شاید شما هم نام “قهوه موج سوم” یا “قهوه نسل سوم” را شنیده باشید اما به معنای واقعی آن پی نبرده‌اید. در این متن، می‌خواهیم درباره این موضوع بیشتر توضیح دهیم.
قهوه نسل سوم
متاسفانه، هیچ تعریف دقیقی از موج سوم قهوه وجود ندارد و هر شخصی آن را به شیوه‌ای متفاوت توضیح می‌دهد، اما ما تلاش کردیم که این موضوع را با کمک کارشناسان بررسی کنیم.
موج اول قهوه:
موج اول قهوه در اوایل قرن ۱۹ آغاز شد، زمانی که مردم شروع به خرید و نوشیدن قهوه کردند و این نوشیدنی به راحتی در دسترس قرار گرفت. در آن زمان، مردم درباره گیاه قهوه و نحوه تهیه آن اطلاعات چندانی نداشتند و بیشتر توجهشان به دسترسی آسان و راحتی استفاده بود.
خصوصیات قهوه موج اول:
- دانه‌های قهوه مصنوعی یا طبیعی با طعم‌های مختلف
- نوشیدنی‌های ابتدایی و ساده
- عطر و طعمی تلخ و سیاه
- دسترسی آسان در فروشگاه‌ها
موج دوم قهوه:
در موج دوم، به همراه افزایش استفاده از قهوه، برندهایی مانند استارباکس فرهنگ نوشیدن قهوه را تغییر دادند. آن‌ها برای تهیه نوشیدنی‌های قهوه‌ای با پایه اسپرسو تلاش کردند و با افزودن مواد مختلف و شیرین‌کننده‌ها، طعم‌های جدیدی ارائه دادند.
در این دوره، قهوه دیگر یک نوشیدنی ساده نبود، بلکه به یک تجربه خلاقانه تبدیل شده بود که توسط باریستاها به مشتریان ارائه می‌شد. همچنین، افزایش آگاهی مردم درباره کیفیت قهوه باعث شد که کافه‌ها به فکر بهبود کیفیت نوشیدنی‌های خود بیفتند.
خصوصیات قهوه موج دوم:
- توجه به نوشیدنی‌های طعمدار
- کمی تلخ و سیاه
- دسترسی آسان در سوپرمارکت‌ها
- اطلاعات کم درباره کشورهای تولید کننده قهوه
- باریستاهایی که به خود قهوه علاقه داشتند اما چندان به دانه‌های آن توجه نمی‌کردند
موج سوم قهوه:
موج سوم از سال ۱۹۸۰ شکل گرفت و تمرکز آن بیشتر بر روی دانه‌های قهوه است. در این دوره، مردم فهمیدند که نه تنها مهارت باریستا، بلکه همه مراحل تولید قهوه بر طعم آن تاثیر می‌گذارد. بنابراین، توجه بیشتری به مزارع قهوه و فرآیند تولید آن‌ها معطوف شد.
در این مرحله، کافه‌ها سعی کردند دانه‌های قهوه را به‌طور مستقیم از مزرعه‌ها خریداری کنند. باریستاها به بهبود مهارت‌های خود پرداختند و برای ایجاد طعم‌های جدید، از روش‌های نوین برشته‌کردن دانه‌ها استفاده کردند. برگزاری نمایشگاه‌ها و مسابقات جهانی قهوه در این دوره به مردم کمک کرد تا اطلاعات بیشتری درباره قهوه کسب کنند و قهوه از یک نوشیدنی ساده فراتر رفت.
همچنین، در این دوره به دلیل رقابت شدید، باریستاها سعی کردند با ایجاد طعم‌های خاص و استفاده از هنر روی قهوه، مانند لاته آرت، مشتریان بیشتری جذب کنند.
خصوصیات قهوه موج سوم:
- ایجاد عطرها و طعم‌های منحصر به فرد در قهوه (مانند شیرینی عسل)
- برشته‌تر و سبک‌تر شدن دانه‌های قهوه
- هنر لاته
- استفاده از دانه‌های خاص
- تغییر در روش‌های دم‌کردن قهوه
انواع قهوه‌سازهای موج سوم:
- قهوه‌ساز دمی سرد
- قهوه‌ساز V60
- قهوه‌ساز آئروپرس
- قهوه‌ساز کافه سولو
- قهوه‌ساز کمکس
- قهوه‌ساز سایفون یا وکیوم پات
- قهوه‌ساز فرنچ پرس
قهوه‌ساز کافه سولو:
قهوه‌ساز کافه سولو محصول شرکت دانمارکی اوا سولو است. برای دم‌کردن قهوه، ابتدا آب جوش را داخل محفظه آن می‌ریزیم و سپس محفظه را چرخانده و آب را خالی می‌کنیم تا تمیز شود.
سپس به اندازه لازم قهوه‌ی آسیاب‌شده را در محفظه می‌ریزیم و آن را کمی تکان می‌دهیم تا قهوه‌ها در کف ظرف به یک اندازه قرار بگیرند. در مرحله بعد، آب جوش را روی پودر قهوه ریخته و با قاشق هم می‌زنیم تا ترکیب یکدست شود. سپس فیلتر دستگاه را در جای مناسب قرار داده و منتظر می‌مانیم تا قهوه دم بکشد. البته باید به یاد داشته باشیم که زیپ دستگاه را تا بالا بکشیم. پس از حدود ۴ دقیقه، قهوه آماده خواهد شد.
و می‌توانید آن را میل کنید.
قهوه‌ساز کمکس:
یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای دم کردن قهوه استفاده از قهوه‌ساز کمکس است.
این قهوه‌ساز با طراحی خاصش به شکل ساعت شنی، در سال ۱۹۴۱ توسط پیتر شلمبوم اختراع شده و بعداً شرکت کمکس تغییراتی در آن ایجاد کرد و آن را به شکل صنعتی تولید کرد. معمولاً این قهوه‌ساز می‌تواند حدود ۶ فنجان یا شات قهوه درست کند.
قهوه‌ساز فرنچ پرس:
فرنچ پرس یکی از کلاسیک‌ترین وسایل برای دم کردن قهوه در موج سوم است. اما نیازی نیست حتماً طرفدار قهوه باشید تا از آن استفاده کنید، زیرا می‌توانید دمنوش و چای هم در آن درست کنید! حتی می‌توانید با آن شیر فوم‌دار برای قهوه‌تان (لته آرت) تهیه کنید.
برای درست کردن قهوه با این وسیله باید از روش غوطه‌وری استفاده کنید. یعنی اول دانه‌های قهوه را داخل ظرف می‌ریزید و بعد آب جوش را بر روی آن‌ها می‌ریزید. سپس در ظرف را می‌گذارید و اهرم را بالا می‌کشید تا فیلتر بالا بیاید. بعد از مدتی، اهرم را پایین می‌کشید تا تفاله قهوه در پایین ظرف جمع شود و سپس می‌توانید قهوه صاف و فیلتر شده خود را بخورید. البته هر چه دانه‌های قهوه درشت‌تر باشند، باید مدت بیشتری صبر کنید تا اهرم را پایین بکشید.
برای تهیه شیر فوم‌دار با فرنچ پرس، ابتدا شیر گرم را داخل آن می‌ریزید و سپس اهرم را بالا و پایین می‌کنید تا شیر کف کند. یا می‌توانید شیر سرد را داخل فرنچ پرس بریزید و بعد آن را در مایکروویو گرم کنید و بعد اهرم را بالا و پایین کنید تا شیر فوم‌دار تهیه شود.
حجم فرنچ پرس معمولاً بین ۴ تا ۹ فنجان یا شات است. البته منظور ما فنجان‌های کوچک است. سازندگان فرنچ پرس هر فنجان را حدود ۴ اونس یا ۱۱۸ میلی‌لیتر در نظر می‌گیرند. گنجایش فرنچ پرس‌های کوچک بین ۳ تا ۵ فنجان و مدل‌های بزرگ‌تر بین ۸ تا ۱۲ فنجان می‌باشد.
قهوه موج سوم چه ویژگی‌های منحصر به فردی دارد؟
بهبود کیفیت، تجارت مستقیم، پروفایل رست کمتر، روش‌های نوآورانه دم کردن قهوه و … همه این‌ها از ویژگی‌های قهوه موج سوم هستند. ما حاضر به پرداخت هزینه بیشتری برای این ویژگی‌ها هستیم، اما وقتی با متخصصان این صنعت صحبت می‌کنید، مباحث جالبی هم مطرح می‌شود.
آیا قهوه موج سوم همان قهوه مخصوص است؟
متأسفانه قهوه مخصوص و قهوه موج سوم برخی مواقع به اشتباه به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، اما در حقیقت این دو تفاوت‌هایی با هم دارند. قهوه موج سوم یک فنجان قهوه ساده نیست، بلکه یک نگرش و طرز تفکر خاص است.
تفاوت قهوه موج سوم با قهوه مخصوص چیست؟
انجمن تخصصی قهوه به قهوه‌ها نمره می‌دهد. قهوه‌هایی که از ۱۰۰ نمره بالای ۶۰ گرفته‌اند، به عنوان قهوه تجاری شناخته می‌شوند و آن‌هایی که نمره بالای ۸۰ دارند، قهوه مخصوص یا Specialty Coffee به حساب می‌آیند.
این قهوه‌های خاص به خاطر میکرو اقلیم‌ها، خاک‌های خاص و روش‌های پردازش (حذف قسمت شفاف دان قهوه) به وجود آمده‌اند. در قهوه مخصوص کیفیت کار بسیار اهمیت دارد اما در قهوه موج سوم، علاوه بر کیفیت بالا، مصرف‌کنندگان به داستان تولید قهوه هم اهمیت می‌دهند.
آیا قهوه مخصوص همان قهوه موج دوم است؟
هرچند قهوه مخصوص بیشتر با قهوه موج سوم شناخته می‌شود، اما قهوه موج سوم بیشتر به رابطه مشتری با قهوه اشاره دارد. بنابراین می‌توان گفت قهوه مخصوص به موج دوم مربوط است. در واقع برای داشتن یک قهوه مخصوص، نیازی به موج سوم نیست، اما از آنجا که در موج سوم، تجربه مشتری از قهوه اهمیت دارد و برای این تجربه خوب به یک قهوه باکیفیت مثل قهوه مخصوص نیاز است، بنابراین در موج سوم بستگی به قهوه مخصوص داریم، ولی قهوه مخصوص نیاز به موج سوم ندارد!
موج چهارم قهوه:
همانطور که می‌دانید موج قهوه در طول ۱۰۰ سال گذشته تغییرات زیادی داشته است. امروز دیگر قهوه فقط یک نوشیدنی ساده نیست. حالا توجه ما نه تنها به جزئیات قهوه بلکه به اندازه و نوع فنجان قهوه نیز هست تا مردم بهترین تجربه را از نوشیدن قهوه داشته باشند.
امروز تمام جزئیات قهوه مانند نوع خاک و مزرعه‌ای که دانه‌های قهوه در آن کاشته شده‌اند، روش و میزان رست کردن دانه‌های قهوه، هنر و مهارت باریستا و … اهمیت دارند. هنوز مشخص نیست که آیا ما در موج چهارم هستیم یا نه، اما چیزی که مشخص است، پیشرفت بزرگ صنعت قهوه است.
منبع: قهوه دارک