جنگ جهانی اول یکی از رویدادهای مهم و تاثیرگذار در تاریخ است که از 28 ژوئیه 1914 آغاز و تا 11 نوامبر 1918 ادامه داشت. این جنگ حدود 4 سال طول کشید و در نتیجه آن بیش از 7 میلیون نفر غیرنظامی جان خود را از دست دادند. اما چه چیزی باعث شد که جهان به مدت 4 سال درگیر جنگ شود؟
بسیاری از تاریخنگاران بر این باورند که آغاز جنگ جهانی اول به ترور فرانتس فردیناند، ولیعهد امپراتوری اتریش-مجارستان، برمیگردد. او و همسرش توسط ملیگرایان صرب کشته شدند. بعد از این واقعه، حکومت اتریش-مجارستان از صربستان خواست که خواستههایی را اجرایی کند اما وقتی صربستان به این خواستهها پاسخ نداد، اتریش-مجارستان تصمیم به حمله به این کشور گرفت.
حمله آلمان به فرانسه و اعلام جنگ بریتانیا
در این زمان، امپراتوری روسیه به عنوان دوست صربستان، نیروهای خود را برای آمادهسازی برای جنگ با اتریش-مجارستان آماده کرد. این مسئله باعث نگرانی امپراتوری آلمان که دوست اتریش-مجارستان بود، شد. آلمان برای جلوگیری از جنگ با دو جبهه، به فرانسه حمله کرد و برای سرعت بخشیدن به این حمله، از خاک بلژیک عبور کرد. این اقدام اوضاع را بدتر کرد و باعث شد بریتانیا که حامی استقلال بلژیک بود، به آلمان اعلان جنگ دهد. این حوادث باعث شد که جنگ به نقاط مختلف جهان گسترش یابد.
دلایل دیگر
علاوه بر ترور فردیناند، برخی از مورخان به دلایل دیگری نیز اشاره کردهاند. از جمله رقابت میان اتریش و روسیه در بالکان، اختلافات بین فرانسه و آلمان بر سر مناطق آلزاس و لورن و همچنین رقابت اقتصادی و دریایی بین آلمان و بریتانیا که میتوانند منجر به این جنگ بزرگ شده باشند.
و اما در مورد ایران!
متأسفانه جنگ جهانی اول فقط هشت روز بعد از تاجگذاری احمدشاه، آخرین پادشاه قاجار، شروع شد. در این زمان، شهر مهاباد به اشغال عثمانیها درآمد و نمایندگان مجلس سوم شورای ملی اعلام کردند که ایران بیطرف خواهد ماند. با این حال، ایران به واسطه حملات مختلف از سه طرف متجاوز شد و خسارات زیادی دید. در همین حین، گروه دموکرات خواستار ورود ایران به جنگ به نفع متفقین بودند، در حالی که حزب اعتدال بر حفظ بیطرفی تاکید داشت؛ در نهایت بیطرفی ایران پذیرفته شد.
در نهایت در پاییز سال 1918، پس از امضای توافق آتشبس، جنگ جهانی اول به پایان رسید و آخرین کشوری که این توافقنامه را امضا کرد، آلمان بود. این توافق منجر به جدایی اتریش-مجارستان و تشکیل دو کشور مستقل به نامهای اتریش و مجارستان شد.