مراقبت های بعد از عمل جراحی مغزی
جراحی مغز یک عمل بسیار سنگین و پیچیده است. بعد از این نوع جراحی، بیماران معمولاً باید بین سه تا ده روز در بیمارستان بستری شوند تا پزشکان و پرستاران بتوانند به دقت وضعیت آنها را زیر نظر داشته باشند. پس از اینکه این مدت تمام شد و شما به خانه برگشتید، ممکن است بعضی از مشکلات برایتان پیش بیاید، بنابراین رعایت مراقبت های بعد از جراحی مغزی بسیار مهم است. در ادامه با ما همراه باشید تا مراقبت های لازم و علائم خطر بعد از جراحی مغزی را بررسی کنیم:
اگر هر کدام از علائم زیر را بعد از جراحی مغز مشاهده کردید، به سرعت با اورژانس تماس بگیرید:
- تب ۳۸ درجه یا بالاتر
- لرز
- افزایش سردرد یا سفتی گردن
- گیجی یا تغییر رفتار
- استفراغ مداوم و ناتوانی در نگه داشتن غذا یا مایعات
- افزایش قرمزی، تورم یا تخلیه خون یا مایع از محل برش
- ناتوانی در ادرار کردن یا اجابت مزاج
- افزایش خواب آلودگی
- تشنج
مراقبت های بعد از جراحی مغز
در ادامه مراقبت هایی که باید بعد از جراحی مغزی رعایت شود تا بیمار به بهترین نتیجه ممکن دست یابد، به صورت جداگانه بیان می‌کنیم:
کنترل درد
بعد از اینکه از بیمارستان مرخص شدید، پزشک برای شما داروهای مسکن تجویز می‌کند. حتماً بررسی کنید که داروها را با غذا مصرف کنید. تا دو هفته بعد از جراحی از مصرف ایبوپروفن خودداری کنید و همچنین تا چهار هفته بعد از عمل از آسپرین استفاده نکنید. همچنین توجه داشته باشید که برخی از مسکن های تجویزی مانند Vicodin و Percocet حاوی استامینوفن (تیلنول) هستند.
دارو در مراقبت های بعد از جراحی
در حین مصرف این داروها، از مصرف استامینوفن خودداری کنید، زیرا استفاده بیش از ۴۰۰۰ میلی گرم تیلنول در یک روز ممکن است به کبد آسیب برساند. وقتی احساس کردید دیگر نیازی به مسکن های تجویزی ندارید، می‌توانید ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی گرم تیلنول را هر شش ساعت در صورت لزوم مصرف کنید.
مراقبت از برش
شما برش هایی روی سر خود خواهید داشت. بعد از ۷ تا ۱۰ روز از جراحی، بخیه ها برداشته می‌شوند.
شما می‌توانید ۴۸ ساعت بعد از جراحی، با یک شامپوی ملایم موهای خود را بشویید.
لطفاً بعد از مرخص شدن از بیمارستان، روزانه به مدت چهار هفته موهای خود را بشویید.
سعی کنید به هیچ وجه به برش خود دست نزنید.
هیچ دارو یا محصولی را روی محل برش قرار ندهید.
تا چهار هفته بعد از جراحی سر خود را در آب غوطه ور نکنید.
به رنگ کردن موهایتان نیز تا چهار هفته بعد از جراحی خودداری کنید.
بلند کردن اجسام سنگین
از بلند کردن اجسام سنگین تا چهار هفته بعد از عمل خودداری کنید. حتی فشار دادن یا کشیدن اجسام سنگین نیز می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند.
تحرک بعد از جراحی مغز
برای جلوگیری از بروز مشکلاتی مانند لخته شدن خون یا ذات الریه، مهم است که هر چه زودتر از رختخواب خارج شوید و حرکت کنید. اگر حس می‌کنید که تعادل ندارید، سعی کنید با کمک یک نفر راه بروید. حتماً استراحت کافی داشته باشید و تا ۴ هفته بعد از عمل از فعالیت های شدید پرهیز کنید.
می‌توانید پیاده‌روی کنید. پس از چهار هفته بعد از جراحی، می‌توانید به آرامی به روال عادی ورزش خود بازگردید و در عین حال مراقبت های لازم برای جلوگیری از صدمه به سر را رعایت کنید.
ورزش بعد از جراحی مغز
تا ۸ هفته بعد از عمل، از هر کاری که ممکن است خطر ضربه به سر را داشته باشد خودداری کنید (مانند اسکی، دوچرخه سواری در کوهستان، و ورزش‌های تماسی). بهبود استخوان‌ها بین ۶ تا ۸ هفته زمان می‌برد.
کار
برنامه‌ریزی کنید که ۴ تا ۶ هفته بعد از جراحی مغز از محل کار خود مرخصی بگیرید تا بتوانید به طور کامل به مراقبت های بعد از جراحی بپردازید.
رانندگی
اگر داروهای مسکن مصرف نمی‌کنید، می‌توانید ۱ هفته بعد از جراحی مغزی با رعایت مراقبت های دیگر، اقدام به رانندگی کنید.
مواردی که ممکن است بیمار بعد از جراحی مغز تجربه کند عبارتند از:
حالت تهوع: حالت تهوع بعد از عمل ممکن است به داروهای مسکن شما مربوط باشد.
خستگی: بعد از عمل، ممکن است تا ۶ هفته یا بیشتر طول بکشد تا سطح انرژی شما به حالت عادی برگردد. در ۲ هفته اول، احساس خستگی زیادی خواهید کرد و بعد از آن کم‌کم انرژی‌تان افزایش خواهد یافت.
یبوست: این مشکل معمولاً بعد از جراحی به دلیل بیهوشی، نداشتن تحرک و داروهای مسکن پیش می‌آید. برای بهتر شدن شرایط، می‌توانید آب، میوه‌ها، سبزیجات تازه و غذاهای پر فیبر و سبوس را بیشتر مصرف کنید.
همچنین برای نرم نگه‌داشتن مدفوع، می‌توانید روزی ۱ تا ۲ بار از قرص‌های سدیم دوکوزات ۱۰۰ میلی‌گرمی استفاده کنید. اگر مدفوع شما خیلی نرم شد، می‌توانید مقدار مصرف را کم کنید. اگر با این روش‌ها یبوست برطرف نشد، می‌توانید شیر منیزیا را ۱ تا ۲ مرتبه مصرف کنید. همچنین اگر تنقیه یا شیاف رکتوم هم کارساز نبود، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
عوارض جانبی داروهای استروئیدی
شاید برای کاهش تورم مغز از داروی استروئیدی (دگزامتازون) بعد از مرخص شدن از بیمارستان استفاده کنید. برخی از عوارض جانبی این داروها می‌تواند شامل سرگیجه، تغییر در اشتها، تغییرات خلق و خو، سوزش سر معده، یبوست، بی‌خوابی و احتباس مایعات باشد.
استروئیدها به کاهش درد و دردهای روزانه کمک می‌کنند. بنابراین وقتی مصرف استروئیدها را کم می‌کنید، ممکن است احساس کنید که این علائم دوباره برمی‌گردند. همچنین، ممکن است چند روز بعد از جراحی مغزی و درحین رعایت نکات پزشکی، احساس خستگی و افسردگی کنید. فقط استراحت کنید و به این باور داشته باشید که به مرور زمان احساس بهتری خواهید داشت.
منبع : دکتر خلیل میرزا محمدی