زایلیتول چیست؟
زایلیتول یک نوع الکل قند طبیعی است که ویژگی‌های شیمیایی شبیه به قند و الکل دارد. اما در واقع نه قند است و نه الکل. این ماده یک کربوهیدرات دیرهضم است و فیبر هم دارد. زایلیتول را می‌توان در درخت توس و برخی گیاهان مانند توت‌فرنگی، گل‌کلم و کدوتنبل پیدا کرد، اما در بیشتر مواقع در آزمایشگاه از زایلوز تولید می‌شود.
زایلیتول طعمی شیرین دارد و به عنوان جایگزینی برای شکر استفاده می‌شود. اما برخلاف شکر، زایلیتول باعث پوسیدگی دندان نمی‌شود. این شیرین‌کننده باکتری‌های مسبب پوسیدگی را در دهان کاهش می‌دهد و می‌تواند با برخی باکتری‌های دیگر که موجب عفونت گوش می‌شوند، مبارزه کند. باکتری‌های موجود در دهان نمی‌توانند زایلیتول را به عنوان منبع انرژی استفاده کنند.
این ماده در آدامس، شیرینی و آب‌نبات‌های بدون شکر استفاده می‌شود. هرچند که برای دلایل دیگری مانند کاهش پلاک دندان و خشک شدن دهان نیز کاربرد دارد، اما شواهد علمی کافی برای اثبات این فواید نیست.
آیا زایلیتول کاملاً طبیعی است؟
زایلوز، نه زایلیتول، از درختان و میوه‌های خاص تهیه می‌شود و به همین دلیل طبیعی است. اما طبیعی بودن همیشه به معنی خوب بودن نیست. برای مثال، حیوانات تک‌معده‌ای نمی‌توانند زایلوز را به خوبی هضم کنند و افرادی که میوه‌های حاوی زایلوز مصرف می‌کنند، ممکن است به مشکلاتی مانند نفخ و اسهال دچار شوند.
کالری زایلیتول
زایلیتول طعمی شیرین دارد و به همین خاطر به جای شکر مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما این ماده فاقد شکر است و کالری کمتری نسبت به شیرین‌کننده‌های دیگر دارد. به طور دقیق‌تر، کالری زایلیتول ۴۰ درصد کمتر از شکر است و هر قاشق چای‌خوری از آن تنها ۱۰ کالری دارد. در مقایسه، هر قاشق شکر ۱۶ کالری دارد.
محصولات حاوی زایلیتول
آدامس‌ها و شیرینی‌های بدون شکر؛
بستنی؛
آب‌نبات؛
شکلات؛
کیک و دسر؛
شربت؛
مربا و ژله؛
شربت سرفه و برخی ویتامین‌ها؛
کره مغزها؛
شیرین‌کننده‌های جایگزین شکر و پودر قند؛
برخی مکمل‌ها و اسپری بینی؛
خمیردندان و شوینده‌های دهان.
کاربردها
جلوگیری از پوسیدگی دندان: مصرف محصولاتی که حاوی این شیرین‌کننده هستند، مانند آدامس، آب‌نبات و خمیردندان، خطر پوسیدگی دندان را در بزرگ‌سالان و کودکان بالای ۵ سال کاهش می‌دهد. اما هنوز اثر آن برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان زیر ۵ سال مشخص نیست. جامعه دندان‌پزشکی حامی اصلی زایلیتول در جلوگیری از پوسیدگی دندان است.
عفونت گوش: به نظر می‌رسد که دادن محصولات حاوی این شیرین‌کننده مانند آدامس و لوزی به کودکان پیش‌دبستانی بعد از وعده‌های غذایی، می‌تواند خطر عفونت گوش را کاهش دهد. اما مصرف زایلیتول درست بعد از شروع عفونت ریوی به نظر نمی‌رسد که از عفونت گوش پیشگیری کند.
رژیم غذایی کم‌کالری/کم‌شکر: این ماده غذایی فاقد فروکتوز است و باعث ترشح انسولین نمی‌شود. بنابراین تأثیر زیادی بر سطح قند خون ندارد.
رژیم کتو: مانند سایر شیرین‌کننده‌های کم‌کالری، زایلیتول در بسیاری از محصولات کم‌کربوهیدرات استفاده می‌شود و مصرف آن در رژیم کتوز مشکلی ایجاد نمی‌کند، به شرطی که به مقدار زیاد مصرف نشود.
شوینده بینی: به احتمال زیاد ترکیب زایلیتول با آب برای شست‌وشوی سینوس‌ها ایمن است.
کاربردهای جالب دیگری نیز برای این شیرین‌کننده وجود دارد، اما هنوز شواهد کافی برای تأیید آن‌ها وجود ندارد.
مضرات زایلیتول
هرچند این شیرین‌کننده به عنوان یک ماده کاملاً طبیعی معرفی می‌شود، اما کلمه “طبیعی” به معنای “مناسب برای شما” یا “غیرسمی” نیست. برخی گزارش‌ها در اینترنت مشخص نیستند و به نظر می‌رسد مصرف زایلیتول ممکن است مشکلات گوارشی مانند اسهال ایجاد کند.
به طور کلی، زمانی که غذا هضم می‌شود، ویتامین‌ها، مواد معدنی و سایر مواد مغذی در روده کوچک به خون وارد می‌شوند. اما زمانی که ترکیبات شیمیایی مانند زایلیتول مصرف می‌شوند،
“`html
بدن نمی‌تواند همه مواد مصرفی را به خوبی جذب کند و برخی از این مواد دفع می‌شوند. گاهی اوقات این مواد با سایر غذاها، آنزیم‌های پانکراس و اسید معده تداخل ایجاد می‌کنند و ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند. در مورد زایلیتول، این مسئله باعث مشکلات گوارشی می‌شود.
مشکلات گوارشی: این شیرین‌کننده معمولاً در غذاها استفاده می‌شود. مصرف روزانه ۵۰ گرم زایلیتول در آدامس، آب‌نبات، لوزی، خمیر دندان و شوینده دهان معمولاً ایمن به شمار می‌آید. اما در برخی افراد ممکن است باعث اسهال و نفخ شود. مصرف زیاد این ماده ممکن است ایمن نباشد و استفاده طولانی‌مدت از مقادیر زیاد زایلیتول می‌تواند باعث بروز تومور شود.
الکل قند موجب ورود آب به روده و تخمیر باکتریایی می‌شود. از آنجایی که باکتری‌ها نمی‌توانند این ماده را به خوبی هضم کنند، پروتئین‌ها تخمیر می‌شوند و شرایطی برای رشد باکتری‌های مضر فراهم می‌کنند که می‌تواند به مشکلات گوارشی مانند نفخ، اسهال و یبوست منجر شود.
مشکل قند خون: اگرچه زایلیتول شاخص گلیسمی پایینی دارد و تأثیر کمی بر قند خون می‌گذارد، این الکل قند ممکن است قند خون را کمی بالا ببرد و بنابراین افراد دیابتی نباید از آن استفاده کنند.
افزایش وزن: مصرف زایلیتول و سایر شیرین‌کننده‌های مصنوعی می‌تواند به اضافه‌وزن منجر شود. این شیرین‌کننده‌ها صدها و حتی هزاران بار از شکر شیرین‌تر هستند. افرادی که عادت به مصرف این شیرین‌کننده‌ها دارند، ممکن است حساسیت خود را به شیرینی از دست بدهند و غذاهای سالم بدون شکر برایشان غیرجذاب شود و به استفاده از شیرین‌کننده‌های بدون کالری روی بیاورند.
استفاده در شرایط خاص
دوران بارداری و شیردهی: زایلیتول معمولاً در غذاها به کار می‌رود. اطلاعات کافی و معتبر برای تأیید ایمنی این شیرین‌کننده به عنوان دارو در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد، بنابراین بهتر است در مصرف آن احتیاط کنید.
کودکان: احتمالاً مصرف روزانه ۲۰ گرم زایلیتول برای کودکان بالای ۳ سال ایمن است.
سگ‌ها: این ماده می‌تواند به خون وارد شود و باعث ترشح انسولین شود. ترشح سریع انسولین ممکن است باعث کاهش سریع قند خون شود که ۱۰ تا ۶۰ دقیقه بعد از مصرف اتفاق می‌افتد و این می‌تواند خطرناک باشد. علائم دیگر مسمومیت با زایلیتول می‌تواند شامل استفراغ، کاهش فعالیت، سرگیجه، غش و تشنج باشد. بنابراین مواد حاوی این شیرین‌کننده باید از دسترس حیواناتی مانند سگ دور نگه داشته شوند.
سایر شیرین‌کننده‌های جایگزین قند
اریتریتول؛
ایزومالت؛
لاکتیتول؛
مالتیتول؛
مانیتول؛
سوربیتول.
منبع : چطور
سایت رضیم
“`