تفاوت میان آلزایمر و فراموشی چیست؟ (2 نکته مهم)

“فراموشی” با “آلزایمر” چه تفاوت‌هایی دارد؟

بسیاری از مردم فراموشی را با بیماری آلزایمر اشتباه می‌گیرند، در حالی که این دو کاملاً متفاوت هستند. در ادامه به تفاوت‌های این دو اشاره می‌کنیم.
اگر بعد از یک روز کاری سخت، متوجه شدید که وسایل خانه‌تان جابه‌جا شده‌اند یا ساعت مچی‌تان را از داخل قندان پیدا کرده‌اید، یا بشقاب و قاشق‌ها در کیسه زباله هستند، نباید تعجب کنید. این رفتارهای غیرعادی می‌تواند نشانه‌ای از ابتلای یکی از اعضای خانواده به بیماری دمانس یا آلزایمر باشد. این گونه رفتارها در بیماران آلزایمری معمولی است و هزاران عمل غیرعادی دیگر نیز می‌تواند نتیجه فراموشی یا زوال عقل باشد.
به گفته متخصصان علوم اعصاب، افرادی که با بیماران آلزایمری در ارتباط هستند باید با این شرایط کنار بیایند و برای رفتارهای غیرمعمول بیمار صبر و تحمل داشته باشند، زیرا در حال حاضر برای آلزایمر هیچ درمان دارویی وجود ندارد و تنها با آرامش و درک رفتارهای بیمار و جلوگیری از استرس می‌توان از بدتر شدن وضعیت او جلوگیری کرد.

دکتر مسعود مهر‌پور، فلوشیپ اینترونشن و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران، درباره بیماری آلزایمر می‌گوید: آلزایمر یکی از انواع بیماری‌های دمانس است. دمانس یا فراموشی معمولاً در سنین بالا رخ می‌دهد و به نوعی به بیماری کهنسالی معروف است. به همین دلیل، بروز دمانس از سن 65 سالگی به بعد افزایش می‌یابد و با بالا رفتن سن، احتمال ابتلا به آلزایمر نیز بیشتر می‌شود، به ویژه در افرادی که بالای 80 سال هستند.

به عبارت دیگر، دمانس یا فراموشی در سنین 40 تا 50 سالگی معمولاً نگران‌کننده نیست. این متخصص علوم اعصاب ادامه می‌دهد: برخی افراد جوان که نشانه‌های فراموشی دارند، فکر می‌کنند دچار آلزایمر شده‌اند، در حالی که فراموشی در جوانان بیشتر به خاطر اضطراب و استرس ناشی از زندگی روزمره است که بر تمرکز و حافظه تأثیر می‌گذارد و مردم این علائم را به بیماری فراموشی نسبت می‌دهند.

دکتر مهر‌پور همچنین می‌گوید که در بیماری فراموشی و آلزایمر، خود بیمار معمولاً متوجه علائم نمی‌شود، اما خانواده و نزدیکان می‌توانند نشانه‌های فراموشی را شناسایی کنند. فرد مبتلا به فراموشی معمولاً وسایل خانه را جابه‌جا می‌کند و سپس فراموش می‌کند که آن‌ها کجا هستند، یا ممکن است حرف‌ها را چند بار تکرار کند و کارهایی را که در طول روز انجام داده است، به یاد نمی‌آورد.
با گذر زمان، این روند می‌تواند منجر به از دست رفتن حافظه فرد شود. ممکن است در ابتدا نگران‌کننده به نظر نرسد، اما با پیشرفت بیماری، حافظه کوتاه مدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد و یادآوری اطلاعات جدید سخت‌تر می‌شود، به طوری که افراد مبتلا به آلزایمر بیشتر درباره‌ی اتفاقات قدیمی صحبت می‌کنند.

خویشاوندان بیماران آلزایمری گاهی اوقات بیان می‌کنند که این افراد گذشته را به راحتی به خاطر می‌آورند یا به صورت ناخودآگاه از گذشته زیاد صحبت می‌کنند و جملات را چند بار تکرار می‌کنند. باید گفت که روند یادگیری در بیماران آلزایمری مختل می‌شود و به تدریج دایره کلمات آن‌ها کاهش می‌یابد و ساختن جملات برایشان دشوار می‌شود. این موارد از جمله علائمی است که اطرافیان باید به آن توجه کنند. دکتر مهر‌پور با تأکید بر این نکته که با پیشرفت بیماری عملکرد مغز مختل می‌شود، بیان می‌کند: به دلیل اختلال در عملکرد مغز، این بیماران ممکن است توانایی‌های مغزی خود را از دست بدهند و در مراحل نهایی بیماری، کنترل حرکات بدن و حتی کنترل ادرار را نیز از دست بدهند.

دکتر مهر‌پور درباره یکی از مهم‌ترین عوامل خطر دمانس، که آلزایمر عملکرد شایع آن است، به سکته‌های کوچک و بزرگ مغزی اشاره می‌کند. او می‌گوید: سکته‌های کوچک و بزرگ مغزی از جمله عواملی هستند که می‌توانند منجر به فراموشی شوند. بیماری‌های مزمن عروقی و سکته‌ها، حتی اگر علامتی هم نداشته باشند، می‌توانند حافظه را تحت تأثیر قرار دهند. عواملی چون بیماری‌های عروقی، فشار خون بالا، سیگار کشیدن و دیابت نیز خطر ابتلا به دمانس را افزایش می‌دهند و نیاز به کنترل دارند، زیرا مشکلات عروقی در مغز می‌تواند به تدریج به فشار خون بالا منجر شود و در نتیجه دمانس به وجود آورد.

همچنین، ضربه‌های مکرر به سر نیز یک عامل خطر دیگر برای ابتلا به آلزایمر هستند.

“`

سنین بالا می‌تواند با خود بیماری‌های هورمونی مانند کم کاری تیروئید را به همراه داشته باشد که یکی از نشانه‌هایش فراموشی است. همچنین، کمبود ویتامین ب 12 نیز می‌تواند باعث فراموشی شود.
متخصص علوم اعصاب می‌گوید که استرس و افسردگی در افراد مسن می‌تواند عملکرد ذهن را کاهش دهد و حافظه را تحت تأثیر قرار دهد، اما این مشکلات به خودی خود باعث به وجود آمدن آلزایمر نمی‌شوند و فقط ممکن است باعث فراموشی و دمانس کاذب شوند.
تشخیص آلزایمر یا دمانس کاذب کار آسانی نیست، بنابراین افراد سالمند باید تلاش کنند تا استرس خود را کاهش دهند و با بالا بردن روحیه خود، علائم را کم کنند.
در حال حاضر درمانی برای آلزایمر وجود ندارد، اما دکتر مهرپور می‌گوید که خوشبختانه داروهایی به بازار آمده‌اند که می‌توانند روند پیشرفت بیماری را کنترل کنند. بنابراین، هرچه سریع‌تر بیماری توسط نزدیکان شناسایی شود، مراجعه زودتر به پزشک می‌تواند مسیر پیشرفت بیماری را تحت کنترل قرار دهد.