خشکی دهان و احساس خشکی در دهان: اگر فردی دچار مشکلات عصبی، نگرانی و اضطراب، یا برخی از بیماریهای نادر بافت همبند (مانند شوگرن و …) شود، ممکن است با مشکل خشکی دهان مواجه شود. در سنین بالا نیز به دلیل تغییرات طبیعی بدن، این مشکل بسیار شایع است. همچنین، سیگاریها اغلب از خشکی دهان رنج میبرند. اگر یک نفر بیشتر اوقات دهان خشک داشته باشد، این وضعیت ممکن است برای او ناراحتکننده باشد و مشکلات جدیای برای سلامتیاش به وجود آورد.
خشکی دهان و احساس خشکی در دهان
*معایب خشکی دهان
:: ممکن است در حس مزه غذا، جویدن، بلعیدن و صحبت کردن مشکلات فراوان ایجاد کند.
:: احتمال پیشرفت پوسیدگی دندان و سایر عفونتهای دهانی را افزایش میدهد.
:: ممکن است نشانهای از یک بیماری یا وضعیت اصلی باشد.
:: ممکن است ناشی از مصرف داروهای خاص یا درمانهای دارویی باشد.
خشکی دهان به عنوان یک مشکل طبیعی در سنین مختلف شناخته نمیشود. اگر شخصی فکر میکند که دچار خشکی دهان است، باید به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کند؛ یعنی کسانی که میتوانند از آنها کمک و راحتی بگیرند.
خشکی دهان چیست؟
خشکی دهان وضعیتی است که در آن بزاق به اندازه کافی تولید نمیشود یا به خاطر بیرون رفتن بزاق، محیط دهان خشک میشود.
علائم خشکی دهان:
:: احساس خشکی و چسبندگی در دهان
:: مشکل در جویدن، بلع، حس کردن طعم غذا و یا صحبت کردن
:: احساس سوزش در دهان
:: خشکی در گلو
:: لبهای ترک خورده
:: زبان خشک و سفت
:: زخمهای دهانی
:: وجود عفونت در دهان
اصطلاح علمی برای خشکی دهان گزروستودیا (Xerostomia) است.
عدهای از افراد احساس میکنند که خشکی دهان دارند، در حالی که غدد بزاقی آنها سالم است. افرادی که با بیماریهای خاصی مانند آلزایمر (فراموشی) روبرو هستند یا کسانی که آسیبهای شدیدی دیدهاند، ممکن است نتوانند رطوبت دهان خود را حس کنند و به همین دلیل فکر کنند که دهانشان خشک است، در حالی که این چنین نیست.
دلایل بروز عارضه دهان خشک چیست؟
زمانی که غدد بزاقی که مسئول تولید بزاق هستند به درستی کار نکنند، فرد به دهان خشک دچار میشود. دلایل زیادی وجود دارد که نشان میدهد چرا این غدد (غدد بزاقی) به درستی عمل نمیکنند.
عوارض جانبی بعضی از داروها:
بیش از ۴۰۰ نوع دارو میتوانند ترشح غدد بزاقی را کاهش دهند. داروهای مربوط به فشار خون و افسردگی بهخصوص باعث ایجاد دهان خشک میشوند.
بیماری:
برخی بیماریها بر روی فعالیت غدد بزاقی تأثیر میگذارند. سندرم شوگرن، که علائمی مانند خشکی قرنیه، التهاب حلق و بزرگ شدن غدد پاروتید دارد، همچنین بیماریهای مانند ایدز، دیابت و پارکینسون همگی میتوانند باعث بروز دهان خشک شوند.
– پرتو درمانی:
غدد بزاقی ممکن است در صورتی که در مسیر تابش اشعه برای درمان سرطان قرار بگیرند، آسیب ببینند.
– شیمی درمانی و آسیبهای عصبی:
در خصوص دهان خشک چه کاری میتوان انجام داد؟
درمان دهان خشک بستگی به دلیل ایجاد این مشکل دارد. اگر شخصی احساس میکند که دهان خشک دارد، باید به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کند.
اگر مشکل دهان خشک ناشی از داروها باشد، پزشک ممکن است دارو را تغییر دهد یا میزان مصرف آن را تنظیم کند. در صورتی که غدد بزاقی هنوز مقداری بزاق تولید میکنند ولی به درستی عمل نمیکنند، پزشک یا دندانپزشک ممکن است دارویی تجویز کند که به بهبود عملکرد این غدد کمک کند. همچنین ممکن است توصیه کند از بزاق مصنوعی برای مرطوب نگه داشتن دهان استفاده شود.
شخص بیمار در این ارتباط چه کاری میتواند انجام دهد؟
::معمولاً آب یا نوشیدنیهای بدون قند میتواند مؤثر باشد.
::از نوشیدنیهای حاوی کافئین مانند قهوه، چای و برخی انواع نوشابهها باید اجتناب شود، زیرا کافئین میتواند دهان را خشک کند.
::در حین غذا خوردن، مزمزه کردن آب یا نوشیدنیهای بدون قند میتواند کمک کند. این کار بلعیدن و جویدن غذا را آسانتر کرده و طعم غذا را بهتر میکند.
::جویدن آدامسهای بدون قند یا مکیدن آبنباتهای سخت بدون قند به تحریک ترشح بزاق کمک میکند، همچنین استفاده از مرکبات، دارچین یا شیرینیهای طعمدار نیز میتواند مفید باشد.
::باید از تنباکو و الکل دوری کرد، زیرا این موارد میتوانند سبب خشکی دهان شوند.
::غذاهای تند و شور ممکن است در وضعیت دهان خشک باعث ناراحتی بیشتری شوند.
::در شب استفاده از یک مرطوبکننده مفید است.