۷ علت گشاد شدن مردمک چشم‌ها؛ از جاذبه جنسی تا آسیب مغزی
معمولاً وقتی که در نور کم قرار می‌گیریم، مردمک‌های چشممان گشاد می‌شوند. تغییر اندازه مردمک‌ها ممکن است به دلیل آسیب، مصرف مواد مخدر یا حتی تحریک جنسی باشد.
۱- نور
مردمک‌ها به ما کمک می‌کنند تا دنیای اطراف خود را بهتر ببینیم، زیرا آن‌ها اندازه نور ورودی به چشم را کنترل می‌کنند. وقتی نور بیشتر باشد، مردمک‌ها کوچک‌تر و وقتی نور کم‌تر باشد، بزرگ‌تر می‌شوند. این کنترل از طریق مغز انجام می‌شود که سیگنالی از شبکیه دریافت می‌کند و دستور مناسبی برای تنظیم اندازه مردمک‌ها ارسال می‌کند. سپس، ماهیچه‌های درون عنبیه، اندازه مردمک‌ها را تغییر می‌دهند تا مقدار نور مناسب وارد چشم شود.
۲- دارو
برخی از داروها می‌توانند ارتباط عصب‌ها را که بر اندازه مردمک‌ها تأثیر می‌گذارد، مختل کنند.
این داروها شامل:
آنتی‌هیستامین‌ها؛ مانند دیفن هیدرامین و لوراتادین
پچ‌های پوستی برای بیماری حرکت؛ مانند اسکوپولامین
داروهای محرک؛ مانند آمفتامین یا متیل فنیدات
داروهای آنتی‌کولینرژیک؛ برای درمان پرکاری مثانه یا بیماری پارکینسون؛ مانند اکسی بوتینین و بنزتروپین
۳- مصرف مواد توهم‌زا
مواد توهم‌زا می‌توانند بر روی سیستم عصبی اثر بگذارند و اندازه مردمک‌ها را مستقل از نور محیط تغییر دهند. برخی از این مواد شامل:
کوکایین و کراک کوکایین
اکستازی
مواد توهم‌زا؛ مانند ال‌اس‌دی و قارچ جادویی
۴- آسیب مغزی
عصب‌هایی که اندازه مردمک‌ها را کنترل می‌کنند، درون عصب بزرگی قرار دارند که از ساقه مغز آغاز می‌شود. هر گونه آسیب به این عصب می‌تواند مشکلاتی در دید ایجاد کند. آسیب شدید به مغز می‌تواند به عصب مربوطه فشار وارد کند و باعث گشاد شدن مردمک‌ها شود. این آسیب ممکن است به دلیل برخورد جسمی به سر، سکته، تومور مغزی یا خونریزی در مغز باشد. این نوع آسیب‌ها می‌توانند باعث التهاب و فشار به عصب شده و در نهایت باعث گشاد شدن مردمک‌ها شوند.
۵- جاذبه جنسی
وقتی به کسی جاذبه جنسی پیدا می‌کنید، سیستم عصبی شما فعال می‌شود و هورمون‌هایی مانند دوپامین، نورپینفرین و سروتونین ترشح می‌شوند. با این ترشح، مردمک‌ها گشاد می‌شوند و حتی ممکن است با دیدن عکس آن فرد نیز این اتفاق بیفتد.
۶- آسیب چشمی
عنبیه (بخش رنگی چشم) از ماهیچه‌هایی تشکیل شده که مسئول کنترل اندازه مردمک‌ها هستند. آسیب به چشم می‌تواند بر این ماهیچه‌ها تأثیر بگذارد و باعث گشاد شدن مردمک‌ها شود.
این آسیب‌ها شامل:
ضربه به چشم‌ها
ورود اشیاء به چشم‌ها
سوزش ناشی از مواد شیمیایی
سوزش ناشی از آتش
اگر آسیب به حدی باشد که به ماهیچه‌های عنبیه آسیب بزند، ممکن است مردمک‌ها موقتاً گشاد شوند، اما در صورت پارگی یا آسیب جدی، این تغییر ممکن است دائمی باشد.
۷- گشادی گه‌گاه و خوش‌خیم مردمک یک چشم
گشادی گه‌گاه مردمک یک چشم (Benign episodic unilateral mydriasis) حالتی است که در آن مردمک یکی از چشم‌ها به طور ناگهانی گشاد می‌شود. این حالت ممکن است از چند دقیقه تا چند روز طول بکشد. این مشکل می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد و معمولاً نگران‌کننده نیست و هیچ عارضه دائمی ایجاد نمی‌کند. معمولاً این مشکل در کنار میگرن اتفاق می‌افتد و به خودی خود خطری ندارد.