“`html
سندرمی که زبان شما را تغییر میدهد
«لیو جیایو»، یک معلم چینی که سالها به تدریس زبان انگلیسی مشغول بود، بهطور ناگهانی بعد از یک خونریزی مغزی شروع به صحبت کردن به زبان انگلیسی بهجای زبان چینی کرد. وقتی از او پرسیدند چند سال دارد، او بهسادگی جواب داد “ninety-four” (۹۴).
گاهی اوقات پیش میآید بیماران پس از خونریزی مغزی به زبان خود با لهجهای خارجی صحبت کنند یا به جای زبان مادریشان یک زبان دیگر را به کار ببرند. مثلاً «آلون مورگان»، مردی ۸۱ ساله که حدود ۷۰ سال پیش به ولز رفته بود، ناگهان به زبان ولزی صحبت کرد. همچنین «سابین کیندشوچ» از «تورینگن»، آلمان، که هرگز به سوئیس نرفته بود، به زبان آلمانی با لهجه سوئیسی صحبت کرد.
«آنژا لوییت»، متخصص گفتار درمانی، توضیح میدهد که این اختلالات خیلی رایج نیستند و به دو دسته تقسیم میشوند. اگر فرد بعد از خونریزی مغزی به یک زبان دیگر صحبت کند، این را “اختلال گفتار دو زبانه” مینامند، اما اگر فرد به زبان خود با لهجهای بیگانه صحبت کند، به آن «سندرم لهجههای خارجی» (FAS) میگویند.
این اختلالات معمولاً بهدلیل صدمات عمده به مغز، مانند خونریزی مغزی، یا حتی صدمات خفیفتر مثل آسیب به سر ایجاد میشوند. «روبن نسموه»، پسر ۱۶ سالهای در آتلانتا، ایالات متحده، به دلیل ضربهای که به سرش در جریان یک بازی فوتبال در سال ۲۰۱۶ وارد شد، بهمدت کوتاهی به کما رفت و پس از آن فقط به زبان اسپانیایی صحبت میکرد. لوییت همچنین میگوید که یک زن انگلیسی بعد از یک حمله میگرن شدید به لهجه فرانسوی صحبت کرده است.
سندرم لهجه خارجی چیست؟
زبان مادری با لهجه خارجی
«سندرم لهجههای خارجی» نوعی اختلال زبان و گفتار است که به شکلهای مختلف در هر بیمار بروز میکند. مانند مثال زن انگلیسی، در واقع او به لهجه فرانسوی صحبت نمیکند، بلکه ناتوانی در تلفظ درست و تن صدای او باعث میشود که دیگران فکر کنند او با لهجه صحبت میکند. «لوییت» میگوید که نگفتن برخی از کلمات مهم، مشکل در تلفظ خاص بعضی واژهها یا نداشتن تن صدای مناسب، باعث میشود دیگران چنین احساسی کنند. در برخی از بیماران، اختلال گفتاری دو زبانه مشاهده میشود. وقتی مغز آسیب ببیند، افراد به زبانهایی که معمولاً صحبت میکردند، ادامه میدهند، اما ممکن است این انتقال از زبانی به زبان دیگر در اثر آسیب متفاوت باشد. در مواردی نادر، بیمار ممکن است امکان صحبت به زبان دومی که میداند را از دست بدهد و یا برعکس، به یکی از زبانهای خارجی صحبت کند و دوباره توانایی صحبت به زبان مادریاش را به دست آورد.
شایان ذکر است که در برخی موارد نادر، بیماران ممکن است یک روز به یک زبان و روز دیگر به زبان دیگری صحبت کنند. کارشناسان متذکر شدند که ناتوانی در صحبت به یک زبان به این معنی نیست که بیمار آن زبان را نمیفهمد.
دکتر «لوییت»، متخصص گفتار درمانی، مقایسهای بین زبان و مغز انجام میدهد و میگوید که مانند کمد لباس، مکان زبانها در مغز نیز قابل شناسایی است. او میگوید که در مغز، جایگاه زبان مادری و زبان خارجی مشخص است، مانند کمد لباس که بر اساس رنگها مرتب میشود و در مغز نیز هر رنگ نمایانگر یک زبان است.
شنبه زبان مادری، یکشنبه زبان انگلیسی
بر اساس نظر محققانی که تصاویر بالینی را بررسی میکنند، بعد از خونریزی مغزی، مغز انرژی کافی برای انجام وظایف قبلی خود ندارد. بنابراین، طبق هشدارهای دریافتی، معمولاً بهتر است که بیمار تنها به یک زبان صحبت کند، اما تئوریهای مختلفی وجود دارد که مشخص میکند او ابتدا با کدام زبان صحبت میکند.
طبق یک نظریه، اینکه کسی که به دو زبان تسلط دارد ابتدا به زبان مادری خود صحبت میکند یا خیر، بستگی به این دارد که آن زبان را از زمان کودکیش یاد گرفته باشد، اما نظریه دیگری نیز وجود دارد که میگوید بیماران تنها با زبان دوم خود صحبت میکنند زیرا اطلاعات آن زبان در مغز تازهتر است. در برخی موارد، بیماران ممکن است بهطور همزمان با مشکلات زبانی روبهرو شوند. بنابراین به دلایل مرتبط با حافظه، بیمار ممکن است …
“`
است یک روز از هفته به زبان خارجی، روز دیگر با زبان مادری صحبت کند.
آیا بیماران ممکن است دوباره بهبود پیدا کنند؟
در بسیاری از موارد، افرادی که دچار اختلال گفتار به دلیل دو زبانه بودن هستند، پس از مدتی قادر خواهند بود دوباره به هر دو زبان صحبت کنند. این موضوع بسته به سن فرد متفاوت است. بعد از بروز خونریزی، مغز تلاش میکند تا تواناییهای از دست رفته را بازسازی کند و به بخشهای دیگر منتقل کند. دکتر لوییت میگوید: «بهترین راه برای بهبود این بیماران، درمان آنهاست.»
به ویژه برای بیمارانی که نمیتوانند به درستی به زبان مادری خود صحبت کنند، نیاز به مشاوره روانی و همچنین گفتاردرمانی حس میشود. لوییت اعلام کرد که هنوز بهترین روش درمانی برای این وضعیت مشخص نیست و به دلیل نادر بودن این موارد، پیشرفت در این زمینه سخت است.
اختلال گفتار و زبان در افراد مسن تنها به دلیل خونریزی مغزی نیست، بلکه میتواند در انواع مختلف زوال عقل نیز مشاهده شود. در هر دو حالت، علائمی مانند تلفظ نادرست، گرامر اشتباه و فراموشی کلمات روی میدهد. اما در مورد افرادی که به خونریزی مغزی دچار شدهاند، ممکن است این اختلال به مرور زمان بدتر شود. لوییت اشاره کرد که مشکل در زوال عقل ممکن است به تدریج وخیمتر شود و به همین دلیل توصیه میکند که این افراد به پزشک متخصص مراجعه کنند.
به خاطر نادر بودن این بیماری، پزشکان نمیتوانند به طور قطع بگویند که آیا بیماران میتوانند سلامت کامل خود را دوباره به دست آورند یا خیر.