بیماری آبله مرغان
با رضیم همراه باشید تا با راه‌های درمان آبله مرغان آشنا شوید.
در مورد آبله مرغان
آبله مرغان (به انگلیسی: Chickenpox) یک بیماری خفیف و خیلی واگیردار است که بیشتر در کودکان دیده می‌شود و به وسیله ویروسی به نام هرپس زوستر ایجاد می‌شود.
این بیماری عفونی به طور معمول باعث ظهور تاول‌های پوستی و خارش می‌شود و همچنین ممکن است فرد را دچار بی‌حالی و تب کند. آبله مرغان به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود، به خصوص در کسانی که هنوز این بیماری را نگذراندند یا واکسینه نشده‌اند. این بیماری در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد، اما بیشتر در کودکان شایع است.
آبله مرغان که به بیماری واریسلا هم معروف است، معمولاً با ضایعات پوستی خارش‌آور مشخص می‌شود. دانه‌های آبله مرغان ابتدا به شکل برآمدگی‌های کوچک شروع شده و به سرعت به تاول‌های مایع روی پوست تبدیل می‌شوند و بعد از مدتی به پوسته‌های قهوه‌ای و خشک‌شده تبدیل می‌شوند.
این جوش‌ها به طور معمول از پوست سر، صورت یا تنه شروع می‌شوند و سپس به سایر نقاط بدن منتقل می‌شوند. کودکان معمولاً بین ۲۵۰ تا ۵۰۰ دانه آبله می‌زنند، اما در مواردی ممکن است تعداد آنها کمتر باشد و فقط به چند تاول کوچک محدود شود.
اگر کودک شما دارای آبله مرغان باشد، ممکن است خسته و بی‌حال به نظر برسد و دچار تب باشد. همچنین ممکن است اشتهایش را از دست بدهد و کمی سردرد یا درد در ناحیه شکم داشته باشد. معمولاً دو روز قبل از ظهور دانه‌ها، کودک ممکن است سرفه کند یا آبریزش بینی داشته باشد. این بیماری معمولاً بین ۵ تا ۱۰ روز طول می‌کشد.
علائم ابتلا به بیماری آبله مرغان
کودکان مبتلا به آبله مرغان معمولاً قبل از اینکه دانه‌های پوستی ظاهر شوند، این علائم را تجربه می‌کنند:
- تب
- سردرد
- درد معده
- آبله مرغان ۱۰ تا ۲۱ روز پس از تماس با فرد بیمار ظاهر می‌شود.
- کودکان معمولاً حدود ۲۵۰ تا ۵۰۰ جوش آبله می‌زنند.
این جوش‌ها:
- عموماً ابتدا بر روی صورت، نیمه بالای بدن و سر ظاهر می‌شوند.
- پس از یک یا دو روز، رنگ جوش‌ها تیره‌تر شده و سپس باز می‌شوند. گاهی اوقات این جوش‌ها در پلک‌ها، زبان یا نواحی دیگر نیز نمایان خواهند شد.
- کودکان دارای بیماری‌های پوستی مانند اگزما ممکن است دچار تعداد بیشتری جوش آبله شوند.
- اکثراً، جای این جوش‌ها بر روی پوست باقی نمی‌ماند مگر اینکه در اثر خارش دچار عفونت شوند.
- بعضی از کودکانی که واکسینه شده‌اند نیز ممکن است به نوع خفیف این بیماری مبتلا شوند و این دسته از کودکان سریع‌تر بهبود پیدا می‌کنند و تعداد کمتری جوش خواهند داشت.
عوارض ابتلا به بیماری آبله مرغان چیست؟
آبله مرغان معمولاً در بیماری خفیف و کم‌خطر به حساب می‌آید. اما در برخی افراد، این بیماری می‌تواند خطرناک شده و عوارض جدی ایجاد کند. این عوارض شامل:
- عفونت‌های باکتریایی پوست، بافت نرم، استخوان‌ها، مفاصل یا خون.
- بیماری پنومونی.
- التهاب مغز (ورم مغز).
- سندرم شک عفونی
- سندرم ری در افرادی که در زمان ابتلا به این بیماری از آسپرین استفاده می‌کنند.
“`html
افرادی که در خطر عوارض جدی بیماری آبله مرغان هستند شامل:
- نوزادانی که مادرشان به آبله مرغان مبتلا نشده یا واکسینه نشده‌اند.
- بزرگسالان
- زنان بارداری که قبلاً آبله مرغان نگرفته‌اند.
- افرادی که سیستم ایمنی بدنشان به خاطر داروهایی مثل شیمی‌درمانی و بیماری‌هایی مانند HIV/AIDS و سرطان ضعیف شده است.
- افرادی که داروهای استروئیدی برای درمان بیماری‌های دیگر مصرف می‌کنند.
- افرادی که داروهایی استفاده می‌کنند که سیستم ایمنی بدنشان را تضعیف می‌کند.
عوارض آبله مرغان در دوران بارداری
آبله مرغان در اوایل دوران بارداری می‌تواند باعث کم‌وزنی کودک و نقائص در زمان تولد شود. خطر ابتلا به مشکلات جدی‌تر زمانی افزایش می‌یابد که مادر یک هفته قبل از زایمان به آبله مرغان مبتلا شود.
آبله مرغان و بیماری زونا
اگر به آبله مرغان مبتلا شده‌اید، پس ممکن است به بیماری زونا نیز دچار شوید. بعد از اینکه به آبله مرغان مبتلا شوید و درمان شوید، برخی از ویروس‌های عامل آبله مرغان در سلول‌های عصبی باقی می‌مانند. سال‌ها بعد، این ویروس ممکن است دوباره فعال شود و به شکل بیماری زونا ظاهر شود. این بازگشت بیشتر در بزرگسالان و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند انجام می‌شود. واکسن پیشگیری از زونا برای بزرگسالان بالای 60 سال موجود است.
درمان بیماری آبله مرغان
در کودکان سالم، آبله مرغان معمولاً نیازی به درمان پزشکی ندارد. پزشک ممکن است از داروهای آنتی‌هیستامین برای کاهش خارش استفاده کند. به طور کلی، بیماری پس از یک مدت خود به خود بهبود می‌یابد.
درمان آبله مرغان در افراد در معرض خطر
در افرادی که در خطر بالای ابتلا به آبله مرغان هستند، پزشکان داروهایی برای کاهش دوره عفونت و کاهش عوارض جانبی تجویز می‌کنند. اگر شما یا فرزندتان در گروه در معرض خطر هستید، پزشک ممکن است داروهایی مانند آسیکلوویر (acyclovir) و یا ایمونوگلوبین تزریقی تجویز کند. این داروها وقتی که تا 24 ساعت بعد از بروز راش‌های پوستی مصرف شوند، مؤثرتر خواهند بود. سایر داروهای ضدویروسی مثل والاسیکلویر و فام سیکلویر به کاهش شدت بیماری کمک می‌کنند، اما این داروها فقط برای بزرگسالان تأیید شده‌اند. گاهی اوقات پزشک شما بعد از تماس با ویروس نیز برای کاهش شدت بیماری یا پیشگیری از آن واکسن تجویز می‌کند. به هیچ‌کس، اعم از کودکان یا بزرگسالان مبتلا به آبله مرغان، داروهای حاوی آسپرین ندهید، زیرا این دارو می‌تواند باعث ابتلا به مشکلی به نام سندرم ری شود.
“`
روش‌های درمان خانگی آبله مرغان
برای اینکه علائم آبله مرغان کمتر آزاردهنده شود، می‌توانید کارهای زیر را با توجه به راهنمایی‌های پزشک انجام دهید. از خاراندن خودداری کنید.
- خارش می‌تواند پوست را زخم کند.
این کار به تاخیر در بهبودی و ایجاد خطر عفونت آبله‌ها منجر می‌شود. اگر نمی‌توانید از خاراندن پوست بدن کودک خود جلوگیری کنید، می‌توانید ناخن‌های او را کوتاه کنید و دستکش به دستش بزنید.
- بهبود خارش و دیگر علائم
برای کاهش خارش ناشی از آبله مرغان می‌توانید از حمام‌های خنک با جوش شیرین استفاده کنید. همچنین، لوسیون‌های حاوی کالامین می‌توانند مفید باشند.
- رژیم غذایی
اگر آبله‌ها در دهان شما قرار دارند، بهتر است از یک رژیم غذایی نرم استفاده کنید.
- آنتی‌هیستامین‌ها
برای کاهش خارش، می‌توان از آنتی‌هیستامین‌هایی مانند دیفن‌هیدرامین استفاده کرد. قبل از استفاده از دارو، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
- درمان تب
برای کاهش تب می‌توانید از استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید، البته پس از مشورت با پزشک تان.
پیشگیری از آبله مرغان و عوارض شدید آن
بهترین روش برای جلوگیری از ابتلا به آبله مرغان، دریافت واکسن آن است. کودکان، نوجوانان و بزرگسالان باید دو بار واکسن بزنند. واکسن آبله مرغان بسیار موثر و ایمن است. بیشتر افرادی که واکسن دریافت کرده‌اند به این بیماری مبتلا نمی‌شوند. حتی اگر فرد واکسینه شده به این بیماری مبتلا شود، معمولاً شدت آن کم است.
این واکسن تقریباً از تمام عوارض شدید بیماری جلوگیری می‌کند. افرادی که واکسن دریافت نکرده‌اند، افراد مبتلا به ایدز، کسانی که پیوند عضو انجام داده‌اند، در حال شیمی درمانی هستند یا باردارند، باید اگر به بیماری مبتلا شدند، به سرعت به پزشک مراجعه کنند.
داروهای لازم برای درمان آبله مرغان
در درمان آبله مرغان، بسته به نشانه‌ها و شدت آنها، داروهای متفاوتی تجویز می‌شوند. در اینجا به برخی از داروهای رایج در درمان آبله مرغان اشاره می‌کنیم:
۱- تب‌برها:
تب ممکن است قبل از بروز ضایعات جلدی شروع شود. یکی از داروهای پیشنهادی برای کنترل تب و کاهش درد استامینوفن است. بزرگسالان می‌توانند قرص ۳۲۵ میلی گرمی را هر ۴ تا ۶ ساعت (بسته به شدت علائم) مصرف کنند. در کودکان، دوز مناسب درمانی بر اساس جدول مشخص می‌شود.
۲- آنتی‌هیستامین‌ها:
آنتی‌هیستامین‌ها می‌توانند به دو شکل موضعی و خوراکی (یا هر دو همزمان) استفاده شوند. با توجه به شدت بیماری می‌توان از شربت دیفن‌هیدرامین و هیدروکسی زین در کودکان (دوزاش با توجه به جدول) و قرص‌های کلرفنیرامین، هیدروکسی زین یا دیگر انواع آنتی‌هیستامین‌ها در بزرگسالان استفاده کرد.
علاوه بر این، می‌توان از محلول یا پماد کالامین-دی به صورت موضعی در نواحی ملتهب‌تر استفاده کرد (بهتر است در نواحی که قبل از بروز تاول هستند، استفاده شود).
۳- ضدویروس‌ها:
با اینکه آبله مرغان منبع ویروسی دارد، استفاده از داروهای ضدویروس در موارد ابتلا به آن معمولاً توصیه نمی‌شود. اما در افرادی که دچار ضعف ایمنی هستند، سالمندان و کودکان و بزرگسالانی که علائم شدیدی دارند، با تشخیص پزشک می‌توان از ضدویروس‌ها استفاده کرد.
دوزاژ و اشکال
این ضد ویروس‌ها به این صورت هستند:
- آسیکلوویر (تزریقی ۲۵۰ میلی‌گرم – قرص ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی‌گرمی – پماد چشمی – پماد جلدی) برای کودکان به مقدار حدود ۵ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و برای بزرگسالان بسته به شدت بیماری از ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم، هر ۸ ساعت به مدت ۷ تا ۱۰ روز تجویز می‌شود.
- ویدارابین (در موارد شدیدتر، در فرم‌های تزریقی و پماد‌های جلدی و چشمی) در موارد حاد به مقدار ۱۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم در روز به صورت تدریجی تزریق می‌گردد (برای بیمارانی که در بیمارستان بستری هستند).
- آمانتادین (کپسول ۱۰۰ میلی‌گرم) برای بزرگسالان به مقدار ۱۰۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت به مدت دو هفته تجویز می‌شود.
۴- محلول‌های خشک‌کننده:
برخی محلول‌ها مانند آب دالیبور می‌توانند به ترمیم و ضدعفونی وزیکول‌ها و زخم‌های سطحی کمک کنند. این محلول‌ها نباید در کنار مخاطات استفاده شوند.
۵- استراحت و ایزولاسیون:
فرد مبتلا به آبله مرغان (به ویژه اگر بزرگسال باشد) باید به خوبی استراحت کند و از تماس با دیگران، خصوصاً کسانی که سابقه ابتلا به آبله مرغان ندارند، و به ویژه افراد با سیستم ایمنی ضعیف و زنان باردار پرهیز کند. مدت زمان ایزولاسیون معمولاً حدود یک تا دو هفته در نظر گرفته می‌شود.
در موارد شدید ممکن است نیاز به استفاده از ایمونوگلوبین‌های تزریقی باشد.
زمان بندی آبله مرغان!
از زمان ابتلا به ویروس آبله مرغان تا ظهور علائم مدت زمانی وجود دارد که به آن دوره نهفتگی یا کمون بیماری می‌گویند. این دوره معمولاً حدود ۱ تا ۳ هفته است. بعد از شروع ضایعات، تا زمانی که تمام ضایعات خشک شوند، تقریباً دو هفته طول می‌کشد. البته این زمان ممکن است در افراد مختلف کمی متفاوت باشد.
احتمال انتقال بیماری از زمان ابتلا شروع شده و بعد از خشک شدن تمامی ضایعات، احتمال انتقال بیماری به دیگران تقریباً به صفر می‌رسد.
واکسیناسیون:
واکسیناسیون در شرایط زیر توصیه می‌شود:
- کودکان ۱۲ تا ۱۸ ماهه بدون سابقه ابتلا قبلی
- بزرگسالان در صورت تماس پرخطر (پرسنل درمانی، خانواده بیماران، محیط‌های شلوغ آموزشی یا نظامی)
- زنان غیر حامله که قصد بارداری دارند (حداقل یک ماه قبل از بارداری)
- افرادی که قصد مسافرت به کشورهای پرخطر دارند.
پیشگیری از بیماری آبله مرغان و عوارض شدید
بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا به بیماری آبله مرغان، دریافت واکسن آبله مرغان است. کودکان، نوجوانان و بزرگسالان باید دو بار واکسن آبله مرغان را دریافت کنند. واکسن‌های آبله مرغان موثر و ایمن هستند. اکثر افرادی که واکسن دریافت کرده‌اند، به این بیماری مبتلا نمی‌شوند. اگر فرد واکسینه شده به بیماری مبتلا شود، شدت بیماری او پایین است.
واکسن آبله مرغان تقریباً از اکثر عوارض شدید بیماری جلوگیری می‌کند. افرادی که واکسینه نشده‌اند، افرادی که مبتلا به اچ آی وی هستند، افرادی که پیوند عضو انجام داده‌اند، تحت شیمی‌درمانی هستند یا باردارند، باید در صورت ابتلا به بیماری به سرعت به پزشک مراجعه کنند.
نخستین اقداماتی که می‌توانید انجام دهید:
۱) اگر کودک شما از رفتن به دستشویی خودداری می‌کند و از درد در زمان اجابت مزاج شکایت دارد، قوام و ظاهر مدفوع را بررسی کنید؛
۲) اگر کودک شما از درد شکم رنج می‌برد، برای رد احتمال آپاندیسیت، قسمت پایینی و راست شکم را معاینه کنید.
فشار مختصر بر این ناحیه ممکن است موجب دردی مبهم شود. همچنین وجود دردی تیز در شکم، به‌ویژه با حرکت ناگهانی دست، ممکن است به نشانه وجود آپاندیسیت باشد؛
۳) اگر کودک شما از درد در زمان اجابت شکایت دارد، خون در مدفوع وجود دارد و یا شک به آپاندیسیت دارید، هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.
اقدامات پزشک:
- پزشک ممکن است برای کودک یک مُلین ملایم تجویز کند که هیچ ضرری نداشته باشد و همچنین راهنمایی‌های لازم برای داشتن یک رژیم غذایی مناسب را ارائه دهد؛
- در صورتی که پزشک به بروز شقاق (ترک) مقعد که ناشی از مدفوع سفت و خشک است مشکوک شود، کودک را معاینه کرده و در صورت وجود شقاق، یک مُلین ملایم تجویز می‌کند.
اقداماتی که شما می‌توانید برای کمک به کودک خود انجام دهید:
- هرگز به‌صورت خودسرانه از ملین‌ها استفاده نکنید، زیرا این داروها می‌توانند باعث تنبلی روده و کاهش حرکت آن شوند؛
- اجازه ندهید کودک برای مدت طولانی در دستشویی بماند؛
- تا جایی که می‌توانید، از غذاهای پرفیبر مانند سبزیجات و میوه‌های تازه و نان سبوس‌دار در رژیم غذایی کودک استفاده کنید؛
جمع‌آوری شده از مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی