بهترین روش‌ها برای جلوگیری از سرمازدگی باغ در زمستان و سایر فصول
باغداری و مراقبت از درختان یکی از بخش‌های مهم کشاورزی است که علاوه بر لذت‌هایی که دارد، ممکن است چالش‌هایی هم به همراه داشته باشد. سرمازدگی باغ یکی از مشکلات متداول است که در تمام فصل‌ها، به ویژه زمستان، پیش می‌آید.
برای جلوگیری از سرمازدگی باغ، باید اقداماتی را انجام دهید تا از خسارت‌های جدی جلوگیری کنید. سرمازدگی می‌تواند به باغ و درختان آسیب جدی وارد کند، بنابراین باید راهکارهای مناسب را به کار ببرید.
در چه دمایی می‌توان انتظار یخ‌زدگی درختان را داشت؟
برای جلوگیری از یخ‌زدگی درختان، ابتدا باید بدانیم که در چه دماهایی ممکن است این مشکل پیش بیاید. وقتی دما برای چند ساعت به طور مداوم پایین بیاید، می‌تواند به بخش‌های مختلف درختان مانند گل‌ها، برگ‌ها، ساقه‌ها، شاخه‌ها یا حتی ریشه‌ها آسیب برساند.
به طور کلی، یخ‌زدگی در دماهای ۰ (صفر) تا -۵ (منفی پنج) درجه سانتی‌گراد شروع می‌شود. اگر دما پایین‌تر از این باشد، آب موجود در بافت‌های گیاهی منجمد می‌شود و به کریستال‌های یخ تبدیل می‌گردد. این کریستال‌ها به دیواره بافت‌های گیاهی فشار می‌آورند و موجب آسیب به آن‌ها می‌شوند.
آیا می‌توان گیاه یخ‌زده را نجات داد؟
متأسفانه نه. وقتی یک گیاه یا درخت دچار سرمازدگی می‌شود، عملاً آن گیاه از بین می‌رود و تنها راه‌حل جایگزینی آن است. به همین دلیل، بهترین کار این است که از سرمازدگی باغ جلوگیری کنیم تا از این خسارت‌ها جلوگیری کنیم.
دلایل سرمازدگی باغ‌ها
سرمازدگی می‌تواند به دلایل مختلف روی دهد. دلایل اصلی آن شامل:
- افت شدید دما (به ویژه در شب)
- بارش برف و یخ‌زدگی
عوامل دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند این مشکل را تشدید کنند و خسارت بیشتری به درختان وارد نمایند. مانند:
- بیماری‌های قارچی
- کمبود کود
برای جلوگیری از سرمازدگی درختان، باید به این عوامل توجه کنیم و آن‌ها را با روش‌های مناسب خنثی نماییم.
علائم سرمازدگی درختان میوه
تغییرات سرمازدگی در برگ‌ها
رنگ برگ‌های آسیب دیده به سبز تیره تغییر می‌کند. اگر تنها بخشی از برگ دچار تغییر رنگ شده باشد و آسیب جدی نباشد، برگ‌ها به درخت می‌چسبند.
در مناطق سردسیر، معمولاً شکوفه‌های درختان نیز دچار سرمازدگی می‌شوند. رنگ شکوفه‌های یخ‌زده به رنگی تیره، مانند سیاه و قهوه‌ای تغییر می‌کند و بعد از چند روز از درخت می‌ریزد، که باعث می‌شود درخت در آن سال میوه ندهد.
در ادامه، روش‌های مختلفی را بررسی می‌کنیم که می‌توان برای جلوگیری از سرمازدگی باغ و درختان در زمستان و سایر فصول به کار برد. برای حفظ باغ از سرمازدگی، کارهایی را می‌توان قبل و بعد از سرمازدگی انجام داد.
بهترین روش برای جلوگیری از سرمازدگی باغ
بهترین راه استفاده از سازه‌ای است که می‌توانید از آن برای جلوگیری از یخ‌زدگی باغ استفاده کنید. “نت هاوس” یا “خانه‌ی شبکه‌ای” سازه‌ای است که روی باغ نصب می‌شود و از آسیب به درختان در برابر بلایای طبیعی، به ویژه سرمازدگی، جلوگیری می‌کند.
این روش برای چند سال اخیر مورد توجه قرار گرفته است و در کشورهای پیشرفته و در زمینه صنایع گلخانه‌ای برای انواع باغات استفاده می‌شود. هزینه‌ی ساخت این سازه بسیار کمتر از خسارتی است که可能 به دلیل سرمازدگی به باغ وارد شود و برعکس سموم و کودهای شیمیایی هیچ‌گونه عوارضی برای درختان شما ایجاد نمی‌کند.
- انتخاب مکان مناسب برای ساخت باغ
یکی از نکات مهم در پیشگیری از سرمازدگی درختان، انتخاب مکان مناسب برای باغ است. انتخاب مکان به عواملی مانند ارتفاع از سطح دریا، عرض جغرافیایی، شیب زمین، خصوصیات خاک و قابلیت خاک برای نگهداری رطوبت و … بستگی دارد.
البته
این نکته برای زمانی مفید است که شما گزینه‌های زیادی برای انتخاب محل باغ خود داشته باشید یا هنوز باغ را ایجاد نکرده باشید. در غیر این صورت، این روش چندان کاربردی نخواهد بود و باید به سراغ دیگر راهکارها بروید.
- انتخاب درختان مناسب با شرایط آب و هوایی منطقه
برخی از گیاهان و درختان به سرما حساس‌تر هستند و ممکن است زودتر از حد معمول آسیب ببینند. برای اینکه دچار مشکل نشوید، در انتخاب درختان با توجه به شرایط جوی منطقه دقت کنید.
- مدیریت آبیاری و تغذیه درختان
درختانی که به مقدار مناسب از مواد مغذی برخوردار هستند، می‌توانند دماهای پایین را بهتر تحمل کنند و آسیب‌های ناشی از سرما در آن‌ها زودتر بهبود می‌یابد. یک درخت سالم نقاط یخ‌زده کمتری دارد. همچنین، گیاهانی که در شرایط خشکی قرار دارند، قادر به رشد و تحمل شرایط سخت نیستند. بنابراین توجه به مدیریت آبیاری و تغذیه در باغات میوه بسیار ضروری است.
- توجه به تغذیه و مدیریت خاک
جالب است بدانید که با اجرای درست مدیریت خاک، می‌توان از کاهش دمای هوا و خطر یخ زدن تا حد زیادی جلوگیری کرد. برای حداکثر حفاظت، خاک باید مرطوب و عاری از علف‌های هرز باشد. مبارزه با علف‌های هرز در کنار رطوبت مناسب زیر گیاه یک میکروکلیمای گرم‌تر ایجاد می‌کند و به کاهش آسیب‌های ناشی از سرما کمک می‌کند.
- استفاده بهینه از کودها در زمان مناسب
یکی از دلایل اصلی خسارت‌های ناشی از سرمازدگی در اوایل بهار در باغ‌ها، ضعف تغذیه‌ای در بیشتر کشت‌ها است. هر چقدر درختان قوی‌تر باشند، جوانه‌ها و گل‌های تازه نیز قوی‌تر می‌شود و در مقابل استرس‌های محیطی بهتر مقاومت می‌کنند. به همین دلیل، باید در اوایل فصل بیداری درختان، از کود بهاره (فروت ست) استفاده کنیم.
منبع : نهال رویش