سوسنبر چیست ؟
گیاه دارویی سوسنبر یک گیاه دائمی است که به خانواده Labiatae تعلق دارد. این گیاه دارای شاخه‌های پرپشت و خزنده‌ای است که به دسته‌ای از گل‌های خوشه‌ای با رنگ‌های قرمز یا بنفش می‌رسد. برگ‌های آن سبز تیره و معطر است و بافتی نرم و بزرگتر از برگ نعناع دارد و دارای عطر خوشی است.
ساقه زیرزمینی این گیاه کمی چوبی و ساقه هوایی آن در قسمت پایینی قهوه‌ای و در قسمت بالایی سبز و نرم است. سوسنبر در مناطق مختلفی از ایران مانند دامنه‌های البرز، دره لار، آذربایجان، تبریز و دیگر نقاط می‌روید.
سوسنبر که به نام‌های سیسنبر یا آس‌بو Thymus serpyllum نیز شناخته می‌شود، در زبان‌های دیگر به عنوان آویشن وحشی، آویشن خزنده و آویشن برکلند یاد می‌شود. این گیاه دارای بوی خوش و گل‌های کوچک به رنگ‌های گلی، سفید و ارغوانی است و در نواحی مدیترانه، ایران، آمریکای شمالی و سیبری می‌روید.
برخی از نام‌های گیاه سوسنبر در طب سنتی عبارتند از: غام، نعنا فلفلی، سی سبز، سه سنبل، نمام، نمام الملک، حاشابری، آویشن وحشی، آسن بویه.
ترکیبات موجود در سوسنبر
این گیاه دارای آب، ویتامین‌های A، B، C، D، E و K، پروتئین، فسفر، کلسیم، آهن، سدیم، منیزیم، پتاسیم، روی، مس، منگنز، سولفور، کلر، تیامین، کاروتن، ریبوفلاوین، فولات، منتول، نیاسین، فلاونویید و فیبر است.
خواص گیاه سوسنبر
خواص سوسنبر به شرح زیر است:
1. خواص سوسنبر برای بی اشتهایی
برای کمک به بی‌اشتهایی، می‌توانید ده عدد برگ تازه یا ده گرم برگ خشک این گیاه را در یک لیوان آب جوش به مدت 15 دقیقه دم کنید. پس از صاف کردن، می‌توانید با افزودن عسل آن را شیرین کنید و در طول روز چهار بار و هر بار یک لیوان از آن را بنوشید. این نوشیدنی به شما کمک می‌کند تا دوباره اشتهای خود را به دست آورید.
2. خواص سوسنبر برای گرفتگی ادرار
اگر با مشکل گرفتگی ادرار مواجه هستید، می‌توانید برگ‌های این گیاه را در سرکه بپزید و به عنوان ضماد گرم روی مثانه قرار دهید. این کار را به مدت هشت روز ادامه دهید تا مشکل شما رفع شود.
3. خواص سوسنبر برای سکسکه
اگر معده شما درد دارد، بهترین درمان دمکرده رقیق این گیاه است. دو برگ سوسنبر را در یک لیوان آب جوش به مدت 15 دقیقه دم کنید، سپس آن را صاف کنید و با عسل شیرین کنید و روزانه چهار لیوان از آن بنوشید. همچنین اگر دچار مشکل در هضم غذا هستید، دمکرده قوی این گیاه را بنوشید. برای تهیه دمکرده قوی، ده برگ تازه سوسنبر را در یک لیوان آب جوش به مدت 15 دقیقه دم کنید.
4. خواص سوسنبر برای اضطراب
اگر دچار اضطراب هستید، دمکرده رقیق این گیاه به شما کمک می‌کند. برای تهیه آن، دو برگ تازه را در یک لیوان آب جوش به مدت 15 دقیقه دم کنید، سپس صاف کرده و با عسل شیرین کنید و هر روز چهار بار و هر بار یک لیوان از آن بنوشید.
5. خواص سوسنبر برای اختلالات خواب
اگر همیشه خواب‌آلود هستید و به دنبال انرژی بیشتر هستید، دمکرده قوی این گیاه را امتحان کنید. برای تهیه این دمکرده، 10 گرم برگ تازه یا 10 گرم برگ خشک این گیاه را در یک لیتر آب جوش دم کنید و بعد از صاف کردن و شیرین کردن، هر روز پنج لیوان از آن بنوشید.
6. خواص سوسنبر برای پا درد
اگر پاهای شما متورم و در درد است، صد گرم برگ تازه یا خشک سوسنبر را در یک لگن آب گرم بریزید و 15 دقیقه بگذارید دم بکشد. سپس پاهای خود را در آن قرار دهید و با دست ماساژ دهید. این کار به شما کمک می‌کند تا پاهایتان استراحت کند و اگر این کار را به مدت یک هفته هر روز ادامه دهید، پاهایتان سبک و چابک خواهند شد. همچنین، اگر زود احساس سرما در پاهایتان می‌کنید، می‌توانید برگ‌های سوسنبر را در کفش خود قرار بدهید تا به پاهایتان کمک کند.
7. خواص سوسنبر برای کبد
افرادی که مشکل کبد دارند باید به مدت هشت روز، روزی هشت عدد برگ تازه سوسنبر را بجوند. جویدن این برگ‌ها می‌تواند به پاکسازی کبد کمک کند.
8. خواص سوسنبر برای قولنج
دمکرده ملایم سوسنبر به التیام و درمان قولنج کمک می‌کند. برای تهیه این دمکرده، دو برگ سوسنبر را در یک لیتر آب جوش بریزید و یا 15 گرم برگ خشک را در یک لیتر آب جوش به مدت 15 دقیقه دم کنید. سپس آن را صاف کرده و با عسل شیرین کنید. زمانی که دچار قولنج شدید، هر روز چهار لیوان از این دمکرده را بنوشید.
9. خواص سوسنبر برای روماتیسم
صد گرم از برگ‌های تازه یا خشک سوسنبر را در دو لیتر آب جوش خیس کنید. وقتی خوب خیس خورد، آن را در یک پارچه نازک بپیچید و به عنوان کمپرس گرم روی نواحی دردناک بدن بگذارید. این کمپرس می‌تواند به تسکین دردهای مفاصل و روماتیسم کمک کند.
10. خواص سوسنبر برای رفع بوی بد پا
اگر پاهایتان زیاد عرق می‌کند و بوی نامطبوعی می‌دهد، می‌توانید پای خود را بشویید و چند شب پاهای خود را در کیسه‌ای پر از برگ‌های سوسنبر و نعناع بگذارید و بخوابید. پس از چند روز، این مشکل بهبود می‌یابد.
توجهات مهم درباره سوسنبر
- خوردن زیاد سوسنبر برای زنان باردار مضر است و ممکن است باعث سقط جنین شود.
- این گیاه در کاهش غلظت شیر مادران موثر است، بنابراین در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود.
- هرگز نباید از اسانس خالص سوسنبر به‌طور موضعی یا خوراکی استفاده کنید، زیرا ممکن است باعث تحریک، التهاب و زخم شود. همیشه اسانس‌ها به صورت رقیق شده یا فرموله شده در بازار موجود هستند.