“`html
علت درد بعد از جراحی دیسک کمر چیست؟چگونه این درد ها را کاهش دهیم؟
علت درد بعد از جراحی دیسک کمر
بعد از جراحی دیسک کمر، ایجاد بافت جای زخم که به آن فیبروز اپیدورال هم گفته می‌شود، بسیار رایج است. این موضوع آنقدر معمول است که هم برای بیمارانی که جراحی دیسک کمرشان موفق بوده و هم برای کسانی که همچنان بعد از عمل دچار کمردرد یا پا درد هستند، پیش می‌آید.
بنابراین، بحث درباره بافت جای زخم به عنوان یکی از دلایل احتمالی کمر درد بعد از جراحی دیسک کمر اهمیت دارد.
ایجاد بافت جای زخم بخشی از روند طبیعی درمان دیسک کمر بعد از عمل است. اگرچه این بافت ممکن است باعث کمردرد یا پادرد شود، ولی به خودی خود به ندرت منجر به درد کمر بعد از جراحی می‌شود چرا که بافت جای زخم پایانه‌های عصبی ندارد. اگر این بافت به ریشه عصب کمر بچسبد، می‌تواند باعث درد بیمار شود.
از جمله علائم دیسک کمر می‌توان به این موارد اشاره کرد.
درد ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد و اگر مراقبت‌های بعد از عمل به درستی انجام شود، می‌توان آن را به دسته‌های زیر تقسیم‌بندی کرد:
اگر بیمار درست بعد از عمل دیسک کمر درد دارد
۱. ممکن است در تشخیص اشتباهی وجود داشته باشد:
به عنوان مثال، عصب سیاتیک در برخی افراد از درون عضله‌ای به نام عضله پریفورمیس عبور می‌کند و درگیری و انقباض این عضله می‌تواند علائمی شبیه به علائم دیسک کمر ایجاد کند. توجه نکردن به این موضوع ممکن است باعث جراحی غیرضروری و عدم بهبود بیمار شود.
- صدمات ناخواسته بعد از جراحی دیسک کمر
- آسیب قبلی و غیرقابل برگشت به عصب
- ممکن است بیمار به‌قدری دیر مراجعه کرده باشد که دیسک کمر آسیب زیادی به ریشه اعصاب زده باشد. انجام نوار عصب و عضله در این زمینه بسیار قابل توجه است.
۲. درد بلافاصله بعد از عمل دیسک کمر کم می‌شود ولی بعد از چند هفته دوباره برمی‌گردد
عفونت یا چسبندگی دیسک بعد از عمل از علائم اصلی هستند.
۳. درد چند ماه بعد از عمل دیسک آغاز شود
دیسک کمر در سطح دیگری ممکن است دچار مشکل شده باشد که در جراحی قبلی به آن توجه نشده یا اصلاً در آنجا بیرون زدگی دیسک وجود نداشته است.
التهاب در ریشه‌های کمری که تحت درمان قرار گرفته‌اند، می‌تواند علائم قبلی را ایجاد کند.
۴. چند سال بعد از عمل دیسک دوباره علائم بروز می‌کند
ممکن است چند دیسک کمر درگیر شده باشد که منجر به تنگی کانال نخاعی شود و یا حرکت یا لیزخوردگی در مهره‌های دیسک کمر در سطح دیگری ممکن است وجود داشته باشد که در جراحی قبلی به آن پرداخته نشده باشد.
علائم دیسک کمر
به طور کلی، علائم مرتبط با فیبروز اپیدورال (بافت جای زخم دور ریشه عصب) معمولاً بین 6 تا 12 هفته بعد از جراحی کمر نمایان می‌شوند. این علائم معمولاً زودتر از کاهش درد اولیه ظاهر می‌شوند و بعد از آن بیمار به تدریج از کمردرد یا پادرد مکرر رنج می‌برد. گاهی اوقات، بعد از جراحی دیسک کمر، بهبودی سریع حاصل می‌شود، اما در بعضی موارد، آسیب عصبی ناشی از مشکل اولیه ممکن است باعث تأخیر در بهبودی عصب شود.
به طور کلی، اگر بیمار بعد از جراحی دیسک کمر به‌طور مستقیم دچار کمردرد شود، ولی در سه ماه بعد به تدریج بهبود یابد، روند بهبودی وی باید ادامه یابد. اما اگر سه ماه بعد از عمل هیچ بهبودی مشاهده نشود، ممکن است جراحی موفقیت‌آمیز نبوده و درد کمر و پاها ادامه داشته باشد.
اصلی‌ترین دلایل عوارض ناشی از جراحی ناموفق ستون فقرات قابل پیشگیری هستند زیرا فقط تعداد کمی از بیماری‌ها وجود دارند که جراحی کمر یا ستون فقرات روی آن‌ها تأثیر دارد، از جمله:
دیسکتومی یا میکرودیکتومی برای فتق دیسک کمر که ممکن است باعث درد در پاها شود، ولی کمر درد ندارد.
فیوژن یا محکم کردن مهره‌ها برای افزایش پایداری ستون فقرات نیز به کار می‌رود که آن را اسپوندی لولیزتزیس می‌نامند. عمل فیوژن معمولاً برای بیماری‌های دیسک دیژنرتیو چند سطحی انجام می‌شود که احتمال موفقیت آن چندان بالا نیست.
عمل جراحی ستون فقرات برای کاهش فشار بر ریشه‌های عصب یا پایداری کلی …
“““html
عمل جراحی برای درمان مفاصل دردناک نمی‌تواند به طور کامل درد را از بین ببرد و فقط ساختار بدن را تغییر می‌دهد. بسیاری از بیماران پس از جراحی با مشکلاتی مانند چسبندگی مهره‌ها یا خرابی بافت‌ها مواجه می‌شوند که به درد و مشکل «سندرم جراحی ناموفق ستون فقرات» منجر می‌شود.
روش‌های شناسایی و درمان دردهای پس از عمل دیسک کمر
درد پس از جراحی ناموفق ستون فقرات یک مشکل خاص نیست، بنابراین علائم و تاریخچه پزشکی هر بیمار باید به دقت بررسی شود تا مشکل اصلی شناسایی شود و بهترین روش درمان انتخاب گردد.
تزریق در فضای اپیدورال: با تزریق کورتیکواستروئید، درد و التهاب ناشی از فتق دیسک، سیاتیک یا تنگی کانال نخاعی بدون جراحی کاهش می‌یابد.
تزریق در مفصل فاست: درد و التهاب ناشی از این مفصل‌ها با این تزریق کاهش می‌یابد و این روش تسکین درد را برای مدت طولانی فراهم می‌کند.
تحریک نخاع: این روش با ارسال پالس‌های برق ملایم به نخاع، برخی از مشکلات دردناک را درمان می‌کند. تحریک نخاع (SCS) یک تکنولوژی نوین است که غالبا برای تسکین دردهای مزمن و مشکلات عصبی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اگر از درد مزمن عصبی رنج می‌برید، تحریک الکتریکی نخاع می‌تواند به شما در کنترل درد کمک کند. متخصصین درد در کلینیک دکتر یزدانی این روش را برای هر بیمار ارزیابی می‌کنند تا درد بر زندگی شخص تأثیر نگذارد.
رادیوفرکوئنسی: این روش با استفاده از حرارت انرژی امواج رادیوفرکوئنسی به قطع عصب‌ها و کاهش درد ناشی از آسیب‌دیدگی مفصل‌های فاست کمک می‌کند.
رادیوفرکوئنسی فقط زمانی انجام می‌شود که پزشک اطمینان پیدا کند که مفصل‌های فاست عامل درد هستند. این مفصل‌ها در بین مهره‌ها قرار دارند و به حفظ انعطاف‌پذیری و ثبات ستون فقرات کمک می‌کنند. سندرم فاست به دلیل التهاب یا تحریک یک یا چند مفصل فاست پیش می‌آید.
بر اساس گزارش بیماران، تأثیر رادیوفرکوئنسی معمولا دو هفته پس از انجام آن شروع می‌شود و می‌تواند تا ۶ تا ۱۲ ماه درد را تسکین دهد و در برخی موارد، حتی تا ۲ سال یا بیشتر نیز درد ایجاد نشود.
داروها برای درمان درد دیسک کمر
مسکن‌ها و داروهای دیگر برای درمان درد پس از جراحی دیسک کمر مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از داروهای غیرتهاجمی رایج برای کمردرد مزمن عبارتند از:
مسکن‌ها: مانند استامینوفن
داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی: از جمله آسپیرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و مهارکننده‌های کوکس-2 (COX-2)
داروهای شل کننده عضلانی: این داروها برای کاهش گرفتگی عضلانی ناشی از کمر درد پس از جراحی دیسک کمر استفاده می‌شوند.
داروهای مخدر: برای تسکین درد شدید پس از جراحی کمر کاربرد دارند.
داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج: برای درمان دردهای عصبی به کار می‌روند.
داروهای تنظیم کننده عصب: برای درمان دردهای عضلانی و عصبی استفاده می‌شوند.
تزریقات: تزریق داروهای بی حسی و استروئیدی به مفاصل، رباط‌ها، عضلات یا اطراف عصب‌ها می‌تواند درد را تسکین دهد، هرچند عمدتا موقتی است و برای بررسی منشاء درد کمر بعد از جراحی دیسک کمر استفاده می‌شود. تزریق اپیدورال می‌تواند درد نواحی تحتانی و فوقانی کمر ناشی از عصب باریکش در ستون فقرات را موقتا تسکین دهد.
لیزر کم توان: در این روش، لیزر درمانی به عصب‌هایی که عامل درد کمر هستند، اعمال می‌شود.
“`
گرما از طریق سوزن‌های کوچک به درمان می‌پردازد. استفاده از روش لیزر درمانی برای کمردرد در 60 درصد از بیماران منتخب مؤثر است و می‌تواند به مدت چند ماه تا چند سال نتایج خوبی داشته باشد.
جراحی
اگر چند سال بعد از عمل جراحی کمر، دوباره درد شروع شود، این درد ممکن است فقط به بافت جای زخم مربوط نباشد. بافت جای زخم معمولاً بعد از چند سال گسترش نمی‌یابد، بنابراین معمولاً کمر دردهای ناشی از آن در نظر گرفته نمی‌شود. در عوض، ممکن است عصب به خاطر بیرون زدگی دیسک یا رشد استخوان نزدیک به آن تحت فشار باشد.
برای بررسی اینکه آیا عصب تحت فشار است یا نه، پزشک آزمایش خاصی به نام بالا بردن پا به صورت مستقیم انجام می‌دهد. اگر این کار باعث افزایش درد تا پا شود، در این شرایط معمولاً جراحی دوباره، به نام دیسککتومی یا رفع فشار، نتایج خوبی خواهد داشت.
کمر درد بعد از جراحی دیسک کمر باید جدی گرفته شود تا علت‌های آن مانند بافت جای زخم، تشخیص اشتباه علت درد، ناموفق بودن جراحی دیسک کمر یا چسبندگی مهره شناسایی شود و متناسب با آن درمان آغاز شود.
اگر شما نیز از دردهای مزمن دیسک کمر رنج می‌برید، ممکن است به دنبال روشی برای کاهش درد بدون نیاز به جراحی ستون فقرات باشید. البته این بستگی به این دارد که آیا این روش‌ها برای شما مناسب است یا خیر. باید با یک پزشک متخصص درباره شروع یک برنامه درمانی مشورت کنید تا به بهبود درد کمرتان و بازگشت به زندگی عادی کمک کند.
پیشگیری و اقدامات احتیاطی
چون درد پس از جراحی ستون فقرات به دلایل مختلفی برمی‌گردد، بهترین راه جلوگیری از آن، پرهیز از انجام این جراحی‌هاست. اما گاهی ممکن است تنها راه تسکین درد کمر یا گردن همین جراحی باشد. بنابراین، بیمار باید تصمیم بگیرد که آیا دردی که همیشه با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند را تحمل کند یا جراحی‌ای را بپذیرد که ممکن است کمک کند یا برعکس، درد را بدتر کند.
جراحی ستون فقرات به طور معمول برای کاهش فشار بر روی عصب‌ها یا تثبیت مفاصل دردناک انجام می‌شود. دلایل انجام جراحی، مثل نقص‌های مادرزادی، آسیب‌دیدگی یا فرسایش طبیعی ناشی از سن، تفاوتی ندارند و ممکن است جراحی ناموفق باشد و درد بهبود نیابد.
ورزش‌های بعد از عمل فتق دیسک کمر
ورزش‌ها بعد از عمل جراحی دیسک کمر بسیار مهم هستند و باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شوند، زیرا در غیر این صورت ممکن است به دیسک آسیب برسد. عدم انجام ورزش می‌تواند باعث چسبندگی و عدم بهبودی دائمی بعد از عمل دیسک کمر شود.
تکنیک‌های جدید درمانی در درمان درد بعد از عمل دیسک کمر نیز وجود دارد.
روش‌های طب سوزنی الکترونیکی با هدف استفاده از فواید طب سوزنی به همراه تکنیک‌های درمانی خاص، می‌تواند چسبندگی‌های ناشی از جراحی را کاهش دهد. همچنین، این روش می‌تواند به آزادسازی ریشه‌های عصب سیاتیک و بهبود وضعیت بیمار بدون نیاز به عمل جراحی مجدد کمک کند.
اوزون درمانی، که یکی از روش‌های جدید برای درمان بیماران قبل و بعد از جراحی دیسک کمر می‌باشد، به شکل تزریق گاز اوزون به ناحیه آسیب‌دیده انجام می‌شود. این کار موجب ترمیم بافت آسیب‌دیده و چسبندگی می‌شود و برای بسیاری از بیماران مفید واقع می‌شود. هر چند که در 20 درصد بیماران این روش ممکن است نتیجه نداشته باشد، ولی فوایدی چون عدم ایجاد عارضه، آن را جذاب کرده است.
نسل جدید لیزرهای پرتوان می‌تواند در صورت استفاده مناسب، با افزایش تغذیه سلولی و تحریک میتوکندری، به ترمیم آسیب‌های بعد از عمل جراحی کمک کند.