توصیه های بعد از درمان ریشه (عصب کشی)
با این بخش از رضیم همراه باشید تا با روش‌های مناسب برای درمان عفونت لثه بعد از عصب کشی آشنا شوید.
آبسه چیست؟
آبسه (abscess) به هر نوع تجمع چرک و عفونتی که توسط بافت بدن احاطه شده باشد، اطلاق می‌شود. در مورد دندان‌ها، آبسه معمولاً به خاطر عفونت دندان یا ناحیه‌ای که به دندان قبلی عفونی مربوط می‌شود، بوجود می‌آید. بنابراین، علت اصلی آبسه، عفونت است. اما این به این معنی نیست که عامل عفونت درون آبسه وجود دارد. بیشتر اوقات، عامل آبسه‌های دندانی خارج از آن واقع شده و بیشتر آنها باکتری‌ها هستند.
آبسه دندان یا عفونت لثه نمایانگر تجمع چرک است که درون دندان‌ها یا لثه‌ها شکل می‌گیرد. این وضعیت معمولاً ناشی از عفونت‌های باکتریایی بوده و بیشتر در ناحیه نرم پالپ دندان دیده می‌شود. پلاک، که ترکیبی از مواد غذایی و باکتری‌های موجود در دهان است، روی دندان‌ها تشکیل می‌شود و اگر به دندان بچسبد، می‌تواند به آن آسیب رسانده و سطح آن را خراب کند.
اگر پلاک‌ها با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم پاک نشوند، باکتری‌ها ممکن است به بافت نرم داخل دندان‌ها یا لثه‌ها نفوذ کرده و باعث ایجاد آبسه و بوی بد دهان شوند. آفت دهان به زخم‌های دردناکی گفته می‌شود که در داخل دهان بوجود می‌آیند. این زخم‌ها معمولاً باعث ناراحتی می‌شوند، اما عموماً بی‌خطر بوده و معمولاً طی یک یا دو هفته بهبود می‌یابند. اگر این زخم‌ها بیشتر از سه هفته باقی بمانند، باید به پزشک مراجعه کنید.
آبسه دندان یا عفونت لثه نشان‌دهنده تجمع چرک در داخل دندان‌ها یا لثه‌هاست. آبسه معمولاً ریشه در عفونت باکتریایی دارد و غالباً در ناحیه نرم پالپ دندان مشاهده می‌شود. پلاک که ترکیبی از مواد غذایی و باکتری‌هاست روی دندان‌ها شکل می‌گیرد و در صورت نداشتن مراقبت مناسب، می‌تواند به بافت نرم دندان‌ها یا لثه‌ها نفوذ کرده و باعث تشکیل آبسه و بوی بد دهان شود. آفت دهان به زخم‌های دردناک داخل دهان اشاره دارد که معمولاً بی‌خطر هستند و در عرض یک یا دو هفته بهبود می‌یابند. در صورتی که این زخم‌ها بیشتر از سه هفته ادامه داشته باشند، مراجعه به پزشک ضروری است.
آبسه و عفونت دندان باید سریعاً درمان شوند زیرا عدم درمان ممکن است منجر به عفونت شدیدتر و تخریب بافت استخوانی دندانی شود. در صورت مشاهده هر گونه علامت مرتبط با آبسه دندان، فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید. بعد از معاینه و شناسایی علت آبسه، متخصصان ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر بزرگ و دکتر محمدی‌نژاد روش‌های مختلف درمانی را بسته به علت، نوع آبسه، شدت و محل عفونت (در دندان، ریشه دندان یا لثه) پیشنهاد می‌دهند.
سه نوع اصلی آبسه دندان وجود دارد:
• آبسه لثه: این نوع آبسه فقط بر بافت لثه تأثیر می‌گذارد و بر دندان یا بافت بین دندانی تأثیری ندارد.
• آبسه پریودنتال: این نوع آبسه از ساختارهای بافت استخوانی که دندان‌ها را نگه می‌دارند آغاز می‌شود.
• آبسه پری آپریکال: این نوع آبسه از بافت نرم پالپ دندان آغاز می‌شود.
در صورت بروز آبسه در دهان، معمولاً نیاز به درمان وجود دارد، در غیر این صورت، وضعیت آبسه می‌تواند بیشتر شده و منجر به تخریب بافت استخوانی شود.
علائم و نشانه‌های آبسه دندان بعد از عصب کشی
یک علامت معمولاً چیزی است که بیمار احساس کرده و گزارش می‌دهد، در حالی که نشانه چیزی است که ممکن است توسط افرادی مانند پزشک یا پرستار شناسایی شود. به عنوان مثال، درد ممکن است یک علامت از بیماری باشد در حالی که تحریک پوست می‌تواند نشانه‌ای محسوب شود.
علائم و نشانه‌های ابتلا به آبسه دندان شامل موارد زیر است:
درد: درد اصلی‌ترین علامت است. این درد معمولاً به صورت ضربانی احساس می‌شود و در بسیاری از موارد شدید است. درد دندان معمولاً به صورت ناگهانی شروع شده و با گذشت زمان، شدت آن افزایش می‌یابد. گاهی اوقات کنترل درد دندان دشوار است زیرا ممکن است به سمت گوش، استخوان فک و گردن نیز سرایت کند. در این مواقع ممکن است موارد زیر در فرد مشاهده شود:
• درد در ناحیه آسیب‌دیده هنگام جویدن غذا
• حساسیت در ناحیه آسیب‌دیده در زمان لمس
• افزایش حساسیت به غذاها و نوشیدنی‌های سرد یا گرم
• وجود مزه بد در دهان
• تب
• احساس ناخوشی عمومی (بیمار معمولاً حال خوشی ندارد)
• تریسموس که منجر به سختی در باز و بسته کردن دهان می‌شود
• دیسفاژی یا مشکل در بلع غذا
• بی‌خوابی
- درمانی که برای شما انجام شده، “درمان کانال ریشه” نام دارد که معمولاً به آن عصب‌کشی می‌گویند.
- پس از اینکه بی‌حسی دندان شما برطرف شد، ممکن است درد دندان شما شروع شود. اگر پزشک شما منع مصرف خاصی ندارد و پزشک دندانپزشکی دارویی برای شما تجویز نکرده است، می‌توانید از قرص ایبوپروفن ۴۰۰ میلی‌گرم هر شش ساعت یک بار برای تسکین درد استفاده کنید. داروها را هرچه سریع‌تر شروع کنید.
- گاهی بعد از درمان ریشه، ممکن است با درد و تورم شدیدی در روزهای بعد از درمان مواجه شوید. ممکن است التهاب به حدی باشد که حتی نتوانید دندان‌های‌تان را بر روی هم قرار دهید. این مشکلات ارتباطی به موفقیت درمانتان ندارند و به زودی برطرف خواهند شد. حتماً در این شرایط داروهای تجویز شده را مصرف کنید و اگر دارویی برای شما تجویز نشده است، با دندانپزشک خود تماس بگیرید. در موارد درمان مجدد ریشه (عصب‌کشی مجدد) پیش‌بینی درد و تورم بعد از درمان بیشتر است.
- مسواک زدن و استفاده از نخ دندان بلامانع است. فقط بر روی پانسمان موقت مسواک نزنید و از وارد کردن نخ دندان به ناحیه پانسمان خودداری کنید.
- قبل از اینکه بی‌حسی برطرف شود، به‌ویژه در فک پایین، ممکن است هنگام غذا خوردن گونه و زبان خود را گاز بگیرید و زخمی کنید. صبر کنید تا بی‌حسی برطرف شود و از غذاهای نرم شروع کنید. اگر در باز کردن فک مشکل دارید، از حوله گرم و ماساژ آرام در ناحیه دردناک استفاده کنید.
- پانسمان روی دندان شما موقت است و باید به محض پایان درمان ریشه، آن را پر کنید یا درمان پروتزی روی آن انجام دهید. در مورد نیاز به روکش با دندانپزشک مربوطه مشورت کنید؛ زیرا بیشتر دندان‌های عصب‌کشی شده نیاز به روکش دارند. اگر پانسمان شما افتاد، به سرعت برای پانسمان مجدد مراجعه کنید؛ دندان نباید بدون پانسمان بماند.
- می‌دانیم که درمان ریشه (عصب‌کشی) ممکن است تجربه خوشایندی برای شما نباشد. ما ترس‌ها و نگرانی‌های شما را در مورد این درمان درک می‌کنیم، اما هدف ما این است که بهترین و کم عارضه‌ترین تجربه عصب‌کشی را برای شما فراهم کنیم.
روش‌ها و راه‌های درمان عفونت و آبسه دندان
تنها کسی که می‌تواند به‌طور مؤثر درمان عفونت لثه و آبسه را انجام دهد، دندانپزشک است. درمان آبسه دندان شامل روش‌های متداول دندانپزشکی و در برخی موارد، استفاده از عمل جراحی لثه ممکن است. در این حالت، نحوه درمان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
شکافتن
درمان آبسه نیاز به ایجاد شکاف (بریدگی) در کیسه چرک (محل تجمع باکتری‌ها) و خارج کردن مایع از آن دارد. برای انجام این کار از داروی بی‌حسی برای بیمار استفاده می‌شود.
اغلب، عصب‌کشی دندان می‌تواند برای خارج کردن آبسه مورد استفاده قرار گیرد. در این حالت از دریل مخصوص برای ایجاد یک سوراخ در سر دندان استفاده می‌شود و به این ترتیب امکان خروج چرک از لایه داخلی دندان فراهم می‌شود. در این زمان هر گونه بافت آسیب دیده در ناحیه پالپ دندان خارج خواهد شد. در نهایت، با استفاده از مواد مخصوص پرکردگی، فضای ایجاد شده در دندان پر می‌شود و از ایجاد عفونت‌های بعدی در این ناحیه جلوگیری خواهد شد.
در این حالت آبسه تخلیه شده و حفره پریودنتال تمیز می‌شود. در ادامه سطح…
ریشه دندان با استفاده از ابزار خاص دندانپزشکی، در زیر لثه به صورت صاف در می‌آید. این کار به درمان درست دندان و جلوگیری از عفونت‌های آینده کمک می‌کند. بیمارانی که به آبسه پری آپریکال و عفونت‌های مکرر دچار هستند، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن بافت آسیب‌دیده داشته باشند. این عمل به وسیله یک جراح دهان و دندان انجام می‌شود.
افرادی که با آبسه پریودنتال و عفونت‌های مزمن مرتبط با آن روبرو هستند، ممکن است نیاز به تغییر شکل بافت لثه و حذف حفره پریودنتال داشته باشند. این جراحی نیز توسط یک جراح دهان و دندان انجام می‌شود. اگر دندان آبسه‌دار پس از جراحی دوباره عود کند، ممکن است نیاز به کشیدن دندان آسیب دیده باشد.
درمان درد
داروهای مسکن که در داروخانه‌ها موجود هستند (داروهای کاهش‌دهنده درد) می‌توانند برای کاهش درد بیمار تا زمان ارائه درمان مناسب موثر باشند. مهم است که دستورالعمل‌های موجود روی بسته‌بندی دارو را به دقت رعایت کنید. به یاد داشته باشید که داروهای مسکن فقط برای کاهش درد هستند و هیچ‌گاه نمی‌توانند جایگزین مراجعه به دندانپزشک و درمان عفونت و آبسه دندان شوند.
داروهای مسکنی مانند آسپیرین، ایبوپروفن و تیلنول (پاراستامول) برای کاهش درد استفاده می‌شوند. اما باید توجه داشته باشیم که مصرف برخی از این داروها برای همه مناسب نیست. به عنوان مثال:
• افراد مبتلا به آسم باید از ایبوپروفن استفاده نکنند.
• افرادی که دچار زخم معده هستند، باید از ایبوپروفن پرهیز کنند.
• آسپیرین برای کودکان زیر 16 سال ممنوع است.
• زنان باردار و شیرده نباید آسپیرین مصرف کنند.
شما می‌توانید اقداماتی را در این زمینه انجام دهید، از جمله:
- به ناحیه آسیب‌دیده نخ دندان نزنید.
- از مسواک نرم برای مسواک زدن استفاده کنید.
برای جلوگیری از گسترش عفونت، می‌توان از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کرد. به علاوه، می‌توان از چرک خشک کن دندان همراه با داروهای مسکن نیز بهره برد. برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها مانند آموکسی‌سیلین یا مترونیدازول هستند. در هیچ شرایطی نباید از آنتی‌بیوتیک‌ها به عنوان یک درمان جایگزین برای رفع مشکل استفاده کرد یا مصرف آنها را به تأخیر انداخت.
عوارض جانبی
در بیشتر موارد، عوارض جانبی معمولاً زمانی دیده می‌شوند که آبسه درمان نشود. هرچند، ممکن است پس از درمان‌های موثر، عوارض نادرست نیز مشاهده شود. عوارضی که ممکن است پیش بیاید عبارتند از:
• تشکیل کیست دندان
اگر آبسه درمان نشود، ممکن است در زیر ریشه دندان کیستی پر از مایع تشکیل شود که مشکلاتی برای بیمار ایجاد می‌کند.
• استئومیلیت
باکتری‌های موجود در آبسه می‌توانند وارد جریان خون شده و باعث عفونت استخوان و مغز استخوان شوند.
• ترومبوز سینوس کاورنوس
گسترده شدن باکتری‌ها ممکن است به تشکیل لخته خونی در سینوس کاورنوس منجر شود، که یک رگ بزرگ در مرکز مغز است.
• آنژین لودویگ
این یک بیماری عفونی در کف دهان است که به دنبال گسترش باکتری‌های آبسه ایجاد می‌شود.
• سینوزیت ماکزیلاری
در این بیماری، باکتری‌ها به فضاهای کوچک پشت استخوان‌های گونه که سینوس‌های ماکزیلاری نامیده می‌شوند، نفوذ می‌کنند. این بیماری جدی نیست، اما می‌تواند درد و تب و حساسیت در ناحیه گونه را به همراه داشته باشد.
=================================================
گردآوری شده ی مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی