نیز اثرات مختلفی دارند و می‌توانید آن‌ها را به صورت مکمل‌های غذایی تهیه کنید.
میوه‌هایی مثل موز، عسل، مارچوبه، کنگر فرنگی، سیر و پیاز منابع طبیعی پروبیوتیک هستند، اما باید مقادیر زیادی از آن‌ها مصرف شود تا اثر کاملی داشته باشند.
فراورده‌های لبنی، مهم‌ترین حامل پروبیوتیک‌ها هستند و در کشور ما نیز افزودن پروبیوتیک‌ها به لبنیات به مدت کمیست رایج شده است.
چرا باکتری‌های روده برای ما مفید هستند؟
آیا می‌دانستید که در روده‌های ما حدود ۱۰۰ میلیارد باکتری مختلف از ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ نوع وجود دارد؟ این تعداد تقریباً ۱۰ برابر بیشتر از تعداد سلول‌های یک فرد بالغ است و وزن این باکتری‌ها به حدود ۲ کیلوگرم می‌رسد!
فقط تعداد کمی از این باکتری‌ها ممکن است برای سلامت ما مضر باشند، در حالی که اکثریت این باکتری‌ها مفید و ضروری برای سلامتی هستند.
نقش پروبیوتیک‌ها در سلامت انسان
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- افزایش تحمل لاکتوز
- کمک به جذب کلسیم
- پیشگیری از سرطان کولون، کبد و حتی سرطان سینه
- کاهش کلسترول خون
- کاهش فشار خون
- درمان یا پیشگیری از اسهال حاد
- کاهش التهاب‌ها
- افزایش جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی
- افزایش ساخت ویتامین K و ویتامین‌های گروه B
- پیشگیری از عفونت‌های قارچی
مصرف طولانی‌مدت یا خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند تعادل طبیعی باکتری‌ها را در روده به هم بزند.
اختلال در این تعادل ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های مختلفی مانند دیابت، آسم، آلرژی، بیماری‌های خود ایمنی، چاقی، بیماری کرون و بسیاری بیماری‌های دیگر را افزایش دهد؛
به همین خاطر برای حفظ این تعادل، بهتر است از مواد غذایی حاوی پروبیوتیک‌ها در رژیم غذایی خود استفاده کنید. در حال حاضر در بازار ایران نیز محصولات لبنی حاوی پروبیوتیک مانند ماست و دوغ پروبیوتیک موجود است.
مواد غذایی حاوی پروبیوتیک
پری بیوتیک‌ها کربوهیدرات‌های غیر قابل هضم هستند که برای تحریک رشد باکتری‌های پروبیوتیک ضروری‌اند.
برخی از این مواد شامل مالتو دکسترین، دکسترین، صمغ‌های فیبری،
اینولین، لاکتولوز و … اشاره کرد.
این عناصر به طور ویژه محیطی مناسب برای باکتری‌های پروبیوتیک در بدن ایجاد می‌کنند تا بتوانند به راحتی رشد و تکثیر شوند و از این طریق به سلامتی ما کمک کنند.
محصولات لبنی مانند ماست و پنیرهای تخمیر شده، به همراه سایر غذاهای تخمیری مثل خیارشور و زیتون شور، از بهترین منابع پروبیوتیک‌ها به شمار می‌روند.
ماست، به ویژه نوع طبیعی آن، به خاطر وجود باکتری لاکتوباسیل، تأثیر زیادی در حفظ تعادل میکروبی در روده دارد.
پزشکان توصیه می‌کنند زمانی که آنتی بیوتیک مصرف می‌کنید، به ویژه در درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری، حتماً از ماست استفاده کنید.
علاوه بر این، می‌توانید مکمل‌های پروبیوتیک که در داروخانه‌ها به صورت پودر، شربت، قرص و یا قطره‌های خوراکی برای کودکان موجود هستند را خریداری و مصرف کنید.
این مکمل‌ها شامل باکتری‌های مفیدی مانند بیفیدوباکترها و لاکتوباسیل‌ها هستند.
نکته‌ای مهم درباره مکمل‌های پروبیوتیک این است که اکثر آن‌ها باید در یخچال نگهداری شوند، بنابراین حتماً زمانی که از داروخانه به خانه می‌آیید، مراقب باشید تا مدت زمان کمی بین خرید و قرار دادن آن‌ها در یخچال باشد تا باکتری‌های فعال آن‌ها آسیب نبینند.
پری بیوتیک چیست؟
به زبان ساده، می‌توان گفت که کربوهیدرات‌های غیر قابل هضم که در غذاها وجود دارند یا همان فیبرها هستند، غذایی برای باکتری‌های مفید در معده به شمار می‌روند.
مواد غذایی حاوی پری بیوتیک‌ها کدامند؟
- عسل – عسل به دلیل داشتن فروکتو اولیگوساکارید، به رشد باکتری‌های روده کمک می‌کند و در درمان یبوست مؤثر است.
- کنگر فرنگی یا آرتیشو – آرتیشو به خاطر وجود اینولین، یکی از بهترین منابع پری بیوتیک محسوب می‌شود.
- موز
- سویا
- اسفناج
- سیر و پیاز
تفاوت پروبیوتیک و پری بیوتیک
به خلاصه می‌توان گفت که تفاوت پروبیوتیک و پری بیوتیک این است که پری بیوتیک‌ها غذاهایی هستند که پروبیوتیک‌ها از آن‌ها تغذیه می‌کنند.
به عبارت دیگر، پروبیوتیک‌ها باکتری‌های مفید هستند در حالی که پری بیوتیک‌ها مواد غذایی هستند که این باکتری‌ها به آن‌ها نیاز دارند.
پری بیوتیک‌ها عمدتاً کربوهیدرات یا فیبری هستند که بدن نمی‌تواند آن‌ها را هضم کند و این کار بر عهده باکتری‌های مفیدی است که در روده وجود دارند یا همان پروبیوتیک‌ها.
سین بیوتیک چیست؟
امروزه محصولاتی به نام سین بیوتیک‌ها در بازار وجود دارند که ترکیبی از پروبیوتیک‌ها و پری بیوتیک‌ها هستند.
سین بیوتیک‌ها در بهبود علائم سندروم روده تحریک پذیر (IBS) کاربرد زیادی دارند.
این محصولات با افزایش باکتری‌های مفید در روده به درمان اسهال و با افزایش حرکات روده به درمان یبوست در این بیماری کمک می‌کنند.
پری بیوتیک‌ها کربوهیدرات‌های غیر قابل هضم موجود در غذاها هستند که برای رشد باکتری‌های پروبیوتیک در بدن لازم هستند.
از این دسته می‌توان به مالتو دکسترین، دکسترین، صمغ‌های فیبری، اینولین، لاکتولوز و … اشاره کرد.
این مواد محیطی مناسب برای باکتری‌های پروبیوتیک فراهم می‌کنند تا آن‌ها به خوبی رشد کنند و اثرات مفید خود را بر روی بدن بگذارند.
بیشتر بخوانید: