امروز می‌خواهیم درباره یکی از مرموزترین جاهای ایران صحبت کنیم. اینجا دره‌ای است که به آن «دره ارواح» می‌گویند و در استان خوزستان واقع شده است. این دره جان چندین نفر را گرفته و تقریباً هیچ‌کس جرأت نزدیک شدن به آن را ندارد. اما دره ارواح کجاست و چرا این اسم را بر آن گذاشته‌اند؟ آیا واقعاً ارواح در این دره زندگی می‌کنند؟ با ما در ادامه همراه باشید تا بیشتر بدانید.
دره ارواح کجاست؟
دره «کول خِرسان»، «کول خِرسون» یا «اشکفت زرده» در ۲۵ کیلومتری دزفول و نزدیکی روستای بیشه‌زار قرار دارد و به دره ارواح مشهور است. با اینکه این دره خیلی از دزفول دور نیست، اما دمای آن تفاوت زیادی با دزفول دارد و در تابستان‌ها خیلی خنک است که دما معمولاً بین ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتیگراد تغییر می‌کند. هوای خنک در تابستان و نام جالب این دره باعث شده گردشگران ماجراجو از همه جای ایران به آن جا بیایند.
اما همین موضوع باعث شده حوادث مرگباری هم در سال‌های اخیر رخ دهد. بنابراین قبل از هر چیزی باید بگوییم که سفر به دره ارواح کار ساده‌ای نیست و هرگز بدون راهنما و تجهیزات مناسب به آن جا نروید! در مورد نام «خرسان» اطلاعات دقیقی وجود ندارد، اما می‌گویند که قبلاً این دره محل زندگی خرس‌ها بوده و به همین دلیل به آن کول خرسان می‌گویند. در زبان محلی، کول به معنی دره است.
کول خرسان
دره کول خرسان یا همان دره ارواح مسیری پرپیچ و خم بین صخره‌های سنگی دارد و در بیشتر روزهای سال نور خورشید به آن نمی‌رسد و اغلب در سایه است. به همین خاطر در تابستان‌ها خنک و در زمستان‌ها گرم بوده و تفاوت دما با مناطق اطرافش زیاد است. عمق دره ارواح حدود ۲۰۰ متر است و دیواره‌های آن با گیاه دارویی پرسیاوشان و آبشارهای کوچک و بزرگ پوشیده شده که زیبایی این دره را دوچندان کرده است. مسیر پیچ‌درپیچ این دره گاهی عریض و گاهی به قدری باریک می‌شود که تنها یک نفر به سختی می‌تواند از بین صخره‌ها عبور کند. اگر به سمت بالا نگاه کنید، سنگ‌های کوچک و بزرگی را می‌بینید که در بالای سرتان قرار دارند و از دیواره‌های دره به پایین افتاده‌اند.
تخیل داشتن سنگی بزرگ که بالای سرتان معلق است، عبور از این مسیر را ترسناک و هیجان‌انگیز می‌کند. یک رود دائمی در بستر شن و ماسه در مسیر دره جاری است که از چشمه‌های درون دره سرچشمه می‌گیرد.
مسیر پیاده‌روی دره ارواح حدود ۴ تا ۵ ساعت طول می‌کشد و اگر به انتهای دره برسید به رودخانه دز خواهید رسید. هرچه به انتهای دره نزدیک‌تر می‌شوید، سطح آب بالا می‌آید و ممکن است مجبور شوید مدتی شنا کنید. به همین خاطر بسیاری از افراد نمی‌توانند تا انتهای دره ارواح بروند و از میانه مسیر برمی‌گردند.
اگر شجاعت و ماجراجویی کافی داشته باشید که مسیر دره را تا آخر بروید، به غاری قوسی شکل می‌رسید که شما را به حوضچه گهر می‌رساند. عمق این حوضچه حدود ۳ متر است و بیشتر گردشگران بعد از طی این مسیر طولانی و دشوار در نزدیکی این حوضچه توقف کرده و به آب‌تنی و استراحت می‌پردازند.
چرا به این مکان دره ارواح گفته می‌شود؟
همان‌طور که گفتیم، دره کول خرسان مسیر باریک و پرپیچ و خمی دارد و حتی در ساعت‌های آفتابی نیز این مسیر نسبتاً تاریک و کم‌نور به نظر می‌رسد. این می‌تواند دلیل خوبی برای ترسناک بودن آن باشد. همچنین، در این دره نیزازها و درختان انگور و انجیر وحشی زیادی وجود دارند که شاخ و برگ‌های پیچیده آنها تصویری ترسناک ایجاد کرده است.
ورودی دره ارواح هم پوشیده از درختان تنک سدر و نخل است و هرچه جلوتر می‌روید، دیوارها بلندتر شده و نور خورشید کمتر می‌شود و احساس می‌کنید در فضایی وهم‌آلود و عجیب فرو می‌روید. در برخی نقاط، دیوارها آنقدر بلندند که به سختی می‌توان روزنه‌هایی از آسمان را از بین صخره‌ها دید! در سال‌های اخیر، چندین حادثه ناگوار در دره ارواح اتفاق افتاده است.
این منطقه دچار سیلاب شده و باعث مرگ چند نفر از هموطنان ما شده است. همچنین در فصل بهار، احتمال سیلاب و طغیان رودخانه وجود دارد و به‌دلیل اینکه مسیر دره کم‌عرض است، آب به سرعت بالا می‌آید و خطرناک می‌شود.
چطور به دره کول خرسان برویم؟
دوباره تأکید می‌کنیم که اگر قصد دارید به دره ارواح سفر کنید، حتماً از یک راهنمای باتجربه و آشنا به محل کمک بگیرید و اطلاعات کافی در مورد این منطقه داشته باشید. بهترین زمان برای سفر به دره کول خرسان اواخر بهار و تابستان است که هوا بسیار خنک و دلپذیر است و دیگر خطر سیلاب‌های بهاری وجود ندارد. برای رسیدن به این مکان می‌توانید از روستای بیشه بزان در منطقه شهیون به دره ارواح بروید. همچنین از روستای پاقلعه در شهیون هم می‌توانید به دره کول خرسان دسترسی پیدا کنید. طول مسیر از ابتدا تا انتهای دره ارواح حدود ۱۰ کیلومتر است و طی این مسیر به ۴ تا ۵ ساعت زمان نیاز دارید.