حساسیت به نیش حشرات و عوارض آن
حساسیت به نیش حشرات به واکنش‌های آلرژیک بدن در برابر زهر یا سم برخی از حشرات، به ویژه زمانی که آنها به پوست وارد می‌شوند، اطلاق می‌شود. حشرات مانند زنبور عسل، زنبورعالی، زنبور زرد، زنبور سرخ و مورچه‌های آتشین معمولاً مسئول این نوع حساسیت هستند. اما بیشتر افراد به نیش حشرات حساسیت ندارند و ممکن است واکنش‌های عادی را با واکنش‌های آلرژیک اشتباه بگیرند. شناخت تفاوت میان این دو می‌تواند به جلوگیری از نگرانی‌های اضافی کمک کند.
بعد از نیش پشه، معمولاً در ناحیه نیش یک برجستگی به وجود می‌آید که ممکن است در وسط آن یک نقطه کوچک نیز مشاهده شود. این برجستگی به سرعت متورم، قرمز و سخت می‌شود. پشه‌ها می‌توانند به بخش‌های مختلف بدن نیز نیش بزنند. اگر سیستم ایمنی بدن شما دچار مشکل باشد، ممکن است واکنش‌های شدیدتری مثل کهیر، ورم‌های بزرگ یا قرمزی و تورم غدد لنفاوی را تجربه کنید. معمولاً کودکان بیشتر از بزرگسالان عوارض ناشی از نیش پشه را تجربه می‌کنند.
واکنش به نیش حشرات در هر فرد متفاوت است و به سه دسته تقسیم می‌شود: عادی، موضعی و آلرژیک. یک واکنش طبیعی باعث درد، تورم و قرمزی در اطراف محل نیش می‌شود.
تقریباً ۲ میلیون نفر در آمریکا به سم انواع خاصی از حشرات حساسیت دارند و بسیاری از آنها ممکن است دچار واکنش‌های آلرژیک خطرناک شوند. هر سال حدود ۵۰ مورد مرگ در آمریکا به دلیل حساسیت به نیش حشرات گزارش می‌شود.
واکنش‌های بزرگ محلی ممکن است باعث تورم شوند که فراتر از محل نیش گسترش می‌یابد. برای مثال، فردی که در مچ پا نیش خورده است، ممکن است ورم را در کل پا تجربه کند. نیش حشرات اغلب زمانی جدی به نظر می‌رسد که حالت آن از واکنش طبیعی فراتر برود.
علایم حساسیت به نیش حشرات
علائم و نشانه‌های شدید حساسیت به نیش حشرات (که به آن واکنش‌های آنافیلاکتیک می‌گویند) ممکن است شامل یک یا چند مورد زیر باشد:
- مشکل در تنفس
- کهیر که یک جوش قرمز و خارش‌دار است و به مناطق دیگر بدن هم گسترش می‌یابد
- تورم صورت، گلو یا بافت دهان
- خس خس سینه یا مشکل در بلع
- احساس بیقراری و اضطراب
- ضربان قلب سریع
- سرگیجه یا افت شدید فشار خون
اگرچه واکنش‌های آلرژیک شدید معمولاً نادر است، اما می‌توانند به شوک، ایست قلبی و بیهوشی در کمتر از ۱۰ دقیقه منجر شوند. این نوع واکنش‌ها می‌تواند به سرعت پس از نیش اتفاق بیفتد و ممکن است کشنده باشد. در این صورت، نیاز به درمان فوری دارید.
یک واکنش آلرژیک خفیف به نیش حشرات ممکن است علائمی مانند موارد زیر در محل نیش ایجاد کند:
- درد
- قرمزی
- وجود نقاط جوش‌مانند
- تورم خفیف تا متوسط
- احساس گرما در محل نیش
- خارش
افرادی که یک بار واکنش حساسیت به نیش حشرات را تجربه کرده‌اند، ممکن است ۶۰٪ بیشتر در معرض واکنش‌های مشابه یا شدیدتر در نیش‌های بعدی قرار بگیرند.
تشخیص حساسیت به نیش حشرات
تشخیص آلرژی ناشی از نیش و گاز گرفتگی حشرات معمولاً بر اساس تاریخچه تماس، علائم مشخص و نتایج فیزیکی انجام می‌شود. بخشی از تشخیص آلرژی به نیش حشرات بر اساس شناسایی پروتئین‌های خاص سم توسط آزمایش‌های پوستی انجام می‌گیرد.
“`html
دلایل اصلی برای انجام تست تایید واکنش دهی زمانی است که بخواهیم ایمونوتراپی (VIT) بر روی سم انجام دهیم یا در مواردی که نیاز به تایید بالینی افزایش حساسیت به سم به عنوان علت واکنش داریم.
تشخیص حساسیت به نیش حشرات مانند زنبور، توسط متخصص آلرژی با استفاده از روش‌های مختلفی مانند آزمون پوستی پریک یا آزمایش خون انجام می‌شود.
بیماری‌های منتقل‌شونده از نیش حشرات
اکثر حشرات بیماری‌ها را منتقل نمی‌کنند. یک استثنای مهم، نوعی کنه است که میکروبی به نام (بورلیا برگدورفری) را حمل می‌کند و باعث بیماری لایم می‌شود. اگر این میکروب به پوست وارد شود، می‌تواند به بخش‌های مختلف بدن رفته و باعث ورم مفاصل، مننژیت و مشکلات دیگر شود. (برای اطلاعات بیشتر، بروشور جداگانه‌ای درباره بیماری لایم را ببینید.) در کشورهای گرمسیر، نیش پشه‌ها می‌تواند میکروب‌های خاصی را منتقل کند که باعث بیماری‌های مانند مالاریا می‌شود.
پیشگیری از گزیده شدن توسط حشرات
آگاهی از نکات کنترل و پیشگیری از گزیده شدن توسط حشرات مانند زنبورها و مورچه‌ها می‌تواند به طرز قابل توجهی تعداد موارد آلرژی به زهر یا سم حشرات را کاهش دهد و میزان مرگ و میر ناشی از واکنش‌های شدید و شوک ناشی از نیش حشرات را در سراسر جهان کاهش دهد.
نیش حشرات بیشتر زمانی اتفاق می‌افتد که شما از خانه خارج می‌شوید، به ویژه در مناطق روستایی. راه‌های جلوگیری از نیش حشرات عبارتند از:
- پوشیدن لباس‌های آستین‌بلند و شلوارهای بلند در مکان‌هایی که حشرات در آنجا رایج هستند.
- دوری از لباس‌های رنگ روشن، لوازم آرایشی، عطر یا اسپری‌های مو که ممکن است حشرات را جذب کنند.
- استفاده از مواد دفع‌کننده حشرات بر روی نقاطی از پوست که در معرض هوا هستند.
- هنگام طبخ غذا یا غذاخوری در خارج از منزل، مواظب باشید غذاهایی که ممکن است حشرات را جذب کنند، نداشته باشید.
- برخی افراد هنگامی که به مکان‌هایی می‌روند که حشرات در آنجا رایج هستند، از کلاه‌هایی با عینک شیشه‌ای استفاده می‌کنند، به عنوان مثال وقتی که به کمپینگ در کنار دریاچه یا رودخانه می‌روند، بسیاری از فروشگاه‌ها این کلاه‌ها را در محل کمپینگ می‌فروشند.
- هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد خوردن سیر یا ویتامین B1 و غذاهای دیگر می‌تواند حشرات را دفع کند.
نیش حشرات یک موضوع جدی است که باید به آن توجه کرد. در برخی موارد، برای درمان نیش حشرات مانند برخی سوسک‌ها و مورچه‌ها، نیاز است تا محل نیش ضدعفونی شود.
برخی نکات درباره حساسیت‌ها به نیش حشرات
- در بسیاری از کشورها، نیش زنبورها دلیل اصلی بسیاری از حساسیت‌ها است.
- در اولین بار که با نیش یک حشره خاص مواجه شوید، احتمالاً واکنش آلرژیک نخواهید داشت، اما پس از چندین بار مواجهه با آن حشره، سیستم ایمنی شما نسبت به آن حساسیت نشان می‌دهد.
- گاهی اوقات، به دلیل نیش‌زدگی‌های مکرر، سیستم ایمنی حساس می‌شود و همین علت است که برخی از افرادی که پیشتر نیش زنبور داشته‌اند، به طور ناگهانی واکنش آلرژیک نشان می‌دهند.
- سم زنبور و وسپ متفاوت هستند، به طوری که افرادی که به سم وسپ حساسیت دارند، به ندرت نشان داده‌اند که به سم زنبور هم حساسیت دارند.
- تقریباً 1 از 5 نفر واکنش‌های آلرژیک جدی نسبت به نیش حشرات در گذشته داشته‌اند، اما ممکن است در مواجهه‌های مجدد با نیش حشره دیگر هیچ واکنش آلرژیکی حتی به صورت ملایم از خود نشان ندهند، بنابراین اگر شما به نیش حشره‌ای حساس بودید، این لزوماً به این معنی نیست که در نیش‌های بعدی نیز واکنش نشان خواهید داد.
“““html
روش های خانگی برای درمان نیش حشرات
بسیاری از افرادی که نسبت به نیش پشه حساسیت بیشتری دارند، به ویژه کودکان که واکنش‌های شدیدی به نیش پشه نشان می‌دهند، می‌توانند با استفاده از روش‌های خانگی که معرفی می‌کنیم، درد و ناراحتی ناشی از نیش آنها را کاهش دهند.
بلغور جو
بلغور جو دارای ترکیبات خاصی است که خاصیت ضد تحریک و سوزش دارند، بنابراین می‌تواند به کاهش خارش و ورم ناشی از نیش کمک کند. برای تهیه خمیر بلغور جو، کافی است آن را با آب مخلوط کرده و به مدت 10 دقیقه روی محل نیش بگذارید.
جوش شیرین
با مخلوط کردن جوش شیرین و سرکه، یک خمیر تهیه کنید و آن را روی محل نیش بمالید. این خمیر می‌تواند اثر سمی نیش پشه را خنثی کند و خارش را بهبود بخشد. بعد از خشک شدن خمیر، روند بهبودی سرعت پیدا می‌کند.
قراردادن یخ
سرما می‌تواند التهاب را کاهش دهد و خارش را برای مدت کوتاهی تسکین دهد. می‌توانید یک کیسه یخ خرد شده را روی محل نیش قرار دهید، اما مراقب باشید که آن را برای مدت طولانی روی پوست نگذارید تا پوست آسیب نبیند.
سرکه سفید
سرکه سفید علاوه بر اینکه یک پاک‌کننده طبیعی است، می‌تواند به عنوان تسکین‌دهنده خارش و ضدعفونی‌کننده نیز عمل کند. کافی است یک پنبه را به سرکه آغشته کنید و به آرامی روی محل نیش بمالید تا اثر آن را مشاهده کنید. اما به یاد داشته باشید که برای پوست‌های حساس، استفاده از سرکه توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است التهاب ایجاد کند.
عسل
عسل دارای خواص ضدالتهابی و آنتی باکتریال است. استفاده از عسل یکی از روش‌های رایج درمان خانگی برای نیش حشرات است. قرار دادن یک قطره کوچک از عسل روی محل نیش می‌تواند خارش را کاهش دهد.
پوست موز
پوست موز می‌تواند در درمان نیش پشه مؤثر باشد. این اثر به دلیل وجود پتاسیم و آنتی اکسیدان‌هایی است که در پوست موز وجود دارد. برای کاهش درد ناشی از نیش، کافی است قسمت داخلی پوست موز را روی محل نیش بگذارید.
آلوئه ورا
از درمان…
“`
برای درمان بیماری‌های پوستی در خانه، مانند گزش پشه، می‌توانید از آلوئه‌ورا استفاده کنید. این گیاه نه تنها به تسکین خارش ناشی از نیش پشه کمک می‌کند، بلکه به بهبودی سریع‌تر آن نیز کمک می‌نماید. آلوئه‌ورا علاوه بر زیبایی، خواص درمانی زیادی دارد و به درمان بیماریهایی مثل پسوریازیس و یبوست مفید است. همچنین، ژل آلوئه‌ورا به دلیل خواص ضد التهابی خود می‌تواند زخم‌های کوچک و عفونت‌های جزئی را تسکین دهد.
حرارت و گرما
استفاده از کمپرس آب گرم یا دوش آب گرم می‌تواند در کاهش درد ناشی از گزش پشه مفید باشد. گرما می‌تواند به خارج شدن بزاق پشه از پوست کمک کند و باعث کاهش درد شود.
این روش ممکن است موقتی باشد، اما وقتی حس گرما به مغز می‌رسد، مغز با این حس شروع به یادآوری می‌کند و به طور موقتی درد ناشی از گزیدگی را فراموش می‌کند.
ریحان
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که این سبزی دارای ترکیب‌های شیمیایی مفیدی است که می‌تواند در درمان خارش موثر باشد. برای استفاده از خواص ریحان، می‌توانید مقداری ریحان خشک شده را در آب بجوشانید و پس از خنک شدن آن را روی پوست قرار دهید تا خارش ناشی از نیش پشه را کاهش دهد.
خمیردندان
استفاده از خمیردندان می‌تواند به کاهش خارش کمک کند. خارش پوست می‌تواند باعث گسترش سم به سایر نواحی پوست شود و خارش را افزایش دهد.
لیمو
لیمو نه تنها خارش را برطرف می‌کند بلکه از بروز عفونت نیز جلوگیری می‌کند. لیمو یک ضدعفونی‌کننده طبیعی است و به ترمیم پوست کمک می‌کند. کافی است یک لیمو را برش داده و هسته‌های آن را خارج کنید و آن را روی ناحیه مورد نظر بگذارید.
روغن درخت چای
این روغن در مبارزه با عفونت موثر است و خاصیت ضد التهابی دارد. همچنین به ترمیم پوست کمک می‌کند. برای کاهش اثرات گزش پشه، چند قطره از این روغن را روی محل گزیدگی بزنید.
درمان حساسیت به نیش حشرات
در واکنش‌های پوستی ناشی از گزش حشرات، می‌توان از کمپرس سرد، داروهای موضعی برای خارش و گاهی داروهای آنتی‌هیستامین و مسکن‌ها استفاده کرد. نیش باید با احتیاط و بدون وارد کردن فشار بیش از حد، خارج شود تا از تزریق بیشتر سم جلوگیری شود. احتمالا به دلیل خاصیت ضدباکتریایی سم، محل گزش به ندرت عفونی می‌شود. در صورت باز شدن وزیکول ناشی از گزیدگی، باید آن را برای جلوگیری از عفونت بعدی تمیز کرد.
واکنش‌های آنافیلاکتیک ناشی از گزیدگی، مشابه هر نوع دیگری از آنافیلاکتیک درمان می‌شوند. درمان ممکن است شامل اکسیژن، اپی‌نفرین، سالین وریدی، استروئیدها و آنتی‌هیستامین‌ها باشد. این بیماران باید به متخصص آلرژی و ایمنی‌شناسی ارجاع شوند تا درباره پرهیزات و درمان‌های اضطراری آموزش ببینند. ممکن است این افراد نیاز به درمان VIT داشته باشند یا شرایطی داشته باشند که درمان آنافیلاکس را پیچیده کند.
آسپرین
آسپرین خاصیت ضد التهابی بالایی دارد که می‌تواند در کنترل تورم ناشی از نیش پشه موثر باشد. یک قرص آسپرین را پودر کنید و چند قطره آب به آن اضافه کنید تا خمیر نرمی درست شود. این خمیر را روی محل گزیدگی بزنید و اجازه دهید چند ساعت بماند. سپس می‌توانید با آب ولرم آن را بشویید. همچنین می‌توانید محل گزیدگی را مرطوب کنید و سپس آسپرین را روی آن بمالید.
اگر پس از گزش پشه علائمی مانند درد، تب یا ورم شدید پوست را داشتید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید:
جمع‌آوری شده توسط بخش سلامت
مجله رضیم