آشنایی با روش کاشت باقالا
باقلا یک گیاه است که در آب و هوای خنک رشد می‌کند و می‌تواند دمایی تا ۴- درجه سانتی‌گراد را تحمل کند. اما اگر دما از این حد پایین‌تر برود، گیاه آسیب می‌بیند و از بین می‌رود. برای جوانه‌زدن بذر باقلا، دمای لازم بین ۳/۵ تا ۹ درجه سانتی‌گراد است؛ به همین دلیل در مناطق با زمستان معتدل، این گیاه را در پاییز می‌کارند و در بهار محصول آن را برداشت می‌کنند. اما در جاهایی که زمستان بسیار سرد است، باقلا را در بهار می‌کارند.
شیوه‌های کاشت باقالا
۱ – کاشت مستقیم بذر در زمین
۲ – کاشت به صورت نشا برای زودرس کردن
قبل از کاشت بذرها، معمولا آنها را به مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت در آب ولرم می‌خیسانند تا بهتر جوانه بزنند. همچنین، قبل از کاشت باقلا، باید زمین را در سال قبل شخم زده و حدود ۲۰ تا ۳۰ تن کود دامی و ۸۰ کیلوگرم کود ازت و ۸۰ کیلوگرم کود فسفر در هر هکتار به زمین اضافه شود. کود ازت در دو زمان به خاک اضافه می‌شود؛ یک بار هنگام آماده‌سازی زمین و بار دیگر در زمان رشد گیاه. باقلا معمولاً در اواخر زمستان به صورت ردیفی کاشته می‌شود. در این روش، فاصله بین ردیف‌ها باید حدود ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متر و فاصله بین بوته‌ها باید حدود ۱۵ تا ۳۰ سانتی‌متر باشد. همچنین، قبل از کاشت بذرها، باید زمین را آبیاری کرد و تا زمانی که باقلا سبز نشده، نباید دوباره آبیاری شود. زیرا این کار می‌تواند باعث پوسیدگی دانه‌ها یا سفت شدن خاک و جلوگیری از خروج بوته‌ها شود.
انتخاب زمین برای کاشت باقالا
بافت خاک: برای کشت باقلا بهترین نوع خاک، خاکی با بافت کمی رسی و حاصلخیز است. اگر خاک بیش از حد رسی باشد یا کم‌رس باشد، باید با کمک کارشناسان از کودهای آلی مثل کودهای سبز یا دامی (کود دامی باید پوسیده باشد) برای بهبود زمین استفاده کرد.
عمق خاک: باید توجه داشت که زمین انتخابی حداقل ۳۰-۲۵ سانتی‌متر خاک زراعی بدون محدودیت داشته باشد تا ریشه‌های باقلا بتوانند به راحتی نفوذ کنند.
مقدار آب موجود: سطح زمین برای کاشت باقلا باید مناسب مقدار آبی باشد که در دسترس است. مقدار آب مورد نیاز بسته به نوع باقلا، شرایط آب و هوایی، بافت خاک و روش آبیاری باید توسط یک کارشناس تعیین شود.
تناوب زراعی: زمین مورد نظر برای کاشت باقلا نباید در سال قبل تحت کشت باقلا بوده باشد. نوع تناوب مناسب می‌تواند با توجه به شرایط محلی و ویژگی‌های خاک و وضعیت بیماری‌ها و علف‌های هرز توسط کارشناسان تعیین شود.
نوع بذر: بذر باکیفیت باقلا باید از منابع معتبر و زیر نظر کارشناسان انتخاب شود. به دلیل مزایای بذرهای اصلاح شده، معمولاً توصیه می‌شود از این بذرها استفاده شود. در صورتی که بذرها به بیماری‌های پوسیدگی ریشه و بیماری‌های بذری آلوده شده باشند، باید از بذرهای مقاوم استفاده کرد.
آماده‌سازی بستر بذر: برای دستیابی به بهترین نتیجه در کشت باقلا، باید اصول درست آماده‌سازی زمین و کاشت را رعایت کرد. روش و نوع وسایل برای آماده‌سازی زمین بسته به زمان کاشت، آب و هوا و بافت خاک می‌تواند متفاوت باشد. با این حال، نکات زیر باید مد نظر قرار گیرد:
۱- عملیات آماده‌سازی باید در رطوبت مناسب انجام شود.
“`html
۲- با توجه به بقایای گیاهی و مدیریت محصول قبلی باید طوری عمل کرد که این بقایا برای کشت و رشد باقلا مشکلی ایجاد نکند.
۳- اگر کلوخه‌های نسبتاً بزرگی ایجاد شده‌اند، باید آنها را دیسک زده و خرد کرد.
تعیین نیاز غذایی: برای مشخص کردن نیاز خاک به مواد مغذی، توصیه می‌شود آزمایش خاک توسط آزمایشگاه‌های خاک و آب انجام شود.
کودهای قبل از کاشت: این کودها عمدتاً شامل کودهای نیتروژنه، فسفره و پتاسه (NPK) و همچنین ریزمغذی‌ها هستند. نوع کود باید با توجه به عواملی مانند زمان مصرف، شوری خاک و آب، اقلیم، سیستم آبیاری و بیولوژی خاک با نظر کارشناسان انتخاب شود. مقدار مصرف نیز باید بر اساس توصیه‌های کارشناسان و آزمون خاک باشد.
نکات مهم در رابطه با کاشت باقالا
تاریخ کاشت: به دلیل اینکه شرایط جوی و دما در مناطق مختلف متفاوت است، زمان کاشت باقلا نیز تغییر می‌کند. بهترین زمان برای کاشت باقلا زمانی است که گرمای تابستان تمام شده و هنوز سرمای زمستان شروع نشده باشد. این زمان معمولاً از نیمه دوم مهرماه تا اوایل آذرماه است. اما برای کشت باقلا، توصیه می‌شود از تحقیقات محلی و نظرات کارشناسان استفاده کنید.
مقدار بذر و آرایش کاشت: مقدار مناسب بذر برای کاشت باقلا معمولاً بین ۱۲۰ تا ۱۸۰ کیلوگرم در هکتار است. این مقدار ممکن است با توجه به شرایط آب و هوایی و زراعی در مناطق مختلف متفاوت باشد. فاصله بین ردیف‌ها باید بین ۶۰ تا ۹۰ سانتی‌متر و فاصله میان بوته‌ها در ردیف حدود ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر باشد. بر اساس تحقیقات، کاشت دو ردیف بذر بر روی پشته نتایج بهتری به همراه داشته است. در نهایت، مقدار بذر و الگوی کشت باید بر اساس نظر کارشناسان تنظیم شود.
ماشین کاشت: برای کاهش هزینه‌های کاشت و بهبود کارهای زراعی، استفاده از دستگاه‌های مناسب برای بذرکاری توصیه می‌شود.
عمق کاشت: عمق کاشت بذر باقالا به عوامل مختلفی مانند قدرت و سرعت جوانه‌زنی بذر، رطوبت خاک، بافت خاک و شرایط آب و هوایی بستگی دارد. به طور کلی، عمق کاشت مناسب برای باقلا در بیشتر خاک‌ها بین ۵ تا ۷ سانتی‌متر است.
مراحل داشت باقالا
آبیاری: مقدار آبی که باقلا نیاز دارد، به بافت خاک، شرایط آب و هوایی و سایر عوامل بستگی دارد. در خاک‌های با بافت متوسط، به دلیل نفوذ بیشتر آب و تبخیر بالا، نیاز به آب بیشتر است. زمان آبیاری بستگی به شیوه کاشت دارد. باقلا به تنش رطوبتی حساس است و در شرایط کمبود آب، عملکرد بذر آن کاهش می‌یابد. بنابراین، برنامه‌ریزی آبیاری باید با توجه به نوع گیاه، مراحل رشد و شرایط اقلیمی صورت گیرد.
مبارزه شیمیایی با علف‌های هرز: برای کنترل علف‌های هرز پهن برگ و باریک برگ در کشت باقلا، باید از سموم مجاز قبل و بعد از کشت و زمانی که گیاه مستقر شده است استفاده کرد.
“`
با توجه به نظر کارشناسان، استفاده از سموم شیمیایی به دلیل عوارض معکوس بر محیط زیست توصیه نمی‌شود. به همین خاطر، برای کنترل جمعیت علف‌های هرز در کشت باقلای خود، حتماً باید وجین یا حذف علف‌های هرز به صورت دستی انجام شود. این کار باید در طول فصل رشد گیاه تا حد امکان انجام شود. همچنین، برای بهبود هوادهی و از بین بردن علف‌های هرز در بین ردیف‌ها، استفاده از کولتیواتور بعد از اینکه گیاهان کاملاً مستقر شدند و تا زمانی که رشد گیاهان مانع از حرکت تراکتور در مزرعه نشود، پیشنهاد می‌شود. تعداد و زمان کولتیواسیون باید با نظر کارشناس محلی مشخص شود.
کود سرک و محلول‌پاشی: بر اساس شرایط مزرعه و مشاوره‌های کارشناسان، برای تقویت گیاه و افزایش محصولات کشت، استفاده از کود سرک در فصل رشد پیشنهاد می‌شود. مصرف کود سرک باید بر اساس نتایج آزمایش خاک انجام گیرد و نظر کارشناسان در کنترل آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز باید در این زمینه مورد توجه قرار گیرد. در برخی خاک‌ها، به دلیل محدودیت‌های موجود، استفاده از عناصر غذایی به صورت محلول‌پاشی توصیه می‌شود. زمان مصرف، تجهیزات لازم و غلظت محلول و نیز امکان ترکیب آنها با یکدیگر یا سموم شیمیایی باید با نظر کارشناس تعیین گردد.
مبارزه با آفات: آفاتی مانند کارادینا، شته سیاه باقلا و پرودینا ممکن است به کشت آسیب برسانند. برای پیشگیری از این آسیب‌ها، بازدید منظم کارشناسان از مزرعه ضروری است و در زمان مناسب باید از سموم مجاز برای سم‌پاشی استفاده کرد. همچنین، توصیه می‌شود از ارقام گیاهان مقاوم به آفات استفاده شود.
مبارزه با بیماری‌ها: برای کنترل بیماری‌ها، به محض مشاهده اولین علائم آلودگی، باید با توجه به نظر کارشناس، از سموم مجاز استفاده شود. بنابراین، نظارت مداوم بر مزرعه مهم است. برای جلوگیری از بیماری‌های پوسیدگی ریشه، توصیه می‌شود بذور باقالا قبل از کاشت با سموم مجاز و نظر کارشناس ضدعفونی شوند. همچنین برای مبارزه با بیماری‌های ویروسی، سم‌پاشی علیه شته‌ها و استفاده از ارقام مقاوم توصیه می‌گردد.
برداشت باقالا
زمان برداشت: باقلا را می‌توان به دو صورت سبز و خشک مصرف کرد. بنابراین زمان و روش برداشت بسته به نوع مصرف متفاوت است. برداشت غلاف‌های سبز باید قبل از زرد شدن برگ‌ها یا غلاف‌ها و به صورت دستی انجام شود. برداشت دانه‌های خشک زمانی صورت می‌گیرد که بیشتر غلاف‌ها به رنگ قهوه‌ای درآمده‌اند. در این حالت، محصول را می‌توان با دست یا با استفاده از کمباین مخصوص برداشت کرد.
بیشتر بخوانید:
