“`html
دلیل و درمان دندان قروچه
با خواندن این بخش از رضیم دیگر دندان قروچه نخواهید داشت.
اگر شما هم صبح‌ها با سردرد، درد دندان یا فک بیدار می‌شوید، ممکن است در طول شب دندان قروچه کرده باشید و خودتان خبر نداشته باشید. یکی از روش‌های درمانی مهم، کاهش اضطراب و استرس قبل از خواب است…
در مورد دندان قروچه دو نظریه وجود دارد؛ یکی اینکه می‌تواند به دندان‌ها آسیب بزند و دیگری اینکه می‌تواند زندگی را برای فرد و همسرش سخت کند.
محققان می‌گویند که حدود ۲۰ درصد افراد در خواب دندان‌ها را روی هم فشار می‌دهند یا می‌سایند. یکی از دلایل اینکه این مشکل توجه بسیاری از پزشکان را جلب کرده، عدم وجود درمان قطعی و همچنین مبهم بودن علت آن است. البته نظریه‌های مختلفی درباره علت‌های آن وجود دارد و برخی معتقدند که این مشکل ارثی است، هرچند هنوز ژنی برای آن شناسایی نشده است.
چون دندان قروچه معمولاً در خواب اتفاق می‌افتد، بسیاری از مردم از آن آگاه نیستند. آنها فقط ممکن است صبح‌ها از درد فک یا دندان شکایت داشته باشند. دندان قروچه در خواب معمولاً به شکل فشردن یا ساییدن دندان‌ها روی هم است؛ اما ممکن است این مشکل در طول روز و در واکنش به عوامل خاصی هم رخ دهد، مثلاً وقتی عصبانی هستید.
اگر شما هم معمولاً صبح‌ها با سردرد یا درد فک بیدار می‌شوید، ممکن است در طول شب دندان قروچه کنید. این مشکل در حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد افراد وجود دارد و در بسیاری از موارد بدون علامت است و فرد خود متوجه آن نمی‌شود، اما همسرش آن را متوجه می‌شود. در برخی موارد هم این وضعیت شدیدتر می‌شود و زندگی را سخت می‌کند.
علایم دندان قروچه
دندان قروچه معمولاً علایم خاصی ندارد، اما ممکن است فشار دندان‌ها روی هم به قدری باشد که روی سطح دندان‌ها تأثیر بگذارد و مینای دندان را خراب کند. از بین رفتن مینا باعث حساسیت دندان‌ها، ترک خوردن و حتی شکستگی آنها می‌شود. همچنین دندان‌های عقبی نیز ممکن است دچار آسیب شوند.
علایم دیگری هم ممکن است دیده شود، مثل سردرد، دندان درد، لق شدن دندان‌ها، تحلیل لثه، درد گردن، بی‌خوابی، درد یا زخم در ناحیه گونه، گوش درد، صدا هنگام باز و بسته کردن فک، حساسیت شدید دندان‌ها و دندانه‌دار شدن زبان به‌خصوص در قسمت‌های کناری.
انواع دندان قروچه
در کل دو نوع دندان قروچه داریم:
▪ نوع اولیه: وقتی که علت مشخص پزشکی برای آن وجود ندارد.
▪ نوع ثانویه: وقتی که دندان قروچه با اختلالات روانی (مثل اضطراب و افسردگی)، مصرف داروها (مثل داروهای ضدافسردگی) یا بیماری‌ها (مثل پارکینسون) یا آپنه تنفسی (اختلال در تنفس در خواب) همراه است.
“““html
معمولاً با درمان مشکل اصلی، دندان قروچه هم به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. اما در بعضی از موارد، دندان قروچه به یک عادت تبدیل می‌شود و حتی با درمان نیز از بین نمی‌رود.
● علت‌ها و عوامل مؤثر
هرچند که هنوز دلیل دقیق دندان قروچه مشخص نیست، ولی عوامل زیادی به آن نسبت داده شده است:
▪ اختلالات خواب مانند آپنه تنفسی: یکی از قوی‌ترین ارتباطات بین دندان قروچه و خواب ناکافی، آپنه تنفسی در خواب (OSA) است. افرادی که به این مشکل مبتلا هستند، در خواب تنفس سخت‌تری دارند و غالباً با خروپف، حرف زدن در خواب و دندان قروچه همراهند.
▪ استرس و اضطراب: در بیشتر موارد، استرس شدید به عنوان یکی از دلایل دندان قروچه شناخته می‌شود. افرادی که عادت به جویدن ناخن دارند و عصبی هستند، بیشتر در معرض این مشکل قرار می‌گیرند.
علل دیگر: مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند کولا، قهوه و شکلات، مصرف الکل زیاد، مصرف مواد مخدر یا روان‌گردان و سیگار کشیدن هم می‌تواند به بروز دندان قروچه کمک کند. همچنین، بعضی بیماری‌ها مانند پارکینسون و وجود کرمک در بچه‌ها از دیگر عوامل مؤثرند. شدت دندان قروچه می‌تواند از خفیف تا به‌اندازه‌ای باشد که دیگران را از خواب بیدار کند. اگر این مسئله ادامه داشته باشد، ممکن است به دندان‌های فرد آسیب بزند و منجر به مشکل در جفت شدن آنها شود. در شرایطی که فرد در خواب به مشکلاتی دچار است، ممکن است دندان قروچه به عنوان یک علامت از آن مشکل ظاهر شود.
دندان قروچه در کودکان
پدر و مادر و اطرافیان کودک می‌توانند به او کمک کنند تا احساساتش را قبل از خواب بیان کند و آرامش یابد؛ این کار می‌تواند به کاهش یا از بین بردن دندان قروچه کودک کمک کند. پدران و مادران بهتر است قبل از خواب کودکشان را در آغوش بگیرند و نوازش کنند و از او بخواهند تا احساساتش، چه ترس یا ناراحتی، را بیان کند تا آنها از خاطرش دور شود.
رفتار مناسب روزانه پدر و مادر و فضایی آرام و مساعد می‌تواند در بهبود دندان قروچه بسیار مؤثر باشد. برخلاف باور عمومی که دندان قروچه را به بیماری‌های انگلی مربوط می‌کند، ساییدن دندان‌ها در خواب نباید به وجود انگل یا کرمک نسبت داده شود.
درمان دندان قروچه
اگر دندان قروچه زود تشخیص داده شود، می‌توان با پیدا کردن علت اصلی و رفع آن، این مشکل را درمان کرد. اما اگر دیر به آن رسیدگی شود، ممکن است دندان قروچه به یک عادت تبدیل شود و حالا باید با روش‌های مخصوصی آن را درمان کرد. در اینجا چند روش درمانی اشاره می‌کنیم:
▪ محافظ دهان: این وسیله پلاستیکی است که توسط دندان‌پزشک ساخته می‌شود و بر روی دندان‌ها قرار می‌گیرد تا از آنها در برابر سایش محافظت کند. بیشتر موارد دندان قروچه با همین محافظ‌ها حل می‌شود. این محافظ‌ها وضعیت را به طور مستقیم درمان نمی‌کنند، اما از صدمات به دندان‌ها و مفصل فکی جلوگیری می‌کنند و باید در هنگام خواب استفاده شوند.
▪ بیوفیدبک: این دستگاه که در سال ۲۰۰۱ ساخته شده، ابزاری باتری‌دار است که بر روی سر قرار می‌گیرد و با حس کردن انقباض عضلات صورت در زمان دندان قروچه، صدایی تولید می‌کند. این صدا از شدت کمتر شروع می‌شود و به تدریج افزایش می‌یابد تا زمانی که دندان قروچه متوقف شود. هدف این است که شخص بدون بیدار شدن، دندان قروچه خود را متوقف کند. تحقیقات نشان می‌دهد که حدود ۸۰ درصد افراد بعد از چند بار استفاده از آن، به طور قابل توجهی دندان قروچه‌شان کاهش می‌یابد.
▪ تحریک حس چشایی: در این روش، بسته‌هایی حاوی ماده‌ی بی‌ضرر و تلخ ساخته می‌شود که با وسیله‌ای مشابه دستگاه‌های ارتودنسی در بین دندان‌های عقب قرار می‌گیرد. اگر فرد بخواهد دندان‌هایش را به هم نزدیک کند، این بسته‌ها باعث بیدار شدن احساس تلخی می‌شود و او را از این کار بازمی‌دارد.
“`
پاره و فرد هوشیار می‌شود. سازندگان این وسیله معتقدند که استفاده از آن نسبت به وسایل صدادار کمتر مزاحم خواب افراد است.
▪ بوتاکس: سم بوتولینوم که به نام بوتاکس هم شناخته می‌شود، در ابتدا برای درمان لوچی (چپ چشمی) استفاده می‌شد. اما در آزمایش‌ها مشخص شد که این ماده می‌تواند در کاهش چروک‌های دور چشم نیز مؤثر باشد و به همین دلیل اکنون استفاده‌های زیبایی زیادی از آن می‌شود. دندان قروچه یک اختلال است که با انقباض غیرارادی عضلات فک همراه است. برای درمان آن، نوع رقیقی از سم بوتولینوم به کار می‌رود تا عضلات به‌طور موقتی ضعیف شوند و با این کار، اثرات دندان قروچه کاهش می‌یابد، بدون اینکه استفاده عادی از عضلات مختل شود. معمولاً برای درمان، بین 5 تا 6 تزریق به عضله انجام می‌شود و نتایج آن روز بعد ظاهر می‌شوند. این تزریق‌ها معمولاً یک بار در سال تکرار می‌شوند و میزان بوتاکس تزریق شده بستگی به قدرت عضلات افراد دارد.
▪ مکمل‌های غذایی: نظریه‌های مختلفی وجود دارد که مصرف برخی مکمل‌ها مانند منیزیم و کلسیم را برای درمان دندان قروچه توصیه می‌کند.
▪ بازسازی صدمات: دندان‌های آسیب‌دیده می‌توانند با استفاده از روکش بازسازی شوند. اما برای حفاظت از این روکش‌ها بهتر است یک گارد (محافظ) در طول خواب روی دندان‌ها قرار گیرد.
▪ کنترل و درمان اضطراب: یکی از دلایل اصلی بروز دندان قروچه، اضطراب است. بنابراین یکی از روش‌های مهم درمان، کاهش استرس و اضطراب قبل از خواب است. کارهایی مانند گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش یا دوش آب گرم یا گذاشتن یک حوله گرم روی گونه می‌تواند به آرام کردن عضلات فک کمک کند. برای کودکان نیز می‌توان با ماساژ، خواندن قصه یا پخش موسیقی ملایم، آنها را آرام کرد. همچنین باید مطمئن شوید که در رژیم غذایی کودک، آب کافی وجود داشته باشد چون کم‌آبی بدن می‌تواند با دندان قروچه ارتباط داشته باشد.
جمع آوری شده از مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی