گل امپیشن یا سولماز شیرازی (یا گل حنا) یکی از گلهای زیبا است که نگهداری آن در آپارتمانها بسیار مناسب است و با ظاهر خاص خود زیبایی ویژهای به خانه شما میبخشد. میوه این گیاه به شکل کپسول است و وقتی لمس میشود باز میشود و دانههای آن پخش میشود. این گیاه بومی آسیا، شمال آمریکا و آفریقای جنوبی است. نگهداری گل امپیشن میتواند گزینهای عالی برای کاشت در باغچه یا نگهداری در منزل باشد. اگر شرایط مناسبی برای رشد آن فراهم شود، این گیاه میتواند چندین سال عمر کند و در تمام طول سال دارای بوتههای پر گلی باشد.
خصوصیات گیاه شناسی گل امپیشن
گلهای این گیاه به صورت منفرد و خوشهای هستند و هر کدام ۵ گلبرگ دارند که در بالای برگها رشد میکنند. رنگهای مختلفی از جمله قرمز، ارغوانی، صورتی و سفید دارند. ساقههای این گیاه معمولاً ضخیم و گوشتی هستند و برگهای زیبا و براق با اندازههای متفاوت دارند. ارتفاع بوتههای این گل بین ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر تغییر میکند و به خاطر رنگهای متنوع و شاخههای پر از گل، باغبانان به کاشت آن علاقهمند هستند.
این گل میتواند یک ساله یا چند ساله باشد که این بستگی به نحوه نگهداری از آن دارد. اگر شرایط مناسب برای رشد آن فراهم نشود، دچار مشکل در گلدهی خواهد شد. عمر گلهای این گیاه معمولاً تا دو هفته دوام دارد. اگر این گیاه را در آپارتمان نگه دارید و شرایطش خوب باشد، همیشه سبز خواهد ماند و بیشتر سال گل خواهد داشت.
شرایط نگهداری گل امپیشن
نور: گل امپیشن به نور زیادی احتیاج ندارد و میتواند در سایه هم خوب رشد کند. تابش مستقیم نور خورشید باعث پژمردگی سریع گل میشود. به طور کلی این گیاه سایهدوست است.
آبیاری: آبیاری منظم یکی از نکات مهم در نگهداری گل امپیشن است. حتماً باید مراقب باشید که گیاه خشک نشود. آبیاری باید به گونهای باشد که آب اضافی از پایین گلدان خارج شود. در روزهای گرم تابستان، گیاه نیاز به آبیاری روزانه یا هر روز درمیانه دارد.
خاک: بهترین ترکیب خاک برای این گل، مخلوطی از خاک باغچه، پیت ماس و مقداری کمی ورمیکمپوست است. همچنین باید سعی کنید خاک همیشه مرطوب بماند. به خاطر ریشههای کمعمقش، میتوانید چندین گیاه را در یک گلدان بزرگ بکارید که با رشد آنها، ظاهری زیبا ایجاد شود.
دما: برای نگهداری گل امپیشن باید محیطی خنک فراهم کنید تا گلهای بزرگی تولید کند. یکی از دلایل اصلی مرگ این گیاه، تنظیم نامناسب دماست. حداکثر دما برای این گیاه ۲۳ درجه است و میتوانید با غبارپاشی دما را کاهش دهید.
کوددهی: پس از ۳ هفته از خریداری این گل، میتوانید با کودهای محلول در آب، گیاه را تغذیه کنید. این کار را با نصف کردن غلظت کود انجام دهید، چون این گیاه به کود زیاد حساس است.
هرس: در فصل رشد، ممکن است شاخ و برگهای اضافی در گیاه ایجاد شود که باعث نامرتب به نظر آمدن گل میشود. سعی کنید این کار را تا مهرماه انجام ندهید و از هرس شدید پرهیز کنید. بعد از آن میتوانید ساقهها و برگهای اضافی را از نصفه ببرید.
“`
روش کاشت و تکثیر گل امپیشن
تکثیر این گیاه به 2 روش کاشت بذر و قلمه زدن ممکن است:
برای تهیه قلمه، میتوان از ساقههای گیاه قلمههایی به طول ۷ تا ۱۰ سانتیمتر برداشت کرد. هنگام تهیه قلمه، باید برش را در زیر جایی که برگ وجود دارد بزنید. تمام برگها را به جز ۲ برگ بالایی قلمه قطع کنید. قلمه را در خاکی سبک مثل ترکیب خاک برگ و کوکوپیت یا خاک برگ و پرلایت بکارید.
تکثیر با قلمه
بسیاری از قلمههای این گیاه حتی میتوانند در آب ریشه بزنند. ظرفی که قلمهها را در آن قرار میدهید باید در جای تاریک و در دمای حدود ۲۱ درجه نگه دارید. برای حفظ رطوبت بیشتر و کمک به ریشهزایی قلمهها، میتوانید یک کیسه پلاستیکی شفاف روی گلدان قلمهها بگذارید.
تکثیر از طریق بذر
برای کاشت بذر گل امپیشن، باید از خاک باغچه که شامل ۶۰ درصد خاک باغچه، ۲۰ درصد ماسه و ۲۰ درصد کود حیوانی باشد، استفاده کنید و این مواد را با هم خوب مخلوط کنید.
برای بستر از مواد جدید مثل ترکیب کوکوپیت و پرلیت و پیتماس، یا به روش قدیمی از ماسه دانهریز استفاده کنید. (pH نزدیک به خنثی و نور ۱۰۰۰ لوکس برای جوانهزنی مفید است). بذرها را نباید دفن کنید و یا لایه بستر خیلی سبک باشد و عمق کاشت کمتر از چند میلیمتر باشد.
اگر به دنبال کاشت زیاد و تولید این گل هستید، بهتر است در زمین یک کرت با این ترکیب خاک آماده کنید. سطح خاک را خوب صاف کرده و قبل از پاشیدن بذرها، سطح خاک را آبیاری کنید. سپس بذرها را روی خاک بپاشید و بعد کمی از کود دامی کاملا پوسیده روی آن بریزید و مجدداً با آبپاش آبیاری کنید. عمق کاشت باید کمتر از چند میلیمتر باشد. اما اگر فقط مقدار کمی بذر تهیه کردهاید و میخواهید برای باغچه یا چند گلدان پرورش دهید، از روش زیر استفاده کنید. در این روش خزانه شما باید کوچک باشد. ابتدا یک سبد پلاستیکی میوه یا گلدانی با دهانه بزرگ ولی عمق کم تهیه کنید.
سپس گلدان یا سبد را با خاکی که قبلاً ترکیب آن گفته شد پر کنید و خاک را خوب آبیاری کنید تا خاک نشسته شود. حالا بذرها را روی سطح خاک بپاشید و حدود نیم سانت روی بذرها کود دامی کاملاً پوسیده بریزید و به آرامی با آبپاش آبیاری کنید.
اگر کود دامی در دسترس نبود، می توانید از ورمی کومپوست استفاده کنید و اگر هر دو اینها نبود از همان خاکی که ترکیب کردهاید برای روی بذرها استفاده کنید (اما بهتر است از کود دامی استفاده کنید تا جوانهها به خوبی رشد کنند). حتماً کود دامی که استفاده میکنید باید چند ساله، کهنه، پوسیده، خشک و سرند شده باشد. هرگز از کود دامی تازه استفاده نکنید.
زمانی که جوانههای گیاه به حدود ۵ تا ۸ سانت رسیدند، میتوانید آنها را از خزانه خارج کنید و به محل اصلی بکارید. رطوبت بستر برای جوانهزنی بذر باید نزدیک به صددرصد باشد و بستر باید همیشه مرطوب نگهداشته شود. دما برای جوانهزنی باید بین ۱۸ تا ۲۱ درجه سانتیگراد باشد. پس از اینکه گیاه به چهار برگ رسید، نیاز به آبیاری کاهش مییابد و دما نیز میتواند تا ۱۶ درجه پایین بیاید. در هفته پنجم میتوانید گیاهان را به گلدانهای تکی با دهانه ۱۰ سانتیمتر منتقل کنید.
پس از گلدانکاری، گیاه هر هفته به مقدار یک لیتر در هزار لیتر با کودهای بالانس شده کامل (مثل ۱۸+۱۸+۱۸) کوددهی میشود. البته این مورد برای کشتهای خانگی مهم نیست. مقادیر زیاد آمونیوم و نیترات میتواند برای گیاه مسموم کننده باشد. در موارد خاص ممکن است گیاه دچار کمبود منیزیم یا آهن شود که باید با سولفات منیزیم یا کلات آهن درمان شود. (یک تا دو بار)
برخی از افراد بذرها را در محل مورد نظر میپاشند تا همانجا سبز شوند، اما این روش درست نیست. دلیل این است که بذرها نامنظم روی زمین میافتند و زمانی که سبز میشوند، ممکن است خیلی از آنها کنار هم سبز شوند. اما وقتی بذور را در خزانه بکارید، میتوانید به صورت منظم بوتههای این گل را به هر شکلی که میخواهید بکارید.
به این نکته حتما توجه کنید : هرگز سعی نکنید که گلها و گیاهان بیرونی را در خانه نگهداری کنید، زیرا در داخل خانه نور و هوای کافی برای رشد آنها وجود ندارد. حتی اگر بخواهید بذر بکارید، ممکن است با مشکلاتی مواجه شوید. بهطور کلی، اگر جایی برای کاشت بذر ندارید و ناچارید این کار را داخل خانه انجام دهید، بهتر است گلدان را در کنار پنجره جنوبی بگذارید تا نور کافی به آن برسد. بعد از اینکه بذر گیاهان بیرونی سبز شد، حتماً آنها را به بیرون منتقل کنید. اگر این کار را نکنید، ساقهها بلند شده و به تدریج از بین میروند.
آفات و بیماریهای گل امپیشن
برای نگهداری گل امپیشن، باید مراقب باشید که گیاه از شتهها، شپشکها، کنهها و عنکبوتها دور باشد، زیرا این آفات برای این گیاه خطرناک هستند.