خواب برای چیست؟

بر اساس یک نظریه، خواب به تثبیت حافظه کمک می‌کند. اما دو نفر در ایتالیا، یک مرد و یک زن، وجود دارند که هرگز نمی‌خوابند اما هنوز هم حافظه خوبی دارند. این دو نفر، که در سنین بالای پنجاه سال هستند، در مراحل اولیه یک بیماری به نام آتروفی چندسیستمی (MSA) قرار دارند. وضعیت آن‌ها سوالاتی را درباره هدف خواب به وجود آورده است. افراد سالم در هر زمان یکی از سه حالت هشیاری را دارند:
1) بیداری
۲) خواب با حرکات سریع چشم (REM)
۳) خواب غیر REM.

اما در مورد این دو بیمار ایتالیایی، هر سه این حالت‌ها با هم ترکیب شده‌اند. روبرتو وترونیو از دانشگاه بولونیا و همکارانش این دو نفر را ابتدا به عنوان کسانی که اختلال رفتاری خواب REM دارند، تشخیص دادند. در این حالت، آنها نمی‌توانند مانند افراد عادی در خواب رویاهایشان شرکت کنند یا احساساتشان را نشان دهند.

این وضعیت ممکن است باعث شود که افراد در خواب REM به خود بپیچند و ناله کنند و گاهی به هم‌تختی خود آسیب بزنند. اما این بیماران خیلی زود از این مرحله عبور کرده و به وضعیتی عجیب‌تر وارد شدند.
یکی از اصلی‌ترین روش‌های اندازه‌گیری خواب، پایش فعالیت امواج مغزی با استفاده از الکترودهایی روی سر است که به آن الکتروآنسفالوگرافی (EEG) می‌گویند. خواب غیر REM به چهار مرحله تقسیم می‌شود که این تقسیم‌بندی بر اساس الگوهای EEG است؛ دو مرحله اول خواب سبک و دو مرحله آخر خواب عمیق یا موج کند نامیده می‌شود.

وقتی به نظر می‌رسد این بیماران خواب هستند، EEG نشان می‌دهد که مغز آنها یا در حالت خواب REM است یا خواب غیر REM، یا در حال بیداری است یا به سرعت بین این سه حالت جابه‌جا می‌شود. با این حال، وقتی تحت آزمون‌های عصب‌روان شناختی قرار می‌گیرند، هیچ نشانه‌ای از ضعف فکری در آن‌ها دیده نمی‌شود. به گفته مارک ماهووالد از دانشگاه مینه‌سوتا، که برای اولین بار در سال ۱۹۸۶ این اختلال را توصیف کرده، به عقیده‌اش تثبیت حافظه هنوز هم در مغز این دو بیمار ایتالیایی در حال رخ دادن است و به همین دلیل آنها دچار نقص شناختی نمی‌شوند. او می‌گوید که باید تعریف خواب در نظر گرفته شود.

دکتر ماهووالد بر این باور است که خواب می‌تواند بدون نشانگرهایی که اکنون برای تعریف آن استفاده می‌شود، اتفاق بیفتد و این نشان می‌دهد که ممکن است نشانگرهای فعلی کافی نباشند. همچنین وضعیت این بیماران ایتالیایی نظر جدیدی را تأیید می‌کند که در سال‌های اخیر مطرح شده، یعنی خواب و بیداری نمی‌توانند در تضاد با یکدیگر باشند. به عبارت دیگر، مغز انسان ممکن است همزمان خواب و بیدار باشد.

شواهد امروز تاییدکننده فهرستی رو به رشد از بیماری‌ها هستند که در آن‌ها خواب، بیداری، خواب REM و خواب غیر REM با هم ترکیب می‌شوند. یکی از این مثال‌ها، حمله خواب (narcolepsy) است، که در آن رویدادهایی با بار عاطفی ممکن است باعث بروز خواب‌آلودگی ناگهانی شوند. وقتی که محتوای رویاها به بیداری وارد می‌شود، ممکن است منجر به حالت بیدارخوابی یا توهم شود؛ زیرا چنین رویاهایی می‌توانند خیلی واقعی به نظر برسند. دکتر ماهووالد بر این باور است که شاید دلیل برخی از گزارش‌ها درباره ربوده شدن توسط موجودات فضایی همین باشد. همچنین ممکن است توضیحات دیگری نیز برای وضعیت این دو بیمار ایتالیایی وجود داشته باشد: اینکه خواب برای حافظه اصلاً ضروری نیست.

جری سیگل از دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس به بررسی عادات خواب حیوانات مختلف پرداخته و فکر می‌کند که احتمالاً توضیح صحیح همین باشد. همه این موارد به پژوهشگران اطلاعات جدیدی می‌دهد که می‌تواند آن‌ها را در شب بیدار نگه دارد.