با مجله اینترنتی رضیم همراه باشید تا با رژیم غذایی بیماران سیروز کبدی بیشتر آشنا شوید
رژیم غذایی بیماران سیروز کبدی : سیروز یک بیماری مزمن کبدی است که به دلیل التهاب در بافت کبد رخ می‌دهد و باعث ایجاد بافت فیبروزی و اختلال در عملکرد طبیعی کبد می‌شود. کبد به رنگ تیره درآمده و به شکل گره دار و دانه دانه درمی‌آید. این بیماری امکان درمان ندارد، اما اگر دلیل ایجاد آن از بین برود، می‌توان از بدتر شدن وضعیت جلوگیری کرد.
علائم سیروز کبدی
- خستگی
- کاهش وزن
- استفراغ خون
- زردی
- ناراحتی‌های گوارشی
مواد غذایی غیر مجاز در بیماران سیروز
در بیماران سیروز کبدی، غذای خاصی به شدت منع نمی‌شود، اما آنها نمی‌توانند غذاهای سرخ شده و چرب، شکلات، شیرینی خامه‌ای و ادویه‌های تند را به خوبی تحمل کنند.
رژیم غذایی بیماران سیروز کبدی
- شیر با ۱ درصد چربی یا بیشتر
- شیر شکلات
- خامه و سرشیر
- پنیرهای پرچرب
- انواع بیسکوییت و دونات
- نان‌های شیرین و روغنی
- گوشت‌های سرخ شده یا چرب
- سوسیس
- پوست مرغ
- گوشت مرغابی و غاز
- ماهی کنسرو شده در روغن
- کره و کره بادام‌زمینی
- چیپس
- سیب‌زمینی سرخ کرده و سایر غذاهای سرخ شده
کربوهیدرات‌ها در بیماران سیروز کبدی
رژیم غذایی بیماران سیروز کبدی
در بیشتر نقاط جهان (شامل آسیا و کشور ایران)، غلات حدود 70 درصد انرژی و مواد غذایی روزانه را تأمین می‌کنند. غلاتی مثل گندم (که در نان و شیرینی استفاده می‌شود)، برنج، جو، ماکارونی، بلغور و سیب‌زمینی از جمله این مواد غذایی هستند. مصرف این گروه از مواد غذایی برای افرادی که به سیروز مبتلا هستند، بلامانع است. بیشتر غلات دارای ترکیبات شیمیایی مشابه و مقادیر آهن و ویتامین‌های گروه B هستند.
سیب‌زمینی به دلیل دارا بودن پتاسیم بالا و هضم آسان، ماده غذایی خوبی برای بیماران سیروز کبدی است و پیشنهاد می‌شود در رژیم غذایی روزانه مقدار کمی سیب‌زمینی (یک سیب‌زمینی کوچک) مصرف شود.
از دیگر کربوهیدرات‌ها می‌توان به قند، شکر، عسل و خرما اشاره کرد. عسل همچنین به علت وجود مواد مغذی ضدعفونی‌کننده، از رشد باکتری‌ها در روده جلوگیری می‌کند و دارای پتاسیم و ویتامین‌های زیادی است.
به بیماران مبتلا به سیروز کبدی توصیه می‌شود در صورت تمایل، روزانه یک یا چند قاشق مرباخوری عسل مصرف کنند. خرما نیز به خاطر مواد معدنی و فیبرهای غذایی و انرژی بالای خود مناسب است و می‌توان روزانه یک تا دو عدد از آن استفاده کرد. اگر به دیابت مبتلا هستید، حتماً باید رژیم مخصوص آن را رعایت کنید و در این مورد با پزشک خود مشورت نمایید.
پروتئین‌ها در بیماران سیروز کبدی
رژیم غذایی بیماران سیروز کبدی
پروتئین مهم‌ترین جزء مواد غذایی است. با این حال، پروتئین موجود در گوشت قرمز می‌تواند آمونیاک بیشتری تولید کند، بنابراین باید به جای آن از گوشت سفید (ماهی و مرغ) و پروتئین‌های گیاهی مانند غلات، سیب‌زمینی و سویا بیشتر استفاده کرد. توصیه می‌شود بیشتر از دو بار در هفته و آن هم به مقدار کم، از گوشت قرمز استفاده نکنید.
بهتر است در رژیم غذایی برای هر روز یا یک روز در میان مقداری ماهی (از نوع گوشت سفید) گنجانده شود.
اولین نکته این است که ماهی باید کبابی یا آب‌پز باشد و دوم اینکه پوست آن را نخورید.
چربی‌ها در بیماران سیروز کبدی
رژیم غذایی بیماران سیروز کبدی
چربی یا روغن جزء مواد غذایی است که انرژی زیادی به بدن می‌دهد. چربی‌ها می‌توانند از منابع گیاهی یا حیوانی به‌دست بیایند. روغن‌های گیاهی مانند روغن نارگیل، دانه پنبه، بادام زمینی، زیتون و آفتابگردان برای بیماران مبتلا به سیروز بسیار مناسب هستند.
پیشنهاد می‌شود بیماران از مصرف چربی‌های حیوانی یا روغن‌های اشباع شده (مثل کره، روغن حیوانی و خامه) پرهیز کنند و به جای آن از چربی‌های گیاهی سبک و اشباع نشده مانند مارگارین، روغن زیتون، روغن ماهی و روغن آفتابگردان بهره ببرند.
مواد معدنی در بیماران سیروز کبدی
رژیم غذایی بیماران سیروز کبدی
مواد معدنی مثل کلسیم، فسفر، آهن، پتاسیم و منیزیم اجزای ضروری بدن هستند و افراد مبتلا به سیروز باید این مواد را در مقدار مناسب و حتی کمی بیشتر مصرف کنند. این مواد در سبزیجات، میوه‌ها و بسیاری از غلات به وفور وجود دارند و نیازی به محدود کردن آنها نیست.
نمونه‌ای از رژیم غذایی برای فرد مبتلا به سیروز کبد
صبحانه: دو برش نان برشته (حدود 16 گرم و ترجیحاً نان سبوس‌دار مثل نان سنگک) + 30 گرم مارگارین یا 20 گرم پنیر کم‌نمک و کم‌چربی + یک فنجان چای با یک خرما یا یک شیرینی کوچک + یک عدد هلوی بزرگ (150 گرم).
میان وعده: یک تکه نان برشته همراه یک لیوان شیر معمولی (قبل از ظهر و در صورتی که خوردن شیر برای فرد قابل تحمل باشد)
ناهار: 120 گرم برنج + قرمه‌سبزی (شامل 40 گرم سیب‌زمینی، 30 گرم پیاز و 100 گرم سبزیجاتی که به مقدار کم سرخ شده‌اند) + در صورت تحمل، دو تکه گوشت کوچک (حداکثر 50 گرم) بلامانع است + یک عدد میوه به عنوان دسر.
شام: فیله ماهی 80 گرم (بهتر است آب‌پز یا کبابی باشد) + 100 گرم سیب‌زمینی + سالاد بدون نمک (از خیار، گوجه‌فرنگی، کاهو و دو قاشق مرباخوری روغن زیتون) + یک عدد پرتقال به عنوان دسر.
وعده آخر شب: دو برش نان برشته + یک پیاله ماست کم‌چربی (20 گرم) + یک بشقاب کوچک اسفناج پخته (بورانی).
نکات قابل توجه در رژیم بیماران سیروز کبدی:
رژیم غذایی بیماران سیروز کبدی
- گوشت بدون چربی مرغ بدون پوست و شیر با چربی معمولی (نه پرچرب) مصرف شود.
- برای پختن یا سرخ کردن به میزان کمی (حدود یک قاشق مرباخوری) روغن یا کره استفاده شود.
- هر روز یک فنجان هویج یا اسفناج تازه یا نیم فنجان اسفناج پخته مصرف گردد.
- از غذاهای کم‌نمک استفاده شود و از قرار دادن نمکدان در سفره پرهیز شود.
“`html
هدف از رژیم غذایی در بیماران سیروز کبدی
رژیم غذایی برای بیماران سیروز کبدی
- برطرف کردن کمبودهای تغذیه‌ای
- پیشگیری از بروز ورم و تجمع مایعات یا بهبود ورم و تجمع مایعات موجود
- پیشگیری از بروز اختلالات مغزی یا بهبود اختلالات موجود
- پیشگیری از بروز اسهال چرب
- تامین گلوکز کافی برای اینکه مغز به خوبی کار کند. ۵۰ تا ۸۰ درصد بیماران (به ویژه بیماران سیروز الکلی) دچار مشکلاتی در تحمل گلوکز هستند.
- پیشگیری یا بهبود عدم تحمل پروتئین
تهیه شده از مجله اینترنتی رضیم
مرضیه ملایری
سایت رضیم
“`