پولیپ بینی چیست و چگونه درمان میشود؟
با رضیم همراه باشید تا با روشهای مناسب درمان پلیپ بینی آشنا شوید.
مقدمه ای در مورد پلیپ بینی
پژوهشگران به تازگی راهی طبیعی و بیخطر برای درمان یا کاهش پولیپ بینی پیدا کردهاند. پزشکان متوجه شدهاند که چای نعناع میتواند به درمان پولیپ بینی کمک کند. پولیپ بینی، که معمولاً سرطانی نیست، میتواند مجاری تنفسی را مسدود کند و باعث آلرژیها و حساسیتهای مختلف شود.
این مشکل ممکن است باعث کمبود اکسیژن در بدن شود، که میتواند به قلب آسیب بزند و در طولانی مدت مشکلات قلبی و عروقی به وجود آورد.
تحقیقات نشان میدهد که افرادی که چای نعناع واقعی مصرف کردهاند، توانستهاند بهبود قابل توجهی در علائم پولیپ بینی خود ببینند. التهاب پولیپ در آنها کاهش یافته و در برخی موارد باعث از بین رفتن پولیپها شده است. پزشکان به افرادی که مبتلا به پولیپ بینی هستند، مصرف چای نعناع را توصیه میکنند.
دلایل به وجود آمدن پولیپ بینی
معمولاً دلیل پولیپ بینی مشخص نیست. به طور کلی، تصور میشود التهاب مداوم داخل بینی باعث تورم پوشش داخلی بینی میشود. این تورم به دلیل نیروی جاذبه به پایین آویزان میشود و پولیپ شکل میگیرد. پولیپها معمولاً هر دو طرف بینی را تحت تأثیر قرار میدهند و با گذشت زمان بزرگتر میشوند و بینی را مسدود میکنند.
پولیپها میتوانند در سینوسها نیز ایجاد شوند. سینوسها فضای هوایی در جمجمه هستند که به بینی تخلیه میشوند. بزرگترین سینوسها، سینوسهای آرواره نامیده میشوند و زیر چشمها قرار دارند. به همین دلیل پولیپها ممکن است در سینوسها نیز ظاهر شوند.
رینوسینوزیت، التهاب بینی و سینوسها است. دلیل این التهاب معمولاً مشخص نیست، اما میتواند مرتبط با عفونت باشد. پولیپهای بینی بخشی از این مشکل محسوب میشوند.
برخی شرایط خاص احتمال التهاب پولیپها را افزایش میدهد، مانند آسم، حساسیت به آسپرین، و برخی مشکلات نادر بینی.
علایم پولیپها کدامند؟
افرادی که دچار پولیپ بینی هستند، ممکن است یکی یا چند تا از علائم زیر را تجربه کنند:
- احساس گرفتگی و پری در بینی
- وجود ترشحات بینی، که ممکن است چرکی یا غیر چرکی باشند
- ترشح در پشت حلق، که با صاف کردن مکرر گلو همراه است
- کاهش یا از دست دادن حس بویایی
- درد در صورت یا سر
- خرخر کردن
- بوی بد دهان
- خارش در بینی یا چشم
چه کسانی به پولیپ بینی مبتلا میشوند؟
از هر ۱۰۰ نفر، ۲ تا ۴ نفر در طول زندگیشان به پولیپ بینی دچار میشوند. پولیپهای بینی میتوانند در هر کسی پدید آیند و مختص سن یا جنس خاصی نیستند. اما بیشتر در سنین بالای ۴۰ سال دیده میشوند و مردان دو برابر زنان به این مشکل مبتلا میشوند. در کودکان نیز این عارضه چندان شایع نیست. اگر کودکی به پولیپ بینی مبتلا شود، باید به سفتی مخاط نیز دقت کرد، زیرا این خود میتواند باعث بروز پولیپ شود. (از هر دو نفر مبتلا به سفتی مخاط یا فیبروز کیستیک، یک نفر هم پولیپ بینی دارد.)
تشخیص پولیپ
پزشک ممکن است با توجه به علائم شما، احتمال دهد که به پولیپ بینی مبتلا هستید. در این صورت، بخش پایینی سوراخهای بینی شما را معاینه میکند تا پولیپهای بزرگ را ببیند. بعد از تشخیص اولیه، شما معمولاً به جراح گوش و حلق و بینی ارجاع داده میشوید. این جراح معمولاً پولیپها را بر اساس علائم و معاینه بینی (و شاید سینوسها) تشخیص میدهد.
پولیپهای بزرگ به آسانی از سوراخ بینی قابل مشاهده هستند، اما پولیپهای کوچکتر و پولیپهای سینوسی ممکن است از بیرون دیده نشوند. در این موارد، جراح از روش اندوسکوپی بینی استفاده میکند. با این روش، یک تلسکوپ کوچک و قابل انعطاف که روی آن دوربینی است، به داخل بینی فرستاده میشود تا ابعاد و موقعیت پولیپها بررسی شود.
درمان پولیپ بینی
تمام افرادی که به پولیپ بینی مبتلا هستند، باید قبل از انجام جراحی، درمان دارویی را امتحان کنند، مگر اینکه احتمال وجود مشکل جدیتری مانند تومور مطرح باشد. داروهایی که برای درمان پولیپ بینی استفاده میشوند، یا موضعی هستند (مانند قطرهها یا اسپریها) یا به صورت قرص تجویز میشوند.
قطرههای استروئیدی بینی
قطرههای استروئیدی بینی معمولاً روش اول درمان پولیپ بینی هستند. این قطرهها حاوی داروهای استروئیدی هستند که التهاب بینی را کاهش میدهند. با استفاده از این داروها، گرفتگی بینی به تدریج کمتر میشود و پولیپها کوچکتر میشوند. تأثیرگذاری این قطرهها و رفع علائم ممکن است یک تا دو هفته طول بکشد و معمولاً توصیه میشود که این قطرهها به مدت ۴ تا ۶ هفته مورد استفاده قرار گیرند.
قرصهای استروئیدی
گاهی اوقات پزشک یک دوره درمانی حدود یک هفتهای با قرصهای استروئیدی (پردنیزولون) برای کاهش التهاب بینی تجویز میکند. مصرف این قرصها معمولاً باعث کاهش اندازه پولیپها میشود. با این حال، درمان با قرصهای استروئیدی معمولاً یک راهحل موقت است، زیرا مصرف بلندمدت این قرصها ممکن است عوارض جانبی جدی داشته باشد. بهتر است این داروها همراه با اسپریها یا قطرههای استروئیدی موضعی استفاده شوند.
چه مراقبتهایی بعد از عمل پولیپ بینی لازم است؟
همانطور که گفته شد، پولیپها ممکن است در هر زمان دوباره بروز کنند. نوع پولیپ و بیماری زمینهای نقش مهمی در احتمال عود دارند. برای مثال، افرادی که به بیماری آسم مبتلا هستند، بیشتر در معرض عود قرار دارند.
نکتهی دوم مهارت و دقت جراح در حین عمل است. هرچه تجربه و توانایی او در برداشتن پولیپها و تمیز کردن سینوسها بیشتر باشد، احتمال عود کمتر خواهد بود.
سومین عامل مراقبتهای بعد از عمل است که تأثیر زیادی در کاهش احتمال عود دارد. شستشوی مرتب بینی با محلول نمکی در هفتههای اول پس از عمل، مراجعه منظم به پزشک و استفاده از داروهای لازم، به ویژه استروئیدهای استنشاقی بسیار مهم است.
“`
و از بین بردن عوامل زمینهای مانند آلرژی، از جمله مراقبتهای لازم بعد از عمل است که به موفقیت و کسب نتیجه خوب کمک میکند.
چطور میتوان از ایجاد پولیپ جلوگیری کرد؟
برای کاهش احتمال ابتلا به پولیپ و جلوگیری از بازگشت آن بعد از جراحی بینی، رعایت نکات زیر بسیار مهم است:
- درمان آسم و آلرژی
- پرهیز از مواد محرک
- رعایت بهداشت فردی
- مرطوب نگه داشتن محیط با استفاده از بخور
- شستشوی بینی با محلول نمکی یا آب معمولی به صورت مکرر (حدود سه بار در روز)
جراحی پولیپ بینی
اگر پولیپها بزرگ باشند یا داروها و قطرههای استروئیدی تأثیری نداشته باشند، عمل جراحی پیشنهاد میشود.
- پولیپکتومی
این عمل شامل برداشتن پولیپها با ابزار جراحی میشود. این فرایند از طریق سوراخهای بینی با استفاده از بیحسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام میشود، بر اساس تعداد و اندازه پولیپها، محل آنها و وضعیت جسمی بیمار. پولیپکتومی میتواند با ابزارهای مختلف و از طریق کانالهای اندوسکوپی صورت گیرد.
- روشهای پولیپکتومی
در اکثر مواقع، یک کمند (سیم نازکی) دور پایه پولیپ قرار میگیرد و در حین عبور جریان برق، این کمند تنگ میشود و به این طریق پولیپ بریده میشود و رگهای خونی سوزانده میشوند تا از خونریزی جلوگیری شود.
برداشتن پولیپهای صاف یا بزرگتر چالشبرانگیزتر است. گاهی اوقات، پولیپهای صاف بزرگ با روش EMR (برداشتن مخاط با اندوسکوپ) خارج میشوند. در این روش، مایعی به زیر پولیپ تزریق میشود که باعث ایجاد برآمدگی زیر پولیپ شده و آن را از دیواره خارج میکند تا کمند سیمی بتواند آن را به دام بیندازد.
برای پولیپهای بسیار کوچک، از انبرکهای خاص برای نگهداشتن پولیپ استفاده میشود و همزمان حرارت برای خراب کردن بافت به کار میرود. بافت پولیپ بعد از برداشتن آن برای تجزیه و بررسی در آزمایشگاه آسیبشناسی زیر میکروسکوپ حفظ میشود.
- جراحی سینوس با اندوسکوپ
جراحی سینوس با اندوسکوپ، عملی است که برای برداشتن انسدادهایی که باعث سینوزیت و عوارض دیگری میشوند، انجام میشود. وقتی سینوسها متورم و مسدود میشوند، بیمار درد و مشکلات تنفسی را تجربه میکند. جراحی سینوس با اندوسکوپ غالباً تحت بیهوشی عمومی انجام میشود.
۱٫ پزشک از اندوسکوپ، یک لوله باریک با دوربین و نور برای مشاهده بافتهای سینوس استفاده میکند.
۲٫ از ابزار خاصی برای برداشتن ایمن انسداد سینوسها، مانند پولیپها و بافتهای نرم، استفاده میشود.
۳٫ در صورت نیاز، ابزار خاصی برای صاف کردن تیغه بینی و کوچک کردن شاخکها به کار گرفته میشود.
۴٫ از آنجا که تمام مراحل جراحی سینوس با اندوسکوپ از طریق سوراخهای بینی انجام میشود، برش روی پوست انجام نمیشود. به همین خاطر، اکثر بیماران همان روز عمل به خانه میروند.
مزایا
جراحی سینوس با اندوسکوپ برای رفع مشکلات مربوط به موارد زیر انجام میشود:
• سینوزیت
• انحراف تیغه بینی یا بزرگ شدن شاخکهای بینی
• پولیپهای بینی
هدف از جراحی سینوس با اندوسکوپ، تخلیه سینوسها و بهبود جریان هوا از طریق بینی است و اهداف آن عبارتند از:
• کاهش تعداد و شدت عفونتهای سینوسی
• بهبود علائم سینوزیت
• بهبود جریان هوا از طریق بینی
• در اکثر موارد، حس بویایی بیمار نیز بهبود مییابد.
جمعآوری شده توسط مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی