“`html
مزایا و معایب عقیم‌سازی حیوانات
عقیم‌سازی یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای جلوگیری از تولید مثل در حیوانات است و به معنای برداشتن اندام‌های جنسی است که می‌تواند بخشی یا تمام آنها را شامل شود. در مورد حیوانات نر از کلمه اخته کردن و در مورد حیوانات ماده از کلمه عقیم کردن استفاده می‌شود، هر چند هر دو معمولاً به یک معنی هستند و گاهی جای یکدیگر به کار می‌روند.
امروزه در جوامع پیشرفته، پناهگاه‌ها و گروه‌های حمایت از حیوانات و نیز صاحبان حیوانات خانگی به منظور جلوگیری از تولد توله‌های ناخواسته، به عقیم‌سازی آنها اقدام می‌کنند و این عمل به کاهش جمعیت حیوانات بی‌سرپرست کمک می‌کند.
مزایای عقیم‌سازی حیوانات
1. با عقیم‌سازی، رفتارهای مرتبط با جنسیت در حیوانات بهبود می‌یابد، مانند خودارضایی در سگ‌ها، اسپری ادرار توسط گربه‌های نر و برخی رفتارهای پرخاشگرانه در نرها که به دلیل افزایش هورمون‌های جنسی ایجاد می‌شود. پس از عقیم‌سازی، سطح این هورمون‌ها کاهش می‌یابد.
2. شواهد نشان می‌دهد که اگر عقیم‌سازی قبل از 30 ماهگی انجام شود، می‌تواند از بروز سرطان پستان جلوگیری کند. این خطر به خصوص با عقیم‌سازی قبل از بلوغ تا حد زیادی کاهش می‌یابد. سرطان پستان یکی از مشکلات شایع در سگ‌های ماده است و در 4/3 درصد از آنها دیده می‌شود که 50/9 درصد از این نوع بدخیم هستند. تحقیقات نشان می‌دهد که احتمال زنده ماندن سگ‌هایی که یک سال پیش از برداشتن توده سرطانی عقیم شده‌اند، حدود 45 درصد افزایش می‌یابد.
علاوه بر این، مزایای دیگر عقیم‌سازی شامل جلوگیری از عفونت رحم، سرطان رحم، تخمدان و بیضه، از بین رفتن لکه‌گذاری در دوره فحلی، جلوگیری از فحلی کاذب (که در نیمی از سگ‌های عقیم‌نشده اتفاق می‌افتد) و کاهش مشکلات مرتبط با بارداری است.
عوارض عقیم‌سازی
هر نوع عمل جراحی با خطراتی همراه است، که در این مورد می‌توان به عفونت، خونریزی بعد از جراحی، عوارض ناخواسته بیهوشی و حتی مرگ اشاره کرد. البته این موارد برای حیوانات سالم و در شرایط عادی به ندرت اتفاق می‌افتد.
ممکن است بعد از عقیم‌سازی، مشکلاتی مانند کاهش قدرت یادگیری، تغییرات در خواب و بیداری، پیشرفت اختلالات شناختی، افزایش بی‌اختیاری ادرار در هر دو جنس (اگر قبل از سه ماهگی عقیم شوند)، کم‌کاری غده تیروئید، و در برخی موارد افزایش خشونت در سگ‌های ماده به دنبال عقیم‌سازی ناموفق (در صورتی که تخمدان‌ها باقی بمانند) دیده شود. همچنین ممکن است ترس در سگ‌های نر که خیلی زود عقیم شده‌اند، افزایش یابد.
افزایش وزن و چاقی، خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان‌ها، مشکلات مفصلی و مشکلات پوستی هم جزو دیگر عوارض ممکن هستند. با این حال، باید توجه داشت که عوارض و معایب عقیم‌سازی معمولاً در سطح پایینی قرار دارد و شاید این آمارها به اندازه‌ای نباشند که از انجام این عمل جلوگیری کنند.
روش‌های متداول عقیم‌سازی و ناباروری
عقیم‌سازی حیوانات ماده
در مورد حیوانات ماده، عقیم‌سازی و القا ناباروری به
“`
عقیم سازی حیوانات به سه روش انجام می‌شود: روش باز، بسته و تزریق واکسن. در روش باز، برای رسیدن به اندام‌های جنسی حیوانات ماده، یک شکاف جراحی بزرگ ایجاد می‌شود. اندازه این شکاف بسته به جثه حیوان و مهارت جراح متفاوت است. در این روش، بسته به شرایط، یکی از روش‌های زیر استفاده می‌شود:
- برداشت رحم و هر دو تخمدان: این روش معمولاً برای حیوانات خانگی، به ویژه حیوانات بالغ، استفاده می‌شود.
- برداشت هر دو تخمدان: این روش بیشتر برای سگ‌ها و گربه‌های جوان استفاده می‌شود.
- برداشت رحم و باقی ماندن یک یا هر دو تخمدان: این روش گاهی برای حیوانات مزرعه و حمایتی انجام می‌شود.
- بستن لوله‌های فالوپ: این روش برای کسانی است که نمی‌خواهند تغییراتی در سطح هورمون‌های جنسی حیوان ایجاد شود.
- روش بسته (لاپاراسکوپی): در این روش، تخمدان‌ها از طریق دو شکاف کوچک حدود نیم تا یک سانتی‌متر حذف می‌شوند. این روش درد کمتری دارد و بهبود زخم سریع‌تر است، اما به دلیل هزینه بالای تجهیزات، کمتر انجام می‌شود.
- تزریق واکسن: در این روش از واکسن خاصی به نام Spay Vac استفاده می‌شود. این واکسن می‌تواند به مدت بیست و دو ماه تا هفت سال، بسته به نژاد و عوامل دیگر، باعث ناباروری شود.
نکته: روش‌های دیگری مانند استفاده از داروها نیز وجود دارد، اما معمولاً در موارد خاص توصیه نمی‌شوند.
عقیم سازی حیوانات نر
اخته کردن سگ‌های نر به منظور کنترل رفتارهای نامناسب (مانند خودارضایی، پرخاشگری، اسپری کردن ادرار و…)، کنترل جمعیت و جلوگیری از تولد توله‌های ناخواسته و درمان برخی بیماری‌ها به یکی از روش‌های زیر انجام می‌شود:
- روش برداشت هر دو بیضه: این روش رایج‌ترین روش است که در آن، هر دو بیضه تحت جراحی و بیهوشی کامل حذف می‌شود.
- وازکتومی: در این روش، وازدفران با بریدن و گره زدن قطع می‌شود. این روش برای کسانی است که نمی‌خواهند سطح هورمون‌های جنسی حیوان تغییر کند و فقط می‌خواهند از تولد توله‌های ناخواسته جلوگیری کنند.
بهترین زمان عقیم سازی
بهترین زمان برای عقیم سازی، در سنین پایین و قبل از بلوغ است. این روش به ویژه در پناهگاه‌ها و مراکز نجات حیوانات مورد استفاده قرار می‌گیرد و توسط انجمن‌های دامپزشکی معتبر در آمریکا و کانادا تأیید شده است.
از مزایای این روش می‌توان به کاهش خطر بیهوشی و مشکلات سلامت اشاره کرد. توصیه می‌شود برای پیشگیری از بی‌اختیاری ادرار و خطرات احتمالی، این عمل بین چهار تا شش ماهگی و یا با صلاح‌دید دامپزشک مجرب بعد از شش ماهگی و قبل از بلوغ انجام شود.
هدف از عقیم سازی حیوانات چیست؟
عقیم کردن حیوانات نر می‌تواند منجر به درمان و پیشگیری از رفتارهای نامناسب جنسی، بروز تومورها، عفونت بیضه‌ها، بزرگ شدن پروستات، دعواها و حوادث ناشی از جفت‌گیری شود.
دلیل عقیم کردن گربه نر:
بعد از عقیم کردن گربه، بیش از ۹۰ درصد جفت‌یابی‌های غیرضروری کاهش می‌یابد و همچنین رفتارهای خشن و دعوا با دیگر گربه‌ها به طرز قابل توجهی کاهش می‌یابد.
دلیل دیگری که برای عقیم کردن گربه وجود دارد، تغییراتی است که در بدن این حیوان ایجاد می‌شود. اگر گربه‌ای قبل از اینکه بالغ شود، عقیم شود، ویژگی‌های جنسی ثانویه‌اش رشد نمی‌کند. این ویژگی‌ها شامل افزایش توده عضلانی بدن است، مثل ضخامت عضله در اطراف صورت و نواحی تناسلی.
باید بدانید که جراحی عقیم کردن گربه نر یکی از جراحی‌های ساده در کلینیک‌های دامپزشکی است. در اینجا، گربه باید از شب قبل از جراحی، غذایی نخورده باشد و در زمان تزریق داروی بیهوشی، معده‌اش خالی باشد.
دلایل عقیم کردن گربه ماده:
در مورد گربه‌های ماده، باید بدانید که تقریبا نیمی از سال، دستگاه تولید مثل آنها فعال نیست. به همین خاطر، تغییرات رفتاری منفی در گربه ماده‌ای که عقیم شده، مشاهده نمی‌شود.
یک موضوعی که ممکن است باعث نگرانی صاحبان گربه‌های ماده شود، افزایش وزن بعد از عقیم شدن است. ولی باید بگوییم که برداشتن رحم و تخمدان‌ها تاثیر زیادی روی افزایش وزن گربه ندارد.
یکی دیگر از مزایای عقیم کردن گربه ماده این است که صاحب گربه ناگهان با تعداد زیادی بچه گربه کوچک روبرو نمی‌شود، که این برای صاحبان گربه اهمیت زیادی دارد.
دلایل عقیم کردن خرگوش:
هدف اصلی عقیم کردن خرگوش‌ها، کنترل جمعیت این حیوانات است. زیرا اگر بین دو خرگوش نر و ماده مدتی بگذرد، شما با تعداد زیادی بچه خرگوش مواجه خواهید شد!
اما اگر خرگوش را عقیم کنید، می‌توانید از بارداری‌های کاذب جلوگیری کنید و همچنین خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی و سرطان دستگاه تناسلی را برای حیوان خانگی‌تان کاهش دهید.
مهم‌ترین و شایع‌ترین بیماری رحمی در خرگوش‌ها، سرطان است و در صورتی که شما خرگوش را عقیم کرده باشید، این بیماری هرگز به سراغش نخواهد آمد.
علاوه بر این، عقیم کردن خرگوش‌های نر از بروز رفتارهای تهاجمی و مخرب آنها، مثل پاره کردن و جویدن وسایل خانه، جلوگیری می‌کند.
بهترین زمان برای عقیم کردن خرگوش‌ها، سن ۴ تا ۶ ماهگی آنها است. بعد از عمل، باید محل جراحی را دو بار در روز برای هرگونه تورم غیرطبیعی یا ترشح بررسی کنید.
به یاد داشته باشید، اکثر خرگوش‌ها یک روز بعد از عمل چیزی نمی‌خورند، ولی باید طی دو تا سه روز بعد از عمل، کم‌کم آنها را به غذای اصلی برگردانید. معمولاً پس از عمل جراحی عقیم کردن، نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک نیست، مگر اینکه عوارض یا بیماری دیگری پیش بیاید.
دلایل عقیم کردن خوکچه هندی:
اگر تصمیم دارید خوکچه هندی را به عنوان حیوان خانگی انتخاب کنید، بهتر است با عقیم کردن این حیوان، از بارداری‌اش جلوگیری کنید. زیرا احتمال مرگ خوکچه هندی در حین زایمان ۲۰ درصد است! یعنی از هر پنج خوکچه، یکی ممکن است در حین زایمان بمیرد!
برای عقیم کردن خوکچه هندی، می‌توانید از سن چهار هفتگی اقدام کنید. یکی از فواید عقیم کردن خوکچه هندی، جلوگیری از رفتارهای خشونت‌آمیز و تهاجمی آن است. همچنین می‌توانید با خیال راحت دو خوکچه نر و ماده را کنار هم نگه دارید، بدون اینکه نگران افزایش تعداد آنها باشید.
بیشتر بخوانید:
