آقا محمد خان قاجار در سال 1796 میلادی پادشاه ایران و بنیانگذار سلسلهی قاجار بود. او در طول فتوحات خود رفتارهای خشونتآمیز زیادی داشت که در نهایت باعث شد او خود قربانی همین خشونتها شود. نباید فراموش کنیم که تجربیات و حوادثی که در زندگی او رخ داد نیز تأثیر زیادی بر شخصیتش گذاشت. یکی از این حوادث، نقصجنسی او در دوران کودکی توسط عادل شاه، برادرزادهی نادرشاه افشار بود؛ موضوعی که محمد خان هرگز نتوانست از آن رهایی یابد. علاوه بر این، او بعد از کشته شدن پدرش به اسارت درآمد و این موضوع نیز بر وی تأثیر گذاشت.
ظاهر و شخصیت آقا محمد خان قاجار
آقا محمد خان قاجار ظاهری ضعیف و نحیف داشت و در جوانی به نظر میرسید که مانند یک نوجوان ۱۵ ساله است. اما هوش و ذکاوت او بسیار مشهور بود و صدر اعظم او گفته بود که او با شجاعت و روحیهی جنگندگی، خیلی خوب میجنگد. جالب است که این پادشاه دیندار هرگز نماز شبش را از دست نمیداد، ولی مانند دیگر شاهان شراب مینوشید. آقا محمد خان به غذاهای مختلف و لباسهای شیک علاقهای نداشت و همه چیز را به شکل سادهاش استفاده میکرد. او از ستایش برای پیروزیهایش خوشش نمیآمد، اما اگر خوشحال میشد، دوتار مینواخت.
جنگ ها و فتوحات
آقا محمد خان یکی از فاتحان بزرگ بود و در دوران سلطنتش تفلیس قفقاز و خراسان را فتح کرد. در سالهای پایانی عمرش تصمیم گرفت به قرهباغ حمله کند تا ابراهیمخان، حاکم آنجا که با روسها همکاری کرده بود، را تنبیه کند. برای این منظور، سپاه آقا محمد خان مجبور بود از شوشی، مرکز قرهباغ بگذرد. وقتی به شوشی رسید، بزرگانی از این شهر به استقبال او آمدند و خبر دادند که ابراهیمخان با خانوادهاش به داغستان فرار کرده است. اما ورود آقا محمد خان به شوشی خوش یمن نبود و این سفر زمینهساز پایان زندگیاش شد. یکی از روایتهای معتبر دربارهی قتل او این است که او به خاطر اختلاف نظر دو نفر از خدمتکارانش عصبانی شد و دستور اعدام آنها را صادر کرد.
نحوه مرگ او
گفته میشود که آقا محمد خان در روز جمعه از دست این دو نفر عصبانی شد و خواست آنها را اعدام کند، اما یکی از سردارانش با این کار مخالفت کرد و گفت که روز جمعه نباید خون ریخت و بهتر است فردا این کار را بکنیم. جالب این است که آقا محمد خان با اعتماد به نفس یا شاید از روی سادگی اجازه داد که خدمتکاران به کار خود ادامه دهند. آنها که احساس میکردند مرگشان حتمی است، شبانه برنامهریزی کرده و به او حمله کردند و او را کشتند.