“`html
آنچه شما باید درباره لجن صفراوی بدانید
در بدن انسان، کیسه صفرا مسئول ذخیره مایع صفرا برای کمک به هضم چربی‌های غذاهاست. صفرا شامل کلسترول، چربی و دیگر مایعات است. اگر مایع صفرا به‌طور کامل تخلیه نشود و رسوبات در آن جمع شود، لجن صفرا تولید می‌شود. این وضعیت به دلیل وجود ذرات کلسترول می‌تواند منجر به ایجاد سنگ صفرا نیز بشود.
لجن صفرا چیست؟
کیسه صفرا که در قسمت پایینی کبد قرار دارد، وظیفه ذخیره‌ی صفرا را بر عهده دارد. صفرا یک مایع سبز و زرد رنگ است که به هضم غذا کمک می‌کند. این کیسه به شکل گلابی بوده و طول آن حدود 5 تا 7 سانتی‌متر است. کیسه صفرا به سه بخش تقسیم می‌شود: گردن، بدنه و انتها. بدنه آن در زیر کبد و انتهای آن در جلوی شکم قرار دارد.
زمانی که غذایی به بدن وارد می‌شود، صفرا از کبد خارج شده و به کیسه صفرا و سپس به روده باریک منتقل می‌شود. صفرا با هضم چربی‌ها کمک می‌کند.
تخلیه کامل کیسه صفرا بسیار مهم است. اگر صفرا به‌طور کامل تخلیه نشود، مواد آن مانند کلسیم در کیسه باقی می‌مانند و لجن صفرا شکل می‌گیرد. لجن صفرا ترکیبی از رسوبات، ذرات بیلی‌روبین کلسیمی و کریستال‌های کلسترولی است و می‌تواند خطر ایجاد سنگ صفرا را افزایش دهد.
عوامل دخیل در شکل‌گیری لجن کیسه صفرا
یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از لجن صفراوی، رعایت یک رژیم غذایی مناسب است. عوامل مختلفی می‌توانند احتمال شکل‌گیری لجن صفرا را افزایش دهند. تحقیقات نشان می‌دهد که زنان باردار که رژیم‌های سختی دارند، بیشتر به این عارضه دچار می‌شوند. همچنین، زنان نسبت به مردان خطر بیشتری دارند. افراد بومی آمریکایی نیز در معرض خطر بیشتری هستند.
گروه‌های در معرض ابتلا به لجن کیسه صفرا:
- افرادی که به دیابت مبتلا هستند
- کسانی که پیوند عضو داشته‌اند
- افراد دارای اضافه وزن مزمن
- کسانی که به‌طور نا سالم وزن کم می‌کنند
- افرادی با بیماری‌های شدید
- کسانی که از طریق وریدی تغذیه می‌شوند
- مبتلایان به جراحی معده
- افرادی که رژیم‌های سخت و محدود دنبال می‌کنند
- کسانی که سابقه مشکل کیسه صفرا داشته‌اند
- افراد با سوء مصرف الکل
مهم‌ترین روش‌های پیشگیری از ابتلا به لجن کیسه صفرا
پیروی از رژیم غذایی مناسب
برنامه غذایی اصولی و سالم یکی از کلیدی‌ترین راه‌ها برای پیشگیری از لجن صفراوی است. یک رژیم غذایی سالم باید دارای کمترین مقدار کلسترول، سدیم و چربی باشد. جلوگیری از اضافه وزن و پرهیز از کاهش وزن ناگهانی نیز می‌تواند به جلوگیری از کیسه صفرا کمک کند.
درمان بیماری‌های زمینه‌ای
وجود بیماری‌های خاص در بدن می‌تواند به سلامتی آسیب بزند و ریسک ابتلا به مشکلات دیگر را افزایش دهد. بنابراین، درمان این بیماری‌ها برای جلوگیری از لجن کیسه صفرا ضروری است.
نشانه‌های لجن کیسه صفرا
حالت تهوع و استفراغ از علائم شایع این عارضه هستند. برخی از بیماران علائمی مشابه سنگ صفرا را تجربه می‌کنند، در حالی که برخی دیگر هیچ نشانه‌ای ندارند.
از جمله علائم لجن صفرا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حالت تهوع و استفراغ
- درد در شانه‌ی سمت راست
- دفع مدفوع چرب و کهربایی شکل
- احساس درد در…
“““html
قفسه سینه و بالای شکم
روش های شناسایی لجن کیسه صفرا
بررسی فیزیکی و معاینه بدنی بیمار
پزشک ابتدا وضعیت جسمانی بیمار، نشانه‌ها و تاریخچه بیماری او را بررسی می‌کند. اگر بیمار از درد شکم شکایت کند، پزشک به نقاط مختلف شکم فشار می‌آورد تا علت درد را مشخص کند.
سونوگرافی شکم و اشعه ایکس
اگر پزشک احتمال دهد که درد شکم به خاطر مشکلات کیسه صفرا است، توصیه به انجام سونوگرافی می‌کند. در سونوگرافی، سنگ‌های کیسه صفرا به راحتی قابل مشاهده هستند و در برخی موارد پزشک با بررسی نتایج سونوگرافی می‌تواند لجن کیسه صفرا را هم شناسایی کند.
آزمایش خون
آزمایش خون زمانی انجام می‌شود که پزشک بخواهد سطح مواد مختلفی مثل سدیم و کلسترول خون را بررسی کند. پزشک ممکن است برای بررسی عملکرد کبد آزمایش خون دیگری نیز تجویز کند. گاهی اوقات پزشک تصمیم می‌گیرد که از مایع کیسه صفرا نمونه‌برداری کند. در این روش با استفاده از یک سوزن مقداری از صفرا خارج می‌شود و تحت میکروسکوپ بررسی می‌شود.
درمان لجن کیسه صفرا
مصرف دارو
پزشک می‌تواند داروهایی برای دفع سنگ‌ها و لجن صفراوی تجویز کند. لازم به ذکر است که اگر بیمار هیچ‌گونه علائم لجن صفرا نداشته باشد، درمان ضروری نیست.
آندوسکوپی رتروگراد (کلانژیو پانکراتوگرافی)
آندوسکوپی رتروگراد یکی از روش‌های غیر جراحی برای درمان لجن کیسه صفرا است. در این روش، لوله‌ای به نام آندوسکوپ از طریق دهان در روده کوچک وارد می‌شود. سپس یک کاتتر کوچک به ناحیه مشخصی هدایت می‌شود. پزشک از اشعه ایکس برای از بین بردن سنگ‌های صفرا و هدایت کاتتر استفاده می‌کند. آندوسکوپ ابزاری انعطاف‌پذیر است که برای عکس‌برداری از مجاری صفراوی و لوزالمعده به کار می‌رود. این روش به شناسایی و درمان مشکلات مجاری صفراوی مانند انسداد یا وجود سنگ و تومور کمک می‌کند.
کوله سیستکتومی
شایع‌ترین مشکل لجن صفرا، التهاب کیسه صفرا است که برای درمان آن نیاز به جراحی وجود دارد. جراحی برای برداشتن کیسه صفرا که به آن کوله سیستکتومی می‌گویند، می‌تواند به دو روش انجام شود: لاپاراتومی (باز) و لاپاراسکوپی. در روش لاپاراتومی، یک برش در ناحیه زیر دنده‌ای راست ایجاد می‌شود و سپس با استفاده از ابزارهای جراحی، کیسه صفرا برداشته می‌شود.
عوارض جانبی لجن کیسه صفرا در بدن
سنگ کیسه صفرا
لجن صفرا می‌تواند باعث تشکیل سنگ‌های کیسه صفرا شود. سنگ‌های صفراوی، مواد جامدی هستند که در کیسه صفرا ایجاد می‌شوند و می‌توانند باعث درد در بالای شکم شوند. وجود این سنگ‌ها می‌تواند به بروز حملات صفراوی منجر شود و همچنین ممکن است مجاری صفراوی را مسدود کنند، که درمان آن ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
التهاب لوزالمعده
لجن کیسه صفرا می‌تواند باعث التهاب لوزالمعده یا پانکراتیت حاد شود. در شرایط طبیعی، آنزیم‌های گوارشی در معده فعال می‌شوند، اما لجن کیسه صفرا می‌تواند عملکرد این آنزیم‌ها را مختل کند.
“““html
این موضوع باعث فعال شدن آنزیم‌ها در لوزالمعده می‌شود و می‌تواند منجر به پانکراتیت حاد گردد. تحقیقات نشان می‌دهد که حدود 74 درصد از افرادی که دچار التهاب لوزالمعده هستند، از وجود لجن صفراوی بدون هیچ علامتی رنج می‌برند.
التهاب مثانه و کیسه صفرا
متداول‌ترین عوارض ناشی از لجن صفرا، التهاب مثانه یا کیسه صفرا می‌باشد. وقتی کیسه صفرا ملتهب می‌شود، ممکن است زخم‌هایی در دیواره آن ایجاد گردد که می‌تواند باعث سوراخ شدن کیسه صفرا شود. در صورت سوراخ شدن کیسه صفرا، محتویات آن به داخل حفره شکم آزاد می‌شود. این عارضه به ویژه در بزرگسالان مسن دیده می‌شود.
همچنین، التهاب کیسه صفرا می‌تواند باعث یک واکنش عمومی در بدن شده و حتی خطر مرگ بیمار را افزایش دهد. این نوع واکنش هنگامی رخ می‌دهد که لجن و سنگ‌های صفراوی مجرای پانکراس را مسدود کنند. با گذشت زمان، این مسدود شدن می‌تواند به عفونت و سنگ صفرا منجر شود. به یاد داشته باشید که التهاب کیسه صفرا معمولاً با نشانه‌هایی مانند نفخ، درد و استفراغ همراه است.
محدودیت‌های غذایی برای مبتلایان به لجن صفراوی
برخی از غذاهایی که افراد مبتلا به لجن صفراوی باید از مصرف آن‌ها دوری کنند عبارتند از:
- نان پنیری
- غذاهای دریایی کنسروی
- زیتون
- نارگیل
- آووکادو
- لبنیات پر چرب
- گوشت‌های فرآوری شده
- کره بادام زمینی
- چیپس
- کلوچه
- پنکک
- بستنی
- دسرهای پر چرب
- بیسکوییت
- شیرینی‌های رولت
- شکلات
- انواع آبنبات
- قهوه چرب
سایت رضیم
“`