داروی تریامترن – اچ , موارد مصرف و عوارض آن (2 نکته مهم)

معرفی داروی تریامترن – اچ دارویی

تریامترن – اچ ( Triamterene-H) یک داروی ترکیبی است که برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شود. حرف اچ نشان‌دهنده هیدروکلروتیازید است.

قرص تریامترن – اچ برای کنترل فشار خون بالا مصرف می‌شود. همچنین این دارو به کاهش مایعات اضافی در بدن کمک می‌کند.

تریامترن به گروهی از داروها به نام مدرهای نگهدارنده پتاسیم تعلق دارد. این داروها که گاهی به آنها قرص‌های آب هم گفته می‌شود، به بدن کمک می‌کنند تا آب اضافی را دفع کند.

تریامترن پتاسیم را در بدن حفظ می‌کند و بر خلاف داروهای دیگر، پتاسیم را از بدن دفع نمی‌کند. این دارو برای درمان ادم (تجمع آب در بدن) به کار می‌رود. ادم ممکن است به دنبال مشکلات قلبی، کبدی یا کلیوی ایجاد شود.

ادم زمانی رخ می‌دهد که مایعات از رگ‌های خونی نشت می‌کنند و باعث ورم در ریه‌ها و پاها می‌شوند. این وضعیت می‌تواند باعث تنگی نفس شود. تریامترن با افزایش ادرار تولیدی از کلیه‌ها، به کاهش مایعات بدن کمک می‌کند.

این دارو به‌صورت ترکیبی از دو داروی مدر تریامترن و هیدروکلروتیازید است. یکی پتاسیم را دفع می‌کند و دیگری آن را در بدن نگه می‌دارد. این ترکیب با اثر بر روی نفرون‌های کلیه، به افزایش ادرار و کاهش فشار خون کمک می‌کند.

موارد مصرف تریامترن – اچ

این ترکیب دارویی برای کنترل ادم (مانند نارسایی قلبی، سیروز کبدی، سندرم نفروتیک، و ورم‌های ناشی از مصرف کورتیکوستروئیدها) و همچنین برای درمان فشار خون بالا مصرف می‌شود. به‌ویژه در مواردی که نیاز به دارویی برای نگهداری پتاسیم باشد یا وقتی که وضعیت پتاسیم خون کم شده باشد.

مکانیسم اثر تریامترن – اچ

تریامترن: با تأثیر روی قسمت‌های خاصی از کلیه، باعث کاهش جذب سدیم و کاهش ترشح کلسیم، منیزیم و هیدروژن می‌شود.
هیدروکلروتیازید: هم با کاهش جذب سدیم در قسمت‌های دیگر کلیه، باعث افزایش دفع آب، سدیم، پتاسیم و هیدروژن می‌شود.

فارماکوکینتیک تریامترن – اچ

تریامترن به سرعت ولی به صورت ناقص از سیستم گوارش جذب می‌شود (30 تا 70 درصد). این دارو به طور متوسط با پروتئین‌ها پیوند می‌خورد و در کبد متابولیزه می‌شود. نیمه عمر تریامترن در افرادی که کلیه‌های سالم دارند 90 تا 120 دقیقه و در افرادی که کلیه‌هایشان دچار نارسایی است حدود 10 ساعت می‌باشد.

زمانی که اثر این دارو به عنوان مدر شروع می‌شود 2 تا 4 ساعت است و زمان رسیدن به حداکثر غلظت، 2 تا 4 ساعت به طول می‌انجامد. برای رسیدن به حداکثر تاثیر، ممکن است نیاز به مصرف مکرر آن در یک یا چند روز باشد. اثر تریامترن حدود 7 تا 9 ساعت ادامه دارد و عمدتاً از طریق صفرا دفع می‌شود.

موارد منع مصرف تریامترن – اچ

• بیماران مبتلا به افزایش پتاسیم خون
• افرادی که حساسیت شدید به تریامترن – اچ دارند
• نارسایی کلیوی
• عدم وجود ادرار
• نارسایی کبدی
• افزایش شدید پتاسیم خون
• نفروپاتی دیابتی

مقدار و نحوه مصرف تریامترن – اچ

مقادیر ذکر شده در زیر

“““html
مقدار متوسط مصرف است و مقدار دقیق را پزشک تعیین می کند:
برای فشار خون بالا و کاهش مقدار آب در بدن:

1. بزرگسالان: 1 تا 4 قرص در روز، بستگی به دوز دارو در قرص دارد.
2. کودکان: مصرف و مقدار آن توسط پزشک تعیین می شود.

مصرف تریامترن – اچ در بارداری و شیردهی

مصرف تریامترن – اچ در بارداری: مطالعات روی حیوانات نشان نداده‌اند که این دارو باعث عوارض جدی در جنین شود. اما داده‌های کافی در مورد تأثیر آن بر انسان وجود ندارد. بعضی تحقیقات نشان می‌دهند که این دارو ممکن است تأثیرات نامطلوب بر جنین داشته باشد، اما هیچ ناهنجاری مشخصی با آن ارتباط ندارد. خانم‌های بارداری که در معرض خطر هستند، مانند کسانی که ممکن است به پره اکلامپسی دچار شوند، باید احتیاط کنند.

مصرف تریامترن – اچ در شیردهی: در زمان شیردهی نباید از تریامترن – اچ استفاده شود مگر اینکه هیچ داروی دیگری در دسترس نباشد. هیدروکلروتیازید ممکن است در شیر مادر ترشح شود، اما شواهدی از ترشح تریامترن در شیر مادر وجود ندارد. برخی منابع می‌گویند اگر استفاده از هیدروکلروتیازید ضروری باشد، مقدار آن باید زیر 50 میلی‌گرم در روز باشد.

عوارض جانبی تریامترن – اچ

هر دارویی ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. ممکن است همه این عوارض برای یک فرد پیش نیاید، اما اگر با هر یک از عوارض زیر مواجه شدید، باید با پزشک مشورت کنید.
موارد نادر:
مدفوع سیاه و قیر مانند، خون در ادرار یا مدفوع، سرفه و خس خس سینه، تب و لرز، درد مفاصل، درد در قسمت پایین کمر یا پهلوها، مشکلات و درد هنگام دفع ادرار، نقاط قرمز سوزنی شکل روی پوست، راش پوستی یا کهیر، درد شدید معده همراه با حالت تهوع و استفراغ، خون‌ریزی و کبودی غیرعادی، زردی چشم‌ها و پوست، زبان قرمز روشن، سوزش و التهاب در زبان، ترک خوردن گوشه‌های دهان.
علائم و نشانه‌های تغییرات پتاسیم:
سرگیجه، خشکی دهان، افزایش تشنگی، ضربان قلب نامنظم، تغییرات در روحیه و رفتار، گرفتگی و درد عضلات، بی‌حسی و سوزن سوزن شدن در دست‌ها، پاها و لب‌ها، تنگی نفس یا مشکلات تنفسی، خستگی و ضعف غیرعادی، نبض ضعیف، و احساس سنگینی در پاها.
همچنین ممکن است عوارض زیر رخ دهد که به توجه پزشکی ویژه‌ای نیاز ندارد. این عوارض ممکن است با ادامه مصرف دارو خود به خود برطرف شوند، اما اگر ادامه داشتند یا آزاردهنده شدند، باید به پزشک مراجعه کرد:
موارد با شیوع کمتر:
کاهش اشتها، حالت تهوع و استفراغ، دل‌پیچه و اسهال، ناراحتی معده، کاهش توانایی جنسی، سرگیجه و سبک سری هنگام بلند شدن از حالت خوابیده یا نشسته، سردرد، و افزایش حساسیت پوست به نور.

تداخلات دارویی تریامترن – اچ

• مصرف همزمان این دارو با داروهای مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین ممکن است باعث افزایش پتاسیم خون شود و اثر کاهنده فشار خون بیشتر گردد.
• مصرف همزمان این دارو با لیتیم به علت کاهش تصفیه کلیوی لیتیم، ممکن است سبب بروز مسمومیت با لیتیم گردد.
• خطر افزایش پتاسیم خون با مصرف همزمان این دارو با مکمل‌های حاوی
  “`
  • مصرف همزمان پتاسیم و سیکلوسپورین ممکن است باعث افزایش سطح پتاسیم در خون شود.
  • اگر هپارین به همراه این دارو مصرف شود، ممکن است اثرات ضد انعقادی آن کاهش یابد.
  • استفاده همزمان کلستیرامین ممکن است جذب هیدروکلروتیازید را کاهش دهد.
  • اگر هیدروکلروتیازید با گلیوکوزیدهای دیژیتال مصرف شود، خطر مسمومیت با این داروها افزایش می‌یابد.

  هشدارها برای تریامترن – اچ

  1. در شرایط زیر باید این دارو با احتیاط استفاده شود: در بی‌ادراری، در افراد با مشکلات کلیوی، مبتلایان به دیابت و نوزادانی که یرقان دارند.
  2. بیمارانی که حالشان بد است یا میزان ادرارشان کم است، بیشتر در خطر تجمع پتاسیم در خون هستند.
  3. لازم است فشار خون بیمار به‌طور منظم در زمان درمان با این دارو اندازه‌گیری شود.

  توصیه‌های دارویی برای تریامترن – اچ

  1. حتی اگر احساس بهبودی کردید، مصرف این دارو را ادامه دهید.
  2. این دارو فشار خون بالا را درمان نمی‌کند، بلکه آن را کنترل می‌کند، بنابراین ممکن است نیاز باشد تا آخر عمر مصرف شود.
  3. خطر افزایش یا کاهش سطح پتاسیم در خون وجود دارد، بنابراین ممکن است نیاز به کنترل سطح پتاسیم در رژیم غذایی باشد.
  4. از مصرف سایر داروها، به ویژه داروهای بدون نسخه که شبیه به این دارو هستند، خودداری کنید.
  5. اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید ولی اگر زمان نوبت بعدی نزدیک است، دوز را دو برابر نکنید.
  6. این دارو ممکن است حساسیت پوست به نور خورشید را افزایش دهد. بنابراین حتی قرار گرفتن در معرض نور خورشید برای مدت کوتاه می‌تواند باعث خارش، قرمزی یا آفتاب سوختگی شود. در زمان شروع به مصرف این دارو:

  ---

  • از قرار گرفتن در نور مستقیم آفتاب بین ساعت ۱۰ صبح تا ۳ بعد از ظهر خودداری کنید.
  • از لباس‌های محافظ و کلاه استفاده کنید و عینک آفتابی بزنید.
  • از ضد آفتاب‌هایی با SPF حداقل ۱۵ استفاده کنید. برخی بیماران ممکن است به محصولات با SPF بالاتر نیاز داشته باشند.
  • از حفاظ لب با SPF حداقل ۱۵ استفاده کنید.

  توجهات پزشکی و پرستاری برای تریامترن – اچ

  • در حین درمان، باید میزان CBC، قند خون، تست‌های کلیوی و عملکرد کبد، پتاسیم و سدیم بررسی شوند.
  • میزان مایعات ورودی و خروجی، ورم و وزن بیمار باید روزانه کنترل شود.
  • هرگونه تغییر غیرمعمول در بیمار باید گزارش شود.
  • بیمار باید در شرایط هیدراته نگه‌داشته شود.
  • ضربان و فشار خون بیمار نیز باید مورد بررسی قرار گیرد و هر گونه تغییر غیرعادی کوجه شود.
  • بی‌قراری، گیجی و خواب آلودگی ممکن است نشانه‌های اسیدوز متابولیک باشد.
  • برای جلوگیری از اختلال در خواب، این دارو را صبح زود تجویز کنید.
  • برای کاهش عوارض گوارشی، این دارو را با غذا مصرف کنید.
  • هر نوع نشانه آلرژی در طول درمان با این دارو را گزارش دهید.

  

  موارد احتیاط مصرف تریامترن – اچ

  1- اگر به آمیلوراید، اسپیرونولاکتون، تریامترن، سولفونامیدها (داروهای حاوی گوگرد)، بومتانید، فوروزماید، استازولامید، دی کلروفنامید، متازولامید، هیدروکلروتیازید یا سایر دیورتیک‌ها حساسیت دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین اگر به غذاها، مواد نگهدارنده یا رنگ‌ها حساس هستید، این موضوع را نیز مطرح کنید.
  2- تحقیقات درباره این دارو فقط بر روی بزرگسالان انجام شده است، بنابراین اطلاعات خاصی درباره مصرف آن در کودکان وجود ندارد.
  3- سالمندان نسبت به عوارض این دارو حساس‌تر هستند و ممکن است دچار گیجی، سبکی سر یا علائمی از قبیل بالا یا پایین بودن سطح پتاسیم خون شوند. این عوارض در سالمندان ممکن است بیشتر دیده شود.
  4- اگر داروهای دیگری مصرف می‌کنید، بخصوص داروهای مهارکننده آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتنسین مانند (بنازپریل، کاپتوپریل، انالاپریل و غیره)، سیکلوسپورین، مکمل‌های حاوی پتاسیم، کلستیرامین، کلستیپول، داروهای قلبی یا لیتیوم، حتماً پزشک خود را مطلع سازید.
  5- اگر به بیماری‌های دیگری چون دیابت، بیماری‌های کلیوی و کبدی، نقرس، سنگ کلیه، بیماری‌های قلبی و عروقی، لوپوس، التهاب پانکراس، مشکلات قاعدگی یا بزرگ شدن سینه‌ها در مردان مبتلا هستید، به پزشک بگویید.
  6- ممکن است این دارو باعث احساس خستگی و افزایش دفعات ادرار شود. معمولاً بعد از مدتی این علائم کاهش می‌یابند. برای جلوگیری از افزایش ادرار در خواب، بهتر است:

  • اگر دارو را یک بار در روز مصرف می‌کنید، آن را صبح بعد از صبحانه بخورید.
  • اگر دارو را دو بار در روز مصرف می‌کنید، آخرین دوز را بعد از ساعت 6 بعد از ظهر نخورید، مگر اینکه پزشک دستور دیگری داده باشد.

  7- سعی کنید زمان مصرف این دارو به گونه‌ای باشد که کمترین تداخل را با فعالیت‌های روزانه یا خواب شما داشته باشد. برای تنظیم بهترین برنامه زمان‌بندی از پزشک معالج کمک بگیرید.
  8- برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف این دارو، سعی کنید هر روز آن را در ساعت مشخصی استفاده کنید.
  9- اگر این دارو معده‌تان را اذیت می‌کند، بهتر است آن را همراه با غذا یا شیر مصرف کنید. اگر علائم ناراحتی معده مانند تهوع، استفراغ، درد یا دل‌پیچه ادامه پیدا کرد، به پزشک مراجعه کنید.
  10- بیمارانی که برای فشار خون بالا از این دارو استفاده می‌کنند، باید توجه داشته باشند که ممکن است نیاز به رژیم غذایی خاص و کنترل وزن داشته باشند. رژیم به خصوص در مورد غذاهای با سدیم بالا مهم است. پزشک تعیین می‌کند که چه چیزی برای شما مهم‌تر است و قبل از تغییر رژیم غذایی خود بهتر است با پزشک مشورت کنید.
  11- بسیاری از افرادی که فشار خون بالا دارند، علائمی مشاهده نمی‌کنند و احساس می‌کنند که حالشان خوب است. اما مهم است که دارو را طبق تجویز پزشک مصرف کرده و از قرار ملاقات‌های منظم با او غافل نشوید.
  12- به خاطر داشته باشید که این دارو فشار خون را درمان نمی‌کند، بلکه فقط به کنترل آن کمک می‌کند. لذا باید به مصرف آن ادامه دهید تا فشار خون خود را کنترل کنید و ممکن است برای باقی عمر نیاز به مصرف این دارو داشته باشید. عدم کنترل فشار خون می‌تواند باعث مشکلات جدی مانند بیماری‌های قلبی، سکته و بیماری‌های کلیوی شود.

11. اگر دارو را به طور مرتب مصرف می‌کنید و یک نوبت را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر زمان نوبت بعدی نزدیک است، از مصرف آن نوبت خودداری کنید و ادامه دهید به برنامه معمول مصرف دارو.“`html

مصرف را نیز دو برابر نکنید.

مسمومیت و درمان

تظاهرات بالینی: در این حالت، ممکن است دستگاه گوارش خیلی تحریک شده و حرکات آن زیاد شود، ادرار بیشتر شود، آب بدن کم شود، و الکترولیت‌ها به هم بریزند. این وضعیت می‌تواند به خواب آلودگی شدید یا حتی کما منجر شود.
درمان: روش درمان این وضعیت شامل حمایت و کنترل علائم است. اگر اخیراً (کمتر از چهار ساعت) دارویی بلعیده شده باشد، ممکن است با وادار کردن بیمار به استفراغ یا شستشوی معده، از جذب دارو جلوگیری کرد. اگر سطح پتاسیم خون بیش از 6.5 mEq/L باشد، باید با تزریق وریدی بیکربنات سدیم یا گلوکز به همراه انسولین، سطح پتاسیم را پایین آورد. همچنین، می‌توان با مصرف سدیم پلی استیرن سولفونات که یک نوع رزین تعویض کننده کاتیون است، پتاسیم را کاهش داد. باید از مصرف مسهل‌ها پرهیز کرد زیرا موجب افزایش دفع مایعات و الکترولیت‌ها می‌شود.

شرایط نگهداری دارو

• تریامترن – اچ باید بین 15 تا 30 درجه و دور از نور نگهداری شود.
• تمامی داروها را دور از دسترس کودکان نگه‌ دارید.

بیشتر بخوانید: