“`html
خارش معده یا شکم
خارش معده یا خارش شکم معمولاً به دلیل مشکلات خاصی ایجاد نمی‌شود و عموماً به خاطر مشکلات پوستی روی می‌دهد.
بسیاری از افراد از معده به عنوان شکم یاد می‌کنند. در حالی که معده یکی از اندام‌های داخلی است و در قسمت بالا و داخلی شکم قرار دارد، شکم به ناحیه‌ای اشاره دارد که از زیر قفسه سینه تا زیر ناف را شامل می‌شود.
احساس خارش از سوی گیرنده‌های مخصوصی در سطح پوست پدید می‌آید و اندام‌های داخلی احساس خارشی ندارند.
خارش به عنوان یک هشدار طبیعی به بدن آمده که می‌خواهد به ما بگوید که خطر یا مشکلی وجود دارد.
زمانی که ما قسمتی از بدن را می‌خارانیم، در واقع سعی داریم تا آسیب‌های احتمالی به بافت را به حداقل برسانیم. این عمل نوعی مکانیسم دفاعی طبیعی است.
با این حال، خارش می‌تواند گاهی به دلیل تحریک یا التهاب پوست رخ دهد.
بسته به عامل ایجادکننده، احساس خارش ممکن است مدت زیادی ادامه داشته باشد و با خاراندن نیز بهبود نیابد.
گاهی اوقات، فرد می‌تواند با خاراندن بیش از حد پوست به آن آسیب بزند و حتی خونریزی کند.
خارش می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل باشد و به جای خاراندن زیاد، باید به درمان آن فکر کرد.
علت های خارش شکم
پوست شکم همانند سایر قسمت‌های بدن در معرض عوامل خارجی است که می‌تواند باعث خارش آن شود.
بنابراین، دلایل خارش در هر قسمت از بدن ممکن است به همان اندازه در شکم نیز تاثیر بگذارد.
1. خارش معده و شکم بر اثر بهداشت نامناسب
حمام کردن روزانه تمامی عرق، چربی پوست، سلول‌های مرده، میکروب‌ها و گرد و غبار را از روی پوست پاک می‌کند.
اگر این آلودگی‌ها بر روی پوست باقی بمانند، می‌توانند باعث تحریک پوست و ایجاد خارش شوند.
اما، صابون و شوینده‌هایی که در حمام استفاده می‌شوند نیز می‌توانند عامل تحریک پوست باشند.
این موضوع زمانی اتفاق می‌افتد که صابون‌ها به خوبی از روی پوست شسته نشوند یا پوست به درستی خشک نشود.
2. خارش معده و شکم بر اثر خشکی پوست
خشکی پوست یکی از دلایل رایج خارش است. این خشکی می‌تواند در هر جایی از بدن ایجاد شود یا فقط به قسمتی خاص محدود باشد.
دلایل خشکی پوست شامل آب و هوای خشک، آفتاب‌سوختگی، استفاده از صابون‌های ضد باکتری، حمام رفتن بیش از حد و کم‌آبی بدن می‌باشند.
این مشکل اغلب با استفاده از مرطوب‌کننده مناسب قابل درمان است. گاهی اوقات خشکی پوست نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای پوستی است.
3. خارش معده و شکم بر اثر تعریق بیش از حد
تعریق زیاد می‌تواند یکی دیگر از دلایل اصلی خارش باشد.
این عرق کردن ممکن است به دلایل مختلفی از جمله آب و هوای گرم و پوشیدن لباس غیرمتناسب رخ دهد.
همچنین، برخی از افراد ممکن است به طور طبیعی عرق بیشتری داشته باشند؛ در این افراد، فعالیت بیش از حد سیستم عصبی باعث تولید عرق زیادی می‌شود.
4. درماتیت تماسی و خارش پوست
درماتیت تماسی یک نوع بیماری پوستی است که از تماس با مواد خاص ایجاد می‌شود. این مواد ممکن است پوست را تحریک کرده یا به واکنش آلرژیک منجر شوند.
محرک‌های رایج شامل عرق، آب، صابون و لباس‌ها هستند. همچنین، برخی آلرژن‌ها مانند لاتکس، نیکل، رنگ‌ها، چسب‌ها و رایحه‌ها می‌توانند واکنش‌های ایمنی را تحریک کنند.
در این شرایط، پوست معمولاً قرمز، خشک و خارش‌دار شده و گاهی احساس سوزش نیز دارد.
5. زونا و خارش در نیم‌تنه بالا
زونا یک بیماری ناشی از ویروس آبله‌مرغان است که ممکن است سال‌ها پس از عفونت فعال شود.
این ویروس در سیستم عصبی برخی از افراد خفته مانده و پس از مدتی به دلایل نامعلوم دوباره فعال می‌شود. به نظر می‌رسد که ضعف سیستم ایمنی در این فعال شدن موثر است.
نشانه‌های این بیماری شامل درد، سوزش، حساسیت به لمس، بی‌حسی و خارش در نواحی خاص از نیم‌تنه بالا همراه با جوش‌های قرمز و تاول‌های مایع‌دار است.
6. خارش
“““html
خارش شکم در دوران بارداری
خارش شکم یا معده ممکن است در بعضی از زنان باردار دیده شود. این خارش به خاطر کشیدگی پوست ناشی از بزرگ شدن رحم، به ویژه در سه ماهه دوم و سوم بارداری، اتفاق می‌افتد.
اگرچه پوست خاصیت کشسانی دارد، اما وقتی این کشش به طور ناگهانی رخ دهد، می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند.
خارش شکم در دوران بارداری ممکن است به تغییرات دیگر در بدن به دلیل بارداری نیز مربوط باشد.
7. خارش و درد معده به عنوان نشانه‌های اولیه عفونت فاسیولا
زمانی که انگل فاسیولا وارد کبد می‌شود، نشانه‌های حاد بیماری شامل تب، خارش شدید، درد معده و حالت تهوع و استفراغ رخ می‌دهد. اما وقتی انگل وارد کبد می‌شود، این علائم معمولاً از بین می‌رود.
فاسیولا یک بیماری انگلی است که تخم آن از طریق سبزیجات محلی معطر موجود در شمال کشور منتقل می‌شود.
تخم این انگل به سبزیجات می‌چسبد و با شستشو، نمک‌زنی و حتی فریز کردن از بین نمی‌رود.
این انگل نوعی کرم است که می‌تواند از طریق پوست وارد بدن شود و با خون به ریه برود و از آنجا به همراه خلط دوباره بلعیده شود.
پس از بلعیدن، این کرم به دستگاه گوارش وارد شده و به مخاط آسیب می‌زند، باعث التهاب و زخم می‌شود و علائمی مانند زخم دوازدهه و کولیت اولسروز (زخمی) ایجاد می‌کند.
8. خارش و سوزش معده و احتمال ابتلا به گاستریت
اگر با احساس سوزش و خارش در معده مواجه هستید، ممکن است به گاستریت دچار شده باشید. بهترین راه برای تشخیص این بیماری انجام آندوسکوپی است.
گاستریت وضعیتی است که با نمونه‌برداری از دیواره داخلی معده شناسایی می‌شود.
اگر با مشکل مداومی در معده روبه‌رو هستید، بهتر است برای دریافت مشاوره و بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید.
در ادامه با چند نشانه از گاستریت بیشتر آشنا می‌شویم :
-
احساس نفخ در اکثر مواقع :
دلایل متعددی می‌توانند باعث نفخ معده شوند و در اکثر مواقع این موضوع عادی است و نشانه مشکل خاصی نیست.
اما اگر احساس می‌کنید که دائماً یا بعد از اکثر وعده‌های غذایی دچار نفخ هستید، بهتر است برای بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید.
گاستریت می‌تواند یکی از دلایل بروز نفخ باشد، ولی مشکلات دیگری مانند اختلال در هاضمه هم ممکن است زمینه‌ساز این وضعیت باشند. -
افزایش بادگلو :
افرادی که به گاستریت مبتلا هستند، معمولاً با رشد بیش از حد باکتری هلیکوباکتر پیلوری روبرو هستند.
این عفونت که به گفته کلینیک مایو ممکن است در نیمی از جمعیت دنیا وجود داشته باشد، یکی از دلایل اصلی گاستریت است و در صورت عدم درمان می‌تواند به سرطان منجر شود.
اگر گاستریت به خاطر عفونت باکتریایی معده ایجاد شده باشد، هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند فعالیت آنزیم‌های دیواره داخلی معده را تغییر داده و بادگلو را ایجاد کند. -
احساس سیری بعد از خوردن یک وعده غذایی کوچک :
احساس پر بودن و سیری در قسمت بالایی معده بعد از یک وعده غذایی کوچک، یکی دیگر از عوارض عفونت هلیکوباکتر پیلوری است.
این باکتری‌ها می‌توانند باعث افزایش گاز در معده شوند و به این احساس بی‌نظمی و سیری زود هنگام کمک کنند. -
کمبود ویتامین B۱۲ :
می‌توانید این ویتامین را با مصرف گوشت، لبنیات و تخم‌مرغ به دست آورید و وجود آن برای سلامتی بدن و انرژی ضروری است.
عفونت هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند توانایی بدن در تجزیه پروتئین‌های غذایی برای جذب این ویتامین مفید را کاهش دهد.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ نشان داد که درمان عفونت‌های هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند باعث افزایش سطح ویتامین B۱۲ در افرادی شود که پیش‌تر با کمبود این ویتامین مواجه بودند.
این امر می‌تواند احتمال ابتلا به زوال عقل را کاهش دهد، بیماری که نیز با کمبود ویتامین B۱۲ مرتبط است.
“““html
ویتامین B۱۲ می‌تواند باعث گاستریت شود.
گاستریت خودایمنی به خاطر کمبود ویتامین B۱۲ به وجود می‌آید و باعث می‌شود بدن به سلول‌های سالم در دیواره داخلی معده حمله کند.
ابتلا به بیماری التهابی روده:
افرادی که به بیماری‌های التهابی روده همچون بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو دچار هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به گاستریت قرار دارند.
در یکی از مطالعات، عفونت با باکتری اچ. پیلوری در یک سوم از بیماران مبتلا به بیماری کرون تشخیص داده شد.
کاهش وزن:
اگر بعد از خوردن یک وعده غذایی کم احساس سیری کنید، به دلیل کاهش اشتها و مصرف کالری کمتر، کاهش وزن غیرقابل اجتناب است.
برخی افراد به دلیل احساس discomfort (ناراحتی) قادر به غذا خوردن نیستند و این باعث کاهش وزن آن‌ها می‌شود. شما می‌توانید به راحتی از طریق غذاهای آلوده به اچ. پیلوری مبتلا شوید.
این باکتری به دیواره داخلی معده می‌چسبد و در آنجا باقی می‌ماند.
درمان به موقع این عفونت نه تنها برای ایجاد راحتی بلکه برای جلوگیری از سرطان معده هم خیلی مهم است.
برای درمان اچ. پیلوری از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌شود، اما احتمال دارد که برای رهایی کامل از این عفونت زمان لازم باشد.
حالت تهوع:
به همراه بادگلو زدن و نفخ، عفونت اچ. پیلوری می‌تواند موجب حالت تهوع نیز شود.
حرکت صفرا، که مایعی است که کبد تولید می‌کند، از روده کوچک به معده ممکن است باعث حالت تهوع یا استفراغ شود.
بازگشت صفرا در واقع نوعی گاستریت است. اما باید توجه داشت که حالت تهوع ممکن است نشانه سوءهاضمه نیز باشد. پس قبل از نگران شدن از عفونت اچ. پیلوری، این مقوله را در نظر بگیرید.
نوشیدن الکل یا مصرف مواد مخدر:
عفونت اچ. پیلوری تنها یکی از عواملی نیست که باعث گاستریت می‌شود.
الکل، کوکائین، و برخی مواد مخدر دیگر ممکن است معده را ملتهب کرده و دیواره مخاطی آن را آسیب‌پذیر کنند که این امر به عفونت و التهاب منجر می‌شود.
سیگار:
سیگار کشیدن برای بدن مضر است و این عادت خطر ابتلا به گاستریت را به دلیل افزایش آسیب به دیواره داخلی معده افزایش می‌دهد.
سیگار کشیدن می‌تواند تولید مخاط محافظ در معده را کاهش دهد و همچنین به نظر می‌رسد تولید پپسین، که آنزیمی برای تجزیه پروتئین‌هاست، را افزایش دهد و این نیز می‌تواند به التهاب معده منجر شود.
علاوه بر این، سیگار کشیدن ممکن است جریان خون به دیواره داخلی معده را کاهش دهد و فرایند بهبودی از التهاب یا زخم‌ها را کند کند.
استفاده زیاد از داروهای ضدالتهاب:
داروهایی مانند ادویل ممکن است به سرعت درد را تسکین دهند، اما می‌توانند به معده صدمه بزنند.
استفاده بیش از حد از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند موترین و ادویل (که هر دو حاوی ایبوپروفن هستند) و آلو (Aleve) که ماده فعال آن ناپروکسن است، می‌تواند دیواره داخلی معده را ملتهب کرده و به گاستریت منجر شود.
کم‌خونی:
افرادی که بالای ۴۰ سال دارند و علائم سوءهاضمه و کم‌خونی مانند خستگی دارند، باید به یک متخصص گوارش مراجعه کنند تا آندوسکوپی قسمت بالای دستگاه گوارش انجام شود.
کم‌خونی ممکن است به دلیل گاستریت فرسایشی، نوعی نادر که باعث زخم دیواره معده شده و می‌تواند به خونریزی مزمن در معده منجر شود، ایجاد شود.
خونریزی معده می‌تواند باعث کم‌خونی شود.
خونریزی روده‌ای:
نشانه اصلی خونریزی روده‌ای مشاهده خون در مدفوع یا استفراغ است. نشانه‌های دیگر شامل گرفتگی‌های معده، تنگی نفس، و ضعف هستند.
این وضعیت نیز ممکن است به دلیل گاستریت فرسایشی باشد. اگر نشانه‌هایی از خون را مشاهده کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
“`
درمان خارش شکم
درمان خارش شکم یا معده به دلیل اصلی آن بستگی دارد. برای این مشکل ممکن است به درمان‌های موضعی یا داروهای خوراکی نیاز باشد.
برخی از روش‌های درمانی عبارتند از:
- استفاده از مرطوب‌کننده برای آبرسانی و آرام کردن پوست
- کرم اوره برای نرم و آرام کردن پوست
- کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب
- پماد ضد میکروبی برای عفونت‌های میکروبی
- آنتی‌هیستامین‌ها برای کاهش واکنش‌های آلرژیک
- آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌های باکتریایی
جلوگیری از خارش شکم
چند کار ساده می‌تواند به کاهش خارش شکم کمک کند، به خصوص وقتی که دلیل خاصی برای آن پیدا نشده است. این کارها می‌توانند برای پیشگیری از خارش مفید باشند.
- استحمام روزانه یا حتی دو بار در روز: مطمئن شوید که آب داغ نیست و از صابون ملایم استفاده کنید.
بهتر است از صابون بدون عطر یا صابون مخصوص نوزادان استفاده کنید. - خشک و مرطوب کردن پوست شکم پس از استحمام: بعد از حمام، پوست را به خوبی خشک کنید و از یک مرطوب‌کننده ضد حساسیت یا روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون و روغن نارگیل استفاده کنید.
- استفاده از پوشش مناسب: به یاد داشته باشید که نور خورشید می‌تواند از لباس عبور کند، پس اگر لباس نازک پوشیده‌اید، حتماً از کرم ضد آفتاب روی پوست شکمتان استفاده کنید.
علاوه بر این، پوشیدن لباس‌های تنگ و نایلونی می‌تواند خارش شکم را بیشتر کند.