سرطان مجرای صفراوی
سرطان‌های سیستم صفراوی معمولاً نادر هستند.
سرطان مجرای صفراوی زمانی شروع می‌شود که سلول‌های سالم مجرای صفراوی دچار تغییر شده و بدون کنترل رشد می‌کنند و توده‌ای به نام «تومور» ایجاد می‌کنند.
به این سرطان معمولاً کلانژیوکارسینوما گفته می‌شود. یکی از راه‌های درمان این سرطان احتمالاً جراحی باشد.
انواع تومورها و سرطان‌های مجاری صفراوی
کلانژیوکارسینومای خارج‌کبدی
مجرای صفراوی که خارج از کبد قرار دارد به عنوان خارج‌کبدی (اکستراهپاتیک) شناخته می‌شود. این نوع سرطان، شایع‌ترین نوع سرطان‌های صفراوی است که به راحتی قابل درمان می‌باشد.
کلانژیوکارسینومای هیلار
محل دیگری که سرطان مجرای صفراوی ممکن است در آنجا شکل بگیرد، نقطه اتصال مجرای هپاتیک راست و چپ است. توموری که از این نقطه سرچشمه می‌گیرد به گاهی اوقات تومور کلات‌اسکین نامیده می‌شود.
کلانژیوکارسینومای درون‌کبدی
حدود ۵ تا ۱۰ درصد سرطان‌های مجرای صفراوی درون‌کبدی هستند و در داخل کبد قرار دارند.
درمان انسداد مجاری صفراوی در بزرگسالان
عوامل ایجاد سرطان مجرای صفراوی
عوامل خطرناک در بروز سرطان مجاری صفراوی ممکن است متفاوت باشند.
مجرای صفراوی نقش با اهمیت در عملکرد درست سیستم گوارش دارد.
مشکلات مربوط به سیستم مجاری صفراوی که شامل التهاب، سوزش یا انسداد می‌شود، ممکن است منجر به بیماری‌های گوارشی یا زردی شود و یا حتی امکان دارد به یک بیماری مزمن تبدیل شود.
برخی از این بیماری‌ها می‌توانند عوامل خطرناک در ایجاد سرطان مجاری صفراوی باشند.
از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سن
بیش از 60 درصد بیماران مبتلا به سرطان مجرای صفراوی 65 سال و بالاتر هستند.
چاقی و اضافه وزن
چاقی ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها از جمله سرطان مجرای صفراوی را افزایش دهد.
پیشینه‌ی خانوادگی
اگرچه داشتن سابقه خانوادگی سرطان مجرای صفراوی ممکن است خطر ابتلا به سرطان مجاری صفراوی را کمی افزایش دهد، اما این خطر نسبتاً کم است زیرا این بیماری نادر است.
به نظر می‌رسد که بیشتر موارد سرطان مجرای صفراوی هیچ پیوند خانوادگی ندارند.
استفاده بیش از حد از الکل و یا آسیب کبدی
مصرف بیش از حد الکل یکی از عوامل اصلی مشکلات کبدی است که می‌تواند خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهد.
سیگار کشیدن
کشیدن سیگار می‌تواند خطر ابتلا به سرطان مجرای صفراوی را افزایش دهد.
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خطرناک
در تماس بودن با بعضی مواد شیمیایی خاص می‌تواند خطر ابتلا به سرطان مجرای صفراوی را افزایش دهد.
این مواد شامل دیوکسین‌ها، نیتروسامین‌ها، بی‌فنیل‌های پلی‌کلرینه (PCB)، آزبست، رادون و توروتراست (که یک ماده رادیواکتیو است و قبلاً برای انجام عکاسی با اشعه X استفاده می‌شد) هستند.
سوزش مزمن یا التهاب مجرای صفراوی
برخی بیماری‌ها باعث التهاب دائمی می‌شوند که می‌تواند خطر ابتلا به سرطان مجرای صفراوی را بیشتر کند.
سنگ‌های مجرای صفراوی، کولیت اولسراتیو (که نوعی التهاب در دستگاه گوارش است) و کولانژیت اسکلروزان اولیه (یک بیماری خودایمنی که موجب التهاب مجاری صفراوی و ایجاد زخم می‌شود) از نمونه‌های این نوع بیماری‌ها هستند.
بیماری های مجاری کبد یا مجاری صفراوی
برخی از بیماری‌های کبد یا مجاری صفراوی، مانند بیماری کبد پلی‌کیستیک، پانکراتیت (التهاب لوزالمعده)، سندرم روده تحریک‌پذیر، کیست کولدوکال (که شامل کیسه‌های پر از صفرا در خارج از کبد با سلول‌های پیش سرطانی است) و سندرم کارولی (که یک بیماری ارثی است و در بدو تولد وجود دارد و باعث گشاد شدن مجاری صفراوی در داخل رحم می‌شود)، می‌توانند خطر ابتلا به سرطان مجرای صفراوی را افزایش دهند.
عفونت های انگلی
عفونت ناشی از یک انگل به نام کبد فلوئر که معمولاً در آسیا و کشورهای خاورمیانه یافت می‌شود، می‌تواند مجاری صفراوی را آلوده کرده و همچنین باعث ایجاد سرطان شود.
طول عمر افراد دارای سرطان کیسه صفرا
علائم سرطان مجاری صفراوی
علائم سرطان مجرای صفراوی معمولاً در مراحل اولیه ظاهر نمی‌شوند.
مجاری صفراوی لوله‌های نازکی هستند که کبد را به روده کوچک متصل کرده و صفرا را از کبد و کیسه صفرا به روده منتقل می‌کنند.
به خاطر اینکه این مجاری در عمق بدن قرار دارند، تومورهای اولیه در معاینات معمولی به آسانی قابل شناسایی نیستند و به همین دلیل این نوع سرطان به ندرت در مراحل اولیه قابل تشخیص است.
تشخیص سرطان مجرای صفراوی انجام می‌شود.
از آنجا که تومورهای مجاری صفراوی می‌توانند باعث مسدود شدن جریان صفرا و بیلی‌روبین از کبد یا کیسه صفرا شوند، اولین و معمول‌ترین علائم سرطان مجرای صفراوی به عملکرد غیر طبیعی کبد مربوط می‌شود.
این علائم شامل زردی، زرد شدن پوست و چشم‌ها است. کاهش اشتها، کاهش وزن و تغییر رنگ مدفوع یا ادرار (مدفوع روشن و ادرار تیره) نیز از دیگر نشانه‌های این سرطان هستند.
سایر علائم سرطان مجرای صفراوی (کلانژیوکارسینوما) می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خارش: خارش ممکن است به خاطر افزایش بیلی‌روبین در خون و رسیدن آن به پوست، رخ دهد.
- بزرگ شدن شکم یا احساس نفخ: این وضعیت به دلیل فشار تومور بر روی اعضای مجاور به وجود می‌آید.
- درد شکم: این علامت معمولاً در مراحل پیشرفته بیماری دیده می‌شود.
- حالت تهوع یا تب: مشکلات عملکرد کبد یا افزایش بیلی‌روبین می‌تواند باعث تهوع یا تب شود که نیز ممکن است ناشی از عفونت (کلانژیت) به خاطر انسداد مجرای صفرا باشد.
تومورهای خوش خیم مجاری صفراوی
تشخیص سرطان مجرای صفرا
تشخیص سرطان مجرای صفراوی اولین مرحله برای برنامه‌ریزی درمانی برای این نوع سرطان است.
برای شناسایی سرطان مجرای صفراوی و بررسی وضعیت بیماری از روش‌ها و آزمایش‌های مختلف استفاده می‌شود تا بتوان یک برنامه درمانی مناسب برای هر بیمار تهیه کرد.
در طول درمان، از آزمایش‌ها و تصویربرداری‌های مختلف برای پیگیری رشد تومورها، بررسی واکنش به درمان و تغییر برنامه درمانی در صورت نیاز استفاده می‌کنیم.
روش‌های مختلفی معمولاً برای تشخیص سرطان مجرای صفراوی به کار می‌روند:
آزمایش‌های آزمایشگاهی
آزمایش‌های آزمایشگاهی برای تشخیص سرطان مجرای صفراوی شامل موارد زیر هستند:
آزمایش عملکرد کبد (LFTs)
تعدادی از آزمایش‌ها به بررسی ناهنجاری‌های مجاری صفراوی، کیسه صفرا یا کبد می‌پردازند که در آن‌ها سطح بیلی‌روبین، آلبومین، آلکالین فسفاتاز، آسپارتات ترانس آمیناز (AST)، آلانین ترانس آمیناز (ALT) و گاما گلوتامیل ترپپتیداز مورد بررسی قرار می‌گیرد. مقادیر بالای این مواد در خون ممکن است نشان‌دهنده وجود مشکل در مجاری صفراوی، کیسه صفرا یا کبد باشد.
آزمایش خون برای نشانگرهای تومور
سطح بالای آنتی‌ژن کارسینو (CEA) و نشانگر تومور CA 19-9 ممکن است در افرادی که به سرطان مجرای صفراوی مبتلا هستند، مشاهده شود.
با این حال، برخی مشکلات دیگر نیز می‌توانند باعث افزایش این نشانگرها در خون شوند. لازم به ذکر است که همه انواع سرطان مجرای صفراوی دارای این نشانگرها نیستند.
برای تشخیص دقیق سرطان مجرای صفرا، متخصص نتایج این آزمایش را با سایر آزمایش‌های تشخیصی ترکیب می‌کند.
“`html
سونوگرافی آندوسکوپی یا لاپاروسکوپی
سونوگرافی آندوسکوپی و لاپاروسکوپی می‌توانند به پزشک کمک کنند تا تصاویر دقیق‌تری از مجرای صفراوی ببینند. در سونوگرافی آندوسکوپی، یک لامپ نازک و دوربینی کوچک از طریق دهان و مری وارد روده کوچک می‌شود تا به مجرای صفراوی نزدیک شود. در روش لاپاروسکوپی، ممکن است یک برش کوچک در جلو شکم ایجاد شود تا پزشک بتواند مجرای صفراوی و دیگر اندام‌های داخلی را بررسی کند.
تصویربرداری
برای تشخیص سرطان مجرای صفراوی، از انواع مختلف آزمایشات تصویربرداری استفاده می‌شود که شامل موارد زیر است:
سی تی اسکن
سی تی اسکن یا توموگرافی کامپیوتری به ما اطلاعات دقیقی درباره اندازه، شکل و محل هر تومور در مجرای صفراوی و شکم می‌دهد، همچنین رگ‌های خونی نزدیک را نشان می‌دهد. در این روش، ممکن است از بیوپسی سوزن هدایت شده با سی تی‌اسکن برای بررسی تومورهای مشکوک استفاده شود.
MRI
MRI یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی می‌تواند ما را در تشخیص تومورهای خوش‌خیم (غیرسرطانی) و بدخیم (سرطانی) کمک کند. همچنین برای بررسی رگ‌های خونی در مجراهای صفراوی و اطراف آن نیز استفاده می‌شود که به آن آنژیوگرافی MR گفته می‌شود.
کلانژیوگرافی
کلانژیوگرام یک آزمایش تصویربرداری است که برای شناسایی مشکلات در مجراهای صفراوی، مانند انسداد یا تنگی طراحی شده است. در این روش، یک رنگ کنتراست به بدن تزریق می‌شود و سپس با استفاده از اشعه X، انسداد مجاری صفرا به تصویر کشیده می‌شود.
اتساع مجاری صفراوی داخل کبدی
انواع روش‌های جراحی برای سرطان مجرای صفراوی
برداشت مجرای صفراوی با جراحی
این روش برای مواقعی استفاده می‌شود که تومور به دیگر قسمت‌ها منتشر نشده است. همچنین ممکن است جراحی شامل برداشتن غدد لنفاوی برای کنترل سرطان باشد. غدد لنفاوی، نهادهایی کوچک و بیضی شکل هستند که در مبارزه با عفونت‌ها نقش دارند.
جراحی سرطان مجرای صفراوی با هپاتکتومی جزئی (پارسیل)
اگر سرطان نزدیک کبد باشد، جراح ممکن است نیاز به برداشت بخشی از کبد داشته باشد. بخش باقی‌مانده از کبد می‌تواند به عملکرد کل کبد ادامه دهد و معمولاً در عرض چند هفته، کبد به اندازه طبیعی خود برمی‌گردد.
روش ویپل
این روش بسیار پیچیده و هزینه‌بر است و زمانی انجام می‌شود که سرطان به پانکراس نزدیک باشد. در این روش، تمام یا بخشی از پانکراس، قسمتی از روده کوچک، مجرای صفراوی و معده برداشته می‌شود. سپس جراح مجدداً دستگاه گوارش و سیستم صفراوی را به هم وصل می‌کند. برای حفظ جریان مایعات صفرا نیز، بخش باقی‌مانده از مجرای صفراوی به روده کوچک متصل می‌شود. حدود ۵ تا ۱۰ درصد از افراد قادر به تحمل این جراحی پیچیده نیستند و در ۲۵ تا ۴۵ درصد موارد، عوارض جدی مانند خون‌ریزی، عفونت و عدم وجود صفرا و ترشحات پانکراسی پیش می‌آید. این عمل همیشه باید توسط یک جراح ماهر انجام شود.
بیشتر بخوانید :
سایت رضیم
“`