“`html
حساسیت چشم
وقتی که چشم‌ها با مواد حساسیت‌زا برخورد می‌کنند، سلول‌های آن‌ها یک ماده به نام هیستامین تولید می‌کنند که باعث بروز علائم آلرژی چشم می‌شود.
به دلیل اینکه حساسیت و آلرژی چشم در کودکان و بزرگسالان بسیار شایع است، در این مقاله سعی می‌شود به زبان ساده و بر اساس منابع معتبر، این بیماری آلرژیک و روش‌های تشخیص و درمان آن توضیح داده شود.
حساسیت و آلرژی چشم چیست ؟
حساسیت یا آلرژی چشم ، که برخی آن را کونژکتیویت آلرژیک می‌نامند، به هر گونه واکنشی در چشم‌ها به زمانی که با مواد حساسیت‌زا (آلرژن‌ها) مواجه می‌شوند، اطلاق می‌شود.
این واکنش‌ها ناشی از پاسخ نادرست سیستم ایمنی بدن به ورود مواد حساسیت‌زا به چشم‌ها است!
تفاوت آلرژی چشم با التهاب ملتحمه
تفاوت آلرژی چشم با التهاب ملتحمه (کونژکتیویت) که ناشی از عفونت، مواد شیمیایی و یا لنزهای تماسی است، وجود دارد.
اینکه هر قرمزی، سوزش و خارش چشم علامت آلرژی باشد، درست نیست! این علائم ممکن است به خاطر عفونت چشمی باشند!
به عبارت دیگر، این التهاب ممکن است به دلیل عفونت‌های ویروسی، باکتریایی و عوامل میکروبی دیگر باشد.
گاهی اوقات، کونژکتیویت (التهاب ملتحمه) به دلیل تماس با مواد شیمیایی یا لنزهای تماسی، بروز می‌کند.
بنابراین، تنها پزشک می‌تواند حساسیت و آلرژی چشم را تشخیص دهد!
عوامل ایجاد حساسیت و آلرژی چشم
مواد حساسیت‌زای متنوعی وجود دارند که می‌توانند باعث بروز یا تشدید علائم آلرژی چشم شوند.
- آلرژن‌های خارج خانه: اسپور قارچ‌ها، گرده درختان، چمن‌ها و علف‌های هرز.
- آلرژن‌های داخل خانه: مایت‌ها (هیره‌های گردوغبار)، هاگ‌های کپک‌ها و مواد حساسیت‌زای ناشی از حیوانات خانگی.
- سایر مواد حساسیت‌زا مانند دود سیگار، عطر و ادکلن، دود ناشی از وسایل نقلیه.
علائم حساسیت و آلرژی چشم
شایع‌ترین علائم آلرژی چشم عبارتند از: قرمزی، تورم، خارش، آبریزش اشک و حساسیت به نور.
این علائم ممکن است با علائم بیماری‌های آلرژی بینی مثل عطسه، آبریزش بینی و خارش و گرفتگی بینی همراه باشد.
همچنین همانطور که در بخش قبل گفتیم، علائم آلرژی چشم مشابه کونژکتیویت عفونی (ناشی از عفونت میکروبی) است.
انواع حساسیت و آلرژی چشم
به طور کلی، حساسیت و آلرژی چشم به پنج نوع تقسیم می‌شود:
۱- کونژکتیویت آلرژیک فصلی
این نوع حساسیت معمولاً در افرادی که به گرده گیاهان و سایر آلرژن‌های فصلی حساس هستند، بروز می‌کند و بیشتر در فصل بهار و پاییز مشاهده می‌شود.
۲- کونژکتیویت آلرژیک در طول سال
علائم این نوع حساسیت چشم در طول سال دیده می‌شود و معمولاً ناشی از تماس با مواد حساسیت‌زا در داخل خانه است.
۳- کراتوکونژکتیویت آتوپیک
این نوع حساسیت عمدتاً در افراد ۲۰ تا ۵۰ سال بروز می‌کند و معمولاً به دلایل تماس با آلرژن‌های داخل و خارج خانه ایجاد می‌شود. علائم این بیماری معمولاً مزمن هستند.
۴- کراتوکونژکتیویت بهاری (Vernal Keratoconjunctivitis)
این نوع آلرژی بیشتر در سنین ۲ تا ۲۰ سال اتفاق می‌افتد و پسران (یا مردان) سه برابر بیشتر از دختران (یا زنان) به این بیماری مبتلا می‌شوند!
شیوع بیماری کراتوکونژکتیویت بهاری
“`
بیشتر این بیماری در مناطق گرم و خشک دیده می‌شود. آلرژن‌ها یا مواد حساسیت‌زا می‌توانند هم در خانه و هم در محیط بیرون وجود داشته باشند و باعث بروز این بیماری شوند.
۵- کونژکتیویت پستانکی غول‌آسا (Giant papillary conjunctivitis)
این نوع آلرژی چشم به دلیل مراقبت‌های پزشکی و مصرف بعضی داروها ایجاد می‌شود.
تشخیص و درمان حساسیت و آلرژی چشم
تشخیص آلرژی چشم باید توسط یک پزشک متخصص انجام شود.
برای تشخیص صحیح، پزشک ابتدا باید احتمال وجود عفونت چشمی که می‌تواند ناشی از ویروس، باکتری یا دیگر میکروب‌ها باشد را رد کند!
بعد از اینکه عفونت چشم رد شد، پزشک معمولاً با معاینه بالینی و بررسی سابقه آلرژی بیمار، ممکن است از بیمار بخواهد تا آزمایش‌های پوستی یا خونی برای شناسایی مواد حساسیت‌زا انجام بدهد!
کنترل و درمان حساسیت و آلرژی چشم عموماً توسط پزشک متخصص آلرژی پس از انجام معاینات و آزمایشات انجام می‌شود.
پزشک معمولاً برای کنترل علائم و عوارض حساسیت چشم از قطره‌های چشمی دکونژستانت و یا داروهای آنتی‌هیستامین خوراکی، و گاهی همراه با قطره‌های اشک مصنوعی، استفاده می‌کند.
در بعضی مواقع و با نظر پزشک، ممکن است برای کنترل عوارض بیماری از قطره‌های چشمی کورتیکواستروئیدی نیز استفاده شود.
پیشگیری از حساسیت و آلرژی چشم
اولین قدم برای جلوگیری از حساسیت و آلرژی چشم، دوری از تماس با مواد حساسیت‌زا (آلرژن‌ها) است. بنابراین شما باید نکات زیر را رعایت کنید:
- در زمان گردافشانی گیاهان حساسیت‌زا تا حد ممکن از خانه خارج نشوید و در محیط‌های باز فعالیت نکنید!
- هنگام خروج از خانه و پیاده‌روی در محیط‌های بیرونی از عینک‌های آفتابی استفاده کنید.
- در فصل بهار و اوایل پاییز از باز کردن پنجره‌ها تا حد ممکن بپرهیزید تا از ورود گرده گیاهان و هاگ‌های قارچ‌ها و کپک‌ها جلوگیری شود.
- تا حد امکان از مالیدن به چشم‌ها هنگام بروز علائم آلرژی چشم اجتناب کنید. این کار ممکن است علائم آلرژی را تشدید کند.
- نکته دیگر این است که علل بروز و تشدید علائم در داخل منزل و محیط‌های سرپوشیده مانند مدرسه، مهدکودک، و آسایشگاه‌ها مربوط به مواد حساسیت‌زای داخل خانه (مثل مایت گرد و غبار، هاگ یا اسپور قارچ‌ها، حیوانات خانگی و سوسک‌ها) است.
بیشتر بخوانید :