نحوه تمیز کردن کتابها
شاید تا به حال دیدهاید که کتابهای موجود در کتابخانهتان کثیف شدهاند. وقتی تصمیم به تمیز کردن آنها میگیرید، راههای مختلفی برای این کار وجود دارد؛ بدون اینکه به کتابتان آسیب برسد. در این قسمت بهترین روشها را به شما معرفی خواهیم کرد.
وقتی صحبت از تمیز کردن کتابها میشود، باید بسیار دقت کنید. کتابها از کاغذ درست شدهاند و کاغذ و مایعات با هم سازگار نیستند؛ بهخصوص وقتی صحبت از پخش شدن جوهر باشد. بنابراین هنگام تمیز کردن کتابها باید درباره بهترین روشها برای تمیز کردن کتابهای قدیمی و جدید خوب فکر کنید و آنها را به دقت بررسی کنید.
لوازمی که میتواند در این بین مؤثر باشد شامل موارد زیر است:
جاروبرقی برای جمع کردن گرد و غبار
یک تیشرت قدیمی
یک پارچه نرم
یک مسواک نرم
یک پارچه نازک
کاغذ مومی
روغن بچه
جوش شیرین
هیدروژن پراکسید
دستمال کاغذی
ماسک فیلتر هوا
دستکش
چگونه کتابهای قدیمی را تمیز کنیم؟
کتابهای قدیمی ممکن است گوشههای شکننده و آلودگیهایی داشته باشند که مدت زیادی روی آنها مانده است. بنابراین تمیز کردن آنها به راحتی کتابهای جدید نیست. برای راحتی در کار و بهبود عملکرد، میتوانید مراحل زیر را انجام دهید:
- یک پارچه نازک را روی جاروبرقی قرار دهید تا قدرت مکش آن کمتر شود.
- سپس کتاب را روی زمین به صورت صاف بگذارید و از جلد شروع کنید و به آرامی با مسواک روی کل کتاب بکشید.
- سپس هر صفحه را ورق بزنید و از مکش جاروبرقی برای جمعآوری گرد و غبار استفاده کنید.
- همچنین میتوانید از پاککن برای پاک کردن خطوط موجود در صفحات کتاب کمک بگیرید.
چگونه قارچ و کپک را از روی کتابها تمیز کنیم؟
وقتی متوجه کثیفی روی کتاب شدید، باید به دنبال قارچ و کپک باشید که قطعاً برای کتاب و خودتان مضر است. سپس مراحل زیر را دنبال کنید:
تمام صفحات را برای پیدا کردن هرگونه قارچ و کپک بررسی کنید. معمولاً این لکهها بوی کهنگی دارند.
سپس از ماسک و دستکش استفاده کنید تا در معرض هوای قارچ و کپکها قرار نگیرید.
کتاب را به خارج از منزل ببرید و زیر نور خورشید بگذارید.
یک کاغذ مومی را زیر صفحهای که قارچ و کپک وجود دارد قرار دهید.
از مسواک برای پاک کردن روی قارچ و کپکها استفاده کنید.
سپس یک دستمال نرم آغشته به هیدروژن پراکسید را بردارید و به آرامی قارچ و کپکها را از بین ببرید.
در نهایت اجازه دهید تا صفحات به طور کامل خشک شوند.
چگونه بوی بد کتاب را از بین ببریم؟
وقتی قارچ و کپک را از روی کتاب قدیمی برداشتید، باید مراقب بوی بد آن هم باشید. برای رفع این بو، مراحل زیر را دنبال کنید:
کتاب را با دقت در یک تیشرت یا پارچه قدیمی و تمیز بپیچید.
سپس آن را در یک کیسه زیپدار قرار دهید و کمی جوش شیرین داخل آن بریزید.
چند ساعت یا چند روز صبر کنید تا بو به طور کامل از بین برود.
از بین بردن لکه و سایر آلودگیها از روی کتاب
اگر مقداری غذا روی کتابتان ریخته است، مراحل زیر را دنبال کنید:
کتاب را چندین ساعت در فریزر قرار دهید.
سپس تمام صفحات را بررسی کنید و آن را تکان دهید تا هر گونه ماده خشک شده خارج شود.
بعد، با وسیلهای شبیه به چاقو، به آرامی برای درآوردن اجزای باقیمانده و خشکشده غذا روی صفحات کتاب استفاده کنید. همچنین میتوانید از ناخن خود هم کمک بگیرید.
۳ روش برای پاک کردن لکه ی خودکار از روی دیوار
چگونه قطرات آب و نوشیدنی را از روی کتاب پاک کنیم ؟
اگر مقداری آب روی کتاب تان ریخت یا لکه باران روی آن مشخص شد، باید سریعاً پاکسازی کنید تا از تولید قارچ و کپک جلوگیری شود. همچنین می توانید کتاب را داخل فریزر بگذارید تا بعدا به سراغش بروید و سپس مراحل زیر را در پیش بگیرید :
کتاب را زیر پنجره بگذارید اما مراقب باشید که در معرض نور مستقیم آفتاب قرار نگیرد.
سپس پنکه را به فاصله 1.5 الی 3 متری از کتاب، روشن کنید.
پنجره را باز کنید تا هوا به اندازه کافی رد و بدل شود.
سپس کتاب را باز کنید و آن را ورق بزنید.
فقط کتاب را با خشونت ورق نزنید و کاملا ریلکس و آرام رفتار کنید.
وقتی که صفحات به طور کامل خشک شدند، چند کتاب سنگین دیگر را روی آن قرار دهید تا دوباره صفحات صاف شوند و شکل درستی بگیرند.
چگونه کتابی با جلد چرمی را تمیز کنیم ؟
وقتی که صحبت از تمیز کردن جلد چرمی یک کتاب می شود، باید مراقبت بیشتری را مد نظر قرار دهید. زیرا جلد چرمی واکنش متفاوتی به روش های مختلف پاکسازی نشان می دهد. پس سعی کنید مراحل زیر را در پیش بگیرید تا کمترین آسیب به چرم روی جلد کتاب وارد نشود :
یک پارچه غیر نخی را به صابون بمالید و کمی روی آن آب بریزید.
سپس تا جایی که می توانید، رطوبت اضافه را بگیرید و با استفاده از آن، جلد کتاب را به آرامی تمیز کنید.
در نهایت از یک دستمال خشک برای از بین بردن گرد و غبار و آلودگی روی جلد کتاب استفاده کنید.
چگونه از آسیب دیدگی و آلوده شدن کتاب ها جلوگیری کنیم ؟
باید چند وقت یکبار کتاب ها را تمیز کنید اما برای این که کمترین میزان کثیفی و آلودگی روی آن ها ایجاد نشود، باید در دما و محل مناسب نگهداری کنید. برای تمیز نگه داشتن کتاب ها نکات زیر را رعایت کنید :
کتاب ها را داخل یک محوطه بسته، شبیه به کابینت یا کتابخانه در دار نگهداری کنید.
کتاب ها را به صورت ایستاده نگه دارید و نشانه گذار ها را از لای کتاب بردارید.
کتاب ها را در محلی که رطوبت بالایی دارد، نگه ندارید.
کتاب ها را در فضای باز یا زیر نور خورشید نگه ندارید اما اگر این گونه بود، حتما به طور منظم آن ها را تمیز کنید، زیرا ممکن است که کم کم و به مرور زمان نوشته های روی جلد کتاب پاک شوند.
شستن و تمیزکردن دست ها پیش از برداشتن کتاب از قفسه: شستن و تمیزکردن دست ها پیش از برداشتن کتاب کاغذی از قفسه و شروع به مطالعه، از نکات مهم و اساسی مرتبط با نگهداری از کتاب است. لکه ای که روی ورق های کتاب بیفتد، قابل برگشت و تمیزشدنی نیست. پس بهتر است علاوه بر شستن دست ها هنگام خواندن کتاب از گذاشتن غذا یا نوشیدنی در اطراف آن خودداری کنید تا سهوا لکه ای از آنها روی کتاب نیفتد. دو نکته زیر را هم حتما مدنظر قرار دهید:
از آغشته کردن انگشتان به بزاق دهان برای ورق زدن کتاب ها پرهیز کنید.
اگر کتابی که می خوانید قدیمی و ارزشمند است، یا ورق های نازک و ظریف دارد، با دستکش نخی آن را ورق بزنید.
پرهیز از گذاشتن نشانک (بوک مارک) بزرگ یا حجیم میان صفحات: نشانک یا علامت گذار که به تازگی از اصطلاح بوک مارک (bookmark) هم برای اشاره به آن استفاده می کنند، چیزی است که پس از پایان مطالعه میان صفحات می گذارید تا دفعه بعد از همان جایی که کتاب را رها کرده بودید شروع به خواندن کنید.
علامت گذارهای بزرگ و حجیم، هم می توانند به شیرازه (عطف) کتاب آسیب بزنند و هم به صفحات کتاب. توصیه می کنیم به جای اینها از تکه کاغذی نازک، یا نوار نخی استفاده کنید.
فقط به هیچ عنوان پس از پایان مطالعه گوشه های کاغذ کتاب را برای علامت گذاری برنگردانید. کاملا واضح است که با انجام این کار صفحه موردنظر هیچ وقت به حالت قبلی باز نخواهد گشت.
مراقبت و نگهداری از عطف یا شیرازه کتاب: عطف یا شیرازه کتاب کاغذی شما، چه از نوع جلدسخت (hardback) باشد چه از نوع جلدکاغذی (paperback)، یا با چسب صفحات را به هم متصل نگه
“`
می دهد یا با نخی که صحافها برای دوختن آن استفاده میکنند (یا هم ترکیبی از این دو است).
توصیه میکنیم هنگام باز کردن کتاب و ورق زدن، خیلی به شیرازه آن فشار نیاورید و صفحات را زیاد از هم فاصله ندهید. به ویژه اگر کتاب شما از نوع جلد سخت باشد چون در این صورت احتمال آسیب دیدن شیرازه به مراتب بیشتر خواهد بود.
ورق زدن کتاب با دقت و ظرافت: هنگام ورق زدن کتابها، این کار را با دقت و احتیاط انجام دهید. این نکته به ویژه برای کتابهایی که بیشتر با آنها کار میکنید، بسیار مهم است. ورقهای کتاب به مرور زمان به خودی خود در معرض آسیب قرار میگیرند. حال اگر بیتوجه و با عجله کتاب را ورق بزنید، احتمال آسیب دیدن یا چین و چروک افتادن روی آنها بیشتر خواهد بود.
نگه داشتن کتاب با هر دو دست هنگام مطالعه: این هم یکی دیگر از نکات مهم برای مراقبت و نگهداری از کتاب است که به حداقل رساندن احتمال آسیب رساندن به ورقها و شیرازه کتاب کمک میکند. اگر به خاطر حجم و سنگینی کتاب، نگه داشتن آن با دو دست برایتان سخت است، پیشنهاد میکنیم هنگام مطالعه آن را روی میز بگذارید یا آن را میان پاهایتان قرار دهید. همچنین میتوانید از نگهدارنده کتاب استفاده کنید.
دو نکته زیر را هم حتما مد نظر قرار دهید:
از خم کردن و برگرداندن جلد کتابهای جلد کاغذی خودداری کنید. این کار باعث میشود شیرازه کتاب به هم بریزد و احتمال بازگشت به حالت اولیه به حداقل میرسد.
اگر کتابی قدیمی و ارزشمند دارید که زیاد به آن مراجعه میکنید، میتوانید یکی دو نسخه کپی از آن تهیه کنید تا کتاب اصلی دست نخورده باقی بماند.
فرستادن کتابهای کمیاب و ظریف به صحافی: اگر کتابی کمیاب و ارزشمند دارید که به مرور زمان آسیب دیده، میتوانید آن را به صحافی بفرستید. این بهترین راه برای نگهداری از کتاب ارزشمندتان است.
پرهیز از قراردادن کتابها در زیرزمین، اتاق زیرشیروانی و مکانهایی از این دست: قبلاً گفتیم که نور، دما و رطوبت تأثیر زیادی بر نگهداری کتابها دارند. برخی افراد عادت دارند کتابهای قدیمی و ارزشمندشان را که دیگر از آنها استفاده نمیکنند، به زیرزمین یا مکانهای مشابه منتقل کنند.
این کار را به هیچ عنوان توصیه نمیکنیم؛ زیرا این فضاها معمولاً یکی یا چند عامل نامساعد برای نگهداری کتاب دارند. چنین مکانهایی یا بسیار گرم هستند، یا رطوبت بالایی دارند، یا خیلی خشک و سردند. هیچکدام از این شرایط برای نگهداری از کتاب مناسب نیست.
کتاب، دوست و یاری همیشگی است که میتواند سالهای سال در کنار انسان بماند و به جرأت میتوان گفت که این دوست قدرتمند هیچ آسیبی نمیزند و با خیال راحت میتوان در کنارش وقت گذراند. اما برای حفاظت از این دوستی، قطعاً نیاز به روشهایی داریم که در بالا ذکر شد.