خورشید در ایران از کجا طلوع میکند (+ تصاویر)

سراوان اولین جایی در ایران است که خورشید در آن طلوع می‌کند. یعنی طلوع و غروب خورشید در سراوان با طلوع و غروب خورشید در دورترین شهر غربی ایران، یک ساعت و هفده دقیقه تفاوت دارد.

طبق آخرین آمار، تا سال 1384، شهرستان سراوان دارای شش بخش به نام‌های «مرکزی»، «جالق»، «بم پشت»، «هیدوچ»، «زابلی» و «سیب و سوران» است. این شهرستان همچنین شامل 14 دهستان و 15 دهیاری و حدود 1000 آبادی است.

شهرستان سراوان آب و هوایی گرم و خشک، و به نوعی بیابانی دارد. در زمستان‌ها، هوای معتدل و متوسطی دارد و بارش سالانه آن حدود 100 میلی‌متر است.

بسیاری از روستاهای این شهرستان دارای خاکی خوب و حاصل‌خیز هستند. کوه‌های بیرگ زابلی، کوه سفید گشت و کوه سرخ در بم پشت از بلندترین کوه‌های این منطقه محسوب می‌شوند.

رشته کوه سیاهان، طولانی‌ترین رشته کوه در این شهرستان است که از نزدیک تفتان شروع می‌شود و تا ناهوک در پاکستان ادامه دارد.

رودخانه ماشکید نیز مهم‌ترین رود شهرستان سراوان است که از دامنه جنوبی شهرستان و نزدیک خاش سرچشمه می‌گیرد. این رود بعد از عبور از بخش زابلی و مناطق دیگر، به آبیاری زمین‌های جنوب اسفندک و کوهک کمک می‌کند.

*دین و زبان

مردم شهرستان سراوان پیرو دین اسلام هستند و بیشتر آن‌ها مذهب تسنن دارند. زبان آن‌ها بلوچی است و در هر کدام از مناطق، لهجه و گویش خاص خود را دارند.

*پیشینه باستانی و تاریخی

آثار باستانی، تپه‌ها و محوطه‌های قدیمی، و سنگ‌نگاره‌هایی که از گذشته باقی مانده‌اند، نشان می‌دهند که انسان‌ها در هزاره‌های پیش از تاریخ در این منطقه زندگی می‌کردند. این آثار تاریخی، سراوان را به یکی از مراکز مهم تاریخ تمدن تبدیل کرده است.

تا به حال بیش از 420 اثر فرهنگی و تاریخی از دوران‌های مختلف در این شهرستان شناسایی شده است. این آثار سراوان را به یک موزه زنده از روند تکامل فرهنگ و تمدن انسان تبدیل کرده است.

در دوره‌های پیش از تاریخ، فرهنگ‌های مختلفی در اطراف رودخانه بزرگ این شهرستان وجود داشته‌اند که آثار آن‌ها به شکل تپه‌ها و محوطه‌ها قابل تشخیص است.

علاوه بر زمان‌های پیش از تاریخ، آثار زیادی از دوره‌های تاریخی مانند سلسله‌های اشکانی و ساسانی نیز در شهرستان سراوان یافت شده است، مانند تپه‌های میرعلی جالق، تپه هوشک، و تپه کلانک بخشان.

از آثار مهم دوره اسلامی در سراوان می‌توان به یکی از قدیمی‌ترین مساجد استان در روستای دزک و همچنین مجموعه‌ای از مقابر، مساجد، مناره‌ها و قلعه‌های نظامی و دفاعی اشاره کرد که نشان‌دهنده تداوم زندگی در این منطقه از گذشته تا به امروز است.

خورشید در ایران از کجا طلوع می‌کند

*وجه تسمیه

شستون مرکز شهرستان سراوان است که در حال حاضر به آن شهر سراوان گفته می‌شود. در گذشته، این منطقه نام‌های «سراستون»، «شستون» و «شهستان» را داشته است.

سراستون: منطقه‌ای که در آن بارندگی زیادی رخ می‌دهد.

شستون: چشمه‌ای با آب فراوان که به دلیل وجود قنات در شهر سراوان است.

شهستان: به‌عنوان نامی که به تمام حکام منطقه اشاره دارد.

سرا به معنای مکان و وان به معنای بلندی است و از سال 1307 به‌طور رسمی از این منطقه با نام سراوان یاد شده است.

*پیدایش یا خاستگاه دوره‌های تاریخی
“““html

نخستین و مهم‌ترین سکونت‌گاه‌های قدیمی و آبادی‌های شهرستان سراوان در مناطقی مثل جالق، زابلی، ناهوک، سب، کنت، کوهک و دزک در کنار یا نزدیک به رودخانه‌های این شهرستان ایجاد شده‌اند.

عواملی طبیعی مانند زلزله و قحطی باعث شده مردم از این منطقه کوچ کنند. با حفاری روی تپه‌های باستانی می‌توانیم جنبه‌های جدیدی از تاریخ قدیمی این منطقه را کشف کنیم.

*مشاهیر

از آن جایی که این منطقه از دیر باز یکی از نقاط کم‌ برخوردار و دورافتاده بوده است و در مرز جنوبی کشور قرار دارد، کمتر توجهی به آن شده و نتوانسته به خوبی از پیشرفت‌های علمی و فنی بهره‌مند شود. اما پس از تأسیس مدارس دولتی، برخی از جوانان این شهرستان نبوغ‌هایی از خود نشان داده‌اند که یکی از آن‌ها دکتر رحمانی است.

حمیدالله مرادزهی در رشته حقوق از بهترین‌های منطقه بود و به عنوان عضو شورای تدوین قانون جمهوری اسلامی در مجلس خبرگان حضور داشت.

مولوی شهداد مسکانزهی نیز از بزرگترین شخصیت‌های علمی منطقه است که بیش از 20 جلد کتاب در زمینه تألیف و ترجمه علوم دینی و اسلامی به یادگار گذاشته است. مولوی عبدالعزیز ساداتی نیز از چهره‌های برجسته‌ منطقه است که با احیای حوزه علمیه دارالعلوم زنگیان، به تحصیل و آموزش طلاب کمک شایانی کرد.

*جاذبه‌های تاریخی و باستانی

سنگ نگاره شیر پلنگان: این اثر در فاصله 12 کیلومتری شمال سراوان و در ادامه مسیر دره کندیک واقع شده، در مکانی به نام دره شیر و پلنگان که بخشی از رشته کوه‌های سیاهان سراوان است. در این دره پس از طی مسافتی به محلی می‌رسیم که در آنجا دره باریک‌تر و کم عرض‌تر می‌شود. عرض آن حدود 10-8 متر و ارتفاع حدود 2.5 متر است.

این دره به دلیل وجود نقوش خاصی به نام دره شیر پلنگان شناخته می‌شود. در یکی از این نقوش، یک حیوان گوشت‌خوار شبیه به پلنگ یا شیر با دمی بلند بر روی صخره‌ای در ارتفاع 5 متری حکاکی شده و چهار نفر انسان با نقوش کم رنگ و محو دیده می‌شوند. به نظر می‌رسد این افراد در حال اجرا مراسم خاصی یا دویدن به دنبال هم هستند.

در سمت راست دره یک نقش انسانی دیده می‌شود که بزی را شکار کرده و در حال کشیدن آن است. در سمت چپ صخره‌ای اصلی در ارتفاع حدود 14 متر وجود دارد که به دلیل بلندی و عدم دسترسی به آن، نقوش انسانی و حیوانی زیادی در کنار هم قرار گرفته‌اند. یکی از نقوش قدیمی شامل گله‌ای از هفت بز وحشی با شاخ‌های بلند و بدنی کشیده است که در کنار یک انسان قرار دارند. این تصاویر بعداً نقوش جدیدتری به خود دیده‌اند، مانند انسانی برهنه با بدنی مثلثی شکل و دیگر نقوش و تصویرهایی از حیوانات مانند پلنگ و شیر.

*سنگ نگاره دره نگاران

در فاصله 70 کیلومتری شمال غرب شهر سراوان و 36 کیلومتری شمال غربی روستای ناهوک در منطقه‌ای به نام “دره نگاران” یک مجموعه منحصربه‌فرد از نقوش بر روی صخره‌ها وجود دارد. این مکان در انتهای دشت سردشت ناهوک و در انتهای دشت آبرفتی سردشت قرار دارد و هوای مطبوع و آبی دارد. نام این محل به خاطر نقاشی‌های زیبا و تحسین‌برانگیز که هنرمندان قدیم بر سینه صخره‌ها به جا گذاشته‌اند، انتخاب شده است.

به نظر می‌رسد که مهاجرت‌کنندگان در چند هزار سال قبل از میلاد به این سرزمین آمده و با بومیان درگیر جنگ و نزاع شده و نهایتاً بر آن‌ها پیروز شده‌اند.

مهاجمان غالباً سوار بر اسب و با سلاح‌هایی مانند شمشیر، کمان و کمند به جنگ و شکار با مردمان بومی می‌پرداختند. نقوش مهم در دره نگاران شامل…

“““html

انسانی و نقوش حیوانی.

نقوش انسانی: این نقوش به دو نوع برهنه و ملبس تقسیم می‌شوند.

نقوش حیوانی: این نقوش شامل حیواناتی مانند اسب، خر وحشی (گورخر ایرانی بدون خط)، قوچ، بز، مار، گاو کوهاندار، شتر دو کوهانه، سگ، گرگ، روباه، شغال و یوزپلنگ هستند که همه اینها سطوح صخره‌های این دره را تزئین کرده‌اند.

*موزه زنده سفال کلپورگان

موقعیت کارگاه سفال کلپورگان: این کارگاه نقطه‌ای است که نشان‌دهنده هنر سفالگری مردم منطقه در هزاره‌های پیش از میلاد است.

این موزه در روستایی به نام کلپورگان، در ۲۵ کیلومتری جنوب شرق شهر سراوان و ۱۰۰ متر دورتر از جاده آسفالته سراوان، بم پشت واقع شده است.

*مسجد جامع دزک

این مسجد در روستایی به همین نام و در ۳ کیلومتری شرق سراوان قرار دارد و جزو مساجد قدیمی و اولیه استان به شمار می‌رود. مصالح اصلی این مسجد از خشت خام و گل استفاده شده است.

این بنا برای نخستین بار در متون تاریخی در قرن چهارم هجری ذکر شده و بارها بازسازی شده است. معمار این مسجد تلاش کرده تا با استفاده از عناصر معماری ساده، به مسجد جلوه‌ای خاص بدهد. به‌عنوان مثال، تزیینات داخل شبستان تابستانی در جبهه غربی را می‌توان نام برد. دیوارهای داخلی و همچنین دیوارهای شمالی، جنوبی و غربی دارای طاق‌های زیبای تزئینی هستند که به‌طور خاص به صورت اولیه مقرنس کاری در آنجا قابل مشاهده است. بخش‌های اصلی این مسجد شامل شبستان‌های غربی و شرقی، حیاط مرکزی و چله‌خانه است.

*قلعه سب

این قلعه یکی از سالم‌ترین و زیباترین قلعه‌های دوران اسلامی در بلوچستان است. قلعه‌ای زیبا و مستحکم که در روستایی به نام سب، در ۴۵ کیلومتری جنوب غربی شهر سراوان در بخش سیب سوران وجود دارد. این بنا با استفاده از خشت و گل بر روی یک صخره طبیعی ساخته شده است.

پلان این قلعه به شکل هرم با مقطع مستطیل است و با افزایش ارتفاع بنا، حجم آن کاهش می‌یابد. ارتفاع این بنا نزدیک به ۳۷ متر است و شامل دو قسمت اصلی، یعنی حصار و دیگر سازه‌های خارجی و داخلی و همچنین بنای اصلی قلعه که در وسط حیاط قرار دارد، می‌باشد.

*قلعه کنت

این قلعه در ۸۰ کیلومتری جنوب غربی شهر سراوان، در روستای کنت بخش هیدوچ واقع شده است. این مجموعه بر روی یک صخره طبیعی و در سه طبقه ساخته شده است. ورودی این قلعه در قسمت جنوبی آن است و حدود ۱۳ متر از سطح زمین ارتفاع دارد که به حیاط جنوبی قلعه منتهی می‌شود.

در اطراف حیاط مرکزی، قسمت‌های عمومی وجود دارد که شامل ۱۱ اتاق، از جمله اصطبل و انبار و غیره است. پله‌ای در شمال قسمت حاکم‌نشین قلعه، ارتباط آن را با سایر طبقات فراهم می‌کند. همچنین یک راهرو در قسمت شمالی اتاق‌ها، بخش شرقی قلعه را به یکدیگر متصل می‌کند.

در ضلع غربی این قلعه، دو برج نگهبانی وجود دارد و دور تا دور قلعه نیز دیوارهایی برای حفاظت و دفاع از آن ساخته شده است. این قلعه به دستور حاکم محلی و با کار اسکانی معماران بومی در دوره افشاریه ساخته شده است.

*تپه نمکی

این تپه، یک پدیده طبیعی و منحصر به فرد، در نقطه میانی روستای گشت واقع در شهرستان سراوان قرار دارد. این تپه از نمک و مواد معدنی تشکیل شده و به آرامی از دل آب‌های زیرزمینی خارج می‌شود.

“`

سایت رضیم