شکستگی دنده
شکستگی دنده : دنده‌ها از 12 جفت استخوان تشکیل شده‌اند که از جلو به استخوان جناق و از پشت به ستون فقرات متصل می‌شوند. شکستگی دنده معمولاً در نتیجه ضربه‌های سنگین مانند تصادفات رخ می‌دهد.
گاهی اوقات، شکستگی دنده ناشی از آسیب‌های خارجی نیست و می‌تواند به خاطر برخی بیماری‌ها مانند سرفه‌های شدید اتفاق بیفتد. به این نوع شکستگی، شکستگی فشاری می‌گویند که معمولاً بدون جابه‌جایی استخوان‌ها رخ می‌دهد.
علت شکستگی دنده
قبل‌تر گفتیم که هر انسان دارای 12 جفت دنده است و ممکن است هر یک از آن‌ها بشکند. یکی از رایج‌ترین علت‌های شکستگی دنده ضربات مستقیم به دنده‌ها است. همچنین، تصادفات جاده‌ای و سقوط از بلندی نیز می‌توانند باعث شکستگی دنده شوند.
نکته مهم این است که شکستگی دنده بیشتر بین دنده‌های 4 تا 10 اتفاق می‌افتد و احتمال شکستگی در دنده‌های اول و دوم خیلی کمتر است. همچنین، کودکان و نوجوانان به خاطر نرم بودن استخوان‌هایشان کمتر دچار این مشکل می‌شوند.
اما در افراد مسن، به ویژه کسانی که به پوکی استخوان دچار هستند، خطر شکستگی دنده افزایش می‌یابد.
علائم شکستگی دنده
- بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان، تومورها و بیماری‌های روماتیسمی
- سرفه و تنفس دشوار
- خون مردگی
- خونریزی زیر جلدی
- کبودی یا تورم در اطراف دنده‌ها
- تنگی نفس
- دشواری در نفس کشیدن عمیق
راه‌های تشخیص شکستگی دنده
عفونت دنده
یکی از علائم شکستگی دنده عفونت است که اگر نادیده گرفته شود می‌تواند خطرناک باشد. این عفونت می‌تواند نشانه‌هایی داشته باشد که با توجه به آن‌ها می‌توانید به یک متخصص ارتوپد مراجعه کنید و از پیشرفت عفونت جلوگیری کنید.
این علائم شامل:
کشیدگی و فشردگی در عضلات کمر، شانه، سینه، و بازو، سفت‌شدگی بافت‌ها، مشکلات در هم‌راستایی ستون فقرات، آرتریت روماتوئید، نازک شدن استخوان‌ها (پوکی استخوان) و التهاب دسته‌ای از اعصاب به نام نوریت است.
آزمایشات لازم برای تشخیص شکستگی دنده
اگر متوجه شدید که ممکن است دچار شکستگی دنده شده‌اید، باید به یک متخصص ارتوپد مراجعه کنید تا بر اساس علائم شما، درمان مناسب را پیشنهاد دهد.
متخصص ابتدا چند آزمایش برای شما تجویز می‌کند تا بتواند نوع و شدت شکستگی را بهتر تشخیص دهد.
آزمایشاتی که برای تشخیص شکستگی دنده لازم است عبارتند از:
1. عکسبرداری از دنده‌ها با اشعه ایکس
اشعه ایکس روشی معمول برای نشان دادن وضعیت استخوان‌ها است، ولی بعضی اوقات ممکن است شکستگی‌های تازه یا ترک‌های کوچک را نشان ندهد. این نوع عکسبرداری همچنین برای تشخیص مشکلات ریه مفید است.
2. سی تی اسکن
بسیاری از مواقع شکستگی‌هایی که در عکسبرداری با اشعه ایکس معلوم نمی‌شوند، با سی تی اسکن قابل دیدن هستند. همچنین آسیب‌دیدگی به بافت‌های نرم و رگ‌های خونی نیز در این آزمایش بهتر مشخص می‌شود.
3. ام آر آی (MRI)
این آزمایش برای بررسی بافت‌های نرم و اعضای اطراف دنده‌ها مانند ریه‌ها استفاده می‌شود تا مشخص شود آیا آسیبی رخ داده است یا نه. در این تست، شما روی یک تخت متحرک درون دستگاه ام آر آی دراز می‌کشید.
4. اسکن استخوان
این روش برای شناسایی شکستگی‌های ناشی از فشار مناسب است. شکستگی‌هایی که به دلیل فشار مکرر به دنده‌ها یا سرفه‌های مکرر ایجاد می‌شوند به این طریق قابل شناسایی هستند. در این آزمایش، مقداری از یک ماده رادیواکتیو به خون تزریق می‌شود که در نواحی آسیب‌دیده جمع می‌شود.
زمان مراجعه به پزشک
گاهی ممکن است درد در ناحیه دنده‌ها به دلایل معمولی در زندگی هر فرد باشد و برای درمان آن باید به زودی به پزشک متخصص مراجعه کرد. اما اگر این درد بعد از یک آسیب، مثل تصادف به وجود آمده باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.
موارد دیگری که باید در صورت مشاهده به پزشک مراجعه کنید، عبارتند از:
- سرفه یا درد در سینه هنگام تنفس
- احساس تنگی یا فشار در قفسه سینه
- سرگیجه
- ضربان قلب سریع
- تپش قلب
- درد شدید معده
- صدای تیزی هنگام تنفس
- مشکلات تنفسی
درمان شکستگی دنده قفسه سینه
بیشتر شکستگی‌ها معمولاً در عرض شش هفته به خودی خود بهبود می‌یابند.
درمان شکستگی دنده بستگی به نوع شکستگی و علائم آن دارد. اگر شکستگی ساده باشد، به خودی خود خوب می‌شود و بهترین درمان برای این نوع شکستگی استراحت است.
در شکستگی‌های ساده، فرد باید از فعالیت‌های فیزیکی که به دنده‌ها فشار می‌آورد، پرهیز کند چون ممکن است آسیب را بدتر کند و درد بیشتری بوجود آورد.
اگر افرادی که چند دنده شکسته دارند، ممکن است به عمل جراحی نیاز داشته باشند تا دنده‌های شکسته را به هم وصل کنند. در این عمل از صفحات و پیچ‌های خاص استفاده می‌شود.
به یاد داشته باشید که عمل جراحی شکستگی دنده همانند هر آسیب دیگری به اندام‌های داخلی، می‌تواند به ترمیم اعصاب و رگ‌های خونی کمک کند.
دارو برای شکستگی دنده ها
کاهش درد ناشی از شکستگی دنده‌ها بسیار مهم است چون اگر این درد باعث شود نتوانید عمیق نفس بکشید، ممکن است دچار پنومونی (ذات الریه) شوید.
اگر مصرف داروهای مسکن برای کاهش درد موثر نبود، پزشک ممکن است داروی بی‌حسی طولانی‌مدت به اعصاب دنده‌ها تزریق کند.
روش های پزشکی برای درمان شکستگی دنده
در گذشته، پزشکان برای جلوگیری از حرکت دنده‌های شکسته، قفسه سینه را با بانداژهای کش دار می‌پیچیدند. اما اکنون این روش توصیه نمی‌شود چون ممکن است از تنفس عمیق جلوگیری کرده و خطر ابتلا به پنومونی را افزایش دهد.
جلوگیری از شکستگی دنده ها
برای جلوگیری از شکستگی دنده‌ها، می‌توانید به روش‌های زیر عمل کنید:
1- از آسیب‌های ورزشی پرهیز کنید.
هنگام انجام ورزش‌های برخوردی، پوشیدن لباس‌ها و تجهیزات حفاظتی الزامی است.
2- خطر افتادن در خانه را کاهش دهید.
مراقب باشید هنگام راه رفتن بر روی سرامیک یا سنگ‌های مرطوب، لیز نخورید. اگر فرشی در خانه دارید که سر می‌خورد، یا آن را جمع کنید یا از زیر آن نوار ضد لیز استفاده کنید.
همچنین هنگام بالا رفتن از نردبان به خودتان توجه کنید تا نیفتید و در حمام حواستان باشد که زمین خیس نباشد تا لیز نخورید. در دستشویی نیز دمپایی غیر لغزنده بپوشید.
3- استخوان‌های خود را تقویت کنید.
دریافت کلسیم کافی از طریق مواد غذایی برای داشتن استخوان‌های قوی و سالم بسیار مهم است. سعی کنید روزانه 1200 میلی‌گرم کلسیم از طریق تغذیه یا مکمل‌ها دریافت کنید.