در شرایط خطرناک چه کار کنیم؟
آموزش کمک‌های اولیه بسیار حائز اهمیت است و شاید بهتر بود در مدارس آموزش داده می‌شد! قطعا بیشتر مردم در جامعه ما اطلاعات کاملی در این زمینه ندارند.
در اینجا چند نوع حادثه اورژانسی متداول را با شما در میان می‌گذاریم. البته فراموش نکنید قبل از هر اقدامی با اورژانس تماس بگیرید؛ آنها بهترین راهنما برای شما هستند.
برای همین به سراغ دکتر محمد امین زارع، متخصص طب اورژانس، رفته‌ایم تا در مورد اورژانس‌های پزشکی توضیحاتی را ارائه کند.
● با اورژانس‌ها چه کار کنیم؟
احتمالا جعبه کمک‌های اولیه را دیده‌اید و شاید در خانه‌تان هم داشته باشید، اما چقدر از آن استفاده می‌کنید؟ آیا می‌دانید از این جعبه و محتویات‌اش چگونه استفاده کنید؟ آیا می‌دانید هرکدام از وسایل داخل آن چه کاری انجام می‌دهند؟
در این قسمت، مصاحبه‌ای با دکتر محمدامین زارع، متخصص طب اورژانس داریم که کاملاً در مورد حوادثی که ممکن است برای شما و خانواده‌تان پیش بیاید، توضیحات مفیدی داده است.
در این مطلب متوجه می‌شوید بهترین کارها هنگام بروز برق‌گرفتگی، شکستگی، بریدگی و سوختگی در خانه چیست و چگونه می‌توانید به کسی که آسیب دیده کمک کنید. به نظر من تمامی اعضای خانواده باید این متن را بخوانند و نکات آن را به خاطر بسپارند.
● وقتی زخمی خونریزی شدید دارد
برای زخم‌ها و بریدگی‌ها، بهترین کار این است که به طور مستقیم و مداوم روی زخم فشار بیاورید. متاسفانه بسیاری از افراد بعد از چند دقیقه فشار دادن، فکر می‌کنند باید فشار را قطع کنند تا ببینند زخم چه شده، در حالی که این کار باعث می‌شود خونریزی دوباره شروع شود. بنابراین باید حداقل به مدت ۵ دقیقه به طور مداوم روی زخم فشار بیاورید. بهتر است فشار را با دست خود وارد کنید.
معمولاً در این مدت، لخته خون تشکیل می‌شود و خونریزی کاهش می‌یابد. برای این کار می‌توانید از پارچه تمیز یا گاز استریل استفاده کنید. اگر امکانات پانسمان هم دارید، می‌توانید چند لایه گاز استریل روی زخم گذاشته و آن را ببندید و سپس فشار بیشتری با دست روی پنبه‌ها وارد کنید.
به یاد داشته باشید اگر تمام پانسمان‌ها خونی شدند، باید روی آنها گازهای جدید قرار دهید و هرگز پانسمان قبلی را جدا نکنید. این باعث می‌شود زخم دو پانسمان شود. بهتر است فشار را به صورت دستی نگه دارید و در صورت امکان، قسمت آسیب‌دیده را بالاتر از سطح قلب نگه دارید تا خونریزی کمتر شود.
● وقتی یک اندام قطع شده
برای قطع شدگی‌ها، مانند قطع شدن انگشت یا بخشی از آن، «زمان طلایی» و «محل قطع شدند» بسیار مهم هستند. هر چه قسمت قطع‌شده نزدیک‌تر به بدن باشد، زمان طلایی کمتر خواهد بود. مثلاً اگر پا از بالای ران قطع شود، زمان طلایی نسبت به قطع شدن انگشت کمتر است. انگشت را می‌توان تا ۲۴ ساعت بعد پیوند زد؛ البته به شرطی که له نشده باشد.
هرگز نباید اندام قطع شده را در آب یا چیزهای مشابه غوطه‌ور کرد و هرگز نباید آن را در نایلون بدون تهویه پیچید. این کارها به بافت آسیب می‌زند. بهتر است یک ظرف یخ درست کنید، اندام قطع شده را بشویید، خشک کنید و آن را در گاز نسبتاً مرطوب بپیچید.
سپس آن را در یک کیسه پلاستیکی باز روی یخ قرار دهید و همزمان با بیمار، آن را به مراکز درمانی برسانید. عضو قطع شده نباید به طور مستقیم با یخ تماس پیدا کند تا آب به داخل آن نفوذ نکند. اگر مجبور شدید سر کیسه را ببندید، حتماً مقداری هوا داخل آن بگذارید.
● وقتی یک شی به دست شما فرو رفته
اگر جسمی که وارد بدن شده، برنده نیست و به راحتی خارج می‌شود و در استخوان یا نزدیکی مفصل نیست، می‌توانید یک بار برای خارج کردن آن تلاش کنید؛ در غیر این صورت بهتر است به آن دست نزنید؛ برای مثال اگر چاقو یا جسم زاویه‌داری مانند قلاب ماهیگیری در بدن فرو رفته، هرگز نباید به آن دست بزنید چون ممکن است در مسیر خروج، به بافت دیگری آسیب بیشتری بزند.
در هر صورت توصیه می‌شود که جسم خارجی دست‌خوش نشود و هرچه سریع‌تر فرد به مراکز درمانی منتقل شود.“`html
اگر سریعاً به یک مرکز درمانی برسید، نیازی به انجام کار خاصی ندارید. برای مثال، اگر چیزی مانند چاقو در جایی فرورفته باشد، نباید آن را بچرخانید. چون وقتی چاقو را در می‌آورید هم در ادامه و هم در بیرون آوردن، می‌تواند پارگی ایجاد کند.
اگر بخواهید دور چاقو گاز بپیچید، این کار می‌تواند به آسیب بیشتر منجر شود. به جای این کار، اگر خونریزی وجود داشته باشد، می‌توانید گاز را دور محل خونریزی قرار دهید و فشار بدهید تا خونریزی کنترل شود.
● وقتی برق در کار است
مهم‌ترین کاری که در کمک به کسی که برق گرفته باید انجام دهید، قطع کردن جریان برق است. هرگز قبل از قطع برق به فردی که برق گرفته دست نزنید. ابتدا باید منبع برق را از فیوز یا یک نقطه نزدیک‌تر قطع کنید. اگر نتوانستید برق را قطع کنید، باید حتماً کفش عایق بپوشید و مراقب باشید که پای‌تان به جاهای خیس نرود.
سپس می‌توانید با استفاده از یک وسیله عایق، مانند یک تکه چوب خشک، فرد را از جریان برق جدا کنید؛ اما اگر فشار برق زیاد باشد، ممکن است چوب هم خاصیت رسانایی پیدا کند! بنابراین، توصیه می‌شود تا زمانی که پرسنل خبره نرسیده‌اند به فرد دست نزنید، زیرا ممکن است خود شما هم دچار برق‌گرفتگی شوید. در این شرایط، اورژانس معمولاً خدمات بهتری ارائه می‌دهد تا اینکه بخواهید خودتان فرد را به بیمارستان ببرید. همیشه بهتر است با اورژانس تماس بگیرید؛ حتی اگر خودتان تصمیم دارید فرد را به بیمارستان برسانید. در بسیاری از موارد، خود اورژانس شما را راهنمایی می‌کند که فرد را سریع‌تر به نزدیک‌ترین مرکز درمانی برسانید.
در واقع در موارد برق‌گرفتگی، اصطلاحی وجود دارد که می‌گوید یا فرد در محل فوت می‌کند یا مشکلی برایش ایجاد نمی‌شود. کسی که نجات پیدا کرده باید برای پیگیری دیگر عوارض و درمان سوختگی‌ها و مشکلات الکترولیتی احتمالی به مراکز درمانی منتقل شود.
بسیاری از اوقات، مشکل تنها برق‌گرفتگی نیست، بلکه عوارض همراه آن است. برای مثال، فرد ممکن است حین برق‌گرفتگی به جایی پرت شده باشد و مهره‌های گردنش آسیب دیده باشد. در این موارد، اگر به صورت غیرحرفه‌ای فرد را جابه‌جا کنید، ممکن است آسیب بیشتری به او وارد کنید؛ بنابراین توصیه می‌شود حداقل با مرکز اورژانس تماس بگیرید.
● وقتی جسمی داخل چشم رفته
اگر جسمی داخل چشم فرورفته، هرگز نباید به آن دست بزنید. چشم حساس‌تر از دیگر نقاط است. حتی پلک زدن هم می‌تواند باعث جابه‌جایی جسم شود و همین موضوع درآوردن آن را سخت‌تر می‌کند. بارها مشاهده شده که فرد بخواسته خود سوزنی را از چشمش بیرون بیاورد و تکه‌ای از آن داخل چشمش بماند و این کار را مشکل‌تر می‌کند.
● وقتی فکر می‌کنید شکستگی وجود دارد
اگر ضربه خوبی به شما خورده و فکر می‌کنید دچار شکستگی شده‌اید، بدانید که کمک‌های اولیه در چنین حالتی بستگی به نوع شکستگی دارد. هرگاه دست و پا به دلیل زمین خوردن، برخورد با جسمی یا افتادن یک جسم سنگین شکسته شوند، در این مواقع که ضربه به دست یا پا مستقیماً وارد شده، می‌توانید فرد را جابه‌جا کنید و به نزدیک‌ترین درمانگاه یا بیمارستان برسانید. توصیه می‌شود حین جابه‌جایی، اندام آسیب‌دیده بالاتر نگه داشته شود و تا جایی که ممکن است بی‌حرکت بماند.
اگر شکل اندام تغییر کرده باشد، باید به همان شکل به مرکز درمانی منتقل شود و هیچ‌گاه آن را صاف نکنید، زیرا ممکن است باعث آسیب‌های عروقی شود. تنها افراد متخصص می‌توانند این کار را انجام دهند. آتل بستن هم یک کار نسبتا تخصصی است و افراد عادی نباید این کار را انجام دهند. گاهی اوقات شکستگی به دلیل تصادف یا مشابه آن پیش می‌آید. در چنین مواردی هرگز نباید فرد را جابه‌جا کنید، چون ممکن است آسیب بیشتری ببیند.
● وقتی درد در قلب وجود دارد
یکی از مشکلات رایج درباره دردهای قلبی، تأخیر در انتقال بیمار به مراکز درمانی است. هرگز نباید درد قفسه سینه را نادیده بگیرید. به محض اینکه فرد در قفسه سینه، دست چپ یا شکم احساس درد کند، باید به مراکز درمانی مراجعه کند تا تحت نظر قرار گیرد و مراقبت‌های لازم برایش انجام شود.
در زمان جابه‌جایی از خانه به مرکز درمانی نیازی به انجام کار خاصی نیست؛ فقط باید بیمار را سریع‌تر به مرکز درمانی برسانید. اگر فکر می‌کنید اورژانس سریع‌تر می‌آید یا اگر بیمار حالش بد است و مرکز درمانی دور است، بهتر است با آمبولانس اورژانس منتقل شود، چون اورژانس حین انتقال هم کمک می‌کند.
“`
اگر بیمار شما به خدمات فوری نیاز دارد، می‌توانید او را به بیمارستان منتقل کنید. اگر مرکز درمانی نزدیک باشد و بتوانید بیمار را سریعاً منتقل کنید، استفاده از اتومبیل شخصی بهترین گزینه است.
با این حال، توجه داشته باشید که استفاده از واژه «سکته» برای تمامی مشکلات قلبی صحیح نیست. تشخیص سکته تنها بر عهده پزشکان در بیمارستان است. معمولاً وقتی صحبت از «سکته مغزی» می‌شود، منظور افرادی است که یک طرف بدنشان فلج شده است.
«سکته قلبی» نیز به افرادی که دچار درد در قفسه سینه، تنگی نفس و دیگر علائم سکته می‌شوند نسبت داده می‌شود. افراد عادی نمی‌توانند فقط از روی علائم بیمار، مطمئن شوند که آیا سکته اتفاق افتاده یا خیر. بنابراین در این مواقع، توصیه می‌شود که ابتدا با اورژانس تماس بگیرید. با این کار، متخصصان اورژانس به شما چند سؤال می‌کنند و بر اساس پاسخ‌های شما، توصیه‌هایی می‌کنند و در صورت نیاز، برای انتقال بیمار اقدام می‌کنند. پس قبل از هر کاری با اورژانس ۱۱۵ یا اورژانس‌های پیش بیمارستانی تماس بگیرید.
● وقتی دندان می‌شکند
اگر دندان شما شکست، آن را بشویید و در ظرفی پر از شیر یا سرم فیزیولوژیک بگذارید. اگر می‌توانید، دندان را زیر زبان خود نگه دارید و فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشکان مواد خاصی دارند که می‌توانند دندان را به جای خود بچسبانند.
برخی افراد معتقدند که باید دندان را به جای اصلی‌اش برگرداند و بعد به دندانپزشک مراجعه کرد، ولی این کار ممکن است باعث بیفتادن دوباره دندان شود. این کار زمانی توصیه می‌شود که دندان از ریشه درآمده باشد و شما بتوانید آن را به راحتی در جای خود قرار دهید.
به طور کلی، نگه داشتن دندان در دهان، به ویژه برای کودکان، ممکن است خطرناک باشد زیرا ممکن است ناخواسته وارد مجرای تنفسی آنها شود. معمولاً در بین بیمارستان و دندانپزشکی، بهتر است دندانپزشکی را انتخاب کنید چون در بیمارستان مواد لازم برای چسباندن دندان وجود ندارد و این کار تخصص دندانپزشکان است.
منبع: مجله سیب سبز