افزایش فشار چشم
فشار چشم چیست ؟
در سال‌های اخیر، تعریف فشار چشم تغییر کرده است. به‌طور کلی فشار چشم به شرایط زیر بستگی دارد:
فشار چشم باید در حداقل دو نوبت معاینه بالاتر از ۲۱ میلی‌متر جیوه باشد. این فشار با وسیله‌ای به نام «تونومتر» اندازه‌گیری میشود؛ وضعیت عصب بینایی باید طبیعی باشد؛
در آزمون میدان بینایی، هیچ نشانه‌ای از آب‌سیاه نباید دیده شود. این آزمون برای بررسی دید پیرامونی افراد استفاده میشود.
زلالیه مایعی است شفاف که بین قرنیه و عدسی چشم قرار دارد و فضای جلوی عدسی را پر می‌کند.
سیستم تخلیه زلالیهٔ چشم به زاویهٔ چشم معروف است. این زاویه به کمک تکنیکی به نام «گونیوسکوپی» بررسی میشود.
در این تکنیک، از لنز خاصی استفاده میشود تا وضعیت کانال‌های داخلی چشم مشخص شود. این کانال‌ها ممکن است باز، بسته یا تنگ باشند.
باید هیچ نشانه‌ای از بیماری‌های دیگر چشم وجود نداشته باشد. چون برخی بیماری‌ها می‌توانند باعث افزایش فشار چشم شوند.
چگونه تعادل فشار داخل چشمی برقرار میشود ؟
در حالت طبیعی، مایع زلالیه در پشت لایه رنگی چشم تولید میشود و از طریق سوراخ مردمک به بخش جلو چشم می‌آید و در نهایت از طریق کانال‌هایی در دور قرنیه خارج میشود.
سیستم گردش مایع زلالیه برای ثابت نگه‌داشتن فشار داخل چشم از طریق کانال‌ها و شبکیه سلول‌ها در بخشی از چشم به نام زاویه انجام میشود و این چرخه باعث ثبات فشار داخل چشم میشود.
فشار چشم چگونه بالا می‌رود ؟
فشار نرمال چشم انسان بین 12 تا 21 میلی‌متر جیوه است و فشار چشم نباید بالاتر از 21 میلی‌متر جیوه برود. اگر فشار چشم از حد نرمال بالاتر رود، به فشار چشم مبتلا می‌شویم.
اگر جریان مایع زلالیه در کانال‌های زاویه چشم به خوبی انجام نشود یا مقدار تولید زلالیه بیش از حد معمول باشد، فشار مایع داخل چشم افزایش می‌یابد و فشار داخل چشمی بالا می‌رود.
علت بروز فشار چشم
ابتلا به فشار چشم نگران‌کننده است چرا که خطر بروز آب‌سیاه را افزایش می‌دهد. فشار چشم به‌خاطر عدم تعادل در تولید و تخلیهٔ زلالیه بوجود می‌آید.
در این حالت، کانال‌هایی که مایعات را به‌طور طبیعی از چشم خارج می‌کنند به درستی عمل نمی‌کنند. در حالی که تولید زلالیه ادامه دارد، اما به دلیل اختلال در عملکرد کانال‌ها، مایع تخلیه نمی‌شود. این باعث افزایش فشار داخل چشم و در نتیجه افزایش فشار چشم میشود.
بهتر است این موضوع را با یک بادکنک پر از آب تصور کنید.
هر چقدر آب در بادکنک بیشتر شود، فشار درون آن هم بیشتر میشود.
این موضوع به همین شکل برای چشم نیز صدق می‌کند. درست مثل اینکه اگر آب داخل بادکنک زیاد شود، ممکن است بادکنک بترکد، افزایش فشار مایعات داخل چشم می‌تواند به عصب بینایی آسیب برساند.
افرادی که قرنیه سالم ولی ضخیم‌تری دارند، ممکن است فشار چشم‌شان بالاتر از مقدار واقعی نشان داده شود و این ممکن است به این معنی باشد که فشار واقعی چشم آن‌قدر که نشان می‌دهد بالا نیست.
“`html
علائم فشار چشم بالا
بیشتر افرادی که به فشار چشم بالا مبتلا هستند، علائم خاصی ندارند. به همین خاطر، انجام معاینات منظم توسط چشم‌پزشک اهمیت زیادی دارد. این معاینات کمک می‌کند تا اگر فشار چشم بالا باعث آسیب به عصب چشم شده باشد، شناسایی شود.
دلایل افزایش فشار داخل چشمی
- مشکلات در جریان مایع زلالیه در قسمت زاویه چشم
- تولید زلالیه بیشتر از حد معمول
- ضربه به چشم
- استفاده از برخی داروها مثل کورتون‌های استروئیدی
- برخی بیماری‌های چشمی مانند نزدیک بینی و گلوکوم
- دیابت
- افزایش سن
- سابقه خانوادگی فشار داخل چشمی بالا
آیا همه کسانی که فشار چشم بالایی دارند به گلوکوم مبتلا می‌شوند؟
فشار چشم بالا می‌تواند باعث بروز بیماری گلوکوم (آب سیاه) شود، اما این معنا را ندارد که تمامی افرادی که فشار داخل چشمی آن‌ها بالا است، حتماً به گلوکوم مبتلا خواهند شد. بنابراین، بیماران باید به‌طور منظم تحت نظر چشم پزشک باشند تا فشار داخل چشم آن‌ها کنترل شود.
علائم افزایش فشار داخل چشمی چیست؟
این بیماری معمولاً هیچ علامت یا نشانه خاصی ندارد و عمدتاً از طریق معاینات دوره‌ای که توسط چشم پزشک انجام میشود، شناسایی می‌گردد.
چگونه افزایش فشار چشم تشخیص داده میشود؟
برای تشخیص فشار بالای چشم، چشم پزشک از آزمون‌های زیر استفاده می‌کند:
- آزمون نوتومتری : در این روش، ابتدا با قطره‌ای، چشم بی‌حس میشود و سپس با ابزاری به نام نوتومتر، فشار چشم اندازه‌گیری می‌گردد و مقاومت قرنیه در برابر فشار بررسی میشود.
- آزمون کونیوسکوپی : در این آزمون، زاویه چشم توسط چشم پزشک معاینه میشود و با استفاده از عدسی‌های خاص بررسی میشود که آیا گلوکوم وجود دارد یا خیر.
- افتالموسکوپی : این آزمون با استفاده از وسیله‌ای به نام افتالموسکوپ انجام میشود که داخل چشم را بزرگتر نشان می‌دهد. پس از ریختن قطره‌های گشادکننده مردمک، چشم پزشک آسیب‌های عصب بینایی را تشخیص می‌دهد.
- پریمتری یا آزمون میدان بینایی : در این تست، یکی از چشم‌ها بسته میشود و چشم دیگر مورد سنجش قرار می‌گیرد. از بیمار خواسته میشود تا به صفحه‌ای با شکل کاسه‌ای نگاه کند و هر وقت نور را در آن می‌بیند، دکمه را فشار دهد. نتایج برای تشخیص نقاط سیاه و احتمال بیماری گلوکوم استفاده میشود.
- آزمون پاکی متری : در این آزمون، ضخامت قرنیه با استفاده از ابزاری به نام پاکی متر اندازه‌گیری میشود و نتایج برای بررسی تأثیر ضخامت قرنیه بر فشار چشم استفاده میشود.
مراحل پس از تشخیص فشار چشم بالا
بستگی به میزان آسیب به عصب بینایی و کنترل فشار چشم دارد. در این حالت، افراد مبتلا باید هر ۲ ماه تا سالی یک بار به چشم پزشک مراجعه کنند. همچنین، اگر فشار چشم به خوبی کنترل نشود، ممکن است نیاز باشد فرد زودتر به پزشک مراجعه کند.
افرادی که فشار چشم بالا دارند، اما آزمون عصب بینایی و میدان بینایی‌شان طبیعی است یا کسانی که نتایج آزمایش‌ها مشکوک است، حتی با وجود طبیعی بودن فشار چشم باید نگران گلوکوم باشند.
درمان افزایش فشار داخل چشم
“““html
چشم
هدف از درمان‌های پزشکی، کاهش فشار چشم است تا بتوان از مشکلاتی مانند آب‌سیاه و کم شدن بینایی جلوگیری کرد. این درمان‌ها عموماً برای افرادی انجام میشود که در خطر بالای مبتلا به آب‌سیاه هستند یا نشانه‌هایی از آسیب به عصب بینایی دارند.
روند درمانی که توسط چشم‌پزشک انتخاب میشود، بسته به شرایط هر شخص متفاوت است. بعضی اوقات پزشک ممکن است دارو تجویز کند و گاهی اوقات تنها بیمار را تحت نظر می‌گیرد. چشم‌پزشک در مورد مزایا و معایب درمان یا این که آیا فقط بیمار تحت نظر باشد با او صحبت خواهد کرد.
- برخی از چشم‌پزشکان تمام مواردی که فشار چشم آن‌ها بالای ۲۱ میلی‌متر جیوه است را با دارو درمان می‌کنند. در حالی که برخی دیگر تا زمانی که نشانه‌ای از آسیب به عصب بینایی نبینند، دارو تجویز نمی‌کنند. معمولاً کسانی که فشار چشم‌شان بین ۲۸ تا ۳۰ میلی‌متر جیوه است، به دلیل احتمال بالای آسیب به عصب بینایی، با دارو درمان می‌شوند.
- معمولاً پزشک برای کسانی که علائمی مانند تاری دید، دیدن هالهٔ نور یا درد را تجربه می‌کنند یا فشار چشم‌شان در معاینات به طور مداوم بالا رفته، درمان را آغاز خواهد کرد.
معمولاً روند درمان طبق این دستورالعمل‌ها انجام میشود:
- اگر فشار چشم‌تان ۲۸ میلی‌متر جیوه یا بیشتر باشد، درمان شما با دارو شروع میشود. بعد از یک ماه استفاده از دارو، پزشک نوبت دیگری برای معاینه مشخص می‌کند تا ببیند دارو چه تأثیری داشت. اگر داروها مؤثر بودند، معمولاً شما هر ۳ تا ۴ ماه یک بار برای معاینه مجدد مراجعه خواهید کرد.
- اگر فشار چشم‌تان ۲۶ تا ۲۷ میلی‌متر جیوه باشد، فشار چشم‌تان ۲ تا ۳ هفته بعد از اولین معاینه دوباره اندازه‌گیری خواهد شد. در معاینه دوم اگر فشار چشم‌تان هنوز در محدودهٔ ۳ میلی‌متر جیوه از اولین معاینه باشد، باید هر ۳ تا ۴ ماه برای معاینهٔ مجدد به پزشک مراجعه کنید. اگر در نوبت بعدی فشار پایین‌تر از معاینه دوم باشد، پزشک ممکن است زمان نوبت‌های بعدی را افزایش دهد. همچنین، باید حداقل سالی یک بار آزمایش میدان بینایی و معاینه عصب بینایی انجام دهید.
- اگر فشار چشم‌تان بین ۲۲ تا ۲۵ میلی‌متر جیوه باشد، پزشک نوبت معاینه دیگری برای ۲ تا ۳ ماه دیگر تعیین می‌کند. اگر در معاینه دوم هنوز فشار در محدوده ۳ میلی‌متر جیوه از معاینه اول باشد، نوبت بعدی برای ۶ ماه بعد مشخص میشود. این معاینه شامل آزمون میدان بینایی و معاینه عصب بینایی خواهد بود و حداقل سالی یک بار این آزمایش‌ها تکرار می‌شوند.
چشم‌پزشک ممکن است به دلایل زیر نوبت بعدی معاینه را تعیین کند:
- اگر در طول آزمون میدان بینایی، نتایج غیرطبیعی مشاهده شود, دوباره برای شما نوبت معاینه تعیین خواهد شد. پزشک به دقت نقص در آزمون میدان بینایی را بررسی می‌کند زیرا این نقص می‌تواند نشانه‌ای از شروع آب‌سیاه باشد. به همین دلیل مهم است که در طول آزمایش بسیار جدی باشید. اگر حین آزمون احساس خستگی کردید، از تکنسین بخواهید مدتی صبر کند تا شما کمی استراحت کنید؛ این‌گونه نتیجه آزمون دقیق‌تر خواهد بود.
- اگر فشار چشم‌تان به‌طور چشمگیری افزایش یابد یا از داروی کلیژرنیک (نوعی داروی آب‌سیاه) استفاده می‌کنید، انجام آزمایش گونیوسکوپی حداقل هر ۱ یا ۲ سال یک بار توصیه میشود.
- اگر تغییراتی در عصب بینایی مشاهده شود, عکس‌های فوندوس بیشتری از چشم‌تان گرفته خواهد شد.
درمان دارویی فشار چشم بالا
داروی خوب برای
“`درمان فشار چشم داروهایی هستند که می‌توانند به کاهش فشار داخل چشم کمک کنند. ایده‌آل این است که این داروها عوارض جانبی نداشته باشند و بسیار گران‌قیمت نباشند.
اما واقعیت این است که دارویی وجود ندارد که تمام این ویژگی‌ها را یکجا داشته باشد. زمانیکه پزشک شما دارو را تجویز می‌کند، او براساس نیازها و اولویت‌های شما عمل می‌کند.
عموماً داروها به شکل قطره‌های چشمی هستند که برای کمک به کاهش فشار چشم استفاده می‌شوند. گاهی اوقات ممکن است چند نوع دارو برای شما تجویز شود.
در ابتدا، شما باید یک نوع از این قطره‌ها را روی یک چشم امتحان کنید و در صورتی که نتیجه خوبی داشت، می‌توانید آن را برای هر دو چشم خود استفاده کنید.
پس از شروع مصرف دارو، باید دوباره به پزشک مراجعه کنید تا تأثیر دارو را ارزیابی کنید. اولین مراجعه معمولاً ۳ تا ۴ هفته بعد از شروع درمان خواهد بود.
در این زمان، فشار چشم شما کنترل میشود تا مشخص شود که آیا دارو کارایی دارد یا خیر. اگر دارو مؤثر واقع شد و عوارض جانبی ایجاد نکرد، باید تا ۲ تا ۴ ماه دیگر به مصرف آن ادامه دهید تا وضعیت شما دوباره بررسی شود.
P معمولاً چشم‌پزشک بر اساس نوع دارو زمان ملاقات بعدی شما را مشخص می‌کند. برای مثال، بعضی از داروها (مثل لاتانوپروست، تراووپروست و بیماتوپروست) ممکن است ۶ تا ۸ هفته طول بکشند تا اثر کامل خود را نشان دهند.
در زمان مراجعه بیمار، پزشک ممکن است بررسی کند که آیا داروها باعث بروز آلرژی در شما شده‌اند یا خیر. اگر هنگام مصرف داروها علائم یا عوارض جانبی را تجربه کردید، حتماً باید این موضوع را با پزشک در میان بگذارید.
به‌طور کلی، اگر فشار چشم شما با ۱ یا ۲ دارو کنترل نشود، احتمالاً به آب‌سیاه زاویه‌باز مبتلا هستید. در این شرایط پزشک با شما درباره مراحل بعدی درمان صحبت خواهد کرد.
آیا فشار چشم با جراحی درمان میشود ؟
به‌طور معمول درمان فشار چشم با جراحی با لیزر متداول نیست، زیرا خطرات آن بیشتر از خطر ابتلا به آب‌سیاه است. با این حال، اگر شما نتوانید داروهای خود را به درستی مصرف کنید، جراحی با لیزر می‌تواند یکی از گزینه‌ها باشد و باید در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید.
بیشتر بخوانید :