بررسی درد ناحیه تناسلی در بارداری
درد ناحیه تناسلی در بارداری یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که خانم‌ها ممکن است با آن مواجه شوند. بارداری باعث ایجاد تغییرات زیادی در بدن زنان می‌شود و معمولاً با انواع دردها همراه است. از جمله علل عمده درد در این دوره می‌توان به تغییرات در اعضای تناسلی و رشد جنین اشاره کرد.
جنین در شکم مادر در حال رشد است و هرچه به ماه‌های آخر بارداری نزدیک‌تر می‌شویم، فضای کمتری برای حرکت دارد. هم‌زمان، رحم مادر بزرگ‌تر می‌شود و فشار زیادی به ماهیچه‌های اطراف آن وارد می‌کند که می‌تواند باعث درد در ناحیه تناسلی شود. در سه ماهه آخر بارداری، معمولاً خانم‌ها با دردهای مختلفی مثل درد در ناحیه پشت، سوزش معده، ورم پاها و درد در سینه‌ها مواجه می‌شوند.
علل مهم درد ناحیه تناسلی در بارداری
درد ناحیه تناسلی در بارداری به علت بزرگ شدن رحم
درد ناحیه تناسلی به دلیل بزرگ شدن شکم که ناشی از رشد جنین است، پیش می‌آید. این بزرگ شدن فشار بیشتری به واژن و ماهیچه‌های اطراف وارد می‌کند که موجب احساس درد می‌شود.
درد ناحیه تناسلی در بارداری به علت تغییرات هورمونی
تغییرات در هورمون‌ها در بارداری می‌تواند باعث خشکی واژن شود. به ویژه در زمان رابطه جنسی، این خشکی می‌تواند باعث درد شود.
درد ناحیه تناسلی در بارداری به علت کشیدگی لیگامان‌ها
در طول بارداری، لیگامان‌های حمایت‌کننده لگن و واژن بیشتر از حد طبیعی کشیده می‌شوند که می‌تواند احساس درد تندی در واژن ایجاد کند.
درد ناحیه تناسلی در بارداری به علت عفونت ویروسی واژن
اگر در واژن و ناحیه تناسلی درد را احساس کردید، ممکن است به دلیل یک عفونت ویروسی باشد. در این صورت بهتر است با پزشک مشورت کنید. عفونت در دوران بارداری باید به سرعت درمان شود. یکی از رایج‌ترین عفونت‌ها، عفونت مخمری است. در این دوران، بدن بیشتر در معرض عفونت‌های مختلف قرار دارد و معمولاً نمی‌توان از آنتی‌بیوتیک‌ها و کورتیکواستروئیدها استفاده کرد که می‌تواند روند درمان را طولانی کند.
درد ناحیه تناسلی در بارداری به علت نازک شدن دهانه رحم
اگر درد واژن تیز است و در سه ماهه سوم بارداری احساس می‌شود، ممکن است به دلیل نازک شدن دهانه رحم باشد که معمولاً چند هفته قبل از زایمان اتفاق می‌افتد. این درد معمولاً نگران‌کننده نیست اما بهتر است با پزشک خود صحبت کنید. اگر درد به قسمت پایینی شکم منتقل شد و هیچ خونریزی همراه نداشت، به پزشک سریعاً اطلاع دهید.
اگر درد واژن ادامه داشت و یا با گذشت زمان بیشتر و شدیدتر شد و به همراه خونریزی بود، ممکن است نشانه‌ای از بارداری خارج رحمی باشد. معمولاً تشخیص بارداری خارج رحمی از بارداری عادی ممکن است دشوار باشد.
شیوه درمان درد ناحیه تناسلی در بارداری
به طور معمول، درمان خاص و جدی برای درد ناحیه تناسلی در بارداری توصیه نمی‌شود. می‌توانید یک حمام آب گرم بگیرید تا عضلات خود را آرام کنید. اگر درد ناشی از عفونت باشد، پزشک ممکن است دارو تجویز کند. در دوران بارداری مهم است که صحیح بنشینید، هرگز تا کمر خم نشوید و عضلات خود را فشار ندهید و به طور درست بخوابید.
سایر ناراحتی‌های شایع در بارداری
تهوع همراه با استفراغ یا بدون آن
این حالت به ویژه در صبح، یکی از اولین نشانه‌های حاملگی است و از عوارض معمولی این دوره به شمار می‌رود که معمولاً پس از سه ماه از بین می‌رود.
برای کاهش این ناراحتی، می‌توانید قبل از بلند شدن از رختخواب یک تکه نان برشته یا بیسکویت بخورید. همچنین بهتر است غذاها را کم ولی در دفعات بیشتر در طول روز مصرف کنید و از خوردن غذاهای نفاخ، پرچرب و ادویه‌جات تند پرهیز کنید.
افزایش تعداد ادرار
در اوایل بارداری، به دلیل بزرگ شدن رحم و فشاری که بر مثانه می‌آورد، تعداد دفعات ادرار کردن افزایش می‌یابد. سپس با تغییر وضعیت رحم، این فشار کمتر شده و این حالت از بین می‌رود. اما در پایان حاملگی، وقتی سر جنین به لگن می‌افتد، دوباره این مشکل پیش می‌آید.
خستگی و خواب‌آلودگی
زنان باردار در اوایل بارداری معمولاً احساس خستگی و خواب‌آلودگی می‌کنند. این حالت معمولاً پس از چهار ماه برطرف می‌شود. در این زمان، استراحت کافی و تغذیه مناسب ضروری است.
یبوست
خیلی از خانم‌ها که در حالت عادی دچار یبوست نیستند، به دلیل تغییرات هورمونی و کند شدن عملکرد روده‌ها در بارداری دچار یبوست می‌شوند. نوشیدن مایعات به مقدار کافی در طول روز (حدود ۶ لیوان)، مصرف میوه و سبزیجات تازه، و غذاهای دارای فیبر مانند نان سبوس‌دار می‌تواند به جلوگیری از این مشکل کمک کند. مصرف ملین‌ها در حین بارداری توصیه نمی‌شود مگر به تجویز پزشک یا ماما.
تنگی نفس
به دلیل بزرگ شدن رحم و فشاری که به ریه‌ها می‌آورد، ممکن است احساس تنگی نفس کنید. قرار دادن چند بالش زیر سر و نشستن به حالت نیمه‌نشسته و پرهیز از پرخوری در زمان خواب می‌تواند در کاهش این مشکل کمک کند. اگر این مشکل شدیدتر شد، حتماً با پزشک یا ماما مشورت کنید. در ماه آخر بارداری، وقتی که سر جنین به لگن می‌افتد، نفس کشیدن برای مادر راحت‌تر می‌شود.
افزایش ترشحات واژن
در دوران بارداری، ترشحات vaginal بیشتر می‌شود و این ترشحات معمولاً سفید رنگ یا کرم رنگ بوده و ممکن است غلیظ و بی‌بو باشند. در این موارد باید ناحیه تناسلی خشک و تمیز نگه داشته شده و بهداشت رعایت شود. اگر ترشحات به رنگ زرد یا سبز درآمد و با خارش یا بوی بد همراه بود، باید به پزشک یا ماما مراجعه کنید.
گرفتگی عضلات پا
از نیمه بارداری به بعد، به دلیل بزرگ شدن رحم و فشاری که به اعصاب می‌آورد، گرفتگی عضلات پاها ممکن است شایع شود. گرم نگه داشتن و ماساژ عضلات می‌تواند به کاهش این گرفتگی و درد کمک کند. اگر با این روش‌ها گرفتگی برطرف نشود، ممکن است به خاطر کمبود کلسیم باشد، در این صورت بهتر است با پزشک مشورت کنید.
درد کمر و پشت
برخی از خانم‌ها به دلیل بزرگ شدن رحم دچار انحراف مهره‌های کمر به جلو شده و درد در ناحیه کمر و پشت را تجربه می‌کنند. استراحت، پوشیدن کفش‌های پاشنه کوتاه، استفاده از کمربند مخصوص حاملگی، انجام حرکات ورزشی مناسب و گرم نگه داشتن ناحیه کمر می‌تواند به کاهش درد کمک کند. توصیه می‌شود این مادران بر روی تشک‌های سفت بخوابند.
واریس
در زمان بارداری، به دلیل افزایش وزن، سنگینی رحم و فشاری که به رگ‌های بزرگ در ناحیه لگن و سیاه رگ‌هایی که در پشت ران و ساق پا قرار دارند، ممکن است جریان خون دچار مشکل شود و واریس ایجاد شود. در چنین مواقعی، عروق پاها متورم و دردناک می‌شوند. برای کاهش درد و ناراحتی ناشی از واریس، بهتر است مادر استراحت کند و پاهایش را در سطحی بالاتر از بدن نگه دارد. می‌تواند دراز بکشد و پاهایش را روی صندلی یا چند بالش بگذارد و از ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت پرهیز کند. همچنین، پوشیدن جوراب‌های مخصوص با مشورت پزشک یا ماما نیز می‌تواند مفید باشد.
درد کشاله ران
با بزرگ شدن رحم، ممکن است خانم‌های باردار احساس دردهای مبهمی در کشاله ران کنند. معمولاً این دردها با استراحت بهتر می‌شوند. اما اگر این دردها ادامه پیدا کند، حتماً باید به پزشک یا سایر کارشناسان بهداشتی مراجعه کنند.
بی‌خوابی
با افزایش ماه‌های بارداری و بزرگ شدن شکم، حرکات جنین، درد پشت، کمر درد و تنگی نفس می‌تواند خوابیدن را برای مادر دشوار کند. نوشیدن یک لیوان شیر گرم قبل از خواب، گذاشتن کیسه آب گرم روی پاها، قدم زدن در هوای آزاد، آب گرم گرفتن و پرهیز از غذاهای سنگین می‌تواند به بهبود خواب کمک کند. همچنین بزرگ شدن شکم و فشار رحم به رگ‌های خونی که از پشت آن عبور می‌کند، ممکن است به جریان خون به جنین و بعضی از اعضای بدن مادر آسیب بزند. بنابراین در ماه‌های آخر بهتر است مادر از خوابیدن به پشت خودداری کند.
سوزش دل
یکی از مشکلات متداول در بارداری، سوزش دل یا ترش کردن است که معمولاً ناشی از برگشت محتویات معده به مری است. در بیشتر خانم‌ها، این حالت خفیف است و با خوردن غذاهای کم‌حجم و در وعده‌های بیشتر، حذف غذاهای سنگین و چرب و با پرهیز از تندخوردن بهبود می‌یابد. اما اگر با رعایت این موارد هم سوزش ادامه داشت، باید به پزشک مراجعه شود.
خارش
از نیمه دوم بارداری به بعد، به دلایل مختلف مانند بزرگ شدن رحم، پوست و عضلات شکم کشیده می‌شوند و بعضی از زنان از خارش پوست شکم و حتی سایر نواحی بدن شکایت دارند. برای کاهش خارش، پوشیدن لباس‌های گشاد و راحت، حمام کردن با آب ولرم و استفاده کمتر از صابون در محل خارش توصیه می‌شود. همچنین استفاده از کارهای نرم‌کننده برای کاهش خارش مفید است. باید از خارش بیشتر پوست دوری کرده و در صورت شدید بودن خارش یا بروز ضایعات پوستی به پزشک یا ماما مراجعه کرد.
احساس ضعف و سستی
به خاطر تغییرات هورمونی ناشی از بارداری، ممکن است مادر احساس ضعف و بی‌حالی کند. در این حالت، استفاده از فضای تازه و آرام، تنفس عمیق، انجام حرکات ورزشی سبک و پرهیز از تغییرات ناگهانی مثل نشستن به ایستاده یا نشستن به خوابیده توصیه می‌شود.
ویار
برخی زنان در دوران بارداری نسبت به بوها یا غذاهای خاص حساس می‌شوند و ممکن است نسبت به برخی غذاها تمایل بیشتری پیدا کنند. ویار غذایی، شدیدترین نوع ویار در بارداری است و گاهی خانم‌ها تمایلات عجیبی مانند خوردن خاک یا برف یخچال پیدا می‌کنند که می‌تواند مضر باشد. این افراد باید از چنین رفتارهایی پرهیز کنند و با پزشک یا ماما مشورت کنند، زیرا ممکن است این حالت به کمبود مواد خاصی در بدن مربوط باشد. گاهی نیز بانوان باردار ممکن است با ناراحتی‌هایی روبه‌رو شوند که نادیده گرفتن آنها می‌تواند عواقب خطرناکی برای آنها یا جنین به همراه داشته باشد. بنابراین آگاهی از علائم خطر مهم است.
بیشتر بخوانید:
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله رضیم