“`html
معرفی گل میخک و روش نگهداری از آن
گل میخک (نام علمی:Dianthus) این گل در ابتدا توسط گیاه شناس یونانی تئوفرستوس (Theopharastus) دیانتوس (Dianthus) نامیده شده است و بومی منطقه خاور نزدیک می‌باشد.
برخی پژوهشگران معتقدند که نام میخک از کلمهٔ تاجگذاری یا تاج خورشید گرفته شده است. زیرا از این گل در مراسم تاجگذاری پادشاهان یونان استفاده می‌شده. امروزه، میخک نماد عشق، افتخار، برتری و جذابیت محسوب می‌شود. میخک قرمز کم رنگ نشان‌دهنده تحسین و میخک قرمز پررنگ اشاره به عشق و احساسات عمیق دارد.
گیاه‌شناسی گل میخک
میخک یک گیاه چندساله و نیمه مقاوم است که ساقه‌های منشعب دارد. انواع مدرن این گل برای تولید گل‌های بریدنی در گلخانه‌ها کاشته می‌شوند. محل اتصال برگ‌ها به ساقه در میخک کاملا متورم و برجسته است. اولین گره در پایین ساقه بیشتر از گره‌های بالاتر رشد می‌کند. شاخه‌های رویشی که در گره‌های زیر گل شکل می‌گیرند، نسبت به گره‌های بالا، برگ‌های کمتری تولید می‌کنند ولی گل‌هایی با ساقه‌های بلندتر دارند. گل‌ها به صورت منفرد در انتهای ساقه قرار می‌گیرند و میخک‌ها می‌توانند کم‌پر یا پرپر باشند. لبه گلبرگ‌ها دندانه‌دار و اغلب پیچ‌خورده است. این گل‌ها در رنگ‌های قرمز، سفید، صورتی، زرد و نارنجی وجود دارند و بعضی از آنها دو رنگ هستند. میخک بیشتر به عنوان گل بریدنی و همچنین در گل‌های حاشیه‌ای و گلدانی و در باغ‌های صخره‌ای استفاده می‌شود. به لحاظ تیپ آذین، میخک به دو نوع استاندارد و اسپری یا مینیاتور تقسیم می‌شود. در نوع استاندارد، جوانه‌های گل زیر گل اصلی حذف می‌شوند تا تنها یک گل بزرگ به دست آید.
شرایط اکولوژیک مورد نیاز گل میخک
نور و دما
به طور کلی، گل میخک به هوای خنک و نور زیاد نیاز دارد، اما نسبت به سرما چندان مقاوم نیست. لذا نور و دما از عوامل اصلی تأثیرگذار بر سرعت رشد و گلدهی این گل هستند. دمای ایده‌آل برای تولید گل در شب ۱۰ درجه سانتیگراد و در روز بین ۱۳ تا ۱۶ درجه سانتیگراد است. دماهای بالا باعث کاهش اندازه گل می‌شوند. شدت نور نیز بر روی سرعت گلدهی تاثیر می‌گذارد. وقتی نور کم باشد، سرعت گلدهی کمتر می‌شود و گیاه برگ‌های بیشتری تولید می‌کند. در نور زیاد، گلدهی سریع‌تر با ساقه‌هایی کوتاه‌تر و برگ‌های کمتر صورت می‌گیرد. نور کم باعث ایجاد ساقه‌های ضعیف و در نتیجه کاهش کیفیت گل می‌شود. شرایط نوری نیز بر روی گلدهی و وضعیت ساقه تأثیر دارد. گیاهانی که در شرایط نوری زیر ۸ ساعت رشد می‌کنند، ساقه‌های بلندتر و گل‌های کمی بزرگ‌تر دارند، ولی آن‌هایی که در شرایط نوری زیر ۱۶ ساعت هستند، ساقه‌های کوتاه‌تر و شاخه‌های جانبی کمتری خواهند داشت.
خاک
با اینکه میخک در خاک‌های سنگین نسبت به دیگر گل‌ها بهتر عمل می‌کند، کیفیت و میزان محصول آن در این شرایط کاهش می‌یابد. خاک باید دارای زهکش خوبی باشد، بنابراین خاک‌های شنی لومی که با مواد آلی اصلاح شده‌اند بسیار مناسب هستند. ترکیب مناسب خاک شامل ۱۰% رس، ۴۰% ماسه و ۵۰% پیت است. میخک خاک‌های اسیدی را دوست ندارد و pH خنثی یا بین ۶ تا ۷ برای آن مطلوب است.
آبیاری
خاک گل میخک باید همیشه مرطوب باشد. بنابراین با توجه به عواملی مانند بافت خاک، طول روز، دما و رطوبت هوا، تعداد دفعات آبیاری تغییر می‌کند. زمانی که شدت نور کم است، مقدار آب کمتری در دسترس گیاه قرار می‌گیرد.
“““html
می توان از ایجاد شاخه های ضعیف جلوگیری کرد.
کوددهی
وقتی که نیتروژن کافی نباشد، گل میخک خوب رشد نمی‌کند و برگ‌هایش نازک و باریک می‌شوند و حالت طبیعی خود را از دست می‌دهند. بنابراین باید کودهای حاوی پتاسیم و فسفر به خاک اضافه شود و میزان این کودها تقریباً چهار برابر مقداری است که برای گل‌های یک ساله توصیه می‌شود. همچنین محلول پاشی آهن نیز مفید خواهد بود. گل میخک به کمبود بُر حساس است که علائم آن شامل: ۱- گل‌ها و غنچه‌های نامتناسب ۲- تولید شاخه‌های کوتاه ۳- شاخه‌های زیاد در انتهای ساقه می‌شود.
کاشت و تکثیر گل میخک
توجه داشته باشید که می‌توانید دانه‌های میخک را هم از گل‌های این گیاه جمع‌آوری کنید و هم از فروشگاه‌های باغبانی خریداری کنید. دانه‌های گل میخک باید شش تا هشت هفته قبل از آخرین سرما کاشته شوند. دانه‌ها را می‌توانید فقط روی خاک قرار دهید یا با لایه نازکی از خاک بپوشانید. گل میخک به راحتی رشد کرده و به نور کامل و خاک غنی با زهکشی خوب نیاز دارد. این گل در فصل بهار شکوفا می‌شود. اگر دانه‌ها را در زمین بکارید، ضروری است که آنها را در فاصله ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌متری از هم قرار دهید.
اگر بذرها شکل بگیرند، می‌توان از آنها برای تکثیر استفاده کرد. بذرها را می‌توان در پاییز یا اواخر زمستان در مخلوطی از خاک برگ و کوکوپیت مرطوب و در مکانی گرم کاشت. اما پس از جوانه زنی، بهتر است آنها را به یک مکان خنک منتقل کنید، زیرا در دمای بالای محیط رشد خوبی نخواهند داشت. همچنین می‌توان از قلمه‌های چوب نیمه رسیده که در بهار تهیه می‌شوند یا قلمه‌های چوب سبز که در تابستان از گیاه گرفته می‌شوند برای تکثیر استفاده کرد. قلمه‌ها باید به طول ۵ تا ۷ سانتیمتر باشند و اگر کمی از چوب قدیمی‌تر در پایین قلمه‌ها وجود داشته باشد، ریشه‌زایی بهتری خواهند داشت. البته ریشه‌زایی در این قلمه‌ها چندان بالا نیست، اما با استفاده از هورمون‌های ریشه‌زایی، احتمال تولید ریشه و موفقیت در قلمه‌ها بیشتر می‌شود. قلمه‌ها می‌توانند در مخلوط کوکوپیت و پرلایت کاشته شوند و باید محیط مرطوب نگه‌داشته شود.
نگهداری از گل میخک
گل میخک به نور کامل نیاز دارد. همچنین در زمستان باید هر دو هفته یکبار و در تابستان هر ۲ تا ۳ روز یکبار آبیاری گردد.
کاشت گل میخک در گلدان
این گل برای کاشت و نگهداری در گلدان بسیار مناسب است و می‌تواند فضایی زیبا در بالکن یا خانه ایجاد کند. این گل معطر و در رنگ‌های مختلفی موجود است که باعث جلب توجه باغبانان و علاقمندان به فضای سبز می‌شود.
هرس گل میخک
این گیاه از نظر هرس پذیری خوب است و با انجام هرس می‌توان اندازه و تا حدودی شکل آن را کنترل کرد. به همین دلیل گاهی از میخک ژاپنی به عنوان پرچین استفاده می‌شود. اما باید توجه داشت که هرس منظم ممکن است باعث کاهش شکل‌گیری گل‌ها شود. اگر هدف، گلدهی این گیاه باشد، بهتر است زمان هرس را به بعد از گلدهی موکول کرد. اگر می‌خواهید که گیاه به فرم درختچه‌ای درآید، باید با قطع شاخه‌های زیرین، به رشد بیشتر شاخه‌های اصلی کمک کنید.
برداشت گل میخک
بهترین زمان برای برداشت گل‌ها در اوایل صبح است، زمانی که گل‌ها کمی باز شده و شاداب هستند.
“““html
برداشت گل‌های میخک با استفاده از چاقو یا قیچی‌های تیز انجام می‌شود. بعد از برداشت، گل‌ها از نظر کیفیت تقسیم‌بندی شده و در محلول نگهدارنده به دمای بین 1 تا 6 درجه سانتیگراد قرار می‌گیرند. گل‌ها در مراحل مختلفی قابل برداشت هستند، از زمان جوانه‌زنی سفت تا زمانی که گلبرگ‌ها به کاسبرگ‌ها خم می‌شوند. بهترین زمان برداشت برای حمل به بازارهای دور زمانی است که گلبرگ‌ها به اندازه 5/0 تا 5/1 سانتیمتر بالای کاسبرگ رشد کرده و رنگ مطلوبی داشته باشند. برای ارقام اسپری میخک، گل‌ها وقتی برداشت می‌شوند که دو تا سه گل باز شده و بقیه جوانه‌ها رنگ گرفته‌اند. همچنین در زمان برداشت، برای ارقام استاندارد 2 تا 3 و برای ارقام اسپری 3 تا 4 گره باید زیر محل برش باقی بمانند تا جوانه‌های لازم برای گلدهی بعدی وجود داشته باشد.
آفات و بیماری‌های گل میخک
شته‌ها ممکن است نوک ساقه‌ها را آسیب بزنند و برای کنترل آنها از اسپری حشره‌کش‌های سیستمیک استفاده می‌شود. این گیاهان همچنین ممکن است به بیماری لکه‌دار شدن مبتلا شوند. اگر گیاه به بیماری‌های ویروسی مبتلا شود، بهترین راه این است که گیاه را از خاک بیرون آورده و آن را از بین ببرید.
خواص گل میخک در طب سنتی
- میخک از نظر طب قدیم ایران خاصیتی گرم و خشک دارد و خواص زیادی دارد.
- برای رفع دندان‌درد و گوش‌درد، می‌توانید یک قطره از اسانس میخک یا روغن آن را بر روی دندان بزنید یا در گوش بچکانید.
- میخک برای تقویت حافظه بسیار مفید است. کسانی که حافظه ضعیف دارند می‌توانند از دم کرده میخک استفاده کنند.
- این گیاه به کاهش سردرد کمک کرده و ضعف اعصاب را درمان می‌کند و برای رفع تنگی نفس نیز مؤثر است.
- افرادی که دچار وسواس هستند باید میخک مصرف کنند تا به درمانشان کمک کند.
- میخک باعث افزایش جریان آنزیم‌ها شده و به همین دلیل روند هضم غذا را تقویت می‌کند.
- همچنین میخک خاصیت بی‌حسی موضعی دارد و به همین دلیل برای درمان معده‌درد و حالت تهوع مفید است.
- میخک مقوی معده و دستگاه گوارش بوده و به تقویت کبد و کلیه نیز کمک می‌کند و باعث رفع سکسکه می‌شود.
- افرادی که ادرارشان قطره‌قطره می‌آید می‌توانند برای درمان، چای میخک بنوشند.
- میخک اشتها را افزایش می‌دهد و به تقویت بدن کمک می‌کند.
- برای بهبود قرنیه چشم و رفع لکه‌های چشمی، می‌توان چند قطره از محلول آبی میخک را در چشم چکاند.
- میخک تب‌بر بوده و برای بهبود گردش خون و تقویت قلب مفید است.
- برای درمان کمردرد، چای میخک یا دو قطره اسانس میخک را با آب گرم یا چای مخلوط کرده و بنوشید.
- نوشیدن یک فنجان چای میخک بعد از غذا به کاهش گاز و درد معده کمک می‌کند.
- استفاده از میخک همچنین باعث کاهش گرفتگی عضلات می‌شود.
بیشتر بخوانید:
سایت رضیم
“`