سقوط سلسلهی صفویه یکی از رویدادهای مهم در تاریخ است. این رویداد با به اسارت درآمدن شاه سلطان حسین، آخرین پادشاه این امپراتوری و تسلیم تاجش به محمود افغان، به پایان رسید. اما باید بدانید که علت فروپاشی این دودمان فقط نارضایتیهای اجتماعی و اقتصادی نبود، بلکه دلایل دیگری هم در این اتفاق دخالت داشت.
آغاز سقوط
فروپاشی این امپراطوری از زمان سلطنت پدر سلطان حسین، یعنی شاه سلیمان صفوی شروع شد. در آن زمان، بیماری طاعون گسترش یافته بود که باعث نارضایتی مردم شد. از طرفی، ازبکها با دیدن ضعف دربار صفوی به خراسان حمله کردند و تعداد زیادی از مردم بیگناه را کشتند. همچنین کزاکهای روسی نیز به دستور تزار آلکسی به سواحل گیلان حمله کردند.
در زمان سلطان حسین، again ازبکها از شرق و عثمانیها از غرب به ایران حمله کردند. چون شاه صفی فکر میکرد که مقابله با امپراتوری عثمانی بیفایده است، به خاطر یک قرارداد، بغداد را به آنها واگذار کرد. همچنین سال گذشته قندهار نیز به دست شاه مغولی هند افتاده بود. مشکلاتی مانند فساد در حکومت، غارتگریهای مقامات و ولخرجیهای شاه، در زمان شاه عباس یکم آغاز شده بود. در نهایت، این شاه سلطان حسین بود که در زمان محاصره اصفهان توسط افغانها، تصمیمات اشتباهی گرفت و حاضر نشد برای جمعآوری نیرو، شهر را ترک کند.
نقش محمود افغان
حملهی اول محمود افغان به ایران در سال 1134 هجری قمری بود، که در این حمله کرمان مورد حمله قرار گرفت. اما به دلیل تدبیر لطفعلی خان داغستانی، صدر اعظم و فرمانده سپاه، محمود افغان در این حمله شکست خورد و به قندهار برگشت. در دو سالی که بعد از این حمله بود، دربار شاه سلطان حسین هیچ اقدامی جدی برای مبارزه با قدرت افغانها انجام نداد. سپس محمود با یک نیروی بزرگ به سیستان و کرمان لشکرکشی کرد. در این زمان، شاه سلطان حسین با نزدیک شدن محمود به اصفهان به او پیشنهاد باج بزرگی داد، اما محمود افغان این پیشنهاد را نپذیرفت. بنابراین، شاه سلطان حسین نامههایی به سرداران و حکام برخی مناطق کشور فرستاد و خواست که هر چه زودتر با سپاهیان خود به پایتخت بیایند. اما برخی سرداران که در فارس و آذربایجان بودند، وقتی متوجه نزدیک شدن افغانها شدند، فرار کردند و به مناطق خود برگشتند.
و در نهایت
در نهایت، دو سپاه با هم روبهرو شدند و پیروزی به محمود افغان رسید. بعد از این شکست، شرایط حکومت شاه سلطان حسین بدتر شد. ترس مردم از اطلاعیههای فراریان جنگ و شایعات، باعث وحشت آنها شد. بنابراین، پس از حدود یک سال محاصره، شاه سلطان حسین به محمود افغان تسلیم شد و به این ترتیب، تاریخ این سلسله به پایان رسید.